Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
4EKİM 1996 CUMA CUMHURİYET SAYFA
KULTUR 15
Son 10 yılın eıı iddialı Ingiliz fihııi sinemalarda
Trainspotting' ya da 'Hero: Heroin'...llkesinde ve \arisma dı>ı gosteııldıgı
bu \ ılın Cannes testıv alınde *on on y ılın en
ıvı Ingılız yapımı sıbısınder ıddıalı bırnı-
teleıneyleet'ketlenmıs sonavlaıınolav tıl-
mıne donusmu:? 'Trainspotting" vme orı-
Iinal adıaynenbırakılarakgısterımde An-
layabıldıgımız kadany la trer gozetleme \ e
numarasınıkaydetnieden turetılmisvejun-
kıe arac^una verlesınis bıı "ığnecı" devımı
Trainspotting" Zatenerom hazretlende
Demır Ley dı'nın Miınruğunu \ ı\ ıp sanav ıı
iıkanan 1980 lennıssizlskoç.a'sindakı her
turlu kotu yelagırmıs ona ^ınıtîan Edın-
bure'lu 5 serseıı gençle bııl kte bu tılnıın
ba^rolunde bılmdıgı gıbı
Geçen yıl yıne Pınenıa ta-atından sine-
maseverlerekazandınlmis vebızdedeme-
raklısının epevı ılgisinı çekms olan cınaı
genlım denemesi 'Nhalkro Cra\t-Mezarı-
ııı Derin Kaz'la ha\lı ses get'rmis \e Ingı-
lız sinemasina taze soluk katmiî Iskoç yo-
rıetmen Dann> Bo>le. >enan:>t John Hod-
ge kameraman Brian Tufano. \apımu
Andrew McDonald ın ve oyuncu E»an
McGregorbeslısinın ıkıncı ısbırlığının uru-
nu 'Trainspotting" zehır zemberek bır gı-
ns sekansiyla açılıyor
Bır y andan tabana kuv \ei kaçarken çal-
dıklarını da dusuren enselennde hırsizlık
\aptıkları dukkanın guvenlık gorevlılen-
nınsoluğunuhıssederekoles yekosan can
derdındekı kahramanlarımızı ızlerken bu
\andan da bu arada bır arabaya da çarpan
eenç \e sempatık Mark Renton"ın (Evtan
"McGregor) dı> sesi\ le \erılen 'seçmek' us-
tune monoloaunu dınlıyoruz bu tempolu
baslangıçta f^Mzlık paraM a arak da geçı-
nen. 'be\az"ın goz boyay ıcı. sahte yuzey-
sel cennetıne tutsak olup sefıllıgın \ıcık
\ıcık. dızboyu hukum surdüğu vasamını
kisirdonguye mahkum eaen cana vakın
bas kahraman Mark Renton anlatıvor ov-
kuyu
' Âslında 'hayatı seçmemeyi seçecek' ka-
* dar bed trıplerdekı Renton'la arkadaslan
T her turlu ağır uyusturueuya ozcllıkle de
* eıoıne takılan. her çesıt hırsızlık. kapkaç-
cçılık. vb suçlara yazılan. fuibolla kızlar-
" la. barlarla ılgılenen. nerde sabah orda ak-
* m çesjdmden. issız guçsuz paıisiz \e
Trainspotting
\ onetmen Danm Bo\le
Senaı \o John Hodge. In ine
\\elsh ın romanından
kameıa Brian Tufano Muzık Igg>
Pop. Brian Eno. Lou Reed'ın \e
Blur, Primal Scream. Pulp.
l nden\orld. Elastica. Bedrock. \e»
Order, Damon Albarn. Sleeper.
Letfield \b gruplann sarkılarınd ı
Chuncular E«an McGregor.
Robert Carhle, E«en Bremner.
Jonn\ Lee Miller. Ke\in McKidd.
Kell> McDonald 1995 Ingıltere
(Pınema) Bevoğlu Atlas Şışlı Kent
Kadıko\ Broadvvay Bakirkoy Avsaı
Mnemalaıında
kendılennı usul usul mahv eden. vozbırya-
santıya talım eden bırtakım kes gençler
Duzenın dısladığı her an suç ışlemeye ha-
zıı bır suçlu komunu gıbı hep bırarada du-
sup kalkan. alabıldığıne laçka. AIDS teh-
lıkesıne fılan aldırmaz. ıpın ucunu ıyıce
kovvermış bu za\allı gençlerın sert. acı-
masız pıs. karanlık vesıddetdolubırlabı-
renttekı kor uçu^ları. fırsatçı Remon ıçın
ıv ıtriber otekıler ıçınse sorunlu bır fınale
erı^ıyor
Ağır uyuştunıcu, şiddet ve seks
Bıı bııakıp bır \eniden ba^ladıklaıı 'be-
>azhazretlerinin" her an emnndekı bu beş-
lı (.eteden tek junkıeolmavanı \oktan ne-
denlerle bar ka\galan çıkartan. alkolık ve
tehlıkelı bır pMkopat olan Begbıe (Robert
Carhle) james Bond fılmlerıvle Sean
Connen havranı Sıck Bo\ I Jonm LeeMil-
lerı hıı, guvenılmez. kavpak adı gıbı has-
ta ->aıı çıvan bır delıkanlı a\nı zaıııanda
kadm \e uvu^turucu satıciM olen bebeğın
babası oldugu da sonradan ortava ı,ıkı\or
Spud (Ewen BremneDıse ge\eze geı-
zek, zavıt kı^ılıklı ama ı\ı vureklı umut-
suzvakabırjunkıe Ba>tabağımlıolnıa_\an
ama ^e\ gılüinın terketmeM> le ıntıharedeı-
ce^ıne eıoıne gomulen kusmuklar ıçınde.
koku^mu^ olusünu kom^ularının bulduğu.
a^kkırgını lgg\ Poptutkunu. zavallı Tonı-
m\ (Ke\in McKidd). aslında gıubun en
masumu \e bu kotu sonunu se\ tıılısıv le
se\ı:>ırken goruntulenmiî mahrem \ıdeo
kasedını çaîan en ı\ı arkada^ı Renton ha-
zıılı\or bır bakıma Mkol veanfetamınler-
le ate^lenen lıbıdo>unu bar gecesi 15'lık
kız koleıı oğrencibi. genı, seksı ve tettan
Dıane'nın kollarında sonduren. utak sov-
gunlarla. orgazmdan daha zevklı "\u-
ruş'larla ıç bavdırıcı tekduze ığne alem-
lerı\ le surdurduğu va^amının çıkmaza Nap-
lanması uzerıne u\ u^tuı ucu^uz venı bır ha-
vatıı,ın Londra va verle^meve karar vere-
rekemlakçıdacalı^mavaba>la\anRenton'ı
arkada^laıı lahat bıraknııvor tabu Tom-
mv nın cenaze^ınden sonra Londra'dakı 2
Rus denızcı->ınden alınan 2 kılovu satan çe-
te uvkudavken arkada^larını ekıp paravı
kaparak mutlu (ve umutlu) sona doğru tu-
vuvor. vıne temızlenıp \enı havatını :>eç-
nıek ibieğı depre^en. "kotu* Renton umuz
^a>amınbutunanlamını Renton'unon-
ı_a alav edıp kar^ı vıktığı verle^ık duzenın.
tum nımetlerden v aı arlanan bır bırev ı ve bu
kez gıderek uvu^turucunun verını alacak
paranın bağımlısi olniakta bulacağı. tartı^-
mava açık bır tınale bağlanıvorbu urkunç
sevırcıve soıular vonelten kebkın ve ra-
hatMz edıcı fılnı
Bağımlılık kesbedınce cınsellığı oldu-
ren. ıshalle kabızlık. AlDS'le kendınden
geçıp uçma. bır •lure sonra dozu arttırma-
>a gıden o abuk sabuk ve dangıl dungul
eroın katasıvla ığnenın ucu ara^ında salı-
narak bıtev ıve ıstırap depresvon ve tekdu-
ze bosluk duvgusu veren eroınle mudavı-
mı gençlerın on planda îslendıgı ve had
safhada kemıkleNmıs ıssızlığın de ronunu
olusturduğu fılmın oldukça nesnel anlatıl-
mii dehsetengız ovkubU bır vana dına-
mık akıcı. kıvıak sınema dılı de \ağ gıbı
kavıvor lenerıkten ıtıbaren
Sarsıcı, nesnel bir bakış
lgg> Pop. Lou Reed. Brian Eno gıbı un-
lu baba'ların ve gunumuzun namlı Ingılız
gruplarının henı eskı. hem venı sarkıların-
dan derlenmıs soundtrack'ı de Traınspot-
ting'ı ateslıvorverNer 1980'lenn kım\asal
bağımlısı. suça vatkın.avare Ibkoç gençlı-
ğı ustune kabvetlı. şoke edıcı bır volculu-
ğa davetışe çıkaran. uzaktan uzağa. çevrek
vuzvıllık Stanle> Kubrick-Anthonv Bur-
gessbasvapıtı 'Ötomatik POrtakal'ı da çağ-
n^tıran mızah dozu bıraz guduk kalmıs
'Trainspotting'ın sımdıden uvusturucu so-
rununa nesnel bır sekılde bakan.evislı ve
otuıaklı fılmler arasina verlestığı ılen su-
rulebılır Çetenın James Bond fılmlennın
kıvaslanmasıeslığınde.sevecenlıklebırbır-
lerıne ığne v urarak 'flaş' patlaması\ la anın-
da kendılennden geçtıklerı.korkunç eroın
knzlerı \a da Renton'ın kıçına sokup "İs-
kocva'nın en iğrenç tu>aleti'ne dusurduğu
af\on kapsulunu bulmak ıçın klozete dal-
dığı zor tahammul edılır o fantastık se-
kans gıbı çarpıcı bolumler ıçeren bu fılm,
Iskoç yonetmen Danm Bmle'la senarı^t
John Hodge ıkılısı adına kuskusuz ılk tılm-
lerı Mezarını Denn K.az dan daha sikı bır
e;>er Va^avan olulerın soluk almava çalıs-
tığı. korkunç. haşın. buz gıbı •be>az dun-
>ası*na epe>ı gerçekçı. vakından ve ısrar-
İa bakan tedırgın edıcı bu Iskoç (Ingılız)
vapımının. tutucuların ılen surdüğu gıbı
genç sey ırcı> ı bevaz zehıre te^v ık ettığı on-
vargısına katılmak da pek olası deöıl bız-
ce Tersıne ıtıcı bır etkı yaratıvor aklı ba-
sında yetışkmler ustunde Ozetle bır baş\ a-
pıt olmasa da. gornıezden gelınemeyec.ek
cınsten. ınsanı ^ovlebırmlkeleven. hızlı ve
tabanca gıbı fılm 'Trainspotting'
Her göze görünmeyeıı ıııartılara ve...
Çocuk başlı martıyı
arayankızadair...
Konusu kabaca otesi DerM dokulen tanııre muh-
taç. ama yıne de hevbetlı. aynca gorkemlı bır Boğaz
manzarasınasahıp pasasoyluaıleden kalma şato gı-
bı bırevde. bırı Ingılızcedğretmcnı (GulsenTuncer).
ötekı mazıde kalmıs(Nurinisa ^ ıldınm).hıç ev lennıe-
mıs ıkı halası \eogluv la gelınının olumlerının acısıy-
layatağadusmus ınmeiıdedesıyle(OzcanOzgur)bır-
lıkte eskıv le yenı arasina sikısık vasayan. ıntıhar et-
mıs annesinın her gece ona gorundugu venı vetme
çağlarındakı bır kız çocuğunun (\eşim Tozan)ovku-
su olarak ozetlenebıleı.ek "\ -Vı~
( 1989-90) tılmı. çekımınden ve M-
nırlı sayıda seyırcının ızlevebıldıgı
ılk gostenmınden haylı zaman son-
ra Beyoğlu PeraSınemabi'ndagos-
tenlıyorıkı haftalığma Locarno'dan
Strasbourg'akadarçesıtlı festı\alle-
rekatılıpılgıylekarsilanmisNanteb
Lç Kıta Festıvalı nden odullu "A
A>*\6y ıldırreklam fılmı yonetme-
1
lığı de vapan okullu sınemacı Re-
haErdem'ın ılk fılmı Bastanbelırt-
melı popııler tıca
r
ı sınema ıırunle-
rınden farklı v ızyon sahıbı. venı ve
değısık bıı vazaı-yonetmenın ısıltı-
sinı saçan. tarklı kavgılar ta^ıvan
taze ve ozgun bır ılk fılm deneme-
sıyle karsı karsivayız Genelde ya-
lınkat eğlence ve gosterı sineması-
nın gırdaplanna çekılerek bırtakım
çalımlı. alımlı. ama sığ ve kolay
tılmleıe sartlanageimıs ortalama seyırcıye sıkıcı ge-
lebılecek **\ A>", ıçıne aldığı meraklisınaysa seyır
zevkı ve has sınema kevtı sunuyorbır buçuk saat su-
resınce
Gecelerı kayıkla Boğaz "dan geçen oltnus annesiy-
lesureklıılışkıdekı ıkı halabilNTeyır le NukhetSeza)
Rumelıhısar'la -\da. uçuncu katla dorduncu kat. de-
Yonetmen Senaryo Reha
Erdem K.amera Lğur
Eruzun Muzık \ivaldi.
C. D'Alessio Oyuncular
•\esim Tozan, Nurinisa
V ıldırım. Gulsen Tuncer,
Münir Ozkul. Bijen
^ uceer. Arif Pişkin,
Ozcan Özgur, Ertuğrul
İlgin 1990Turkı>e-
Fraıisa ortak yapımı
(Metis Fılm) Beyoğlu Pera
Sınemasi'nda
, A A\ fîlminde Veşim Tozan.
desıyleannesi (Sırrı Bey Ihsan Hanım)\eyatılı okul-
la ev ara^ında gıdıp gelen. suskun. yalnız gece gun-
duz sankı ruyadakı gıbı bu tııhaf kız çocuğunu çağ-
das dunvaya aıt oğretmen halası. gıtgıde voğunlasan
anne takıntisindan ve ruh gıbı yasadıgı çokuntu ev-
den çekıp kurtararak adadakı vatılı okula yazdıımak
istıyor bır an once Hıç tanımadığı annesinı her gece
myasında goren kızsa (\ekta) pek ıstemıvoı orava
gıtmev ı
Tıpkı annesı Ihsan Hanım gıbı bır kay ığa bınıp kı-
yıdan uzaklasarak. sırılsıklam bulu-
nup kurtanlacağı bır volculuga bıle
çıkıyoı Eve takılan martisinın olu-
mundensonraysabuyuk halası Nuk-
het Seza'yı uzgun bırakıp Sırrı
Bey'eve Rumelıhısan'na vedaede-
rek adanın ve okulun yolunu tutu-
yor. ona sureklı Ingılızce 'practise
yaptıran' kuçuk halası Nevır'le bır-
lıkte Çocuk baslı maıiının totoğıa-
tını gunun bırınde çekeceğını uman
oğrencı Nuran'la (\rif Pişkin). *Bı-
rak inanmasınlar. sen annene kulak
\er. o seni duyar!" v a da 'Ruya ruya
içindir' dıyen terk edılmis manastı-
nn bekçısı butun martıların dostu
Cosınos (Munir Ozkul) ve balıkçı
(Ertuğrul İlgin)gıbı arkadai}ları var-
dır adada nasılsa kıbııt kutusuyla
aşırı haşır nesir olarak kundakçılık
belırtılerı gosteren dıssız ağzından
hırıltılıseslerçıkarmaktanoteyekonusamayan do^e-
ğıne çakılmis gunahlarının vebalını odeyen aslında
buvukbabası daolmayanSırrı Bey'e.'Annembeniça-
ğımor" dıverek Hısardan Burgaz Ada'ya gelen \ek-
ta'nın 'kaybolacağı' fılmın fınalınde. saskınlık vepa-
nık ıçınde yeğenını arayan aglamaklı Nevır Hala'nın
karşılasıp S'ekta'yı sorduğu Cosmos'un abartılı Ital-
\anca tıradını dınlerız 'Nehemencecikherşey be-
lirsizleşir" dıye baslavan cıddı bır sıır gıbı
'Gördüğünü gösterebiliyor musun'
Meraklısına Nisan Yayınlarfnca basilmıs se-
naryosunu da salık vereceğımız Reha Erdem'ın
"A A>"ı. 'gülümsemesiaz,ağır'.karanlık bıratmos-
fen dayatan naıf duıu lırık vebeylık devısle sı-
ırsel bır sınemanın uzantisı. sıradısı bır fılm Al-
legorık yapisindan oyunculuğuna. isiklandırmay-
laçerçevelemelereyansıyanbırozenınbelırgınles-
tıgı LğurEruzun'unkameraçalısmasındandıya-
loglarıyla montajına kadar yenı ve ozgun bır so-
luk sınemamızda Yazar-yonetmenının deyisiyle
Mnanmak. inanç \e inanmava inanmak' uzerıne
"A A\". alısılmış dramatık olay orgusune bos ve-
rerekbıldık hıkaye akisindan farklı kanallara akan
ımgelerle temalann bırbırıyle kesiijip bııbırını ta-
mamladığı veayrıcaRumelıhısar'danadalara Ga-
latasaray 'dakı aynalı pasajdan Mahmutpasa'y a ka-
dar Istanbul'un çeşıtlı koşelerını ustaca değerlen-
dıren. basarılı mekân-çevre kullanımıvla da dık-
katı çeken martisi.kedisi bortuboceğı vapurdu-
duğu bol. onemlı ve anlamlı bır fılm kisacası Bır
de los korıdorlar yer yer dosemelerı çurumus
camsizçerçevesız. ızbe bolumler. kılıtlenmısv a da
kapılanna tahtalarçakılarak ıptal edılmis gızlı sak-
lı ve eskı eşvalarla doşenmıs. geçmıse donuk ya-
sanan odalar. arada bır dıng-dong"ları takılıp su-
reklı çalan çok »ayıdakı antıka saatlerle dolu. tıl-
mın bır başka ana karakterı sayılacak Hisar'dakı
kale gıbı yukselen o bıldık kırmızı tas vapı var
unutulmamasi gereken
Lırızmın ağırbastığı. Doğu'y a ozgu. dıngın mıs-
tıkbırbakı?,ınyansidığı sinemasal bılgıye bıııkı-
me yeteneğe sahıp umut veren, anlatacağı olan
avdın bır yazar-yonetmenı haberleyen "A A\"ı
AtillaTokatlı'nın "DenizeİnenSokak". Metın Erk-
san'ın "Se\mekZamanı" ya da Nesli Çolgeçen'ın
"Rardeşim Benim Canım Kardeşim"ı gıbı klasik-
lerımızın çızgısınde ve Kutiuğ Ataman'ın "Karan-
hkSuterf!
*ylabrrltkte Turk smeTnasnrm 1990'lar-
dakı belkı de en onemlı ve ayrıksi uslup deneme-
sı olarak selamlamak da olasi Bu hakıkı filme ha-
kıkı sınemaseverlerın dehakkını vereıek sahıp çı-
kacağını sanırız Unutmamalı. nıce badıreyı atla-
tıp gösterılmek ıçın bunca \ıl bekleven "A A\~ın
sevredılebıleceeı bıı hafta daha var
Broacbvay'e atış serbest!
Allen'ın sondan bir önceki güldürüsü, tiyatro âlemine bakıyor
Çokça yenı tılnıden olusan bu
hattanın zengın programında. ılk
bakista kisa bıı sure once sınema-
severleıın alkısinı alaıı. son fılmı
"Mighf) Aphrodite-Se\hnli Fahi-
şe"vı gule oynava sevrettığımız
\\ood\ Allen ustanın. sondan bır
evvelkı komedısı "Bullets O\er
Broadvtay" goze çaıpıyoı Llke-
mızdeherhaldeheıke>ın İngılızce-
ve ıvıce vâkıt oldugıına \aisavan
Ameııkanotıl (') dısalımcı sııket-
leıın son donenıde bayağı genıı
azıya alarak vaygınlasan tutumla-
rı sonııcu. vıne Tuıkçe bıı îsim
kovırak zahmetıne katlanılmadan
gosteııme sıırduler "Bullets O\er
Broad»»a\" yasayan efsane \\o-
odv Allen ın kamerasını bu kez tı-
yatro âlemine çev neıek paılak IK
onların avdınlattığı Broaduav v.
"kursun sıktığı". karanlık tonlarda
çekılmis bır gulduıu Oınegın
"Biryangında.Shakespeare'inori-
jinal yaznıa bir eseri mi. yoksa sı-
radan birinsanın havalı mıoncelik-
le kurtanlmahdır?" kabılınden oz-
lu (') sorulaı soran cınsten. Green-
v\ıch \ ıllage cate'lerır>ı mesken
tutmus her vemeğe maydanoz
olup sureklı voksunluga ve muha-
lıflığe talım ederek sanatçı statu-
sunde y asay an. ahkâm kesicı gev ık
muhabbetlerıy le gununü gıın eden
entel tıplere. sanatçı taklıtlerıne
çokça rastlamıs yıllardırvaroldu-
ğu Shovv-bız âlemınde neler neler
gormus VVoodv Allen kısısel goz-
lemlennden vola çıkarak olustuı-
mus "Bullets Over Broad\va\~ın
karakteılerını 192U'lı\ılların Bıo-
advvayı'nde. oyununun sahnelen-
mesi uğruna her çesıt odunu ver-
meyehazır kendını yenı bıı Çehov
sayan. hırslı. genç ama kıfavetsiz
muhterıs bır yazarıtı (John Cu-
sack). çevresındekılerın vecansız.
ruhsuz sıkıu ovununun ancak sa-
natla ılgısı. ılisiğı tılaıı bulunma-
yan bırgangster(Joe\ite-
relli) tarafından tınaıisc
edılnıesıyle sahneye ko-
nulusuntın ovkusiınu an-
latıyorfılm tiyatro kulıs-
lennden. gerçekçı ve tra-
Iikomık kesitleı sunarak
Ne var kı kesenın ağzını
açan gangsteıın bır saıtı
vardır o da oyunculuktan
nasıbını almamis. sesı fe-
laket bencıl sııret baya-
ğı 'sho» girT kapatmasi-
nın(JenniferTilh)basrol-
de ovnamasidır
Gangbterın 'artiz' yap-
maya soz verdıgı ıllet sinırsevgı-
lısını ılk gorduğunde sekerı nııkse-
denvekusası gelen yenı bır Euge-
neO'Neillolmay ı hayal eden yaza-
rın. zencı hızmetçının sevretmek
ıçın bır depara veren ınsanlaraacı-
dığı \apay ve duygusuz ovunu
gangster sevgılısının korunıası
olan sokaktan ve havatın ıçmden
gelme 'cooP, gozunu kırpmadan
adamvuran kıımar duskunu mu-
kemmelıyetçı bıı tetıkçının (Chazz
Palminteri) verdığı fıkıılerle vap-
tığı eklemeler ve değısıklıkleıle
yerlerde siırunmekten kuıtulup
kanlı-canlı dıvaloglaıa sahıp etkı-
leyıcı.basani1
bırnıetnedonusuvor
gıderek
Gangster se>gilisi
sahneve so\ununca...
Buyukyazarıoynayan \etenek-
lerınden emın yenı O Neıll mus-
veddesının seıt. acımasız bıı katıl
olmasma kaı>ın gerçek sanatçı nı-
telıklenne sahıp aslında hayatı bo-
vunca hep ıvı dans etnıevı istemıs
("Sen hiç George Raft'ı dans eder-
John Cusack, Diane \\ iest
ken gordün mu?~) gangsteıın ya-
ratıcılığına teslım oTmasıyla. sıkı-
cı ve kasvet verıcılıkten siynlıp
canlı. tutkulu. etkıle\ıcı bır sahne
eseıı halıne gelen oyun sevırcının
elestırmenlerın tıvatrodunvasının
ılgısinı çekınce herkes utak ufak
basaıının tatlı basdonduruculugu-
nekapılıyorderken Memnunıyet-
leellennı ovu^turanteknıkekıp ve
yapımcılar tuıne anlasnıaları ım-
zalıyor okumaprovalanndabırbır-
lerını yıyen oyuncuların yuzu gu-
luvor sahneden ısıltılar yayılıyor.
Vs VS
\aslanmanın. unutulmanın te-
sellisinı tınerlı ıçkı kadehlerınde
araıken bıı ovunla venıden yıldızı-
nı paılatma fırsatını bulan. sureklı
Bullets Over Broadvvay
Yonetmen \\(K>d> Allen Senaryo \\o-
od> Allen. Douglas McGrath kamera
CarloDiPalma Oyuncular John Cusack,
Chazz Palminteri. Diane %\ iest. Jennifer
Till>. Jim Broadbent. Mar> Louise Parker,
Jack \\arden. Tracey L llman, Joe \ iterel-
ILRobReiner. Hane> Fierstein 1994 ABD
(Fılm Pop \\ Bl Bevoğlu Alkazar Istanbul
Prıncess Tesvıkıye AFM. Altunızade Ca-
pıtol kadıkoy Bahanye sınemalarında
vağlavıp balladığı ("Ma\ Ander-
son bile senin eline su dokemez!")
yazara aslında kendı ıçın venı bır
ovun vazdınnanın pesındekı geç-
kıiKeBıoadvvay dıvasıyla(Dianne
\\iest) mercımeğı fırına vererek
yıllardıı kahrını çeken sevgılısını
(Man Louise Parker)aIdatan
v
bu-
tun dunyanın onunde muhteşem
bır vajına gibi açılacağı' veteneksız
yazanmız. ıçten ıçehuzursuzlukve
suçluluk duyuyoı gelen basaudan
Çunku oy unun basarısının aslında
aıkasinda vığınla lesi bulunan. go-
zu kara koıumadan kaynaklandı-
ğını bılı\or \ehersevını anlattığı.
hıç sahnelenmeyen oyunlaı yazan.
palavrjci uvanıkaıkadasinın(Rob
Reiner) masıım sevgılısını bastan
çıkardığını da neden sonra fark edı-
yoı Buaıadakoruma-mafyatetık-
çhst-saftatçı gangstermitz de. artık
'benim eserim" dedığı oy unu daha
tazlamahvetnıemcM ı^ın azgınış-
tahı ve yanda kestığı rejımlerıyle
tanınan seçkın Broadvvay aktoruy-
le (Jim Broadbent) gızlı gızlı ışı pı-
siııp Pıaha ığasinı bovnuzlamak-
tan gen dunnay an. sürtük artıst bo-
zuntusunu çekıp v uruyor punduna
getırerek
Tiyatro yazarlığının. oyun sah-
neye koymanın ardındakı katakul-
lılerı bızzat gorup yasadıkça so-
nunda evlılık onensıyle gen aldı-
ğı. ayartılmıs sevgılısını kolunata-
kıp ve her seyden vazgeçıp Pıtts-
burg'adonmeyı veğleyen. hanvayı
konyayı anlamıs bu vazarın oyku-
suaracılığıyla VVoody Allen'ınya-
kındanbıldığıtıyatroalemıne. sah-
ne ınsanlarınave yaratıcılarınaılis-
kın dusuncelerının ıtade edıldığı
"Bullets O>er Broad>\a>" gulduru-
sunde. malum ego gostenlerı. yıl-
dız kaprıslen. ısten knzlerı kıs-
kançlıklar ve alkol (vb maddeler)
bağımlılığı. oburluk. yedığı-
nı çıkarmak ı>tahsizlık vb
gıbı ov unculuğa ozgu durum-
lar gırla gıdıyor
Bır Broadv\ay oy unu ustu-
ne tiyatro temsılı gıbı fılme
çekılmis "Bullets O\er Bro-
adS\a\*"ın çok ıvı seçılmıs
oyııncu kadrosundan ıyı ve-
rım almis VVoody Allen
1920-30'lann Broâdvvay 'ını
andıran gunumuzun Holly-
vvood unaumutlarladolu^an
ama sonunda mecburen bu-
vuk studyolann farfaralı ve
sığ strateıılerıne yenık dusen
genç yonetmenlerı çağristıran
oyun yazan lolundekı John Cu-
sack yaşlanan Broadvvay yıldızın-
da Allen'mdemırbaşoyunculann-
dan Dıanne VV iest. ustune cuk otur-
mus koruma rolundekı sokaktan
gelme bır yazar ve aktor olan
Chazz Palmınten ve artıst olmak
ısteyen. yeteneksız bayağı gangs-
ter sevgılısındekı Jennıfeı Tıllv 'nın
sıvrıldığı fılmın yan karakterlerı
de goz dolduruvor. kopeğını kuca-
ğından ındıımeyen. ısterık Tracey
L llman dan \azari hımaye eden
denev ımlı y apımcı-y onetmen Jack
Warden'a doymak bılmez. pısbo-
ğaz aktoı Jim Broadbent'e ve Rob
Reiner e kadar Dansçı kızlan. sov -
ları ve gangsterlerıyle 1920 lenn
Bıoadvvay ındegeçen VVoody Al-
len aozgukeskın vehınzırgulme-
ceyle M)blandmlmıs bu uçkagıt. ct-
nayet ve romantızmle dolu kome-
dı. meraklısına hosça vakıt geçır-
tecek cınsten ^enlık ve samatanm
eksık olmadığı. matrak ve tıpık bır
VVoody Allen eclencelıâı sayıla-
bılır
KEDI GOZU
VECDİ SAYAR
Tabutta Rövaşata
Falez Oteh'nın tekır kedısı pek heyecanlı Havuz
başına kıvrılmış, guneşlenen yıldızları seyredıyor Te-
levızyona meraklı olduğundan herkesı şıp dı>e tanı-
yıvenyor Şurdakıler 'Mahallenın Muhtarları dızısın-
den, ılerde barda oturanlar 'Bızımkıler ın kadrosu
Bu kadarta da kalmıyor televızyonda tekrar tekrar ız-
ledığı fılmlerın unlu oyuncuları da orada Selda Al-
kor'dan Selma Güneri'ye Goksel Arsoy dan Fık-
ret Hakan'a kadar sevdığı tum yıldızlara bu kadar
yakın olmak heyecanlandırmaz mı kedıyı
Festıvahn ılk gunundekı 'korte/1 de kaçırmamıştı
tabıı Halk, yenı fılmlerde oynayan genç oyuncuları
tanımıyordu ama. televızyon dızılerınde tanıyıp sev-
dığı kahramanları çılgınca alkışlıyordu Kortejı ızler-
ken aklına takıldı Sahı Antalya Festıvalı madem bu
kadar onem verıyordu televızyona o zaman neden
bır TV yarışması da açmıyordu fılm yarışmasına ko-
şut olarak'' Dunyada pek çok ornegı var boyle ya-
rışmaların Televızyon fılmı dızıfılm belgesel gıbı çe-
şıtlı dallarda duzenlenebılır bu yarışmalar O zaman
da emınım, Antalya'ya konuk olarak gelen oyuncu-
lar da daha mutlu olur
Kendı payıma ıyı bır TV dızı fılm ızleyıcısı olmadı-
ğımdan, fılmlere 'takılacagım Bu sene ışım pek de
zorsayılmaz Topu topu 9 fılm yarışıyor (Once 14 fıl-
mın katılacağını duyurmuştu festıval komıtesı son-
ra bu sayı 12'ye ındı Festıval başlarken çekılen 3 fıl-
mın ardından yarışmada 9 fılm kaldı Başka hıçbır an-
lam veremedığım ıçın gosterılen gerekçeye yanı
fılmlerın teknık ışlemlerının yetışmedığıne inanmak ıs-
tıyorum)
Meraklı kedıler ıçın bu yılın en guzel tarafı genç yo-
netmenlerın bolluğu Tabıı. TunçBaşaran gıbı Irfan
Tözüm gıbı Şahin Gök gıbı eskı dostların yenı fılm-
lerını ızlemekten de buyuk keyıf alacağım hıç kuş-
kum yok buna ama benim esas merakla bekledık-
lerım Nihat Durak, Kadir Sozen, Dervış Zaim,
Adem Ayral, Reis Çelik. Yarısından çogu 60 lı yıl-
larda doğmuş beş genç adam Dordu ılk fılmlerıyle
gelmış Kadır. geçen yılkı Soğuk Geceler'den son-
ra yaptığı ıkıncı fılmı ıle
Yarışmadan çekılenler arasanda da ıkı ılk fılm var
Ferzan Özpetek'ın Italyan ortak yapımı olarak ger-
çekleştırdığı 'Hamam veErbıl Altanay'ın Makedon-
yalı oyuncularla çektığı Intıhar Rehbarı
Inanılır gıbı değıl. bır yılda yedı yenı yonetmen
Sankı. Yeşılçam'a gençlık aşısı yapılmış
Hepsı de hoşgeldı safa geldı Hatalarıvla sevap-
larıyla Amaenbaştaheyecanlarıyla samımıyetlerıy-
le
• • •
Bır tabutun ıçınde takla atabılır mısınız ya da ro-
vaşata''
Olmaz, dıyorsunuz Oysa kı her gun yapıyorsunuz
bu ışı' En olmayacak koşullarda ayak+a kalmayı ba-
şarıyorsunuz Inanılmazbırdırençsahıbısınız Turkı-
ye ınsanının bızatıhı kendısısınız Bır mucıze 'sınız
yanı
1964 doğumlu Derviş Zaim, ışte bu mucızeyı an-
latmaya soyunmuş Yaşından beklenmeyecek bır ol-
gunlukla Turkıye'de sınemacıların pek ustesınden
gelemedığı bır ışın altından kalkıvenmış Anlattığı oy-
kunun arka planını, felsefı dokusunu unutmamış Al-
çakgonullulukle Buyuk laflar etmeden Şu 'Turk ın-
sanı 'nı anlatmaya koyulmuş Yalın sıcacık bıroyku
gerçekçı bır atmosfer ıçınde Pek çok genç yonet-
menın ozendığı bıçım oyunlarından medet umma-
dan
Ne anlatmak ıstedıgını bılerek yola çıkmış Zaim ve
ıstedığını anlatabılmek ıçın realızmle fantastıgı ve
sembolızmı, akıllıca yerleştırmış yan yana Romancı
yanının verdığı bır ustahkla olsa gerek saglam bır
dramatık yapı ıçınde ustaca kaynaştırmış bırbırın-
den çok farklı ogelerı (_1992'de Ares Harıkalar Dı-
yarında' ıle YunusNadıOdulu nukazanmış Okuma-
mıştım Hemen alıp okumak ıstıyorum fılmını ızledık-
ten sonra) Rumelıhısarı sırtlarındakı bır kahvede tu-
valet bekçılığı yapan garıban Mahsun'la eroın mup-
telası genç kız arasındakı aslında hıç varolmayan ılış-
kıyı, Mahsun'unyaşamabağlılığını tutkularını guzel-
lığını anlatıyor 'Tabutta Rövaşata' Çuruyen tum de-
ğerlerını yıtıren bır toplumda hava su ateş gıbı do-
ğaya aıt. arkaık ve mıtolojık boyutları olan oğelerle ıç
ıçe yaşar Mahsun Yaşamı yalnızca bunlardan ıba-
rettır de dıyebılırsınız Ve belkı de o ınanılmaz yasa-
magucunun yaşamın acılarına. polısın ışkencesıne
karşın ayakta kalabılmesının sırrı buradadır
Alıp başını gıtmeyı duşler Mahsun basar gazına
çaldığı arabının geceler boyu Istanbul caddelerınde
dolaşır Teknolo|iye hayran ınsanımızın ta kendısıdır
o Bır yandan da denıze açılmayı, yanına en sevdığı
şeyı alarak uzaklara gıtmeyı duşler Sevebıldıgı do-
kunabıldığı tek şey olan tavuskuşuna sıkı sıkaya sa-
rılarak
Tavuskuşu rastgele seçılmıs bır sembol olmasa
gerek Zaım'ın sınemasında Batı edebıyatının tıpık
'dekadans' sımgesı nasıl da yerlı oluvermış Tavus-
kuşlarının Rumelıhısan'nda Mehter marşları eşlıgın-
de ne aradığını anlatmamayayım Gerçekle kurma-
canın acıyla gulumsemenın nasıl buluştuğunu ta-
vuskuşunun son 'unu anlatmayayım Fılmın keyfını
bozmamak ıçın
Başrolu ustlenen Ahmet Uğurlu, Zaim le tam bır
duygu, duşunce bırlıktelığı kurmuş besbellı Son de-
rece akıllı ve duyarlı bır oyun verıyor Ayşen Ayde-
mir ve Tuncel Kurtiz de oyle Fılmın Yansımalar ve
Baba Zula tarafından hazırlanan muzıgı de fılmın me-
sajını vurgulayan etkıleyıcı bır çalışma
'Tabutta Rövaşata nın en guzel yanlarından bırı de
tumuyle ımece usulu ıle gerçekleştırılmış bır yapım
olması Tum sanatçılar ve teknısyenler genç yonet-
mene (senaryonun da Zaim e aıt oldugunu belırtmek
gerek) destek olmak ıçın ucretsız çalışmışlar IFR (Is-
tısnaı Fılmler ve Reklamlar)şırketıde fılmın postpro-
duksıyon ışlemlerını ustlenmış Hepsının çabaları oy-
lesıne değerlı kı Çuruyen bır toplumdan halâ çuru-
meyen bır şeyler oldugunu kanıtlıyorlar sankı
'Tabutta Rövaşata'yalnızcaTurkıye ınsanının hu-
zunlu oykusunu ve yaşama dırencını anlatmakla kal-
mıyor sınema ortamının şu an ıçınde bulundugu or-
tamı da anlatıyor bana kalırsa
Baksanıza. koşulların en elverışsız oldugu bır or-
tamda bırbırı ardına genç yonetmenler çıkıverıyor or-
taya ve o tabut kadar, tabutluk kadar dar elverışsız
koşullarda ne rovaşatalar çekıyorlar
BUGUN
AKBANK 6. ULLSLAR.AR.ASI C AZ FESTIN AL1
kapsamında bu aksam ıkı konseı yeralıyoı Saat is
30"da. MSL Resim ve Hevkel \luzesi nde ulkemı/m en
uretken caz muzisyenlerınden Kerem Gorsev ıle Los
Angeles doğumlu basçı Eric Reeves ın koıiserı veı alıvoı
Saat 21 00 de ıse yıne aynı mekanda Mark DresserTrıo
sahne alacak Basta Mark Dresseı tıislu ».algılaıda
Anthonv Coleman tenor saksoron \e klaınette Chris
Speed. 262 20 45
AKSANAT'ta testıval kapsamında saat 1 ^ 00 te
gosterılecek cazın onde gelen gıtaı ustalarından John
Scotfield'ın farklı topluluklarla verdığı konseıleıden
goruntulenn yer aldtğı 'Live.* VVa\s' adlı tıkntte STmırtt,+v
Don Pullen, Manin Smirty Smith. Dr. John \ s. John
Lavano gıbı değısık ısınıler eslık edıvoı SaatlS OOdtis
vurmalı çalgıların yasayan en buvıık ustası savılan
Brezılyalı sanatçı Airto Moreira'nın davul \e vııımalı
çalgılar teknığını tanıttığı 'Rhytme and Colors' adlı
belgesel fılrrfyeı alıyoı "jî.
1
J> IX)