Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 31 ARALIK 1994 CUMARTESİ
OLAYLAR VE GORUŞLER
Ahlaksızlığa batanlar, rüşveti övenler...
BÜLENT SERİMAnauısa Mahkemesı Raportöni
S
on v ıllarda yaşanan yoğun
yolsuzlukoİavlan bırsap-
İantının venıden dıle getı-
nlmesıne fırsat varatmış-
tır Buna gore. >olsuzluk-
ların nedenı. sıstemde. kı-
mılennın daha açık soylemıy le -\taturk
cumhurıvetındearanmalıdır Hanı uta-
nılmasa sıslemın >olsuzluklan ozendır-
dıeı bıle sovlenecektır
ınsanlar doğuştan durust va da ah-
laksız olmazlar kuşkusuz genlerın. ın-
sanın ahlak vapısının oluşmasında
önemlıyerıvardır Bununvanında, eğı-
tım, gosterılen toplumsal erekler toplu-
munhoşgorusu aılebıreylerının.>akın
çe\ renın, oğretmenlerın. polıtıkacılann
ve kamu gorev lılennındavranışları.ah-
lakın cluşmasında katkısı olan etmen-
lerdır
Eflatun,erdemın ka> nağının bılgı ol-
duğunu sov lemıştır kı. doğrudur Bılgı.
ılkellığı alır Bılgısız ılkel ınsan. her
konu>u ıçgudulerı ıle ancak kendı çıka-
rı baglamında degerlendırır Duşun
dun\asınatoplum>al \e ınsansal ogeler
katamaz Bu dunyada "para". obur
dunyada "cennet" çıkarı davranışlan-
nın odağını oluşturur
Bıreysel ahlak ozellıkle toplumsal
degerlerle yakından ılgılıdır Hırsizın
yoîsuzun. kara para sahıbı ınsanların
koşe donucu tavırlannın gordugu top-
lumsal savgıyla kamu gorev lısıbabası-
nın katıksız avlığının doğurdugu ezık-
lığı kı> aslav an bır çocuğun ahlaksal ge-
lışımı uzennde acaba hangı etmen da-
ha guçlu rol oyna>abılırr
'
Dunyada gerçek zengınlık duygu
zengınlığı. ıçsel zengınlıktır "Dünya-
nın en voksul insanu paradan başka bir
şeyi olmayan insandır." (Schopenhauer)
Buna karşın son yıllar, paranın ilk ve tek
değer olarak bireylere aşılanmava çab-
şıldığı yıllar olmuştur. \şın para düş-
Kunluğu toplumu bozmuş, değeıieri y ıp-
ratmış, değer yargılannı yozlaştırmış.
insanlan kirletmiş >e çürutmuştur.
Onur. kışılık, ınanç. yardım gıbı ınsan-
sal degerler ve kav ramlar yok olmuştur
Para kazanma hırsı. "insann
ı yok et-
miştir.
Insanlar bu yozlaşma ve çurume so-
nucunda. yaşamın b\r aracı olarak ıcat
edılen parayı. yaşamın amacı durumu-
na yukseltmışler. bu yuzden onun tut-
sağı (esın) olup emnne gırmışlerdır Pa-
ranın bozup çuruttugu ulkelerde. >ete-
neğe bıle, yurda ve ınsanlığa vararlı bır
araç olmak yenne servet edınmenın bır
aracı olarak bakılır olmuştur
Oysatekveılkamaç "insan"ve"in-
sanuk" olmalıdır Protagoras'ın çağlar
oncesındekı "Her şey insan içindir"
sov lemı. dun>a duzenının oturması ge-
reken temelı gostenr Yapılacak her şe>
ınsanın gonencı (refahı). enncı (hıızu-
ru) ve mutlulugu ıçın olmalıdır Insan
bu yolla uretmenın, yaratmanın ve ada-
letle pa>laşmanın mutluluğuna varma-
lıdır \'e gostenlen yon v e erek, bu mut-
lulugu sağlamaya yonelık olmalıdır
Salt para tutkusu. buyuk servetlere
sahıp olanlar kadar, bu ser\ etlerın arka-
sından koşanları da bozar (Robespier-
re) Bu gıbılenn çoğunda toplumsal
duygular. ınsanı degerler yurt ve ulus
sevgısı ve bılıncı, çıkarcı yaklaşımlar
sonucu y ıpranır
Yapılan bır araştırmada (Dr Sezgin
Fırat, Mıllıyet. 4 10 1994) deneklenn
vuzde seksene vakını. oncelığı. kısa
yoldan varsıllaşmaya vermışlerdır Bu,
bıre> lere son on y ıldır gosterılen ereğ\n
sonucudur Erek, bıreysel çıkara yone-
lık olunca toplumsal değerlenn > ıpran-
ması. onemını ve etkısını vıtırmesı ka-
çınılmaz olmaktadır Bugun ozdeksel
(maddı) degerlerle etık degerler y er de-
ğıştırmıştır \enı değerlenn yarattığı fır-
satçı. koşedonucu duşuncenın tutsağı.
çıkarlarını her şev ın onunde tutan polı-
tıkacılar, ışadamlan ve kamu gorev lıle-
rı ıle bunlara hoşgoru rie bakan halk > ı-
gınları karşısında. bugunku kokuşmuş-
luk ve vozlaşma doğal gorulmelıdır
Yolsuzluk ola> ları, dunv a kurulal: be-
rı gorulmuştur ve ınsanoğlu var olduğu
surece de gorulecektır Ne varkı.avnk-
lık, utanç ve buna baglı olarak gızlılık
her donemde volsuzluğun degışmez
ogelerı olmuştur Ovsa son donemde
yolsuzluk, adeta bır ov unç nedenı sav ıl-
maktadır Buna buvuk olçude "Benim
memurum işini bilir" v aklaşımı v e so> -
lemı neden olmuştur Bu nedenle yav-
gınlaşmışveaçıkçayapılırdurumagel-
mıştır Durust ve namuslu gorevlıler.
becerıksızlıkle ve pısınkhkla suçlanır
olmuşlardır Olayın ulaştıgı bovutun
gerçek tehlıkesı buradadır
Yalnız yolsuzlukların değıl. bunun
yanında her turlu toplumsal sorunların
çozumunu. sıstemın değıştırılmesınde
ve buna bağlı olarak ozelleştırmede go-
ren v aklaşımlar son gunlerın moda go-
ruşu durumuna gelrmştır \kıkı ve ah-
laklı olmak. neredevse ozelleştırmeye
endekslenmıştır Ozelleştırmede ıde-
olojık va da hukuksal olanaksızhklar
gorenlenn bırvatanhaınlığı ılesuçlan-
madıkları kalmıştır Oysa ozelleştırme-
nın tek başınaçozumolmadığı. yolsuz-
luk >apılan alanlardan bellıdır Kamu-
dakı en buvuk ^olsuzluklar. ıhale ve
kredı ışlemlennde gorulmektedır Bun-
lardankredı ışlemlennınozelleştırmev-
le ılgısı kurulabılır Nevarkı. kredı yol-
-.uzluklarına. kamu bankaları vanında
ozel bankaların da neden olduğu. yaşa-
nan ola>larla ortadadır Ama nedense
ozel bankaların ortakları çıkarına yap-
tıkları kredı usulsuzluklerı. volsuzluk
kategonsınde anılmamaktadır Ustelık
ozel kesımdekı volsuzluklar >alnızca
kredı usulsuzlukierı ı'ıe de sınırlı ueğıl-
dır Geçen yıllar havali ihracat. \ergi
kaçakçılığı, SSK primlerinin odenme-
mesi.. gıbı volsuzluk olaylannınornek-
lenvledoludur
Utanç verici değeriendirmeler
Bıze gore sorunun çozumu. çevre-
sindekılenn pıslıge batmalanna karşın
temız kalabılen kamu gorevlılerınde
bunları desteklevecek demokratık kıt-
le orgutlennde ve halk y ığınlanndadır
İ>ıieştırme ıçın oncelıkle ınsansal de-
gerler >enıden yuceltılmelıdır Pıslıge
bulaşmamış kamu gorevlılenne onem
venlmelı ve ozen gostenlmelıdır Bun-
larıçınpolıtıkacı-ışadamı-halk uçlusu-
nun katkısı zorunludur Her kesım. on-
ce toplumsal çıkarların bırevsel çıkar-
lardan onde tutulması gerektığını oğ-
renmelıdır Sonra. "Rüşvet alıvor.ama
hiznıeti de göruvor, iş bitiri>or" hoşgo-
rusunden. "Kim olsa kupunu doldura-
caktır" vaklaşımından vazgeçmelıdır
Halkımı/, işin çabuk görülmesi için sa-
Naşımda bulunmak verine "ruşvet" ver-
mek kolavcılığından kurtulmalıdır.
Butun bu gerçekler ortadayken, bı-
reysel ahlaksızlığın ve toplumsal yoz-
laşmanın faturasının Ataturk cumhurı-
vetının >arattığı sısteme çıkanlması
haksızlıktır Yapılan ış. sıstemı eleştır-
mek ıçın >azılan bırsenaryonun sahne-
lenmesıdır Sıstemındegerlerı yıpratıl-
makta, v ıpranan değerlenn yarattığı bı-
re>sel ahlaksızlık sısteme mal edılmek-
tedır 0>sa -\taturkçuluk.ahlaklı veer-
demlı olmayı gerektırır Bırakınız ah-
laksızlığa vol açmayı. bunu vapanlan
bunycsındebarındırmaz Ahlaksızlığın
aslı nedenını. sıstemı eleştırenlenn du-
şuncelerının yarattığı degerler yozlaş-
masında aramak gerekır Ne >azık kı,
ılerıcılığı koşedonuculukle kanştıran-
lar. erdemı veahlakıçıkarcılıklaozdeş-
leştırenler, yaşamını topluma adamış
onderlerle toplumu bugunku durumu-
na getırenler arasında ılerıcılık karşı-
laştırması >apabılmektedırler
C umhun>etı kuran kadrolar ınanç
durustluk yurtseverlık, onur gıbı de-
gerlerle ve erdemle yuklu ıdıler Turkı-
ye. onların ve Ataturkçuluğu ozenle
yaşatmak ısteyenlenn ozvensı sayesın-
de kısa say ılabılecek zaman dılımınde
bugunku durumuna erışebılmıştır
ARADABIR
SACİT SOMEL Emekh Elçı
Çıkarcı Sömürgenliği
Bursa da beş yuz kadar polıse konferans veren Prof
Neşet Çağatay, ızlenımlerını anlatırken, "Benıbırdovme-
dıklen kaldı bu polıs mı laıklığı koruyacak" demış Emek-
lı Genelkurmay Başkanı Sayın Gureş de ordunun ınsan
kaynaklarının artan olçude şerıatçıların etkısı altında kal-
malarından duyduğu rahatsızlığı dıle getırmış Son yıllar-
da yaşantımıza gıren bazı tabulara bakınca, Sayın Gureş'ın
ne demek ıstedığını kolaylıkla anlıyoruz
Artık ramazan aylarında -ozellıkle Anadolu'da- gunduz-
lerı açık lokanta bulmak hemen hemen olanaksız duruma
gelmıştır
Yine ramazanda oruç tutmayan oğrencıler okul yone-
tımlerınce hırpalanmakta, bazen dovulmektedır Son yıllar-
da, yatılı okullanmızda oruç tutmadıkları ıçın arkadaşlan ta-
rafından oldurulen oğrencıler olmuştur
Genel yerlerde yapılan arkadaş soyleşılerınde, laıklığın
ve şerıatın yuksek sesle değerlendırmesını yapmaya, ar-
tık ınsan cesaret edememektedır Yıne son yıllarda, dını kış-
kjrtoıaların yanı sıra aydınlann oldurulmesıne başlanmış-
tır Muammer Aksoy, Bahriye Üçok, Turan Dursun gıbı
glkemızın yetıştırdığı en aydın kışılerden bazıları, faılı meç-
hûl cınayetlere kurban gıdenler arasındadır
Sıvas'ta ıse hükumet guçlerının seyırcı kaldıkları bır top-
lu oldurme (katlıam) yaşadık
Gerıcı dergıler, artık duşuncelerını onaylamadıkları aydın-
ları, açıkça boy hedefı olarak gosterebılmekteler
Son zamanlarda şerıatın, gerekırse kan dokerek ıktıda-
rı ele alacağına ılışkın mesaj da verıldı
Atatürk'un kımlığı, aılesı ve cumhurıyetımızın ılk yıllan
hakkında son derece adı ıftıralar ve yalanlar ışıtıyoruz Bu
yalan ve ıftıra suçları, şerıatçılar yanı kendılerıne 'Muslu-
man' dıyen kımselerceışlenmektedır Ohalde 'Dıyanet /ş-
lenmız'm tepkısını gostermesı butun bu yalanların, çırkın
ıftıralann Muslumanlıkla bağdaşamayacağını, bu suçlan
ışleyenlere de Musluman denılemeyeceğını açıkça soyle-
mesı ve ışlenen suçlan lanetlemesı gerekmez mı ıdı
?
Bugune kadar boyle bır açıklamaya tanık olmadık. Bıl-
dığımız kadarıyla Dıyanet Işlenmızın bu yondekı tek olum-
lu gırışımı, Sıvas katlıamından sonra, Içışlerı Bakanlığımı-
zın ısteğı uzerıne, bır cuma gunu, butun camılerde olum-
lu bır hutbe okutturulmasından ıbaret kalmıştır Camıler, yı-
ne gerıcı vaızlerın elındedır Yıne Ataturk duşmanlığı, yıne
laıklık duşmanlığı yapılmaktadır Bız Dıyanet Işlerımızden
şunu beklıyoruz Camılere dın bılgısı berrak, aydın hoca-
laratansın Muslumanlığınnefretdeğıl sevgı,barışvehoş-
goru dını olduğu, dın ve mezhep farkı gozetılmeksızın ve
ınsanların ınançlannın ne olduğuna bakılmaksızın herkese
lyı davranılmasını gerektırdığı anlatılsın Halkımız sahte dın
sımsarlarına karşı uyarılsın
Yakın tanhımız, halkımızın ıçenden ve dışandan dınsel
kışkırtmalara ne kadar duyarlı olduğunu gosteren ıbret ve-
ncı orneklerie doludur Tarıhımızde '31 Mart Vakası' dıye
anılan olay, Derviş Vahdeti adlı bır gerıcı meczubun, Vol-
kan gazetesınde yayımladığı korukleyıcı yazıların sonu-
cunda patlak venmıştır 'Şeyh Saıt Isyanı', Musul anlaşmaz-
lığı esnasında, Ingılızlerın Kurtlerı kışkırtmasının bır sonu-
cudur Kahramanmaraş ve Sıvas katlıamları da sağcı hu-
kumetlerın oy ıçın dıncı kesıme odun verme ve mezhepçı-
lığı korukleme sıyasalannın bır sonucu olmuştur
Bır kısmı doğrudan doğruya gunumuzde yaşanmış olan
bu kadar ıbret verıcı olaydan hukumetımızın hâlâ ders al-
maması çok uzucudur Dılegımız yetkılı makamların artık
aymazlıktan uyanmalarıdır
Kenan Bilgin
KAMUOYUNA
Denız'ın, Yiisuf un, Huseyın'ınbedenlennı
yok edenler, onlann düşüncelennı halkın
bağnndan koparamadıklan gıbı; 12 Eylül
1994 tanhınde Ankara'da gözaltına alınan
KENAN BİLGİN ve dığer tüm gözaltı
kayıplannın düşüncelennı de halkımızdan
sılemeyeceklerdır.
Tüm gözaltı kayıplannın durumlan
konusunda derhal açıklama yapılmalıdır.
ANADOLU YAKASI EMEKÇİLERİ
adına
Av.ŞEREFTURGUT
Bedeli ödenmiştir öğretmenim!
Ben, senın 'kara kuru kızın' güzelleijtım Sen benı sev dın, ben
nankörlük yapmadım. senı yalancı çıkarmadım, güzelleştım
öğretmenim... Yapmamı ıstedığın her şe>ı yapı>orum Hem de
fazlasıyla... Çünkü hem kendım ıçın yapıyorum hem de "Bu da
öğretmenim ıçın" dıyerek senın ıçın yapıyorum...
HÜSEYtN tLBEY£g/r/mc/
yak attıklanndan. kalabalık ıçınde bızı ku-
çuk duşurduklennden vakınmıştım Hıç
sozumu kesmeden benı dınlemıştın Ben bı-
tınnce de. "Bitti mi sayın saveı?" demıştın
Suç işlemiş gıbı bıraz utanarak. "Bitti" de-
mıştım Sonra sen konuştun "İkikanşbo-
yunuzla, havalarda gezen çeyrek aklınızta,
oğretmenleri anladığınızı sanıyorsunuz... L s-
telik bir de yargılıyorsunuz. Sargılayın, bir
şey demiyorum. Ama biraz da insaİlı olsa-
nız... Gunde beş-altı saat, 70-80 kişilik sınıf-
larda ders işlemenin ne demek olduğunu bi-
lir misin sen.' Vaptığınız gurultuler. yerli yer-
siz dav ranışlar, densizlikler.. Bir de çoğu ge-
çim sıkıntısı içinde vaşavan: orgutsuz, dar-
madağın durumda olduklarından emekleri-
nin karşılığınıalamamanın ezıkliğiniduyan,
biraz hak hukuk arayınca binbir belaya uğ-
rayan bu insanlann yerine koy un kendinizL.
Bakmayın onlann koca koca adamlar, ka-
dınlar olmalanna... Onlann da ilgiye, guve-
ne, sevgive gereksinimleri var. Onlan sevdi-
ğinizi, onlaragu\ endiğinizL, derslerine onem
verdiğinizi duvumsatın. bakın nasıl mutlu
olup scvinecekler, nasıl size karşı değişecek-
ler..."
O zaman. o yaşta, kım hangı kafayla du-
şunecektı kı bunlan
Bır gun yıne uzunrulu, karamsar bır gu-
numde, kondorda bır duvara oyle yaslanmış
dururken gordun benı Yolunu değıştırdın,
yanıma geldın Gulumseyerek, "Sen üzün-
tiılü görünüyorsun kara kuru kızım. Gel ba-
kalım..." dedın Sonra elımden tuttun, koca-
man uzun kondorda. onca oğrencının ıçın-
de elımı hıç bırakmadan benı odana gotur-
dun Ilk kez bu kadar uzun bır sure, sımsı-
cak, sevgı dolu bır el, elımden tutuyordu
Odanda benı epeyce tutmuş konuşturmuş-
tun Ben. derslen başarama> acagımdan
korktuğumu soyleyınce de guven dolu bır
sesle "Sen akıllı bir kızsın, başanrsın. Sen
istesen değil bir, birkaç lise programını ba-
şanrsın.\eterkiiste_" demıştın Hangı guç,
hangı bu>u gızlıvdı bu sozlerde. hâlâ anla-
yabılmış değilım Ama bu sozler bır daha
hıç çıkmamacasına çakıldı kaldı beynıme.
butun duygulanma Yuzlerce kez yınele-
dım durdum "Sen akıllı bir kızsın. Başanr-
sın. Yeter ki iste.- Yeter ki iste.~"
Istedım vebaşardım öğretmenim. ıstedım
ve başardım Çunku ben senın akıllı kızın-
dım Benımle ovunebılırsın
Bır gun de edebıyat dersımızde Yunus
Emre'yı ışlerken edebıvat oğretmenımız.
"Çocuklar. isterseniz bu dersi biraz faıidı iş-
leyelim diyorum. Sizebir siırprizim var_~de-
dı Gıttı kapıyı açtı Elınde sazınla sen gır-
dın ıçen Yıne hep oyle gulumseyerek Sı-
mftan muthışbır "Aaa!" sesı yukseldı Ders
oğretmenımız kısa bır konuşma yaptı "Ço-
cuklar, Yunus'un birkaç şiirini, birkaç ilahi-
sini oğretmeniniz bize saz eşliğinde okuya-
S
enı tenefflıslerde gorurdum
Yanından geçtığın heroğrencı-
>e gulumserdın Herkese takı-
lır herkesle konuşurdun Bır ıkı
soz sov ler, guldururdun
Ozellıkle sıkıntılı gorduklenne
sokulur. uzun uzun ılgılenırdın Bır gun M-
nıf ogretmenımızle bırlıkte sinıfa geldın
Okulda. sınıflarda yaşanmakta olan bazı or-
tak sorunlan konuşmak, tartışmak ıstedıgı-
nızı soyledınız Sınıf oğretmenımız de ko-
nuştu Oğrencılere soz verdınız Soz alan-
lan sabırla dınledınız Saçmalayanları.
kendınce komıklık yapanlan bıle ılgı> le so-
zunu kesmeden dınledınız Ne olurdu. her-
kes boyle yapabılseydı. butun oğretmenle-
rımız bo>le hoşgorulu, boyle sabırlı olabıl-
seydı Ben başansız, geçımsız. huysuz bır
oğrencıydım Kendıme hıç guvenım yoktu
Evde de oyleydım Annemle babamın benı
pek sevmedıklennı sanıyordum Hırçındım,
kardeşlenmledegeçınemı>ordum Hepon-
lar suçluydu, her hareketlen. her sozlen ba-
na batıyordu
Sınıfta en dıplerde oturmayı seçerdım
Oğretmenlenn kaldınp soru sormalanndan
odum kopardı Yıllardırhıçbıroğretmen be-
nı adımla çağırmadı. benı tahtava kaldınp
bır soru sormadı Ben de kalkıp bır tek gun
bır soruyu yanıtlamadım Hepoylekıyıda
bucakta kendı kabuğumda saklı kaldım
Zaman zaman bana da gulumsedın
u
Na-
sılsın" dedın. ılgılendın Çok hoşuma gıdı-
yordu Bır gun de vanıma gelıp "Seninle bi-
raz konuşmak isti>orum. Dersten sonra oda-
ma gelir misin?
1
" dedın Bıraz şaşırmış. bı-
raz urkmuştum Dersten sonra odana gel-
dım lCocaman bır fıncandan kahve ıçıyor-
dun "İstemem" dememe karşın bana da
kahvedoldurdun Ltanasıkılaıçme>eçaliş-
mıştım
Şımdı anımsıyonım da o gunu ıçıme yı-
ne tatlıaglamalardoluvor Once senbıraz
konuşmuştun Sonra benı konuşturmaya
başlamıştın Bıraz sonra da sarsıla sarsıla
ağlamaya başlamıştım Yakınımda orurup
benı ızlemıştın **AğlaTl
demıştın "ağlamak
çokguzel birduvgudur. Birduvarlılıkfır. İn-
san olduğumuzun, kendimize, vaşama du-
\arü olduğumuzun gostergesidir. Sakın ken-
dini dizginleme, istediğin kadar ağlavabilir-
sin..." Yanaklanmda ıslanan saçlanmı kaldı-
np sevgıyle yuzume bakmiştın İçım karma-
kanşık olmuştu Kendımı lyıce koyver-
dım Guluyor muydum aglıyor muydum,
anlayamıyordum
Daha sonra sık sık konuştun benıfnle Ne-
rede gorsen ılgılendın, halımı hatınmı sor-
dun Her sefennde ıçım hafıflemış olarak,
mutluluk dolu. kendıme guvenım artarak
aynldım vanından
Bır konuşmamızda oğrermenlerden. bızı
dmlemedıklennden. anlamadıklanndan. da-
cak. Biriikte oku\acaği7. Oğretmeninizden
ben rica etmiştim, kırmadı geldı. Hepinız
adına kendisine teşekkür ederim."
Yunus un uç-dort tane şıınnı saz eşlığın-
de turku olarak okudun Bazılannı koro ha-
lınde bıze de soylettın. bırlıkte okuduk
Ben yaşamımda saz sesının bu kadar guzel
olduğunu ılk kez duvumsadım Ve o gune
kadar benım ıçın fazla bıronemı, anlamı ol-
mayan Yunus'a. Yunus'un şıırlenne farklı
bırgozle. farklı bır>ureklebakmayabaşla-
dım Bır sozun. bır du>gunun bır ınancın.
bır sevgının vuzvıllan aşarak nasıl butun
gorkemıyle o>le capcanlı yaşajabıldığını
şımdı çok lyı bılıvorum
Hanı. Yunus'un ılahılennden sonra sazı
bırakınca, sınıftan. "Hocam, ne olur yine
soytevin" ncalan durmak bılmeyınce bır tur-
ku okumuştun Sondortluğuşovleydı "Ye-
le baktım yel esti / Suy a baktım seUeşti / Ka-
ra kuru bir k/zdı / Ben sevdim güzelleşri." O
turku>u ne kadar çok sevmıştım Daha son-
ra tumunu bana ogretmıştın
Ben senın 'kara kuru kızın' güzelleştım
Sen beni i,evdiû, ben nankörfuk vapmadım.
senı yalancı çıkarmadım, güzelleştım öğ-
retmenim Yapmamı ıstedığın her şeyı ya-
pıyorum Hem de fazlasıy la Çunku hem
kendım ıçın vapı>orum hem de "Buda öğ-
retmenim için" dıyerek senın ıçın >apıvo-
rum Ne kadar çok şaır. yazar. muzısven
adı savmıştın bana Onlan okumamı. dınle-
memı onermıştın "Çokoku"demıştın bana,
"dünyanı büyuk şairlerle, bıiyük yazaıiarla
büyiıt, genişiet. Buyuk buyük duşler kur-
maktan korkma. Belki çoğu gerçekleşemez.
Olsun._Herduş,yenibirdunyakurmaktır...
Şaûierin, yazariann dünyasına gir, o dunya-
ları onlarla paylaş. Sanat, insanı en çok in-
san eden uğraştır... Sergileri gez, miı/ik kon-
seıierini Lzlemeve mutlaka zaman ayır..."
O şaırlenn. yazarlann çoğunu okudum
Okudukça okuma açlığım buyuyor Şımdı
bakıyorum da ayırdvna varmadan kocaman
bır kıtaplığım olmuş Sergılenn, konserle-
nn, panellenn. toplantılann da sankı kavıt-
lı oğVencisı gıbıyım Hıçbınnı kaçırmama-
ya çalışıyorum
Lç ay sonra unıversıteyı bıtınyorum Çok
ıv ı Ingılızce, bıraz da Fransızca oğrendım
Bılgısayardakullanabılıyorum Okulubıtı-
rır bıtırmez ı>ı bır ış bulacagıma emınım
Çunku ben senın akıllı kızınım Çunku ben
başannm
Hanı lıseyı bıtırmeye yakın benden soz
almıştın "İlk kazanacağın parayla beni ye-
meğegötür" demıştın Unutmadım llkka-
zanacağım para>la senı vemeğe goturece-
ğım Ilk kez sen benı sevgıyle kucaklamış
opmuştun Bu kez ben. senı daha buyuk bır
sev gıyle kucaklayıp opeceğım
Anımsı>orum. bır gun sen soylemıştın.
'e\ sahibi' gıbı oyle verleşmış kalmış be>-
nımde "Her şeyin bir bedeli \ardır"" demış-
tın "başarmanın. kendimizi, başkalannı,
yaşamı anlamanın ve tanımanın, mutlulu-
ğun, sev ginin... Bu bedeller bazen ağır olabi-
lin. Ama bedelini ödemeden de bunlan ya-
kalayamazsın...*"
Şımdı genye donup kısacık omrume ba-
kıyorum ve dolu dolu bır yurekle bağınyo-
rum Öğretmenim1
Bedeli odenmıştır'
PENCERE
TARTIŞMA
Batılılann bitmeyen duşmanlığı
• stanbul Lısesı'nde çok
I
değerlı bır Turkçe
hocamız vardı Rahmetlı
Hakkj Suha (Gezgûı). O.
bu sovadını. hocahğı
yanında, başanlı ve renklı
yazıları ıle genış katkıda
bulunduğu basında kullanırdı
Hoca bır gun bızlere. çok ılgınç
bır kompozısvon konusu
vermıştı YuzyıllarboyuOsmanh
dev letını çokertemeye çalışan
Rus Çarlıgı'nın, komunıst ıhtılalı
sonucu yurtlannı terk ederek,
buyuk çoğunlugu ıle ulkemıze
sıgınan yonetıcı bakıyelennı,
yıllarca Turkun merhamet ve
âlıcenaplıgı sayesınde geçım
sağlayabıldıklennı ornek
göstererek sıranın, aleyhımıze
aynı fesatlan çevırmekte dırenen
Batı ulkelen yonetıcılenne ve
ozellıkle lngılız erkanına
geldığını, "Lortlar, sıra sizde:'
başlığı altında yazmamızı
ıstıyordu Ve bız orta 2 nın 80
kışılık kalabalık şubesı
ogrencılen. buvuk bır vatan aşkı
ıçınde bu konuvu hevecan ve
ınançla ışleverek savfalar dolusu
vazılar vazmıştık Ben de, sınıfin
duzgun kalem kullanan
oğrencılennden bın olarak,
konuyu hocanın ısteğme en
uygun bıçımde dıle getırmeye
çalışarak rahmetlı hocamızın
takdınnı kazanrmştım
Kurtuluş başanmızın ve onu
takıp eden bırbınnden onemlı
devnmlerle barış amaçlı sı>asal
gelışmelenn varanmıza sağladığı
dunya olçusundekı savgı ve
sevgı, 2 Dunv a Sav aşı'na kadar
surmu^. fakat ne vazık kı
ozellıkle bu savaştan sonrakı
kaynaşmalar sırasında. bızde
hortlatılan sıvasal ve sosyal
dıdışmelerın de etkısı ıle oncelen
yavaş. vavaş erımeye başlamış,
sonradan da yennı, açık ve genış
bır duşmanlığa bırakmıştır
Komunızmı tasfıve eden Rusva
selametı kendısıne sağladığımız
Bogaz bekçılığını ve Hitler'e
Kafkasva'dan geçıt vermeme gıbı
havatı bır ıvılığı hemencecık
unutarak. "Panslavizm'"
sıvasetını ve Turk duşmanlıgını
hortlatma \oluna donuvermekte
bulmuş, Balkan devletlerı de
aslında kendılenne huzur ve
refah sağlamış olan "Osmanb
hâkimheti"ne karşı duyduklan
deve kınıne. yenı ve pek
canavarca bır uygulama şeklı
vermeyekalkışmışlardır Barış
şampı>onu geçınen Batılı
devletler ıse Acem kılıcı gıbı kâh
şu yana, kâh bu yana
kullandıklan "insan haklan"
sloganını. kendı sıvasal ve
ekonomık egemenlıklenne baglı
topluluklardan esırgerken
"hamamın namusu" hıkayesıne
benzer bır taktıkle. bızım ıç
anlaşmazlıklarımıza ve ters
taraflı olarak da Kıbns davamıza
karşı ışletır olmuşlar ışın daha
acısı. polıtıkalarına bır de ağdalı
fanatık çeşnı katmava
sıvanmışlardır Hakkı Suha hoca.
bugun havatta ve vazıfe başında
olsa kuşkusuz Batı'nın bu
ınsafsız, tutarsız ve fanatık
polıtıkası karşısında
oğrencılenne avnı konuda odev
venr. ancak bu defa "lordlar"la
vetınmez, Turk ve Islam
duşmanlıgının yenı ve daha
kocaman şampıvonlarını da
temennı kapsamına ahrdı
Evet. Turkun âlıcenaplığını
denemek ıstevenler buvursunlar
ellennden gelenı esırgemesınler
Yann o âlıcenap Turkler. şımdı
fesat hazırlamakla meşgul bu
kırlı ellere nataka kovmaktan
elbet gen kalmayacaklardır
Prof.ReşatTesal
(2) Solcu, Bağımsızlığı
Savunmalı mı?..
Solda bırlık once dusuncede pekışır ikı kışı duşunun
kı bunlardan bırı bağırıyor
- Bağımsız Turkıye1
Otekı yanıtlıyor
- Haydı canım sen de1
Artık dunyada bağımsızlık
yok1
Karsılıklı bağımlılık var Hem bız Avrupa Toplu-
luğu'na gırdığımız zaman ne olacak? Batı'da 'Avrupa
Devletı ne doğru yol alınıyor, bız burada bağımsızlığı mı
savunacağız?
Solcu her seyı aklın mahkemesınde yargılayan kışı-
dır, bağımsızlığı da tartışmalı
Solun bırlığı bu yontemle sağlanır
•
Ortada çelışkılı bır durum var çoğu sağcı, kımı solcu,
bağımsızlığı modası geçmış fıkır sayarak 'Avrupa Bır-
lığı nı ornek gosterırken, Orta Asya'dakı Turk cumhurı-
yetlerının bağımsızlığını savunuyor, Kazakıstan, Turk-
menıstan Ozbekıstan Azerbaycan ın bağımsızlığını
desteklıyor daha da ılerı gıdıp Rusya Federasyonu'nun
uyesı Ceçenya nın Moskova ya başkaldırısını coşkuyla
karşılıyor
Turan dakı Turk devletlerıne ne demelı
- Dunya 21 ıncı yuzyıla gırerken sızler bağımsızlık gı-
bı modası geçmış bır fıkre nereden kapıldınız? Rusya
Federasyonu'na katılın da bu ış bıtsın' Çağımız karsı-
lıklı bağımlılık donemıdır
Bağımsızlık Orta Asya Turk devletlerı ıçın guzel Bal-
tık ulkelerı ıçın gecerlı ama Turkıye Cumhurıyetı ne ya-
ramaz
Öyle mı?
•
Turkıye'nın kendıne ozgu bır tarıhı var, devletımızın
kurucusu demış kı
"- Bağımsızlık ve ozgurluk benım karakterımdır '
Bızım mıllı marşımızın adı Istıklâl Marşı dır yanı
"Bağımsızlık Marsı
Turkıye Cumhurıyetı, herkesın bıldığı gıbı bağımsızlık
savaşıyla kurulmus
Pekı Istıklâl Harbı boşuna mıydı? Bağımsızlık ıçın
gereksız yere mı savasıldı? Bıraksaydık Anadolu pay-
laşılsaydı kuresellesme surecınde ulusal sınırlar orta-
dan kalkacağına gore Sevr le bolunen Anadolu pıyasa
ekonomısının pazarında bırleşecektı hazır Ingıltere,
Fransa, Italya Amerıka o zamandan ıcımıze gırmış olur-
du, bız de hıç zahmet çekmeden Avrupa ya katılır-
dık
Bağımsızlığı savunanlar gereksız bır ıs mı yaptılar?
•
"Karsılıklı bağımlılık' ıçın her şeyden once bağımsız-
lığı kazanmak gerekır
Ulkeler ıçın de boyledır kışıler açısından da aynı kural
geçerlıdır Efendı ıle kole arasında karsılıklı bağımlılık
olamaz Eşıt olmayan kışıler kurumlarve devletler ara-
sında karsılıklı sozcuğu boşlukta kalır
Özgur olmayan kışı ozgurluğunden nasıl odun vere-
bılırkı?
Bağımsız devletler kendı ozgur ıstençlerıyle bır ant-
lasmanın kurallarında buluşabılırler, Avrupa Bırlığı'ne
uye devletlerın tumu de bağımsızdır
•
Solcu Turkıye nın bağımsızlığını savunur
Bır başka devletın ggdumunde yaşamak onursuzluk-
tur; "karştlıkltbağırnWrfr''kavramı bu kuralı değıştırmez
pekıştırır Sağcı Amerıka'nın gudumunde karsılıklı ba-
ğımlılık propagandası yaparken Orta Asya Turk devlet-
lerı ıçın bağımsızlığın coşkusunu pompalayarak ıkılı
oynar
Solun bırlığı bağımsızlık fıkrının onurlu çızgısınden
geçerek gerçekleşebılır
Ama solda karsılıklı bağımlılık la kafası karışmış kı-
şıler varsa onlann yerı solda değıldır
Sağdadır
Üyelerimmn ve Kitapseverlerin
Yeni YiUnı KuÜarız
Cumhuriyet
Kitap Kulübü
Aydınlanma yolunda akıl ve bilim dışı
"batıV'ı aşmak için bilgilenelim.
TOKTAMIŞATEŞyazdı:
Dunyada ve Türkiye'de
LAİKLİK
6. Baskısı Çıktı
Her kitapçıya ısrarla sorun, mutlaka okuyun.
Konur Sok. 27/1 Kızüay - Ankara
YHY1NCIUK Tel.419 38 26-27
BAŞSAĞLIĞI
29 12 1994 gunu Van sefennı yapmakta ıken duşen
THY uçağında yaşamını yıtıren sendıka melenmız
Kaptan Pilot
ADEMUNGUN,
YAVUZAlia
Kabin ekibinden
SEVTAPGÜREL,
YETER TÜRK,
AYNURSAVa,
ıle olen yolculanmızın yakınlanna başsağlığı dılıy or.
y aralı olarak kurtulanlara v e THY çalışanlan ıle
> onetımıne geçmış olsun dıyoruz
HAVA-tŞ
GENEL MERKEZ YÖNETİM KURULU