Katalog

SAYFA CUMHURİYET 26 EYLUL 1995 SALI 8 EKONOMI/PARA RAPORU BORSA VERİLERİ Endeksler Bıleşık Endeks Mali Endeks Sanayı Endeks Önceki seans 1. Seans 41038.76 32648.88 46661.57 41649.04 32685.65 47541.60 Değişim (%) 0.10 -0.59 0.29 2. Seans 42298.73 32966.63 48377 80 Değişim (%) 1.55 0.85 1.75 Işlem Hacmi 9.711.392.496.100.00 BORSA (LSEANS) ZSEYIÜMSK • H1M OSta HteEltf* OUMrçttz G15/M*ıCm OHMm BUl {BIBmoı a*« HÇatHM aa 52» aa UiOÛ 4.71 i5Jno 12.30 21501 İ1» 7500 İÜÜC «23 45Q0 77J) 73S ıso •ao tfO 25.500 19753 1900 2.425 (.150 MjDO >ua £001 M 850 Ui ıex 1100 MOrafC* MkM {BOOneHaUng an Bl jS5 Ddlas HOnfa! 5ü ECSCOB To 066 Errck Sçorts •u 2S.K 3OK SJ9 L» İ100 Mi 3JK «a» t» 2100 2700 im m 2İ50 940C tm U00 1030 1C.750 14,750 1675 us 4» Ui '1250 m 310CC 11S 1600 ım; 2500 H79 ıa 3753 »000 B.7Sİ t 1'OOD IT» 11» I6JO0 47X OMGıreyta* 8.400 1400 Î48 2S.000 1.1i K750 14.750 36CJCÛ 41011 075 ESBJI SporGrçm OCTGKrtBrts OSHtt; 093H*S i C85 hBsHoöro • İMta Ktama tOOTJ;Bıte8 8 1) tarDe Kknı ilırıııltt 13 KoçHoö-ç IIOKoçYam f 113 KtfcMMet* IMKapÇııe* ISKoda l15KnıTrts8 !21ÜBKJ» 122 Mpım 123 UaT «M 127 Urtcuffl 01*1 tttanMM I M U R M '351***; UThplttfeg 38 Nö 140WHıUng MkM 145 0(0» 1. 147Parear 15'ftraSii 152 Pûdutlıım 154PrarEü! «UB HStatfi 160 ft*s£ fflbHTıpdt 'SSafcm '«Ste «I 166 i 1(7 S ITIMI ; fflUtaıMa 177 TnW» 1S3 TSKB «Tıa 195 V«a IX MM!Mn ı 3 Y H 2U* Ui 5.100 530C C.I9 11.79 •220 12500 1420 MOT 4.500 4J00 4.S 4J» tlOOO !5İS 12500 1Î!X» *M mm 21500 rooo 2>D5 2..T5 S2Jİ SJİ 12253 12.750 4400 4500 ' 0 0 440C 760C ?2K SJİ 5300 Ui 123) 11* 1 '75 İ M «a 17» S» 1330 14.300 21501 Ui 8.500 ıss '5Ü10 Ui «50 1350 V7250 3.650 5300 16a n,s IJZ 1125 4J0C 221 51003 1175 561 •0.-00 n «550 6700 1500 SJİ M l 1150C 1320 2.450 Ü7H 305» 2-560 7EO0 16550 5,300 2S0 112» 8.79 «İB0 1420 is 1J2S BjOO İ90D ım aocc 11* (H ım 11ü a!» •151 U i 'sr i,a '300 7.« 5100 4JO0 7903 24M) 11a 1,150 145X00 < M 14* 7,700 13» 1700 1550 4 J İ . S.30C 1125 İM m 7400 İM •3JB 12C 105C 2U0O 25506 19 a ) 23500 558! SİB 2J75 2450 4150 4200 « 2 0 '4500 152) 15.500 B * « J 9 34.000 36.50C jaı ! * £0 86C İJOC 3203 E500 3.130 24 OE ;<»: 27530 2&O3Û »300 3tOC s.« s * Ui !.« '«20 14750 0 9 M l «Ji 1109 4.108 141X0 15OJ0O I1Jİ 1119 2.40C Z.500 2.60C 2703 İM S* U i 1.75» 2J00 2,701 9J30 1 3 0 6 UI IJİ 44SI (.X» 6.303 î« £.700 7 I X na ım 14750 13250 4,950 5103 10,750 UJOO 14.750 '5.000 1475 !J9 SJİ uı »a '2000 13İ0C 7 * t« 31,005 3" 50C SJH ta 1.850 ' 125 1500 U03 380 '020 1450 2.603 *s a.a m ım Î.S50 3700 2130 25.000 3.7BO 1750 na uıa SJİ 1775 5.4H •51 m ı« tm IIOOC <6S» 4İ0C »-7C0 (100 1400 IM «a 6." r Q0 6.930 3 1 te ım 12003 12.750 ım ım 14500 14.750 K5M 14.750 0 0 6500 «LSOO 5400 S'X û 0 Ui t« 1200 7Jİ «19 11JM 17M İUİ &» a» 1330 95ü 14.000 '4iO3 2Â000 24000 (Jİ İM İSU 180C 7ÜC 780C 1120 1600C S» 77.» 1X0 3J0C 0 1 17250 17500 3350 3J00 5100 5« 1550 1,175 1125 0 4.750 2.125 1,725 900C m 6103 433G 7400 7» İH» 4450 1250 2İ50C 24X0 '200C '1İ5C 171 Ui 11JS 11,79 1125 1150 145 O0C '50.000 «M 4J5I I» 3 2293 EJOO •S25 7» 4» 209-6 2.0E •201 1007 a» 2BJB aw 5İX '4İT2 İJH iıs lisa iıjo T12S3 155» U424 14İ50 4İCCC '4.338 4650 125J0C 4.574 I.» 2.7C.M 4.SC 15Ü00 6İ1S "5.091 U753 -54-51 7303 «Ji <JUS B.555 2CJO0 «13 ^QX 5*4000 sui uı 9,e 125» 251560 12514 4400 472169 4127 9 o ; 4.450 2Ü12X 4476 7J00 17Kİ1I 7.774 7JO0 535İ0O 732 Ui sin.ii SJH İ55C 2200S 5İO0 Ui i« 121 57ı«10 1300 542JM0 25ü 3'S650 25.U3 •1750 ıstan 19 765 5.330 4.C7I73 5İ20 142 732343 2417 4150 UOlfllC 4.166 14250 236JX» "413 1İ25C 346J0C 15J78 1129 SJİ 12J7I XH ZM 35JJ-3 ım ima 17a 8S0 13EC03 5<6 ıa sm un 3.533 2.6-5J300 1£95 3 - 1 38EC00 3122 24000 4CJC0 24.362 28İMC VSi 21132 30000 21300 3CM SM 2.71i SJİ t« %m İM Hİ5C 5-1İ23 -4469 : : a %m ımm njn A» laam 3.» I4EJS0 21OOO 145İ38 117Ü uı ti.« im 2.727552 15SC 1600 K000 2665 sa UTUi 1.7N am 2.E50 S.13530C ıs» sfsa. asi? *m %m i.a 4.500 2J24K 4521 S.C0 1S"0K 6333 5.SB 154M4 6.839 »m &• H.1H tştfflp İfi63 1&333 •1000 317ÜO3 1S.058 4350 1.360000 5ÜO2 10.750 61Î0O 10618 14755 «.000 1475C 147! 126-İ80 2.36» ».• s.» m (?.• ıtım «» •1XC 2WT l « 1SJİ !' t)X 33İJH0 3' X' s.«unn SM •"X 1JHJ0 11C 8.503 1MJ0 1632 •000 3J47J00 13C2 245C -!XC a.« a» ta ffiji 3HC -51X0 3(53 '125 12J9 •203 0 4J00 2203 52XC 53000 H25 '200 ıa m SJİ iti uı fl.a 5.600 570G 10.1X10 10JOO • '« 445C '650 11251 165)0 eac EHO 1475 133 1175 !1M 1Î253 11750 36M 3Cİ0S 13000 11500 2425 2j00 6.993 '303 13500 14.50) 30000 31000 na s.» E4CD S400 2901 1 X 0 7JO0 1300 1İ25C 1Î750 5SB 5J5O 2Ü» 2.750 11000 "530 H7Sİ %a 1903 405C 14JK 155CC M5I 1,225 1CS uoo 3H50 l « S.50C 23M3 en 11» 4a 46! •« m nm 1U9 »ji »a »m sm 2403 260C ' 1 5 1 14J0C «7a sıa ı.a na7 3X ıa '21 7.a 51D U7S 1.7254» i» 231» 2179 m» 560C !22tOX MJMC 755300 • «» iSB 1285.3CC 1E25Û 183.90C 6J00 5340C 'J530 472S343C a» mm !'.s mm 13S30 'Ü57İ1CC 3CJ» Î-ÜM 13250 'JJ75.00G Z«S 42O00 7.300 £79303 11500 2U73JH 31300 22c T 937 zs» ta» ın -looo 2JO0 132.60C 7800 744.000 11503 449.00C ıau mm IM 7J54166 110CC 2Ü&00C Uİ 1331» 4K 5'IO3 •400C irüoo 1.175 (4K.I7S 1.Ü 2JS111İ ara -3«i75 1930 4T2XO ıa ımas 2250! 53JO0 ıa c 2.30C 1975 I . * 5.B 2703 S277 m 1482 2» 73-66 7,m 2492 a.125 15B 1552 24H00 63&000 24363 375C ' 4 1 X 0 1707 119ı 1.H» 13.4» s» a» ı« •250 rEODO 3 0 1» Uİ 11500 49.000 «219 4c00 1İ4U0O 4.609 1300 34400t S302 4.N «• 1800 84M23 126- 145İ (.19 6.T6 2,475 I M » 1 8 125» 2J042I 12M ıa uı na 14.750 274030 14740 14.750 82000 1424 0 0 0 4EJ100 1231000 41152 130 Î7J67SS 5 Ü ! ıa'175 ?,« 11.751 17a nmS.30C 140CC 23M ta 15CC "51 •551 sa mm4.575637 ia.w 1151.» iJ2ta ıma VtMİ 9C10CC iotm IS7500Î 4OL7M Z36I66 ita 26X28J3SJX 0 S6x 5'I 1550 a 222JS0 5B4J» E7J3O0 K4S00 •07529Î1SJC0 I2« «7» ' -512.4775» 4.750 2'25 52.01 0 'Msm -&EJ00 ias.«i m'T2 7a 11W 17JS O.E7 9514 14143 21627 ıa EQ6 7İ25 15535 M527 i£3- 0 17İ63 1673 5.197 1573 1398 CJB 1160 0 4S6 2165 52İ25 «7i «a 2.47S mm 11.19 ıa na »a s.a uı 2 « 2ST.CO3 •3MC " t î I O sıa MM ıa iıaa 7SO0 Ef4£XC isa s.a 7J0O B503K Ta 2.13S 5100 '««» i.300 33İSa0O3 1100 6,750 7305 133-35 2'OOü 143JJH 12.000 i « 9 o a ıa mm 11a mm 1125 W İ S 145J0O 2800C w sa ıa «a c 3 5600 2S3IS] 5c:co 5500 5700 7» t.S 1JH» 261-2953400 i 3 5TC iCOT 2.373 İM n.m 1600 13137 » 454S •1482 663C '511 tt« ım •S5S 3S'2O •13'5 2.452 7361 13906 3C582 S.K 640C 2305 7.647 16İ67 57R 2İ71 moo 1 i M 4SO3 14137 1 « •« im 3368 129 2Zİ10 13.114 I7İ !475 11SH »441 24,171 24S •3642 &» 1U32 •»5 1515 7237 710 5'3E 4375 3136 7317 23388 12-15 I» 1191 •'47 '47657 4.254 IB2 0 2248 5725 1*9 7946 4J72 2JJ43 i 5595 BORSA (2. SEANS) 2SETLÜH996 MttB lt1JMWi| 73» 024*15111 M (HTASÇ*ll SSÇıra 946DeraMı H h M 354DMŞ etmc MUı 076Fîctfta» C77 FnAkmifiı HHamfmâ 081 TGnrieataa 24300 175ü 11500 1500 1250 365 GdbfOnatı HOOC 086 Ga&sOiMrts'Ys* 951 I7M-Te> H J İ 1 İHIM 9J0O 1.175 7a» 10750 17500 23.500 9.300 14X100 nm 65» 55* 7İ0C isa sa 1503 1729 1650 S« ISfi 1J7S 12JM 1'50 4750 105 SJİ 1175 un 129tocasUıtW İX DUfMi S.79 131 U n M 5600 SHİ İUİ mhMitBM a 134N«9sHaâic 4500 OSMq ' 1129 i * Ç 114 M a HSIaMg "16 tövtaş 117lnlttai •23 MesyaHcörç tBH; 127 My« 138 NeSTırOT 142 Offlar 144 P l » 145*)** Uihta 14-PTBŞ MhaSı 150'ratB 15'îinarSut 33O0C 2'25 1150C aa 133C 2.(25 7KC •İM XM ZJ300 l« 2JO3 7500 «.5CC 5300 265! na «a «a t53Pıtyer N h H K l 1S5UB HtaHâMb 1S7tataUEılUlB 14a 1.175 iaı ta '52*/ıtye5iŞeCaB 3.230 22i» '12S 1475 W SonreBarre-1 - 1 5 0 »a 169 Tjn"iOf3 ITITıUU r'Tsras " 2 T '3Bİ11T : ^" 171 ratHmTgfan fltrmUm 17ir*fOMHU. 17!IıawCar 180 TSKB 16 1 TjlıDrvDoluTt lESTuos «rırtkTetatl 2£0GCı z.a 1350C 50583 ıa m m ?a 5-aı 4300 3383 7JO0 2430C 1 ! * •3EVESB •9! 1»tr«g 11a 1125 Msa 430 I3İ 77H m 55CO 1350 7.a 4350 :a 6XC !7I 12500 7700 8.79 •1530 1103 3133C 9» 1125 6.7X 105X 1725C ZSK uoo 11750 za hZX EJJOO 7J33O 1579 sa •20 1179 3500 sa 3400 •J9 11750 1125 4.550 MS sıa 1.150 2275 = 900 aa 5.603 ıa a 435C 1129 ıa 31000 1300 11000 Ui '2'53 ta 6.603 13.29 sa 2350D ıa 2.80C 750C nooc 5700 2İO0 11.79 15.79 «a 1379 1125 1,550 11» ıa 7J0O 22000 •1(50 4SX 206 '1503 na 24 533 1325C <a 7J* •503 7.1i ?a 50CC 405C 311 •60C 22İ0C ıi a ıa iı a •'03 usa 7300 !2İ 5.500 1350 77i 4750 259 C S» 12» ?2X •1J00 '1250 21530 9.D3 •4250 »M 160C •31 ' 7 1 İS» 7 7 * 16SC 17» 3(53 SJİ 3600 1.125 12J00 '203 4650 22S Ui '203 2425 6-0C 22» 5703 1129 1 » 4flC HM 7» 1» 333M 2200 UÜOO n» ııao 2» 7.130 14.» 12» 2SJ00 i» L95O 1030 'E756 5.900 1753ı 12» 16.73 4,a H.İ9 1203 1TB ıa 4J9 1400 2250T •3500 4800 2,59 1200C S» 26 003 >» 14000 54303 11» I2İ 1500 7» 7» 1300 4.350 3250 7330 240CO 12» 1 * 12J9 115C 19.» 4333 L» '033 Ui 5833 • K >m 5 K 2,71 12JS1C 4İ36.300 - 2 İ E 1-50 131000 1072 14750 261JU) 1461C 14750 271000 14.237 0 0 0 tJOO 2J2&00G 45322 sa anur ıs o o : 9J30 1İ3100C 1 9.848 1150 1352J6E 7000 1J1I501 1Ü.750 2H6100C 10686 175» *.76505C 1765c 21030 HH40C 22.999 1300 2J7430C Ü45 14.İD0 3 8 0 1 125K3 a a I4XM nm 5,400-1754ffl 64-3 15ÛC 435430C 8538 75X 1J731S2 "495 fi,79 n « 1SC1 nm BB s.a l«0 34«1D(E 3483 na wa v.m l a 1339000 1595 SJİ 157114 1533 1625467 ı.«ta.a 1165 7015 1111 1508 1JB 11000 137JO4 11JJ4 r5C"43Z300 1152 475C 2'233O0 47T 1,9 !.«a i.« aa n» s!.w 1175 3541.J» 1«7 2375 2036JI» 2.374 600C 4.705D30 :.I8 sa 7t« a,M 560C 33SEJB 55£3 nai ısm «.a a i.jr.a * 4503 2«8CCC i«7 ita na HTTS ıa sıa ıa isn «ma ii« Etffi S&300 32430 2-25 •.'55^2 2.-01 RSK -Şt63OO '153E ı\m i.«a,a u« 15İ5C -844 3J3 -1-93 >a u ı us< 730C -.494503 6925 1179 iı,fsıa ti.ro na ıa* n* 2 4 m 229000 24531 ıa ia ta 2=00 2T46C 2» 7J0» 2364O0C T 82S 00 »Ji: 164J2 IBtO 15500C 5609 1E5C14375813 2663 H2< îîita 11 «a ı a tia.ni HÜI 4i5« m a 4.M Ma »a 117S1İ254400 165C 3157,300 Ui u»a ıja 1.477a ıju 12H -6.53S462 1176 2250C -CİD3 22.1SS 1125C I09E.OD0 11066 4HC î.300 «7C !,S25 1.171 a İM -~£ ^0)3 'i'-î sa aa n,» 2501 52.000 2İ31S !(9 IXM im '15X :-53.1S '1522 5000C : ı j ı a 5:531 tta n,7iıa ıs.22 ıa 7ma 150C a2,K! 7a mm 771 U I 5.103 3.169 OCC 4-150 31.554 OGC 2100 675C 7700 2iJ02C 7 7 T 21X0 2U0O3 23İ'3 1221 ııaa 11a ıa 4i.«aı tw H.79 MM H514 1125 15-0'60 1'2« ma s.a mw 4 İ X 4430503 4191 ıa i4i a iTiı 7000 'OOC 70D3 2j9 nıa 7.-7.41 56CC 323354 î&î 1925 311000 ' 824 ıa ıjsa 14211 ır 1İ33 ıs 7.S1 '53C 7277 7İ74 5'44 4233 3139 7.B7 495C 17S5.aSS 4.Î5 2.B 13,1(7 2N 2.(11 3 3 0 ' 0 11i S a H M S.7SS Çiller'in övündüğü ekonomik tablo, olumsuz rekorlarla dolu Bey.az sayfada kara lekeler ANKARA (Cumhuri>et Bürosu) - Başbakan Tansu Çiller'in. yeni hükü- meti kurmaçalıştnalan sırasmda "Kriz bittickorıomira>TiKİa'' yönündeki açık- lamalanyla övündüğü tablo. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin temel ekonomik göstergeleraçısından en tehlikeli olum- suzluk rekorlanyla dolu. Çillerekonomisinin bilançosunu. 71 milyardolaraulaşandışborç, 1 katril- yon 187 trilyon liray1 aşan iç borç, yüz- de 149.6 oranında gerçekleşen yıllık enf- lasyon. yüzde 6.1 düzey indeki ekono- miİc küçülme ve kişi başına düşen ulu- sal geliride biryılda gerçekleşen 800 do- larlık düşüş oluşturuyor. Çiller, ekonomik verilerde gerçekleş- tirdiği rekorlan, greve çıkan işçi sayı- sındada kırdı. Yaklaşık 350 bin işçi ilk kez ayni zaman diliminde grev karan alırken. 260 bin dolayındaki işçi de ka- ran uygulamaya koyarak şaiteri indir- di. Tansu Çiller'in hükümetin başına geçtiği 1993 Temmuz ayından itibaren geçen yaklaşık 2 yıllık sürede. ekono- minin hemen hemen tüm alanlannda çö- küş rekorlan kmldı. Toptan eşya fiyatlanndaki artış ge- çen yıl sonu itibanyla yûzde 149.6 ile cumhuriyet tarihinin en yüksek düze- Basbakan'ın rekorlan • Enflasyon: • Büy ürae : • Bütçe : • İç borç : 187 trilyon • Dış borç : dolar • Döviz : devalüasyon 149.6 -6.1 1.6 katrilyon î katrilyon 71 milyar Yıllık%139 >nnde gerçekleşirken fıyat artişlan tü- ketici endeksinde yüzde 125.4 oranın- da gerçekleşti. Ekonomide geçen yıl ya- şanan yüzde 6. l oranındaki daralmay- la da son 50 yılın küçülme rekoru kı- nldı. Gayri safi milli hasılada. geçen yıl yaşanan >üzde6.1 oranındaki küçülme- nin ardından. yılın ikinci 3 aylık döne- rfiinde yaşanan yüzde 12.4düzeyinde- ki ani sıçrayış yeni birbunalım işareti olarak de|erlendirildi. Her yıl yaz ay- lannda düşüş egilimine giren enflasyon, bu yıl yüksek oranlarda gerçekleşti. Toptan eşya fiyatlannda haziran ayın- da yıllık yüzde 80.1 düzeyine kadar düşen enflasyon, ağustos sonu itiba- nyla yüzde 89.9 oranında gerçekleşti. Enflasyon doğrultusunda devleşen parasal büyüklüklerle Türkiye. bu yıl 1 katrilyon lirayı aşan bütçeyle karşı kar- şıya kalırken Merkez Bankası, 1 mil- yon liralık banknotlann, 1 yılda dola- şımdaki paranın yüzde 50'sini oluştu- rarak eskimesi üzerine 2.5 milyon li- ralıklan atlayarak 5 milyon liralık bank- not basma hazırlıklannı başlattı. 1995 yılı konsolide bütçesi için he- deflenen toplam harcama miktan 1 kat- rilyon 600 trilyon lira düzeyinde iken ağustos sonu itibanyla hükümetin top- lam iç borç stoku 1 katrilyon 187 tril- yon liraya ulaştı. Türkiye'nin toplam dış borcu yılın ilk 3 aylık döneminde 71 milyar dolar ile cumhuriyet tarihinin en yüksek düzeyine çıktı. Döviz kurlannda geçen yıl yüzde 139 ile yine rekor düzeyde yaşanan ar- tışın ardından. 1993 yılında 3 bin 4 do- lar olan kişi başına düşen milli gelir, ge- çen yıl sonu itibanyla 2 bin 197 dola- ra kadar indi. Memurlann alım gücü ge- çen yıl tüketicı fiyatlannda gerçekle- şen yüzde 125.4 oranındaki enflasyo- na karşı, hükümetin verdiği yüzde 54 düzeyindeki maaş zammı ile birlikte yûzde 70 düzeyinde düştü. Devlet Bakanı Onur Kumbaracıbaşı, son 4 ay için uyardı: Hükümetin icraat şansı kahnadıANKARA (Cumhuriyet Bürosu)-Koalisyonun CHP kanadında ekonomiyle ilgi- lenen Devlet Bakanı Onur Kumbaracıbaşı. eylül ayın- da fıyatlann bir önceki aya göre yüzde 5'in üzerinde art- masının beklendiğıni belirte- rek -Ancak artık yapacak hiçbir şey kalmadı. V'üksek- çe bir enflasyon maaksef ge- liyor" dedi. Kumbaracıbaşı. ekonomi- de yılın son 4 ayında tehli- keli bir döneme girileceği uyarısında bulunduğunu anımsatarak "Maaiesef. yük- sekçe bir enflas\on geliyor. Bu ayın enflasyonu nıuhte- melen çok yüksek çıkacak. Aylık yüzde 5'i, >ıllık yüzde 9Ö'ıaşacak"dedı. Şeker işkolunda başlayan grevin ardından oluşan kıt- iık tehlikesi üzenne. özel sek- törün fiyatları arttırdığına dikkat çeken Kumbaracıba- şı. "Şeker fiyaıiannında enf- las>ona etkisi olacak" dıye konuştu Bu ay Merkez Ban- kası'mn para piyasalanna yönelik aldığı önlemlerin et- Eylül enflasyonunun yüzde 5"in üzerinde çıkmasının beklendiğini kaydeden Kumbaracıbaşı, hükümetin istifasının ardından bir erken seçim gündemine |irildiğine de dikkat çekti. kisıni daha göstermedığini de anımsatan Kumbaracıba- şı. "Bu ay alınan kararlann ne kadar ctkili olacağını gör- memiz de mümkün değü'" açıklamasını yaptı. Hükümetin istifasının ar- dından bir erken seçim gün- demine girildiğine de dikkat çeken Kumbaracıbaşı, "Ar- tık ne yaparsanız yapın, bir icraat yapma şansınız kal- madı. Bu durumda ekono- mi büyükyara alacak. Seçim ekonomisi, dengeleri alt üst edecek" dedi. Başbakan Tansu Çiller'in erken seçim yapılması ha- linde. ekonomınin, seçim ekonomisi politikasını kal- dıramayacağı yolunda açık- lamalannı anımsatan Kum- baracıbaşı, "Seçim ekonomi- si, dengeleri alt üst eder. Sa- >ın Başbakan bunu açıklı- yor. Ancak, seçim ekonomi- si uygulamayabilir. Bu onun tercihi. Ama uygulayacağmı da açıkça anlaüyor" dedi. Kumbaracıbaşı, Türki- ye'nin seçim gündemine gir- diğini tekrarlayarak şu açık- lamayı yaptı " Ekonomik karar alıcıla- nn rümü. seçime göre tavır alacaklardır. Başbakan bile açıkça seçim ekonomisi uygu- layacağınısöylü>or. Bütçesi- ni ona göre ayarla>acak. şün- di kıstıklannı. sene>e bol bol dağıtma>a çalışacaklar. Tabii dengeler alt üst olacak. Eko- nominin toparlanması için >ine ikisene uğraşilacak. As- lında seçim, ekonomiyi etki- lemez. Ancak Başbakan, se- çim ekonomisi uygularsa eko- nomi dağılır." Siyasi gerginliğin enflas- yonun yükselmesine neden olacağı yönündeki görüşle- ri de değerlendiren Kumba- racıbaşı, "Bu tür etkiler, be- lirsizliktcn kaynaklanır. Be- lirsizlik bittiği zaman yine toparlanma olur" dedi. Piyasayı likit tutup faizleri çekerek Hazine'yi tek adres gösteriyor Hazine'ye Merkez desteğiEkonomi Servisi - Para piyasalannda, Merkez Bankası'nın müdahaleleri sonucu dün hareketli bir gün yaşadı. Çarşamba günü yeniden ihaleye çıkacak olan Hazine'ye destek olmak için dünkü ters repo ihalesinde faizleri ve satış miktannı düşük tutan Merkez Bankası böylece ihaleyi ilk adres olarak gösteriyor. Uzmaniar. hükümetin dağilmasına rağmen piyasada 95 yılı sonuna kadar sıkı para politikasının devam edeceği ve faizlerin yükseleceği beklentisi olduğunu belirtirken çarşamba günkü thalede yüklü bir satışın söz konusu olamayacağını dile getiriyorlar. -Bankalararası faiz oranlannın, sıkı para politikası sonucu yüzde 8O'e. yıllık da yüzde 125'e yükseleceği beklentisinin hakim olduğuna dikkat çeken uzmanlar, ihalelere fazla talep olmamasını da bu beklentiye bağlıyorlar. Çarşamba günü açılacak Hazine ihalesine faizin yüzde 86- 87'nin altında oluşması durumunda fazla talep olmayacağına dikkat çeken uzmanlar, dün bankalararası faiz oranlannın yüzde 55'e çekilmesinin de çarşamba günkü ihaleye talebi arttırma amacı taşıdığını vurguluyorlar. Merkez Bankası piyasadaki yaklaşık 30 trilyonluk likıdite fazlasını çekmek için açtığı dünkü ihalelerde piyasadan fazla ilgi görmedi. Merkez Bankası, dün açtığı kesin satış ve ters repo ihalelerinde ancak 5.9 trilyon liralık satış yaparken faiz oranlan da önceki ihalelere göre fazla değişmedi. Kesin satış ihalesinde ortalama yüzde 78.40 faizle 4.2 trilyonluk satış yapılırken, ters repo ihalesinde ortalama 81.98 faizle 385 milyar liralık satış gerçekleşti. Serbest piyasada 47 bin 550 liradan açılan dolar. Merkez Bankası'nın zorunlu devir kurunu gün içinde kademe kademe yükseltmesi sonucu 48 bin 350 liradan kapandı. Borsa ise siyasette belirgin bir gelişme olmaması sonucu günü dengeli geçirerek yüzde 1.68'e yükseldi. MERKEZ BANKASI K U R L A R I 26 EYLÜL 1995 DÖVİZ EFEKTİF CİNSİ ALIŞ SATIŞ AUŞ SATIŞ lABDDolan 47.970 48.211 47.826 48.356 1AlmanMarkı 33.644 33.813 33 543 33.914 1 Avustralya Dolan 35.896 36.076 35.358 36.184 1 Avusturya Şilini 4.786 4.810 4.762 4.824 1 Belçıka Frangı 1.637 1.645 1.629 1.650 1 Danımarka Kronu 8.654 8.697 8.611 8.723 IFinMarkkası 11.136 11.192 11.025 11.226 1 Fransız Frangı 9.721 9.770 9.692 9.799 1 Hollanda Florini 30.043 30.194 29.743 30.285 1 Ispanyol Pezetast 384 390 374 397 Hsveç Kronu 6.879 6.914 6.845 6.935 1 Isviçre Frangı 41.789 41.999 41.664 42.125 lOOkalyanüreti 2.985 3.000 2.955 3.009 1 Japon Yeni 479 484 468 491 1 Kanada Dolan 35.647 35.826 35.291 35.933 IKuveytDinan 160.703 161.511 157.489 161.996 1 Norveç Kronu 7.629 7.667 7.591 7.690 1 Sterlin 75.452 75.831 75.226 76.058 1 S. Arabıstan Rryali 12.792 12.856 12.600 12.895 SERBEST DÖVİZ CİNSİ ALIŞ SATIŞ Doian 48150 48350 AlmanMarkı 33675 33800 isvıçre Frangı 41650 41900 Fransc Frangı 9680 9750 Hollanda Florım 3C0OG 30200 Ingıhz Steriını 7550C 76200 S.Arab.Riyalı 12725 12825 Avustur>'a Şılını 4770 4800 lOOrtal. Uretı 2970 3020 ALTIN CİNSİ ALIŞ SATIŞ Cumhuriyet 3950000 4020000 Reşat 4100000 4350000 24ayaraltın 595000 597000 22 ayarbılez'k 531000 584000 ÇAPRAZ KURLAR 1 ABD Dolan 1.4258 AlmanMarkı 1.3364 Avustralya Doları 10.0240 Avusturya Şilini 5.5435 Danimarka Kronu 4.3075 FinMarttası 4.9344 Fransız Frangı 1.5967 Hollanda Florini 123 73 Ispanyol Pezetatı 6 9725 Isveç Kronu 1 1479 Isviçre Frangı 1607 10 llalvan Lıreti 99.69 Japon Yeni 1 3457 Kanada Dolan 6.2880 Norveç Kronu 3 7500 S.Arabistan Riyalı 1 Sterlin: 1.5729 ABD Dolan 1ECU: 1.2960 ABD Dolan SOR: 1.4986 ABD Dolan SDR: 72.249 TL. YATIRIM FONLARI 25 EYLÜL 1995 B u g ü n k ü D e ğ .Katılma belgesi adı Iş Yatınm-2 434.903 Iş Yatınm-3 270.804 Iş Yatınm-7 49.734 Iktısat Yat.-4 324.882 Garantı Yat.-4 125 234 Garantı Yat.-5 218.767 EsbankFon-3 125.149 VakıfHısse 197 287 Dışbank Beyaz 673.233 DışbankMavı 687.369 Dışbank Pembe 226.515 Tütün Fon-1 255.903 TutunFon-3 15.372 FinansFon-2 407.691 FinansFon-4 206.016 HalkFon-3 161.925 EmlakFon-2 195.831 EmlakFon-5 19.715 Ege Fon-2 52.288 Kaikınma Fon-2 30.890 Demır Fon-1 78.410 TürkbankFon 81.350 TSKB Uz. Fon 87.074 AkbankATİpı 31.684 Tekstıl Fon-3 40.451 Atafon 83.487 Koçbank Fon-1 115.174 Koçbank Fon-3 43.002 GlobaiFon 58.377 Korfez Fon-1 60.229 Tebınfon 40.842 Kentfon 25.336 CU Sıgorta Fon 39.858 Alternatıf Fon 20.776 Hakfon-1 21.450 Şeker Fon-1 21.956 Oyak Fon-1 18.874 Ekspres Fon-1 10.950 Gedık Hısse F. 9.907 BTİPİ lşYatınm-1 lşYatınm-4 lşYatınm-5 Iş Yatınm-6 lnterfon-4 lnterfon-5 I 758.803 117.214 84.347 244.866 212 587 57 038 296 479Iktısat Yat.-3 296 479 Ikt. Atılım Fon 340.751 Garantı Yat.-1 862 606 Garantı Yat.-2 318.050 Garantı Yat.-3 196.993 Yonca Fon-1 26.270 1 . 3 2 0 . 8 8 1 . 4 8 4 . 2 8 2 . 1 9 1 . 6 6 2 . 9 0 1 . 2 1 0 . 7 8 0 . 8 0 1 . 7 3 1 . 6 1 1 . 0 3 1 . 6 0 1 . 6 9 1 . 3 9 1 . 6 7 1 . 2 4 2 . 6 5 2 . 6 8 0 . 8 3 1 . 4 3 0 . 2 7 2 . 1 6 1 . 3 6 1 . 5 6 0 . 8 7 1 . 1 1 1 . 5 0 0 . 8 1 1 7 2 0 . 7 7 0 1 0 1.07 2.38 0.72 1.41 0.26 0.06 0.39 0.38 0.19 0.40 0.47 0.98 0.28 0.39 0.67 0.37 0.12 1.08 Katılma Bugünkü Değ. belgesi adı % Esbank Fon-1 660.240 0.16 Esbank Fon-2 213 411 0.18 YKB Fon-1 750.219 0.36 YKB Fon-2 574.965 0.29 YKB Fon-3 721.175 0.40 YKB Fon-4 620.275 0.30 YKB Fon-5 463.854 0.35 YKB Fon-6 552.961 0.28 YKB Fon-7 335.441 0.30 YKB Fon-8 242.708 0.40 YKBFon-9 187.899 -1.29 Vakıf Fon-2 1.246.291 0.18 Vakıf Fon-3 246.275 0.10 Vakıf Dünya 215.752 -0.03 Vakjf Fon-6 117.047 -0.27 Tütün Fon-2 137.235 0.35 Finans Fon-3 371.782 0.53 Fınans Fon-5 218.582 0.18 Zıraat Fon-1 351.898 0.59 Zıraat Fon-2 267.375 0.36 Zıraat Başak F. 291.324 0.39 Zıraat Fon-4 278.561 0.43 Halk Fon-1 343.856 0.69 Halk Fon-2 211.682 0.47 Pamuk Fon-1 259.154 -0.31 Pamuk Fon-2 190.841 -0.08 Emlak Fon-1 269.492 0.02 Emiak Fon-3 93.159 0.07 Emlak Fon-4 279.175 0.35 SümerFon 159.797 1.73 Ege Fon-1 162.057 0.45 Kaikınma Fon-1 199.033 0.02 Demır Fon-2 100.175 0.85 205.988 94.658 178.183 77.650 36.648 Tanş Fon-1 205.988 0.08 Tanş Fon-2 94.658 -0.19 EtiFon 178.183 0.73 Akfon-1 77.650 0.39 Ak Karma Fon 36.648 0.45 Tekstı! Fon-1 47.816 0.46 Tekstıl Fon-2 39.234 -0.22 Koçbank Fon-2 49.635 0.45 Körfez Fon-2 14.831 0.03 Tebin Fon-2 11.754 0.26 AHematıf Fon-2 10.453 0.22 Eczacıbaşı Fon-1 19.187 0.09 SYKBYatınm-1 10.735 -0.40 EkınFon 99.72 -O.06 A.A. Fon Bugünkü GünKik endeksleri endeks değ. A.A. Bıleşık 5654.92 0.78 A.A. (Altıpı 5109.77 1.33 A.A. B) Tıpı 6608.20 0.38 DUNYA BORSALARI Altının onsu: 383.30 $ Dolar-Mark Paritesi 1.4260 Dolar-Yen Pantesi: 99.65 Steriın-Doiar Paritesı. .5790 Ham Pefrol (varil): 16.03$ MERKEZ CİNSİ ALIŞ SATIŞ • Errasyon (22 EyKH): 212.199,2 • Interbank facleri: %65-70 Işlem Hacmı; 76.842,2 milyar Geceik:%60 38 Haftatk repo. % 58.80 Aylık repo. % 66 00 EKONOMtYE BAKIŞ TANER BERKSOY Ekonomi ve Siyaset Siyasetin neredeyse bir tıkanma görüntüsü taşı- yarak ön plana çıkması, ekonomiye dönük ilgiyi ge- riye attı. toplumun gündemine siyaset egemen ol- du. Bu, ekonomi ve siyasetin aynk, bağlantısız ol- gular olduğu anlamına gelmiyor. Siyaset, ekonomi üzerinde neredeyse belirleyici bir role sahip. Ekono- minin içinde olduğu konum ve koşullar ise siyaset fırtınalarının arkasında yatan önemli etkenlerden bi- risi. Biz bu tür etkileşimi oldukça sık yaşayan bir top- lumuz. Bu konuda neredeyse bir şablon oluşmuş gibi. Ekonomik dengesizliklerle siyasal krizler adeta iç içe yaşıyor, birbirierinden ürüyorlar. Siyaset anlayışımıza egemen olan popülizm; eko- nomik dengeleri bozuyor, sürdürülmesi olanaksız koşullar yaratarak ekonomiyi krize sürüklüyor. Eko- nomik kriz, katı ve kararlı uygulamalan gerektiriyor. Popülizmin bunu gerçekleştirmesi olanaksız. Siya- set, ekonomiyi onancı, yeniden dengeleyici işlevini yerine getiremeyince, iktisadi bozulma siyasal kriz üretiyor. Siyasal fıkanma, etkilerini kendi içinde hapseden bir oluşum değil. Ekonomiye ciddi yansımalan olu- yor. Siyasal kriz, ekonomideki dengesizlikleri büyü- tüp kriz süresini uzatıyor. Siyasetin kendi içinde, kendi derdine çare araması genellikle adına seçim ekonomisi dediğimiz bir ekonomik hovardalığı da beraberinde getiriyor. Krize düşen popülist siyaset, çözümü de halka rüşvet vererek anyor. Seçim eko- nomisi, zaten var olan ekonomik dengesizlikleri bü- yütüp, iktisadi krizi besliyor. Ekonomik ve siyasal kriz bir araya gelince, öncel- liği siyasal sorun alıyor. Siyasal tıkanma aşılana ka- dar ekonomik kriz sürüyor ve derinleşiyor. Siyaset, çözüm üretinçe yeniden ekonomiye dönülüyor. Yeni iktkJar, önce istikrar aramak zorunda kalıyor. Sonra popülist döngü tekrar başlıyor. Geçen yanm yüzyılda yaşadrklarımız böyle bir şablonun variığını gösteriyor. Ne zaman ekonomide başımızı taşa vursak, ardından siyasal tıkanma ve kriz geliyor. Siyasal krizin aşılması süreci ekonomiyi daha güç konumlara sürüklüyor. Yeni siyasi çözüm ise elinde nur topu gibi iktisadi kriz buluyor. Bu kez de böyle olacağı kesin. Ekonominin 1994 yılındaki krize sürüklenmesinde önce Demirel'in ar- dından daha hesapsız ve pervasız davranan Çil- ler'in popülist hevesleri başrolü oynadı. iktisadi dengesizliklerin göze batacak hale geldiği bir ortamda Özal'ın ölümüyle gündeme gelen deği- şim, olası bir siyasal krizi bir süre gizledi ve erteledi. Ama dengesizliklerin ekonomik krize dönüşmesini engelleyemedi. 1994 yılında krizi kucağımızda bul- duk. Ekonomik krizle çakışan yerel seçimler bir siyasi çözüm üretmedi. Tersine, seçim ortamında yaşanan ve tarihe geçecek nitelik ve boyuttaki seçim ekono- misi, ekonomik krizi katlayarak büyüttü. Bu boyuttaki iktisadi knze karşı gerekli çözümü, krizin yaratıcılannın bulup yaşama taşımalan zaten olanaksızdı. 5 Nisan'ın tek taraflı ve yanm yamalak istikrar arayışı, göstermelik bir çabanın ötesine ge; çemedi. Gerekli onanm yapılmadı. Kriz çözülmedi. Tersine, yeni bir kriz olasılığını sürekli gündemde tu- tan finansal ayak oyunlarıyla dengesizliklerin don- durulmasına ve gözden kaçırılmasına çalışıldı. Bu nafile çabanın yükü, bir kez daha çalışanların sırtına vuruldu. Çözülemeyen iktisadi krizin, siyasal krize dönüşe- ceği belliydi. Geçen yanm yüzyılda oluşan şablon böyle söylüyordu. Bugün olan da bundan başka bir şey değil. Şimdi ekonomi ve siyaset etkileşiminin siyasal kriz aşamasını yaşıyoruz. Ekonomik krizi geri plana çekip siyasetteki tıkanmanın aşılmasına öncelik vennemizin nedeni bu. Azınlık hükümeti benzeri na- file arayışlara kulak asmayın. Siyasal tıkanmanın ancak yeni bir seçimle aşılabileceği açık. Bu karara ne denli hızla ulaşılabilirse, ekonomideki tahribat o kadar sınırlı tutulabilecek. Önümüzdeki döneme yanm yüzyıllık şablonun gözlüğünden bakılacak olurşa, ekonominin üç evre- den geçeceği söylenebilir. Önce yoğun ve hızlı bir seçim ekonomisi yaşanacak. Bu, daha yeni alınan ekonomiyi soğutma karannı tersine çevirecek, eko- nomiyi yeniden ısıtacak, yeni bir krizi pişirecek bir uygulama olacak. Ama ne gam. 1994'ün kriz orta- mında yerel seçim sevdasıyla seçim ekonomisini olmaz noktalara kadar zorlayan Çiller'in, içine düş- tüğü durumdan sıyrılmak hevesiyle ekonomiyi ne denli zoriayacağını tahmin etmek zor değil. Yaşayacağımız ikinci evre, seçim süresi ve he- men sonrasındaki yeni kriz olacak. Bunun 1994 kri- zini hayıria yad ettirecek boyutlara ulaşması hiç de uzak bir olasılık değil. Yeni hükümetin gündeminin ilk maddesi, yine ekonomik kriz olacak. Üçüncü evre ise istikrar programı ve ekonomik durgunluk süreci olacak. Ekonomi bir kez daha du- rup gerileyerek yaralannı sarmaya çabalayacak. Se- çime giden süre uzar. seçim ekonomisinin dozu bir kez daha elden kaçarsa durgunluk ve gerilemenin boyutu da büyüyecek. Ankara'nın siyasi ayak oyunlannı koyun bir yana. Tahminlerinizi ve pozisyonunuzu seçime kadar ısın- ma ve canlanma, seçimden sonra soğuma ve geri- leme hesabı üzerine inşa edin. Bunu ben değil, ta- rihsel şablon söylüyor. Madeni 25 bin liralar da piyasada Enflasyon parayı pula çevirdiANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Enlasyon doğrultusunda devleşen parasal büyüklüklerle birlikte yılbaşında piyasaya 5 milyon liralık banknot sürmeye hazırianan Merkez Bankası, 10 bin liralıklardan sonra 25 bin liralık madeni para çıkanyor. 11 gram ağıriığında olacak madeni 25 bin liralıkJar 2 ekim pazartesi günü dolaşıma çıkacak. Merkez Bankası, 1 milyon liralık banknotlann 1 yılda piyasada dolaşan paranın yüzde 50'sini aşması üzerine, programa göre ilk aşamada piyasaya sürülmesi düşünülen 2.5 milyon liralık banknotlan atlayarak, 5 milyon liralık banknot için hazırlığa başladı. Yılbaşında piyasaya sürülmesi beklenen 5 milyon liralık banknotlann basım çahşmalan sürerken, 10 bin liranın ardından 25 bin liralık madeni paralar da piyasaya çıkıyor. İSTANBUL BORSASI Önceki Kapanış Fıyatı En Dûşük Fıyat En Yüksek Fıyat Kaparaş F'ryab Ağrlıklı Ortalama Fıyat Toplam Işlem Miktan (kg) Toplam Işlem Hacmı ($) Toplam Işlem Sayisı BlokişJem Miktan (kg.) ALTIN USS/ONS 38410 383.20 383.20 383.20 383İ0 20 246.4C3İ9 1 25 EYLÜL1995 TL/GRAM 592.500 590.000 592.300 592.300 590.767 815 10.130.126.60 480.907.500.000 4 740 TOPLAM - - - - 835 10.376.529.89 5 740