Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA
4 -
CUMHURİYET 4 ŞUBAT 2004 ÇARŞAMBA
HABERLER
RTUK, kendisi gibi düşünmeyen insanlara kin kusan şeriatçı Akra FM'yi sadece uyardı
'İrtica' yayınınakomik cezaBAHAR TANRISEVTH
AIVKARA - RTUK'ten uyan cezası
alan Akra FM, "irticai yayını" surdu-
ruyor Turkıye'nın Islamdan uzak ol-
manın faturasını odedıgını, "bdasını
bulduğunu" savunan radyoda "Tur-
kiye'ninyuzde99'u Mustumannuş. Ne-
rede?.. Bir süni kâfirvar. Gazetderde,
dergüerde, mev danlarda, yukanlarda,
aşağüarda bir suru kâfir var" ıfadele-
nnm kullanılması dıkkat çektı
RTUK, 16, 29Ekımve 11, 12, 17
Kasım 2003 tanhlennde yaptığı yayın-
larda. "insanlann diL ırİc, renlc, cinsi-
yet,siyasi duşunce, feteefi ınanç,din, mez-
hep ve benzeri nedenlerle hiçbir şekü-
de kınanmaması ve aşağüanmamasT
ılkesuu çığnedığı gerekçesıyle ulusal
bazda yayın yapan Akra FM'ye uya-
n cezası \ erdı lzleme ve değerlendır-
İsmi TÜRK 7 olacak
RTÜK'ün sadece uyarı cezası vermekle yetindiği yayından örnekler.
^ Türkıye belasını buluyor. v' Islamı çelmelemenın yollannı anyorlar ı/ Gazetelerde bır
sürü kâfir var. ^ Dar pantolon gıymış, namaz kılıyor. Etın meydanda, budun meydanda,
alet edevat, teşkılat, olmuyor böyle, bıraz şöyle bol bol kıyafet gıy, cüppe gıy.
me raporlanna gore, Akra FM'nın ce-
zaya konu olan yayınlanndakı bazı
ıfadeler şoyle
• Peygamber efendımız, sakal bıra-
kın demış, bırakıyoruz Sank sarmak
sevaptır demış, sank sanyoruz Ha se-
run bu dedığın kâfırlık, senın bu dedı-
ğın Muslumanlık değıl Benımbeşva-
kıt namaza aklım ermez Ozamanse-
tun tslama da aklın ermez fyağın da
cennete gırmez Aklın ermıyorsaoza-
man cehenneme duşer, cayır cayır ya-
narsın Ben oyle şey anlamam Anla-
mazsan kafanı gıt tıraşlattır bıraz Tor-
naya sok ıncelt, bu kadar kalın kafalı-
lıkla demek gırmıyor ıçıne Kulagını
deldır matkapla ıçen bır şeyler gırsın
Ondan sonra oradan bır şeyler sokarız
bızde Efendım,kâğıtlanbukerbuker
tıkanz, o zaman anlar belkı
• Efendım pantolon gıymış, dar, na-
maz kılıyor Kardeşım dar pantolon
olmaz "Etinmevdanda, budun mey-
danda, alet edevat teşkılat olmuyor
böyte,birazşoylebol bol kıyafet gK,cup-
pegJ>"dıyecek
• Şımdı Batı'dan bır âdet gelmış,
yoktu ew elden bu âdet ya Kadın elı-
nı uzatıyor Fesubhanallah elını çek-
sen oluyorsun gencı, dar fıkırlı veya
gayn medenı Bu sefer kadın tavukla-
nıyor horozlanı>or "Ben adam ye-
roem" dıyor Sen adam yemezsın, ama
adamı helak edersın
• Avrupa gaddar, hunhar, yalancı,
dolancı, hılekâr, aldatmaca yapan, so-
zundedurmayanınsanhepsı Buadam-
lanncığenbeşparaetmez Eğerınsan-
lık dunya uzennde toplu bır mutluluk
ıstıyorsa ne Hındulukta medet var, ne
Hınstıyanlıkta, ne Yahudıhkte medet,
ılaç îslamda
• Turkıye tslamdan uzak olduğunun
faturasını oduyor, cezasını çekıyor,
belasını buluyor Hâlâ da akülanmış de-
Protestanlar TV
kurma haufiığında
ANKARA (ANKA) - Turk Ortodoks
Kıhsesı Basm Sozcusu Se\gi
EreneroL Turkıye'de faahyet gosteren
Protestan orgutlenn, başta ABD
olmak uzere yabancı ortaklanyla
bırlıkte "TÜRK 7" adıyla bır '
televızyon kanalı kurmak ıçın hazırhk
yaphklannı bıldırdı Sev gı Erenerol,
Turkıye'dekı Protestanlann televızyon
kurma projesı ıçınde olduklanm,
Mılh Gazete'de yayımlanan
soyleşısınde açıİdadı Erenerol,
Turkıye'de mısyonerlık faalıyetlen de
yuruten ABD desteklı Protestan
orgutlennın telev ızyon kanalını
yabancı ortaklarla bırlıkte
kuracaklannı bıldırdı Erenerol,
televızyon kanalının admın "TÜRK
7" olacağını belırttı Hazırlıklan
suren televızyon kanalının Turkçe
yayın yapacağını behrten Erenerol,
televızyon aracılığıyla
"Hıristiyanhkla ilgüi olumlu bir bakış
açısı yaratdmasuıın amaçlandığuu",
yayınlann bu amaca uygun olarak
yapılacağıru ıfade ettı Erenerol,
Protestanlann aynı zamanda "teoloji
okuhı" kurma projelennın de
bulunduğunu soyledı
1ĞNELİ FIRÇA ZAFER TEMOÇİN
ğıl Hâlâ da şeye, yanı gencılık fenay-
mış, namuslu ınsanlar fenaymış gıbı
butun gucuyle, ahtapot gıbı dokuz se-
kız koldan Islamı nasıl çelmelenz de
yok edenz dıye mıllet onu duşunuyor,
yam elınde guç kuvvet olanlar Bu-
gun Turkıye'nın ıçıne duştuğu buna-
lımın sebebı Islamdan uzaklaşması-
dır Başımıza gelen belalann hepsı,
Islamdan uzak ınsanlardan kaynakla-
nıyor
• Turkıye'nın yuzde 99'u Muslu-
manmış Nerede, bır suru kâfir var
Gazetelerde, dergılerde, meydanlar-
da, yukanlarda, aşağılarda bır suru kâ-
fir var Sen onu açık saçlı yetıştır ye-
tıştır, bakalım sonra kapanır mır>
Bı-
zım oyle kardeşlenmızın oyle çocuk-
lan var kı çocuk uykudan uyanıp da
başını ortuyor Nıye7
Oyle alışmış
Nasıl alışırsa oyle gıder
RTÜK olumlu yaklaşıyor
Kafkas dilleriüe
yayın yapüabüecek
ANKARA (ANKA) - Radyo ve
Televızyon Üst Kurulu (RTUK)
Başkanı Fatih Karaca. Kafkas
Derneklen Federasyonu'nun
anadıllennı yaşatma amacıyla yayın
yapma taleplenne yeşıl ışık yaktı
LDP Genel Başkanı ve Istanbul
Mılletvekılı Emin Şirin, Kafkas
Derneklen Federasyonu Genel
Başkanı Muhittin Ünal'ın, anadılde
yayın hakkını kullanmak
ıstemelenyle ılgılı olarak gundeme
getırdıklen taleplennı Devlet
Bakanı Beşir Atalav ın yanıtlaması
ıstemıyle TBMM Başkanlığı'na
soru onergesı vermıştı Atalay,
Şınnın onergesını RTUK Başkanı
Fatıh Karaca'nın bılgı notuyla
yanıtladı RTUK Başkanı Karaca,
ılgılı yonetmelığı anımsattıktan
sonra şunlan kaydettı "Bu
bağlamda ilk olarak kamu ve özel
ulusal radvo ve televizyon
kuruluşlannın Turk vatandaşlannm
geneleksel olarak kullandıklan farklı
dil ve lehçelerde vavın yapma
taleplen genel yaklaşım
doğnıltusunda değerlendirilerek
gerekli izinler verilebdecektir."
ATAK Projesi'nde kesin sonuca ulaşılamaması nedeniyle ABD ve Rusya'nın baskılan giderek artıyor
Ankara, heUkopter ihalesnıde sıkıstı
SERTAÇ EŞ / SERKAN DEMtRTAŞ
ANKARA - Turkıye'nın,
Turk Sılahh Kuvvetlen'nın (TSK)
gelecek donemdekı taktık-taarruz
hkopter gereksınmesını karşılamak
amacıyla 1996'da başlattığı ATAK
Projesı'nı henüz sonuçlandıramama-
sı, ABD ve Rusya'dan yoğun baskıyla karşı-
laşmasına neden oluyor Kıbns ve Irak gıbı ko-
nularda ABD'nın dıplomatık desteğıne gerek-
sınım duyan Turkıye, malıyet ve knovv-hovv
(bılgı) paylaşımı konusunda daha açık bır tavır
takınan Rusya'nın Kamov şırketının urettığı Er-
doğan hehkoptennden vazgeçmeyı de ıstemı-
yor Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın ABD
zıyaretınde senatorlenn mektup gondermesıyle
gundeme gelen konunun, Dışışlen Bakanı Ab-
dullah Gül'un ay sonunda yapacağı Moskova
zıyaretınde de ele alınması beklenıyor
ATAK Projesı, 199O'lı yıllarda duşunce aşa-
masından proje aşamasına getınldı Goruşme-
• Türkıye, ABD şırketı Bell Textron'un urettığı Kıng Cobra ve
Rus-lsraıl ortaklığı Kamov'un urettığı Erdoğan modelı helıkopterler
arasında karar veremıyor Kıbns ve Irak gıbı konularda ABD'nın
dıplomatık desteğıne ıhtıyaç duyan Turkıye, malıyet \e bılgı
paylaşımı konusunda daha açık bır tavır sergıleyen Kamov'un
helıkopterlennden de vazgeçmek ıstemıyor
ler sonucunda Bülent Ecevit'ın Başba-
kan, emeklı Orgeneral Hüseyin Kıvnkoğhı'nun
Genelkurmay Başkam olarak katıldığı Savun-
ma Sanayı îcra Komıtesı'nın 21 Temmuz 2000
tanhlı toplantısında fırma sayısı ıkıye duşurul-
du ABD'lı Bell Textron'un Kıng Cobra mode-
lı ve Rus-lsraıl ortaklığı Kamov-IAI'ın tasarla-
dığı KA- 50-2 Erdoğan modelı ıçın goruşmeler
başladı Gonışmelerde, Bell Textron ıle sorun-
lar yaşanırken Kamov'un Başkanı Sergey Mihe-
ev anlaşma sağlandığını basına açıkladı
Yerti katkı hedefi tutturulmak isteniyor
TSK'nın envantennde Cobra helıkopterlen-
nın bulunması, personel ve ekıpman açısından
uyumlu durumda olması nedeniyle Turkıye,
Bell Textron'la goruşmelen surdurmek ıstıyor
Guneydoğu'da PKK ıle mucadele sırasında
ABD'den alınan Cobra tıpı helıkopterler kulla-
mlmıştı Bu helıkopterler daha sonra Turk sa-
vunma sanayı fırmalannca modernıze edılerek
çeşıtlı ozellıkler eklenmıştı Projede Bell Text-
ron'un tercıh edılmesı durumunda sılah sıstem-
len arasında uyum sorununun yaşanmayacağı
dıle getınhyor
Projede azamı yerlı katkı hedefını tutturmak
ısteyen Turkıye bılgı altyapısının oluşturulma-
sı amacıyla da helıkoptere takılacak ana gorev
bügısayannın Marmara Araştırma Merkezınde
uretümesını ıstıyor Bu duşunceye Bell Textron
karşı çıkıyor TUBÎTAK'a bağlı Marmara Araş-
tırma Merkezı'nde ıse helıkopterlere takılacak
ana görev bılgısayannın yazılımının tamamlan-
dığı dıle getınhyor Rus Kamov'un avantajının
ıse 300 mılyon dolar daha ucuz teklıf vermesı ve
bılgı paylaşımına açık olması gostenlıyor
Diplonıatik basta araa
ATAK Projesı, Başbakan'ın son ABD gezı-
sınde de gundeme geldı ABD Kongresf nden
onemlı sayıdakı senator, Erdoğan'a bır mektup
yazarak ATAK Projesı'nın Bell-Textron fırma-
sına venlmesını ıstedıler Bu gelışmenın Turk-
Amenkan ıhşkılenne olumlu yansıyacağını be-
hrten senatorler, NATO muttefikhğının de bunu
gerektırdığı mesajını verdıler Kongre'de, ozel-
hkle sozde Ermenı soykınm ıddıalannın ele
alındığı sureçte buyuk onem taşıyor
Kıbns konusunda kntık bır surece gınlırken
ABD'nın arabuluculuğunu ısteyen Turkıye'nın
boyle buyuk bır ıhaleyı Rus-tsraıl ortaklığına
bırakmasının kolay olmadığı belırtılıyor
NOKTASI /ORAL ÇALIŞLAR oralcalislar@cumhuriyet.com.tr
Iran'dacıddı bırdemokrası kavga-
sı yurutuluyor Iktıdara egemen olan
muhafazakâr mollalar, toplumdan ge-
len değışım veozguriuktalebını bas-
tırabılmek amacıyla umutsuz bır dı-
renış sergılıyorlar Umutsuz dıyorum,
çunku Iran halkının tamamınayakını
artık mollaların rejım uzenndekı ege-
menlığını ıstemıyorlar Istedıklen gı-
bı hareket etmelenne olanak veren,
ozguriuklere açık bır rejım ıstıyorlar
Eylul ayında Iran'a yaptığımız ge-
zının ardından Cumhunyet gazetesı-
ne hazıriadığımız yazı dızısının baş-
lığını "Molla rejımı sallanıyor" koy-
muştuk Bu başlık bazılan tarafından
gerçekçı bulunmamıştı Iran'dayuru-
tulen ozgurluk kavgasının buyukluğu-
nu anlamayanlar, rejımın sallandığı
saptamasını abartılı buluyordu Bır
kısım Islamcı ıse sallananın rejım de-
ğıl, yalnızca bır grup muhafazakâr
molla olduğunu duşunuyordu
Iran'da sallanan yalnızca bır kısım
mollanın ıktıdarı değıl, Iran'da salla-
nan rejım Bu rejım, dını dogmatık bır
şekılde sıyasetın ıçıne sokmuş, bu-
tun kurallan dının emrettığı hale ge-
îran ve Bizim îslamcılar
tırmeye çalışmıştı Yanı açıkça bır şe-
nat dıktatorluğu kurulmuştu Işte sal-
lanan bu rejımdı Bunu Iran dışına
kaçmış bazı gruplann da anlamadı-
ğını sanıyorum Iran dışındakı bazı
rejım muhalıfi gruplar, Iran da şu an-
da muhalefet yuruten reformcuların
molla rejımının eskı mılıtanı olduğu-
nu soyleyerek bu mucadeleyı ku-
çumsuyorlar
Doğru, şu anda reformcu muhale-
fetın butun onde gelen ısımlen, bu re-
jımın eskı mılıtanlan ya da sorumlu-
luk almış kışılen En başta Cumhur-
başkanı Hatemi bu ozellıklen taşıyor
Molla rejımının eskı bır bakanı Iran'da
muhalefetın buyuyup gelışmesının
nedenı daha onemlı Toplum artık bu
rejımı ıstemıyor, reformcu muhalıfle-
n bu kadar kuvvetlı hale getıren de
halktakı değışım talebı Halk, muha-
lefettekı reformculardan daha denn
bır değışım ısteğı ıçınde
Iktıdardakı muhafazakâr mollala-
rın bu kadar dırenmesının asıl nede-
nı de, değışım ısteğının bır yerde dur-
durulamayacağı korkusu Bugun re-
formculann onunu kesemezlerse, ya-
nn daha buyuk bır değışım ısteğının
onlenne gelıp dayanacağını hıssedı-
yorlar Iran'da yuzeydekı muhalefet-
le toplumdakı değışım ısteğı aynı şey
değıl örneğın Şirin Ebadi, reform-
cu muhalefetı pasıf buluyor Dırenen
gençler Hatemı'nın bır uzlaşmacı ol-
duğunu soyluyortar
• ••
Iran buyuk bır değışıme zoıianıyor
Bu nasıl bır sonuç verebılır, şımdıden
kestırmek çok zor Çunku muhafaza-
kârlar dırenıyor Ancak, bır çozulme-
ye başladıkları an, nerede duracağı-
nı kımse bılemez Bunun çok uzak bır
ıhtımalolmadığınıduşunuyorum Bu-
gun ya da yann ya da obur gun mu-
hafazakârlar çozulecek Er veya geç
bu gerçekleşecek Bu çozulmenın ba-
nşçı yoldan gerçekleşmesı ıhtımalı da
az değıl Eğer barışçı yolla çozulmez-
se, bu kez şıddet gundeme gelecek
Benım dıkkatımı çeken, Turkıye'de-
kı Islamcılann tutumu Iran'da ne olup
bıttığıne ılışkın onlardan duzgun bır
yorumokumadımdesemyen Bırııkı
yorum ıse oradakı gelışmelen, Turkı-
ye'dekı tartışmalann ıçıne ıthal etme-
ye yonelıktı Iran'da şu anda muha-
lefetın başını çekenlenn çoğu kendı-
sını "Muslüman" olarak tanımlıyor
Tabıı kı Islamıyetı yorumlayış bıçım-
lerı bırbınnden değışık önde gelen
reformcu aydınların yorumu, laıklığı
esas alacak oğeler ıçenyor örneğın
Profesor Abdülkerim Suruş, Profe-
sor Haşim Akhaceri gıbı onde ge-
len aydınlar, islamıyetın ancak de-
mokrasıyle var olabıleceğını, dının
değışen koşullara gore dınamık bır şe-
kılde yenıden yorumlanması gerek-
tığını, dının Allah'la kul arasında bır
ılışkı olduğunu, bunun arasına kım-
senın gıremeyeceğını soyiuyorlar Fet-
vayı reddedıyorlar
Bızım islamcılar acaba Iran'dakı
gelışmelen neden gormezden gelıyor-
lar9
Islamcılann çoğu, demokrası, ın-
san haklan, ozgurtukler konusunda
çokduyariıolduklannısoyluyorlar Iş,
Islamcı bır rejımı eleştırmeye, orada
ortaya çıkan buyuk çokuşu yorum-
lamaya gelınce acaba neden tıkanı-
yorlar^
Burada bır çıfte standart yok m u '
Burada henuz ozgurluklen ıçselleş-
tırememelerının yansımalan mı orta-
ya çıkıyor^ Bız sosyalıstler, uzun yıl-
lar sosyalıst ulkelerdekı başansızlık-
lan gormezden gelmıştık Savunduk-
larımızın bu orneklerle açmaza gırdı-
ğı gerçeğıne gozlenmızı yummayı ter-
cıh etmıştık Şunu artık onların da
gormesı gerekıyor Dıne dayalı sıya-
sı rejım olamaz Olursa, ışte Iran'da-
kı gıbı olur, Afganıstan'dakı gıbı olur
Iran orneğı, İslamcılar açısından
onemlı bır donum noktası Bu gerçe-
ğı er ya da geç kabul edecekler Ne
kadar çabuk kabul ederlerse o kadar
sağlıklı yorumlar yapabılırler
Iran değışecek Bundan sonra
Iran'dakı rejım dının sıyasettekı ve
yonetımdekı egemenlığını dışlayarak
gelışecek Başka bır ıhtımal yok
GLOBALpOLtTtKÜLTÜR
ERGİN YILDIZOĞLU
'Küreselleşme' Değil,
Jeopolitik!
"Genış Ortadoğu" kavramı -Akşam'dan kalma
eskı bır solcu, koşesınde yenı emperyalızm tarrf-
len uyduradursun- jeopolitiğin gen donuşu, ku-
resel serbest pıyasa projesının (küreselleşme) so-
nunun geldığını haber verıyor
Önce enerji
Dunya enerji kaynaklannın yaklaşık yuzde 7O'ı,
olası kaynaklann yuzde 47'sı (IEA) "Genış Ortado-
ğu "da Artık buyuk petrol rezervlen bulma olasılı-
ğı çok duşuk En buyuk havzalarda uretım zırve-
ye ulaştı, bundan sonra arzın eğılımsel olarak ge-
nleyeceğıne ınananlann sayısı gıttıkçe artıyor Dun-
ya nufusundakı artışla kıtlesel tuketım normlarının
yaygınlaşmasıysa enerji talebının artacağını gos-
terıyor öyleyse dunya enerji guvenlığı açısından,
"Genış Ortadoğu"nun onemı giderek artacak
Aslında durum daha da kntık Nukleer sılahlara
da sahıp olan Hindistan ve Çin'ın enerji gereksı-
nımı giderek artıyor Petrol ıthalatı 2000 yılında 50
mılyon tondan 2004te 120 mılyon tona çıkması bek-
lenen (Chına Daily, 9/1 /04) Çın, lEA'ya gore, 2003
yılında Japonya'yı geçerek dunyanın ıkıncı buyuk
petrol tuketıcısı oldu Çın petrol ıthalatının ıçınde
"Genış Ortadoğu"nun payı yuzde 80 2000 yılın-
da 67 mılyon ton petrol ıthal eden Hındıstan'ın ıt-
halatının 2020'ye kadar 250 mılyon tonu geçme-
sı beklenıyor Bu sırada ABD'nın ve Avrupa'nın da
enerji ıthalat gereksınımı, Genış Ortadoğu petrol-
lenne bağımlılıkları artıyor ABD'nın petrol uretımı
1970'te gunde 9 6 mılyon vanlden 2002'de 3 5
m/v'ye gerıledı Dunyanın ıkıncı buyuk nukleer
cephanelığıne ve zengın enerji kaynaklarına sahıp
Rusya, petrol ve gaz fıyatlan arttıkça, ıhracat ge-
lırtennı kullanarak asken yapısını yenılıyor ekono-
mısını guçlendmyor
Sonra jeopolitik
Hindistan ve Çın, ama ozellıkle Çın, buyuk do-
vız rezervlen, dış tıcaret fazlası olan Guneydoğu
Asya bolgesının ıkı lıder dolayısıyla hegemonya kur-
maya aday ulkesı Bugun teknolojık ustunluk he-
nuz ABD'de, ama bılgısayar teknolojısınde, yazı-
lım alanında Asya ulkelen ABD'ye yetışmeye, kı-
mı alanlarda geçmeye başladılar Bugun dunya-
nın en hızlı bılgısayannın Japonya'da olduğunu, Gu-
neydoğu Asya'da ınternete ortalama bağlanma
hızının ABD'nın ıkı katını geçtığını anımsamaktaya-
rar var Dığer taraftan Rusya'nın, elındekı enerjı
gelıriennı asken yatınmlardan, dığer ulkelere kre-
dı vererek kendıne bağlamaya kadar bırçok alan-
da kullanarak gıttıkçe guçlenmeye devam edece-
ğı de ongorulebılır Bu koşullarda, eğer enerjı da-
ğılımı salt pıyasa mekanızmasının ışleyışıne bıra-
kılırsa, ABD ve Avrupa'nın, gereksınımı olan pet-
rolu elde etmesı giderek zoriaşabılecek, buna kar-
şılık rakıplerı guçlenmeye devam edecek Bu sı-
rada enerjı ve petrol urunlenne dayalı gırdı malı-
yetlen artarken parası olmayan, enerjıden yoksun
kalacak, dunya ekonomısınde, ozellıkle de gelış-
mekte olan ulkelerde cıddı toplumsal ıstıkrarsız-
lıklar gundeme gelecek
Ek olarak, kuresel ısınmanın, gıda ve su pıyasa-
lanndakı olurnsuz etkılennı de goz onune almak ge-
rekır Eğer serbest pıyasa mekanızmasının ışleyı-
şıne bırakılırsa dunyanın buyuk bır kısmı bır taraf-
tan yoksullaşırken bır kısmı yıyecek tahıl, ıçecek
su bulamaz hale gelırken nıspeten şanslı bır ke-
sım, gelırlennın gıttıkçe artan bolumunu, su ve gı-
da pıyasalannda harcamak zorunda kalacak Boy-
le bır egılım, ozellıkle ABD ve Avrupa'yı etkıleyen
talep eksıklığı sorununu daha da ağırlaştırırken
dunya halklan oncelıkle tanm alanlannı, su kaynak-
lannı ozelleştırerek zengınlerın kullanımına açan
hukumetlen, sonra da bu kaynaklan denetleyerek
yalnızca parası olanlara ulaştıran, çoğu ABD veAv-
rupa kaynaklı buyuk çokuluslu şırketlerı suçlaya-
caklar
Şımdı, gelın bır an ıçın kendınızı "büyuk güçle-
nn", örneğın ABD'nın yonetıcılennın yenne koyun
Kuresel ısınmadan dolayı 25-30 yıl ıçınde ekolojık
açıdan gen donulemez bır noktaya gelınebılece-
ğını, Pentagon'un kuresel ıklım sıstemının anıden
çokmesınden kaygılandığını da (Fortune, 26/1)
duşunun Ayakta kalabılmek ıçın neyapardınız'' ön-
ce kaçanlar deyıp enerjı kaynaklannın mumkun
olduğunca buyuk kısmını asken, sıyası yollarla ele
geçırmeye çalışmaz mısınız'' Ikıncısı mal, tekno-
lojı, bılgı, ınsan akışını (piyasanın işleyişini) je-
opolıtığın, "ulusal guvenlığınızın" gereksınımlerı-
ne gore denetım altına almaya başlamaz mısınız7
Sızı başkaları da ızlemeye başlayınca, devlet-
lerarası ılışkılerde emperyalızm, bunatepkı olarak,
ulusalcı, dını-etnık ıdeolojıler, guvenlık kaygılan, do-
layısıyla devletı guçlendırıcı, bıreyın ozgurluklen-
nı kısıtlayıcı yasalarta uygulamalar one çıkmaya
başlamaz mı
9
Aslında bu sureç başladı bıle"
7
Hâ-
lâ küreselleşme fantezileri satanlar sulan bulan-
dırıyor ve gereken tedbırienn alınmasını engel-
lıyorlar
Taslak bakanlıklara gönderildi
'Ticari sır'
kapsamı daralıyor
ANKARA (ANKA) -
"Tîcari ar" kavramının
sınırlan onemlı olçude
daraltılıyor TBMMko-
mısyonlanncayurutulen
araşnrma ve soruşturma-
lar, hukuk, ıdan, vergı
ve ceza davalan, çete ve
kara para suçlanna ılış-
kın soruşturmalarda, tı-
can sır kalkanı ortadan
kaldınlıyor
Adalet Bakanlığı tara-
findan hazırlanan "Tka-
ri Sırlar Yasa Tasansı"
taslağında, 'ücari sır",
"banka sım" ve "müş-
teri sun" kavramlan ta-
nımlanarak bunlann han-
gı durumlarda açıklana-
cağı duzenlendı Buna
gore, kamuya mal olmuş,
herkes tarafindanbüınen
veya yasalarda hukme
bağlanmış açıklık ılkesı
uyannca resmı sıcülerde
veya bılançolar ıle faah-
yet raporlannda yer alan,
ılgılı sır sahıbının açık-
ça onayı bulunan bılgı
ve belgelenn açıklanma-
sı, kullanılması ve venl-
mesı yasaya aykırılık
oluşturmayacak
Adalet Bakanlığı'nın
goruş ıçın dığer bakan-
lıklara gonderdığı tasla-
ğa gore, taraflar arasın-
dakı sozleşmelerde tıca-
n sır, banka sırn v e muş-
ten sırlannın açıklanma-
sı, kullanılması ve venl-
mesıne ıhşkın hukumle-
n saklı olacak