Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
13 TEMMUZ1994 ÇARŞAMBA
CUMHURİYET SAYFA
DIŞ HABERLER 11
TankAzizNew
YoriCta
•NEWYORK(AA)-Irak
Başbakan Yardıması Tank
Azız, ülkesine yönelik
ambargonun kaldınlması
amacıyla BM'de temaslarda
bulunuyor. Aziz, geleoek
hafta başında Irak'a
uygulanan ambargoyu
yeniden değerlendirecek olan
Güvenlik Konseyi'nin
Dönem Başkanı Pakistan
temsilcisi Cemşid Marker ile
görûştü. Tank Aziz aynca
Irak'a uygulanan
ambargonun
hafifletilmesinden yana olan
Çin, Rus ve Fransız
yetkililerle de görüştü.
Çetin'in Batok
Gezisisürûyor
• VİLNILS (AA) - Dışışleri
Bakanı Hikmet Çetın. Balük
ülkelerini kapsayan
ziyaretinın ılk durağı olan
Litvanya'dakı temaslannı
tamamlayarak, Letonya'nın
başkenti Riga'ya geçti. Çetin,
Riga'da Letonya
Cumhurbaşkanı Guntis
Ulmanis ile Başbakan ve
Dışişleri Bakanı Valdis
Birkavs tarafından kabul
edilecek. Dışişleri Bakanı'nın
ziyareti sırasında, Letonya ve
Türkiye arasında dostluİc ve
işbirliği anlaşması
imzalanacak. Çetin bugün
Estonya'nın başkenti
Tallin'e geçecek
IRA, heiikoptere
saMırdı
• LONDRA (AA) - Kuzey
trlanda'da, IRA
militanlannın açtığı havan
ateşi sonucu isabet alan bir
askeri helikoptermecburi
inişyaptı. Armagh
bölgesinin güneyindeki
Newtownhamilton
köyünde, askeri ve polis
ortak üssünden kalkan ve
devriye görevi yapacak 15
asker ve polısi taşıyan Puma
helikoptenne kalkıştan
hemen sonra teröristlerin
fırlattığ bir havan fnermisi
isabet etti. Helikopterin
kuyruğuna isabet eden havan
mermisine rağmen pilotun,
helikopteri bir futbol
sahasına indırmeyi başardığı
bildirildi.
Camide bomba
paUadı: 2 ölû
• İSLAMABAD(AA)-
Pakistan'ın
kuzeydoğusundakı Pencap
bölgesinin başkenti Lahor'da
bircamide patlayan
bombamn en az iki kişınin
ölümüne, 27 kişinin de
yaralanmasma yol açtığı
bildirildi. Pakistan'ın APP
Ajansı, Sünnilere ait bir
okulu hedef alan kimliği
belirsiz saldırganlann, sabah
namazmdan hemen sonra bir
camiye bomba atüklannı
belirtti.
Makedonya
ekonomisi iflasta
•ÜSKÜP (AA) - BM'nin
yeni Yugoslavya'ya
uyguladığı ambargodan
etkılenmesinin yam sıra,
Yunan ambargosuna da
maruz kalan Makedonya'da
ekonomi iflasın eşiğine geldi.
Makedonya Devlet Istatistik
Enstitüsü'nün yaptığı son
araştırma, üretimin
yüzde 60 oranında azaldığmı
ortaya koydu. İşsizlik
oranınında her geçen gün
artuğı ülkeye, en büyük
darbelerden biri de
Yunanistan'ın tek taraflı
ambargosu oldu.
Romanya'daki
'vahşi' çocuk
• Dış Haberler Servisi -
Romanya'da bundan iki yıl
önce bulunarak bir ailenin
yanına yerleştirilen "vahşi"
çocuğun eski
alışkanlıklanndan hala
kurtulamadığı ve kendisine
yülarca annelik etmiş olan
dişı köpek tarafından
emzirilmeye devam ettiği
bildirildi. Öz annesi
tarafından bebekken terk
edilen ve bugün 9 yaşında
olan Sorin, dişi köpekle
havlayarak anlaşıyor ve
yemeklerini onunla
paylaşıyor.
Ülkede son iki gün içinde 4 ayn saldında 7si yabana 15 kişi öldürüldü
Cezayir'de teröresiyorDış Haberler Servisi - Ceza-
yir'de yabanalara yönelik sal-
dınlar urmanıyor. Başkent Ce-
zayir'de dün ve önceki gün ger-
çekleşen dört ayn saldında 7'si
yabana olmak üzere toplam 15
kişi öldü. Yetkililer, saldınlann
radikal İslamalar tarafından
düzenlenmiş olabıleceğini belir-
tiyorlar.
Cezayir'de önceki gün ya-
bancılara yönelik gerçekkşüri-
len iki ayn saldınnın ardından
akşam saatlerinde de Veteriner-
lik Fakültesi Müdürü Muham-
med Bekkuche ve Ulusal Dona-
tım Ajansı Genel Müdürü
Uramdane Amokrane öldürül-
dü. Cezayir güvenlik güçlerince
yapılan açıklamaya göre Bek-
kuche başkent Cezayir'in güne-
yinde bulunan veterinerlik fa-
kültesi binasında öldürüldü.
Amokrane ıse Airkhadem sem-
tinde kimliği belirlenemeyen ki-
şilerin saldınsına uğradı.
İslama militanlann dün de
İtalyan Büyükelçiliği yakınla-
nndaki bir karakola saldın dü-
zenlemesi üzerine çıkan çatış-
mada iki polis, iki de İslama
militan öldü.
Kimlik kontrolü
Başkent Cezayir'de önceki
gün sabah erken saatlerde de
hükümete ait petrol şirketi So-
19Mayıs
8 Mayıs
28Mart
22Mart
1 Mart
21 Şubat
1 Şubat
natrach ıçın
çalışan ışçilerin
bindiği servis si-
lahlı kişilerce
durduruldu.
Beş kişi olduğu
sanılan saldı-
rganlann kim-
lik kontrolü
yaptıktan sonra
dördü Rus, ikisi
Romen alü ya-
banayı otobüs-
ten indirerek
yaylım ateşine
tuttuklan büdi-
rildi.
Bu olaydan
dört saat sonra
da başkentte
diplomatlann,
yabana işa-
damlannın git-
tıği bir restau-
ranta saldın dü-
zenleyen silahh
kişilerin çevreye
rastgele açtığı
ateş sonucu iki
Yugoslav, iki de
Cezayirli işçi
öldü.
Saldınlan he-
nüz üstlenen olmadı. Ancak
Cezayir hükümet yetkilileri
saldınyı büyük bir olasılıkla ra-
dikal dinci FlS'ın düzenlemiş
11 Temmuz 2 Yugoslav
11 Temmuz 5 Rus Cezayir
7 Temmuz 7 İtalyan Ciceli
3 Rus Ciceli
2 Fransız Cezayir
1Rus Cezayir'in güney
2 Fransız Cezayir'in güneyi
1 Vıetnamlı Cezayir'in güneyi
1 Fransız Cezayir
1 Fransız Cezayir
23Ocak 1 Tunuslu Cezayir
15Ocak 1 Fransız Cezayir
İSPANYA
Ctaefl Annaba
den sonra dü-
zenlenmiş ol-
masına dik-
kat çekerek
saldınnın bir
tepki üzerine
gerçekleşmiş
olabileceğini
ileri sürüyor-
lar.
G-7 zirvesi-
ne kaülan
zengin 7 ülke
temsilcisi Ce-
zayir hükü-
metine şiddet
yanlısı ol-
mayan gnıp-
larla görüşme
çağnsında bu-
lunmuştu.
Öneride FIS'-
ın adının geç-
memesi üzeri-
ne radikal
dinci örgütün
öç almak
amaayla ey-
lerini askıya almayı düşündü-
ğünü söyledi.
Kozirev açıklamasında, Ce-
zayir'le ilişkilerin yeniden de-
ğerlendirilmesi amaayla Mos-
kova'ya toplantı düzenlenmesi
çağnsında bulunduğunu belirt-
ti.
49 yabancı öldü
olabileceğini belirtiyorlar. Yet-
kililer, bu saldmlann G-7 zirve-
sinde zengin 7 ülke temsilcileri-
nin Cezayir'e getirdikleri öneri-
ceği iddia
ediliyor.
4 Rus işçi-
önceki gün öldürülmesi
üzerine Rusya Dışişleri Bakanı
Andrei Kozirev bir açıklama ya-
parak ülkesinin Cezayirle ilişki-
nın
Başkent Cezayir'de önceki
gün 7 yabancının öldürülme-
siyle birlikte son 30 ay içinde
öldürülen yabana sayısı 49'a
yükseldi. 1992 yılında Cezayir'-
de yapılan genel seçimleri radi-
kal dinci İslamı Selamet Cephe-
si'nin (FIS) kazanacağının belli
olmasıyla birlike askeri bir dar-
be yapılmış ve seçimler iptal
edilmişti.
Darbeden sonra yasadışı ilan
edilen FIS yönetime karşı yü-
rüttüğü savaşmın hızlandıra-
cağını ilan etmişti.
Geçen eylül ayında radikal
dinci Islami Silahh Grup da bir
bildiri yayımlayarak "Hüküme-
lemleri düzen- tin işfoirlikçisiyabancıların ülkeyi
lemiş olabile- bir ay içinde terk etmemeleri du-
rumunda ölümle cezalandınla-
cağı" tehdıdinde bulunmuştu.
Islamalann yabanalara yö-
nelik düzenlediği en büyük sal-
dında 12 Hıristiyan Hırvat tek-
nisyenin boğazlan kesilmiş ola-
rak bulunmuştu.
Yaser Arafat 'evine'döndüDış Haberler Servisi - Filistin
Kurtuluş Örgütü lideri Yaser
Arafat sürgünde geçen 27 yıl-
dan sonra dün "eve döndü".
27 yıl yabancı ülkelerde ge-
çen zorunlu ikametten sonra
Arafat dün bundan sonra yaşa-
yacağı Filistin özerk Yönetimı
alündaki Gazze Şeridi'ne gitti.
FKÖ lideri sürgündeki son
gecesini Mısır'ın başkenti Ka-
hire'dekı Oroua otelinde gecir-
di. Sabah Mısır'dan aynlan
Arafat uç^ıkla gittiği El Anş'te
kısa bır süre mola verdi ve ora-
dan Gazze'ye geçti. Rafah sınır
kapısından bölgeye gjren Ara-
fat'ı Filistin özerk bölgesi yöne-
ticilerinin içinde yer aldıklan
küçük bir grup karşıladı.
"Eve dönerek" özerk bölgeni-
nin yönetimini ele alacak olan
Arafat'ın yanında eşi Süha da
bulunuyordu.
27 yıl aradan sonra ilk kez 1
temmuzda Gazze ve Eriha'yı
resmi olarak ziyaret eden Ara-
fat'ı binlerce kişi yollarda karşı-
lamışken FKÖ liderinin eve dö-
nüş kutlamalan sönük geçti.
Yollarda çok az sayıda insanı-
nın sevinç gösterileri düzenledi-
ği gözlendi.
Filistin poüsinin fazla güven-
lik önlemi almadığı Gazze çev-
resinde İsrail helikopterleri sü-
rekli kontrol uçuşu gerçekleş-
tirdiler.
Arap ülkeleri 1964 yılında İs-
rail işgaline karşı FKÖ'yü kur-
muşlardı. Arafat'ın başını çek-
tiğj el-Fetih örgütü giderek kit-
leselleşti ve FKÖ içinde güçlen-
di. 1969 yılında Arafat Örgütü'-
30 yd sûren mücadelenin ardından dün özgür FUistin'e dönen FKÖ lideri Yaser Arafat, hem Gazze hem de Eriha'da yaşayacak.
ün başına getırildı. 1%7 yılında
Filistin topraklannı terk etmek
zorunda kalan Arafat sürgün-
deki 27 yılının büyük bir bölü-
münü Tunus'ta geçırdi. Bırçok
kez çeşitli kılıklar içinde kaçak
olarak işgal altındaki toprakla-
ra giren Arafat ilk resmi ziyare-
tini 1 temmuzda gerçekleştir-
mıştı.
Filistin halkı Arafat'ın eve
kesin dönüş yapması karşısında
büyük umutlar taşıyor. FKÖ li-
derinin kendilerini boş laflarla
kandıramayacağını. tam tersi-
ne önemli planlar çerçevesinde
bölgeye geldığıni düşünüyor-
lar.
İsrail Dışişleri bakanı Şimon
Peres Arafat'ın Gazze'ye gelişi-
ni memnunlukla karşıladığıru
belirterek "Artık kııtlamalar
bitti, şimdi onlar için sonunlu-
lukları üstlenme zamanı" dedi.
Peres, dünyanın, Filistin yö-
netimindeki topraklara. söz
verdiği gibi ekonomik yardım-
larda bulunacağını da ümit etti-
ğini söyledi.
Her iki tarafın da özerk yöne-
timin alanının genişletilmesi ile
ılgilı görüşmeleri hızlandırmayı
istediğini kaydeden Peres, "Bir-
çok sorunun üstesinden gelebil-
mek için zamana ihtiyacımız
var" diye konuştu.
ABD ELÇİSÎ;
Türkiye
Karabağ'da
aktifrol
üstlenmeli
MOSKOVA <AA) - ABD'-
nin Bakü Büyükelçisi Richard
Kauzlarich, Azerbaycan ile
Ermenistan arasındakı anlaş-
mazlığın çözümünde Tür-
kiye'nin en aktif rolü üstlen-
mesi gerektiğini belirtti.
Turan Ajansı'nın haberine
göre Kauzlarich, Bakü'de ya-
yımlanan Azadlık gazetesine
verdiği demeçte, banşın sağ-
lanması sürecinde Türkiye'-
nin rolü ile ilgili görüşlerini
açıkladı. Büyükelçi, "ABD
defalarca, Türkiye'nin banşı
sağlama sürecine AGİK cerçe-
vesi içinde katdması gerektiği-
ni söyledi. Çünkü Türkiye hem
Azerbaycan hem de Ermenis-
tan'm komşusu ve Kafkaslar'-
daki durum Türkiye'yi de etki-
liyor" dedı.
Kauzlarich, demecinde
"Türkiye, Azerbaycan - Erme-
nistan anlaşmazlığının çözü-
münde en aktif rolü üstlenmeii-
dir. Türkiye, uluslararası siya-
si çevrelerde otorite sahibidir
ve dünya kamuoyu, Tiirkiye'-
nin AĞİK çerçevesindeki et-
kinliklerine büyük önem veri-
yor" ifadesini kullandı.
Richard Kauzlarich,
ABD'nin, sorunun çözümüne
yalnızca uluslararası bir yak-
laşım ve çok taraflı girişimler-
le yardımcı olunabileceğini
düşündüğünü belirtti.
Moskova'nın Kiev ve Minsk'le ilişkilerinde yeni dönem başlıyor
BDT'nin çekirdeği yenileniyor
HAKAN AKSAY
MOSKOVA - 1991 sonunda Sovyetler
Birliği'ni dağıtan ve Bağımsız Devletler
Topluluğu'nu (BDT) kuran anlaşmayı üç
Slav lider imzalamıştı. Bunlardan ilk ola-
rak Beyaz Rusyalı StanisJav Şuşkeviç lider-
lik koltuğunu terk etmek zorunda
kalmıştı. Pazar günkü seçimlerin sonuçla-
nna göre Ukraynalı Leonid Kravçuk da
aynı kaderi paylaştı. Geride Rusya lideri
Yeltsin kaldı.
Yeltsin yönetimindeki Rusya pazar gu-
nü Ukrayna'da ve Beyaz Rusya'da yapılan
devlet başkanhğı seçimlerine büyük ilgi
gösterdi. Dahası. eskı Sovyet cumhuriyet-
lerinı Moskova ekseninde birleştirme
amaayla yoğunlaştırdığj çabasına koşut
olarak bazı adaylan açıkça destekledi. Uk-
rayna'da muhalif Leonid Kuçma'ya, Beyaz
Rusya'da da Başbakan Vyaçesiav Kebiç'e
omuz verdi.
Şımdi mıllıyetçi Leonid Kravçuk'un ye-
nilgisi, Moskova'da büyük memnuniyet
yaratmış durumda. Yeni lider Kuçma,
Rusya"yla ve BDT'yle yakınlaşmayı savu-
nuyor; Kınm konusunda daha ılımlı dav-
ranıyor; Karadenız fılosunun -Ukrayna'-
nın Rusya'ya borçlan karşılığında- bir an
önce Moskova'ya kiralanmasına yeşil ışık
yakıyor.
Ancak neredeyse bir bütün olarak Krav-
çuk'u destekleyen ve milliyetçiliğin kalesı
olarak kabul edilen Batı Ukrayna'nın ül-
keyi bölme yolunda etkinleşebileceğınden
çekinen Kuçma'nın dıkkatli davranmak
zorunda kalacağı tahmin ediliyor.
Beyaz Rusya'da ise Moskovanın dediği
olmadı. Kremlin. Kebiç'i sonuna kadar
desteklemiş, hatta ruble bazında ekono-
mik birliğin ancak onun liderlığinde ger-
çekleşebileceğini açıkça belirtmekten çe-
kinmemişti.
Şımdi ezıci farkla başkanlık koltuğuna
oturan Aleksander Lukaşenko'yu ise "yeni
bir Jirinovski" olarak nıielemıştı. (Luka-
şenko bu benzetmeyi kabul etmiyor, aslın-
da polıtik programı açısından bunu des-
tekleyecek tezler de pek güçlü görünmü-
yor.) BDT'nın en genç ve sistem dışı gö-
rüntüsü ve her şeyi değıştırme vaatlenyle
en ilginç lideri olan Lukaşenkonun biyog-
rafısinde önemli bir nokta var: SSCB'nin
dağıtıldığı üçlü anlaşmanın Beyaz Rusya
Parlamentosu'nda onaylanması sırasında
ret oyu kullanan tek mılletvekili Lukaşen-
ko. Yeni lider, Rusya'yla ekonomik ya-
kınlaşmayı ve eski Sovyet cumhuriyetleri-
nin bırleşmesinı savunuyor. Ve bu tavnyla
Rusya muhalefetini yüreklendiriyor.
Başbakan Kohl'in memleketi Oggensheim'da Clinton'ı coşkuhı bir kalabahk karşıladı.
Clinton
Berlin'de
BERLİN (Reuter) - Duvar
yıkıldıktan sonra Berlin'i
ziyaret eden ilk ABD Başkanı
olan Bill Clinton,dün Soğuk
Savaş dönemınde Doğu-Batı
gergınliğinin sımgesi olan ünlü
Brandenburg kapısından geçti.
Clinton. yaptığı kısa
konuşmada "Artık özgürlüğü
tüm düny aya yaymanın zamanı
gelmiştir" dedıkten sonra şöyle
devam etti: "Günümüzün
değişen düny ası, yarının refah
dünyasına dönüşmelidir.
Birleşmiş Almany a ile birteşmiş
Berlin'i ziyaret eden ilk
Amerikan Başkanı olmaktan
büyük bir şeref duy uyorum."
POLİTİKADA
SORONLAR
ERGUN BALQ
Ukrayna, Beyaz Rusya
Seçimleri ve Türkiye
Ukrayna ve Beyaz Rusya'da yapılan seçimlerin ilginç
özellikleri var.
Önce iki seçim de düzene tepkiyi simgeliyor. Ukray-
na'da Leonid Kuçma, Beyaz Rusya'da ise seçim kam-
panyasını popülist sloganlarla yürüten Alexander Luka-
şenko, düzeni sert bıçimde eleştirerek tepki oylarını top-
ladılar. Eleştirdikleri düzenin en büyük özeliği ise eko-
nomik bunalım.
Gerek Ukrayna gerekse Beyaz Rusya'da kitieler,
1991 de bağımsızlığa kavuşmalarından bu yana fakir-
leşti, işsizlik ve enflasyon bellerini büktü. Beyaz Rusya'-
da ezici bir zafer kazanan Lukaşenko, ekonomik bunalı-
ma ek olarak bürokrasideki yolsuzluğu da seçim kam-
panyasında etkili biçimde kullanarak halka dürüstyöne-
tim vaat etti.
Kuçma ve Lukaşenko eski komünist yöneticiler. Leo-
nid Kuçma, Sovyetler Birliği döneminde birfuzefabrika-
sı müdürü, Alexander Lukaşenko ise devlet çiftliği yöne-
ticisiydi.
İki lider arasında ıç politıka alanındakı benzerlıkler
burada bitiyor.
Aralarındaki en önemli (ark ise, ekonomik bunalıma
karşı önerdikleri yöntemlerde ortaya çıkıyor. Ukrayna'-
da Leonid Kuçma, Devlet Başkanı Leonid Kravçuk dö-
neminde hiç dokunulmamış olan katı komuta ekonomi-
sini yumuşatacağını, piyasa reformları yapacağını söy-
lüyor. Ülkedeki bunalımdan ötürü Kravçuk dönemindeki
hantal ekonomik yapıyı sorumlu tutuyor.
Beyaz Rusya'da seçimi kazanan Alexander Lukaşen-
ko ise, tam aksine bunalımın ustesinden gelmek için
ekonomiye devlet müdahalesini geri getireceğini, libe-
ral reformlan ve özelleştirmeleri durduracağını, fiyat
kontrolü kuracağını belirtiyor.
. özetle, Ukrayna'da Kravçuk, Sovyet dönemınde kalan
katı, merkezı ekonomik sısteme dokunmamış. Ülkede
büyük bir ekonomik bunalım yaşanıyor.
Beyaz Rusya'da ise piyasa reformları ve özelleştir-
meler başlamış. Ama orada da ekonomik bunalım yığın-
ların belini buküyor.
Bu olgu, ülkeleri bugünden yarına düzlüğe çıkaracak
sihirlı ekonomik formüller bulunmadığını, toplumların
ancak kendi özelliklerine en uygun yollardan kalkınabi-
leceklerini bir kez daha kanıtlıyor.
•••
Şimdi geletim, iki lider arasında Türkiye'yi de yakın-
dan ilgilendiren çok önemli benzerliğe. Gerek Kuçma
gerekse Lukaşenko, Rusya ile daha yakın ilişki kurulma-
sından yanalar.
Beyaz Rusya'nın Moskova ile ilişkileri zaten çok sıkı
olduğundan (iki ülke arasında parasal birlik gündemde),
Lukaşenko'nun Rusya yanlısı olması, ülkenin dış politi-
kasını fazla etkilemez.
Ama Ukrayna'da durum çok değişik. Rus asıllı olan
Leonid Kuçma, seçimlerde en büyuk desteği. Rusların
çoğunlukta olduğu Doğu Ukrayna ve Kırım'da sağladı.
Gerek Doğu Ukrayna gerekse Kırım'da ayrılıkçı eğilim-
ler hızla güçleniyor.
Seçimleri kaybeden Leonid Kravçuk ise, oylarını milli-
yetçilerin ağır bastığı Batı Ukrayna'dan aldı
Böylece Ukrayna'nın parçalanması tehlikesi ortaya
çıkıyor.
Kuçma, Rusya ile ekonomik birlik kurulmasından ya-
na. Belki daha da önemlisi Kırım'da Sivastopol limanın-
daki deniz ussünün Rusya'ya kiralamak istiyor ve Kırım
halkının kendi geleceğıni saptama hakkına sahip oldu-
ğunu öne sürüyor. Bu görüşler, Leonid Kravçuk ve Uk-
rayna milliyetçileri için bir kabus oluşturuyor.
Ukrayna karışır ve ülke parçalanırsa, bu olgu hem Av-
rupa'yı hem de Türkiye'yi çok yakından ilgilendirir.
Batı, Rusya'nın Orta Asya ve Kafkaslar'da etkinlik ala-
nını genişletilmesıne pek ses çıkarmayıp Moskova'nın
bu bölgelerdejandarma rolünü üstlenmesini görmezlik-
ten geliyordu Batı Avrupa'nın, karışıklıkları bastırmak
için Kafkaslar ve Orta Asya'ya kuvvet göndermeye niye-
ti olmadığından bu görev ister istemez Rusya'ya kalıyor-
du.
Ama Ukrayna parçalanıp egemen bir devlet olarak or-
tadan kalkarsa, Rusya bir anda Polonya sınırlanna, yani
Avrupa'nın kapısına dayanmış olur. Bu ise Doğu Avrupa
ülkelerinde büyük huzursuzluk yaratacağı gıbi Batı Av-
rupa hükümetlerini deciddi biçimde kaygılandırır.
•••
Türkiye açısından ise durum daha da ciddi. Gürcistan
ve Ermenistan'da sınırımızın hemen öte yanında Rus
askerleri geri geldi. Bosna'da devreye giren Moskova,
Atina ile de işbirliğini geliştiriyor. Yani Türkiye. doğudan
ve batıdan Rusya tarafından kuşatılmış durumda. Anka-
ra Ukrayna'yı Karadeniz'de Rusya'ya karşı bir tampon
olarak görüyordu. Ukrayna'nın parçalanması Türkiye'-
nin kuzeyden de Rusya tarafından kuşatılması anlamına
gelecektir.
Ukrayna ve Beyaz Rusya seçimlerine basınımızda
pek yer verilmedi. Ama bu seçimler, Türkiye'yi sanıldı-
ğından fazla ilgilendiriyor.
ANAYASA YENİDEN YORUMLANDI
Aknan ordusu
artıkdışaaçılıyor
Dış Haberler Servisi - Al-
manya. 2. Dünya Savaşı son-
rasında benimsediği "Yabancı
ülkelere asker yoUamama" il-
kesinden vazgeçti. Anayasa
Mahkemesi'nde dün yapılan
oylamada. Alman askerlerinin
uluslararası operasyonlara ka-
ülması ilkesi kabul edildi.
Yargıçlar, 1949 Anayasası'-
nda yer alan hükümlerin, Al-
man askerlerinin BM şemsiye-
si altında yabana ülkelere
gitmesini engellemediğine ka-
rar verdiler. Anayasa Mahke-
mesi'nin karan, Almanya'da
2. Dünya Savaşı sırasında Na-
zilerin işlediği suçlara tepki
olarak konulan kısıtlamalann
büyük bölümünün kalkması
anlamına geliyor.
Bonn hükümetı. "uluslara-
rası alanda daha etkin rol oyna-
ması" için ABD ve diğer müt-
tefiklennin yoğun baskısı al-
tında bulunuyordu.
Resmi bir ziyaret için Al-
manya'da bulunan ABD Baş-
kanı Bill Clinton, karardan
memnunluk duyduğunu bil-
dirdi. Almanya Başbakanı
Hebnut Kohl ile ortak bir basın
toplantısı düzenleyen Clinton
Aknanya'nın, Avrupa enteg-
rasyonu konusunda sarfettiği
çabalanyla ve eski Yugos-
lavya'dan yüksek sayıda mül-
teci kabul etmesiyle liderliğini
gösterdiğini kaydetti.
Clinton bir soru üzerine de
Alman askerlerinin, NATO
üyesi ülkelerin topraklan dı-
şındaki yerlerde savaşmalann-
dan rahatsızlık duymayacağını
söyledi.
NATO Genel Sekreteri
Manfred VVörner adına bir
açıklama yapan sözcüsü, "Al-
manya'nın katıumı, uluslarara-
sı kamuoyunun işini kolaylaştı-
racak" dedi.