Katalog

SAYFA CUMHURİYET 18 MART 1995 CUMARTESİ 10 DIŞ HABERLER 'TirMye, Avrupa içtaönemr • STRASBOlfRG (AA)- Avnıpa Konseyi Genel Selcreteri Daniel Trachys. Türkiye'nin Avrupa için çok önemli bir ülke olduğunu söyledi. Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nin (AKPM) Londra'da yaptığı toplantılar sonrasında sorulan yanitlayan Tarchys, Sosyalist Grubun Türkıye'nin üyelıgınin askıya alınması yolundaki girişi^ini desteklemediğini belirterek "Türkiye. Avrupa yapılanmasına önemli katkılarda bulunabilecek bir ülke" dedi. Avrupa'da ırkçı şiddet STRASBODRG(AA)- Avrupa Parlamentosu'nda kabul edilen bir kararda. Almanya'dan sonra Fransa ve ltalya'da da ırkçı şiddetin giderek artmasından büyük endişe duyulduğu belirtilerek Avrupa Birliği'ne (AB) üye ülkelerden konu ile ilgili olarak vakit geçirmeden etkin tedbirler almalan istendi. Avrupa Parlamentosu'nun karannda, AB hükümetlerinin ülkelerinde yaşayan yabancı toplum üyelerini ırkçı şiddete karşı korumalan istenerek yabancilann yaşam standardı, ev ve iş koşullannda da iyileştirme yapılmasınının önemine dikkat çekildi. Papandreu • ATtNA (AFP) - Yunanistan Başbakanı Andreas Papandreu, Türkiye'nin İstanbul olaylannda Yunanistan'm parmağı olduğu iddialannı "inanılmazkomedi" olarak tanımladı. Iddialan kesinlikle yalanlayan Başbakan, ülkesinin olaylaria ilgisi olmadığını vurguladı. Papandreu, olaylardan Yunanistan'm hiçbir çıkan olmadığını belirterek "Yunanistan bunu neden yapsm ?"dedi. KKTC'de hükiimet arayışı I LEFKOŞA (AA) - KKTC Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, 15 nisanda yapılacak cumhurbaşkam seçimine aday olan, Ulusal Birlik Partisi (UBP) Genel Başkanı Derviş Eroğlu ile CurnhuTİyetçi Türk Partisi (CTP) Genel Başkanı Özker Ozgür'e hükümeti kurma görevi vermeyeceğini açtkladı. Hükümeti kurmakla görevlendirilen UBP milletvekili ve Cumhuriyet Meclisi Başkan Yardımcısı Olgun Paşalar, UBP Parti Meclisi'nin önceki gün aldıgı, 'ret' karan uyannca, görevi bugün Denktaş'a iade etti. Kınm yine gergm • MOSKOVA (AA)- Ukrayna parlamentosu, bu ülkeye bağlı Kınm Cumhuriyeti'nin anayasasını feshetti. Parlamento tarafindan dün alınan kararda, Kınm'ın yeni anayasayı benimsemesine kadar, cumhuriyetin tamamen Ukrayna yasalan ile yönetilmesi de benimsendi. Kınm Parlamento Başkanı Sergei Tsekov, karan şiddetle protesto ettiğini açıkladı. Ukrayna parlamentosu dün aldıgı ikinci bır kararla da, Kınm Devlet Başkanı Yuri Meşkov'u yargılamasını tavsiye etti. Mississippi'de kötetik katktı • \VASHINGTON (AA) - ABD'nın Mississippi eyaleti, Federal Anayasa'nın köleliğın kaldınlmasına ilişkın 13'üncü maddesini 130 yıl sonra onayladı. Eyalette fiilen köleliğın kalkmış olmasma karşin bu durum resmiyet kazanmamış ve federal kayıtlara hiç geçinlememişti. Mississippi eyaleti, aldığı karan Amerikan Kongresi'ne resrnen bildirecek ve onay federal belgelere geçirilecek. ktiKzbakanm GUNLUGU HAKAN AKSAY Silahlara veda••• Rusya Federasyonu'nun uluslararası silah ticaretindeki payı son verilere göre yüzde 9'a indi. Bu oran, Rusya'ya ekonomik yardım vaatleriyle onu silah ticaretinden vazgeçirmeye çahşan ABD açısından ise yüzde 73'e çıktı. 1987'de Sovyetler Biriiği'nin silah satışı, ABD'yi 4.5 kat geride bırakıyordu. Rıi8 zevH, siyalriıeyaz Giyside en çok tercih edilen renkle ilgili yapdan anket sonucu, Rusya yurttaşianntn en çok siyahı sevdikleri ortaya çıktı. Onu izteyen renkler, sırasıyla beyaz, gri daha sonra mavi, lacivert ve nihayet kırmızı. Moskova paylaşılaıtuyop Rusya'nın en güçlü liderlerinden biri de Moskova Beiediye Başkanı Yuriy Lujkov. Kimine göre büyük yatınmcı, kimine göre rüşvet kralı, kimine göre ise Kremlin'in en güçtü adayı. Bu yorumlar kuşkusuz Başkan Yettsin'in kulağına da gidiyor. Son bir yıl içinde iki liderin arası birkaç kez limonileştiyse de arabulucuların çabası sonucu pürüzler giderilmişti. Ayrıca Lujkov, önümüzdeki dönemde beiediye başkanlığına gözü olmadığını söyleyerek rakibini yatıştırmıştı. Gazeteci Listyev'in öldürülmesinden sonra, Yeltsin'in Moskova Emniyet Müdürünü ve Başsavcısını görevden alması ortalığı yeniden gerginleştirdi. Lujkov'un, istifa ederek Kremlin'e meydan okumaya hazırlandığı söyleniyor. Başkentin çeşitli düzeylerdeki yetkilileri birer birer yaptıkları açıklamalarla, Lujkov'u her ne pahasına olursa olsun destekleyeceklerini belırtiyorlar. Polifık gözlemciler, Lujkov'un yalnızca polıtik ve ekonomik olarak değil, mafya ve silahlı kuvvetlerin bir kısmınca da desteklendiğine dikkat çekiyorlar. Öte yandan, baskıcı yönetime giden Yettsin'in ise, ülkede kendisinden başka güçlü lider olmasma dayanamadığını vurguluyorlar. Aile başına bir gazete Rusya'da her eve ortalama bir gazete düşüyor. (Bu sayı, beş yıl önce 4, on yıl önce 6 idi.) Bugün yazılı yayınların ortalama tirajının yaklaşık 44 milyon olduğu Rusya'da, yerel basına ilgi giderek artıyor. Çocuk saüşında ucuzluk Lvov kentınde doğan yüzü aşkın çocuğun yok pahasına Amerikalı alıcılara satıldığı ortaya çıkanldı. Ailelerine çocukların ölü doğduğunu söyleyen tüccar doktorlann, hastane kayıtlanna da ailelerin gönüllü olarak çocuktan vazgeçtikleri yolunda sahte raporlar yazdıklan kanıtlandı. 'Humeynüerin sonuncusıf öldü• Ayetullah Humeyni'nin oğlu Ahmet Humeyni dün öldü. Böylece Humeyni ailesinin son üyesi de tarih sahnesinden çekildi. Dış Haberler Seryisi - lran ts- lam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ayetullah Humeyni'nin oğlu Ah- met Humeyni geçen pazar günü geçirdiği kalp krizinden sonra girdiği bitkisel yaşamdan çıka- mayarak son nefesini verdi. Böy- lece son Humeyni de tarih sah- nesinden çekildi. Ahmet Humeyni 1979'da ger- çekleştirilen lslam devriminden sonra hiçbir zaman resmi bir gö- reve getirilmedi, ancak önemli karariarda her zaman etkin oldu. Yönetim, 1989'da Ayetullah'ın ölümünden sonra muhafazakar Islamcılann eline geçince radı- kal görüşlü Ahmet Humeyni bir anlamda kenara itildi. Ne var ki Ayetullah'ın oğlu olarak lslamı çevrelerden her zaman saygı gör- dü, eleştirilerden uzak tutuîdu. isminden dolayı. tslam Cumhu- riyeti'nin temel direklerinden bi- ri olarak yönetimde etkili oldu. Ahmet Humeyni, Cumhurbaş- kanı AK Ekber Haşimi Rafsanca- ni'nin ekonomik pohtikasını sık sık eleştirerek yoksullann satın alma güçlerinin giderek azaldığı. kapitalistlerin ise güç kazandığı uyansında bulunuyordu. Bütün bu eleştirilerine karşın 1 şubatta babasının mezan ba- şmda yaptığı konuşmada Ahmet Humeyni. Rafsancani'yi de Aye- tullah Ali Hameney'i de destek- lediğini vurgulamıştı. Baba Humeyni'nin 10 yıllık iktidan döneminde de Ahmet Humeyni'ye herhangi bir resmi kuruluşta görev verilmedi. An- cak Ahmet Humeyni her zaman babasının en yakın yardımcısv ve danışmanı elarak politika sahne- sinde yerini aldı. Humeyni'nin ölümünden sonra Ahmet Hu- meyni'ye onursal görevler venl- di. Bu görevlerin başında ülkenin liderini belirlemekle yükümlü Uzmanlar Konseyi üyeligi geli- yordu. Aynca Ayetullah Hama- ney'i Yüksek Ulusal Güvenlik Konseyi'nde temsil etmek de gö- revlerinin arasındaydı. 1945 yılmda Ayetullah Hu- meyni'nin ikinci oğlu olarak kut- sal Kum kentinde dünyaya gelen Ahmet Humeyni, bu kentteki di- nı okullarda tahsilini tamamladı ve hocatülislam unvanını kazan- dı. 1960'Uyülardabüyükbirfut- bol tutkunu olan Ahmet Hume- ni, Tahran'ın önemli kulüplerin- den Şahinler'de oynadı. Ne var ki babasının lrak'a sürgüne gönde- rilmesıyle futbola veda etmek zorunda kaldı. Ahmet Humeyni, tran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu olan babasının en yakın yardjroeısıydı. Doğu Avrupa suçlu cenneti LONDRA (AA) lngiltere Matye Bakanı Keıueth Clarke. 15 yıl önce kapanan bir lngiiiz şirketini Avrupa'nın en iyi çelit tesisleriilanetti. BakanClarke, Coısett kasabasını da çocuk bezi konisunda önemli bir nerkez olarak ilanetti. Dış Haberler Servisî - Romanya'da kıralık bir katil 10 bin dolara istediğiniz kişiyi "öbür tarafa" yollarken Prag'da 500 dolar pek çok kamu kuruluşunun ka- pısmı açmaya yetiyor. Macaristan'da ba- kanlann rüşvet tarifeleri herkes tarafin- dan biliniyor. Eskı Sovyetler Birliği'nde ve Doğu Avrupa'da olgunlaşmamış bir kapitalızm büyük bir hızla kök salarken aynı hızla yayılan örgütlü suç. bölgenin yabancısı olduğu bu yeni rejimi tehdit eder boyutlara ulaşıyor. tngiliz The Economist dergisinin son sayısında yer alan bir yazıda. Doğu Av- rupa'da heT türlü suçun arttı|ı. güvenlik örgütlerinin ise bu gelişmelerkarşısında yetersiz kaldığı belirtiliyor. Yeraltı örgüt- lerinin ve dolandıncılığın bu denlı artma- sınına yol açan etmenlerin başmda, po- lislerin çok düşük ücretlerle çaiışması ve uluslararası güvenlik örgütleriyle bağ- lantı kurması için gerekli olan donamm- dan yoksun olması geliyor. Bu durumda polislerin suç örgütlerinin dağıtttğı iştah açıcı rüşvetlere direnmesinin mümkün olmadığı ileri sürülüyor. Macaristan'da son 4 yıldakayıtlı suç iki katına çıkarken polisbütçesinin yüzde 20 oranında azal- • tngiliz The Economist dergisine göre Doğu Avrupa komünizmin çöküşüyle suç örgütlerinin serbestçe cirit attığı bir bölge haline geldi. ması bu savı destekliyor. Resmi rakam- lara göre polis ailelerinin üçte ikisi yok- sulluk sınınnın altında yaşıyor. Hükümetlerdolandıncılık ve vergi ka- çırmayı engelleyecek yasalan çıkartmak- ta geciktikçe şirketler hileli yollarla ka- zançlanna kazanç katmayı alışkanlık ha- line getirdiler. Doğu Avrupa'da suç örgütleri ulusla- rarası bir nitelik taşıyor. Avrupa'nın do- ğusunu mekan belleyen gangsterlerin pek çoğu Rusya, Ukrayna veya eski Yu- goslavya kökenli. Macaristan'da mafya kenti olarak tanınan Szeged'de Macarlar, ekonomik ambargoaltındabunalan Sırp- lar ile ambargoyu hıçe sayıp petrollerini pazarlamaya çahşan Rusların arasında arabulucuk yapıyor. Polonyalı araba hır- sızlan. Almanya'da çaldıklan arabalan Arnavutluk gibi yoksul ülkelerda satıyor. Sırbistan'm Kosova bölgesinden gelen etnik Arnavutlar uyuşturucu ticaretinde başı çekiyor. Beş yıl önce uyuşturucu tra- fıği Balkanlardan transit olarak geçer- ken şimdi Balkan ülkelerinde uyuşturu- cu bağımlılannın arttığı gözleniyor. Yasadışı örgütler, yasalara takılmamak için ülkenin ileri gelenleriyle ışbırliği ya- pıyor. Dolayısıyla Bulgaristan'da ve Ro- manya'da üst düzey politikacılara kan- cayı takan mafya üyeleri, hiçbir engelle karşılaşmadan işlerini götürüyor. Slovak- ya ve Çek Cumhuriyeti. şimdilik politik yozlaşmaya direnen ülkelerin başında. Ne var ki dürüstlüğü ilke edinmiş hü- kümetler bile karaborsayı tümüyle orta- dan kaldırmayı düşünmüyor. Kayıtdışı ekonominin büyük bir emek ve kazanç kaynağı olduğu görüşünde birleşen hü- kümetler, yeraltı örgütlerinin faaliyetle- rine bir dereceye kadar göz yumuyor. Bütün bunlara karşın Doğu Avrupa'da suç örgütlerinin durdurulamayacağı kor- kusunun yersiz olduğu ıddia ediliyor. Yetkililer, ölümle sonuçlanan şiddet olay- lannın Batı Avrupa ülkelerine göre daha az olmasını olumlu bır gelişme olarak yorumluyor. Yıllarca Erişmek istediğiniz Mutluluğa Ve Sahip Olmak İstediğiniz Yuvanıza Yakında Kavuşacaksınız. Ve Işte Yeni Adresiniz... AVRUPA^DAN EDtP EMİL ÖYMEN Ya Karaçl? Pakistan Başbakanı Benazir Butto'nun Karaçi'nin Ingi- liz isimli lüks semti Clifton'daki lüks villasının hemen yakı- nında bir kavşak var. Ortasındaki göbekte bir heykel: Ha- vaya kalkmış üç kılıç. Üzerlerinde Birlik, Inanç, Disiplin ya- zılı. Bunlar, Pakistan'ın kurucusu Muhammet Ali Cinnah'ın öngördüğü üç hedef. Ve şimdi, bu göbeğin ortasında as- kerler kum torbalannın arkasında ellerinde tüfek bekliyor- lar. Pakistan'ı kuran üç ilke tehdit altında. Karaçi, Pakistan'ın Istanbul'u. Daha beteri. 11 milyon nü- fus. Taşı toprağı altın diyerek önüne gelenin göç ettiği en büyük kent. Altyapı diye bir şey artık kalmamış. Kanalizas- yonu hemen tümüyle denize akan, suyu, elektriği hemen hep kesik. Toplu taşım sistemı çökmüş. Yollan göçmüş. Gelir dağılımı altüst. Kısacası, ülkedeki bütün etnik grup- lann temsil edildiği mıni bir Pakistan. Ve Karaçi şimdi ta içinden yırtılıp parçalanıyor. Bir yan- da etnik itiş kakış, bir yanda şeriatçHaik itış kakış... Sade- ce geçen aralık ayındaki büyük olaylar, 130 kişinin canına mal oldu. Ocak ayında ölü sayısı 70'di. 1994'de şiddet olaylannda ölenlerin sayısı bini aşıyor. Çekişmenin temelinde, Karaçi'yi sel gıbı basan Hindis- tan Muhacirleri var. Bunlar, yaklaşık 50 yıl önce Pakistan ile Hindistan aynldıktan sonra Pakistan'a göç edenler. Do- ğu Pakistan da 1970'lerde Pakistan'dan ayrılıp Bangladeş olduğunda, yine bir muhacir akını yaşanmıştı. Nereye? Ta- şı toprağı altın Karaçı'ye. Pakistan halkının Müslüman oluşu, din biıiiğı yetmiyor. Dil ve ırk farklıltğı da var. Pakistan'ı kuran, yöneten ve dü- zeni temsil edenler kuzeyden Sind eyaletinden. Sind leh- çesiyle konuşuyoriar. Muhacırler dışarlıklı ve Urduca ko- nuşuyorlar. Idam edilen Başbakan Zülfıkar Ali Butto, Sind eyaletinde resmi dili Sindce ilan edince Muhacirler buna şiddetli tepki göstermişti. Zülfîkar'ın etkisini iyice silmeye kararlı General Ziya, muhaciıierin partileşerek örgütlen- melerini destekledi. Amaç, Sind eyaletinde Zülfikar'ın et- kisini kırmaktı. Ve ortaya muhacirlerin MQM partisi çıktı. öyle hızla büyüdü ki parti, 1987 yerel seçimlerınde Hay- darabad ve Karaçi beiediye başkanlıklannı kazandı. Ve on- dan sonra da durmak bılmedi Amagelişmesini, şiddet ey- lemlerine başvurarak sağladı. Çoğu Pakistanlı için MQM, faşist bir parti. Lideri Altaf Hüseyin ise hiç adaylığını koy- madı. Zaten iki yıldır Londra'da kendi isteğiyle bir tür sür- gün hayatı yaşıyor. Hakkındakı suçlamalardan kaçmak için. Partisine emirlerini faks ve telefonla yağdirarak. Karaçi, Pakistan'ın kabusu oldu. Muhacirler yönetimde ve sosyal yaşamda fırsat eşitliği peşinde koşadursun, or- taya çıkan kargaşadan yarartanan, şeriatçılar. İki Hıristiyan hakkında Islam'a hakaretten açılan dava, şeriatçıları aya- ğa kaldırdı. Okur yazar olmayan Pencaplı bir imamın ta- nıklığı ile 14 yaşındaki Selamet ve 44 yaşındakı amcası Rahmet az kalsın asılacaktı. Beraat kararından sonra apar topar Almanya'ya kaçınldılar. Ama mahkemelerde 100 ka- dar daha "dine hakaret davası" bekliyor. Pakistan'ın başına bir hal gelecekse, ucu bucağı olma- yan, yönetilemez hale gelmiş, mafyanın eline düşmüş, ye- rel yönetimin ve mafya ile işbirliği yaptığı ve 15 yıl içinde nüfusu 21 mılyona çıkması beklenen Karaçi'de gelecek. Gerry Adams dîntonla görüştü VVASHINGTON (AA) - lr- landa Cumhuriyetçi OTdu- su'nun (IRA) sıyasi kanadı Sınn Feın'in lideri Gerry Adams, Amerikan Kongre- si'ndeki bir yemek sırasında Başkan BiU Clinton'la kısa bir görüşme yaptı. Clinton'ı Beyaz Saray'da da görecek olan Adams, ABD Başkanı ile birkaç dakikalık ilk görüşmesini "samimi** dıye ni- teledi. Irlanda Başbakanı John Bruton'un Washington ziyare- tı nedeniyle Tetnsilciler Mecli- si Başkanı Newt Gingrich tara- fından venlen ve çoğu lrlanda kökenli kongre üyelerinın davet edildiği yemekte, Başkan Clin- ton ve Adams ayn masalarda yer aldılar. Adams'ın ABD'de "meşru siyasi amaçlar'" için para topla- ması ve Clınton yönetimınin buna izin vermesi.lngihere'nin sert tepkilerine yol açıyor. ln- giltere ile ABD arasındakı "Özerıiişkilerin son bulduğu yorumlan yapılırken kongrede- kı yemek sırasında Başbakan Clinton'ın bir ara yumruğunu sıkarak "'Bu işi başaracağız'* dediği belirtildı. tngiltere IRA'yı terörist bir örgüt olarak görürken Clinton, geçen yıl Adams'ın ABD'ye gırişine izin vermişti. Bill Clin- ton, bu kez de Adams'ın ABD'de bağış toplamasma izin verdi.Kuzey lrlandakonusunun çözümünü dış politikasının ön- celiklerinden biri haline getiren Başkan Clinton. kasım 1996 se- çimleri öncesinde trlanda kö- kenli Amerikalılann önemli desteğıni şimdiden sağladı. ABD'de. lrlanda kökenlilerin güçlü ve etkin bir lobısi bulu- nuvor. (rlanda Başbakanı John Bru- ton, ABD Başkanı BiB Clin- ton'un trlanda Cumhuriyet Or- dusu IRA'nın siyasi kanadı olan Sinn Fein'in liden Gerry Adams ile VVashington'da yap- tığı görüşmenin Kuzey İrlan- da'da banş sürecinin iieriemesi- ni sağladığını söyledL Gerry Adams ise, dün yap- tığı basın toplantisında partisi Sinn Feın ile Ingıliz hükümeti arasında bakanlar düzeyinde görüşmelenn gelecek haftalar- da gerçekleşeceğıni söyledi. CtNAYET SANIĞI HİZMETÇtYE İDAM Singapur yine 'affetmedi' • Singapur'da çifte cinayet suçundan yargılanan Filipinli hizmetçi, dört yıl süren dava sonunda tüm itirazlara karşm dün asıldı. Dış Haberler Servisi - Fili- pinli hizmetçi FlorContempla- ckm. çifte cinayet suçundan dün Sıngapur'da ıdam edildı. Filipınler Dışışleri Bakanlığı tarafindan yapılan açıklamada. Contemplacion için yapılan son dakika başvurulanna rağ- men idam karanmn yerine ge- tirildiği kaydedildi. 42 yaşındaki 4 çocuk annesi «Contemplacion, Filipinli bir ka- dın ile 3 yaşındaki Singapurlu bir erkek çocuğu öldürmek su- çundan ıdam cezasına çarptınl- mıştı. Filipin hükümeti ile bazı gruplar, Singapur'dan Con- templacion'un idam karannı iptal etmesi için talepte butun- muşlardı. Filipinler Cumhurbaşkanı Fıdel Ramos'un yaptığı başvu- rulann Singapur yönetımi tara- fından reddedilmesı, Manila'da binlerce Filipinlinin gösteri yapmasma yol açtı. Cumhur- başkanı sözcüsü TeofıstoGuin- gona "Flor'un trajik ölümü, yurtdışında çahşan Filipinli va- tandaşlanmtnn haklannı koru- mak için gayretlerimizi arttu*- mamız gerektiğini gösterdiT> di- ye konuştu. Öte yandan Filipin kadın haklan örgütleri, gelecek a> Singapur Başbakanı Goh ÇokTong'un Filipinler'e yapa- cağı resmi ziyareti engelleye- ceklerini bildirerek u Başbaka- nı buraya geldiğine geleceğine pişman edeceğK" dıye konuştu- lar Filipinler'de gosterikr tnfazdan bir gece önce elçi- Iiğinin önündebiriken 2 bin d o layında Filipinli dualar edip şarkilar söylediler. Göstericiler, suçsuz olduğuna inandıklan Contemplacion'un idam ceza- sının kaldınlması için Singapur Adalet Bakanlığı'na altında binlerce imzanın bulunduğu bir dilekçe gönderdiler.