Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
SAYFA CUMHURİYET 11EYLÜL1992CUMA
DIŞHABERLER
Moskova'da CIA
lıeyecanı
• MOSKOVA(AA)-
Amerikan Merkezi
IstihbaratServisi (CIA)
Başkaru Robert Gates'in
Moskova'ya geleceğinin
öne sürülmesi, başkentte
heyecana yol açü. Ancak,
ziyaret, Rus istihbarat
kaynaklannca
doğrulanmadı.
Itar-TASS'ın bildirdiğine
göre Rusya Parlamento
Komitesi Başkanı Sergey
Stepaşin, yaptığı
açıklamada Gates'in ABD
ve Rusya'nın istihbarat
örgütlerinin işbirlıği
konulannı görüşmek üzere
Moskova'ya geleceğini
söyledi.
ABDjetlerinin
gösterisi
•SOFYA(AA)-F-I6A
Hornetı tipi uçaklardan
oluşan Amerikan "Blue
Angels" şov filosu,
Bulgaristan'daki iik
gösterisinde seyircilerin
hayranlığını topladı. Filibe
kentinde gerçekleştirilen
gösteriyi aralannda ,
Cumburbaşkanı Jelu Jelev,
Başbakan Filip Dimitrovilc
bazı bakanlann ve
genelkurmay başkanının da
bulunduğu çok büyük bir
kalabalık izledi.
Marcos
işkence suçlusu
• HONOLLLU(AA)-
Filipinler'ineskidiktatörü
Ferdinand Marcos'un,
binlerce kişinin işkenceyle
öldürülmesinden sorumlu
olduğu öne sürüldü.
Yaklaşık, ] 0.000 davacının,
Marcos'un mirasçılan
aleyhine açtığı tazminat
davasının ön duruşmasına
önceki gün başiandı.
İsrail Mısır'dan
yardım istiyor
• KAHİRE(AA)-İsrail'in
Onadoğu Banş
görüşmelerinin
hızlandınlması konusunda
Mısır'dan destek
isteyeceğinin beklendiği
bildirildi. İsrail Dışişleri
Bakan Yardımcısı Yossi
Beilin'in konuyla ilgili
olarak, önümüzdeki cuma
günü Mısır'ın başkenti
Kahire'yegideceği belirtikli.
Dûnya dinleri
buluşuyor
• BRÜKSEL(AA).
Müslümanlıktan
Hıristiyanlığa,
Musevilikten Budizme
kadar. tümdünya
dinlerinin temsilcileri I3-15
eylül tarihleri arasında
Belçika'nın Louvain
kentinde bir araya
geliyorlar. Louvain Katolik
L'niversiıesi'nde
düzenlenecek toplantıya
Türkiye'den yabancı din
adamîan davet edildiği
halde hiçbir M üslüman din
adamının çağnlmaması
hayretle karşılandı.
İdamlık Rus'a
umutışığı
• MOSKOVA(AA)-
Rusya Savunma
Bakanlığı'nın affedilmesi
için Azerbaycan
Cumhurbaşkanı Ebulfeyz
Elçibey'e başvurduğu
idama mahkum bir Rus
subayının, bir Azeri
mahkemesince yeniden
yargılanmasına karar
verildiği bildirildi.
Azerbaycan askeri
mahkemesi, geçen yıl üç
Azeri'nin ölümüne yol
açmak suçuyla yargılandığı
teğmen Yevgeni Lukin'i 31
ağustosta idam cezasına
çarptırmıştı.
Beyaz Saray'a
olaylı protesto
• WASHINGTON (AA) -
ABD'nin Haitili mültecileri
geri gönderme politikasını
protesto etmek için Beyaz
Rusya önündedüzenlenen
gösteride aralannda ünlü
tenis yıldızı Arthur Ashe'in
de bulunduğu 95 kişi kısa
süregözaltına alındı.
Haig: 12 Eylül'ü
önceden Carter'e
söyledim
• \VASHINGTON (AA) -
Eski ABD Dışişleri Bakanı
ve NATO Başkomutanı
Alexander Haig, Türkiye'de
12 Eylül askeri
mudahalesinin olacağını
1978 yılında Başkan Jimmy
Carter'a söylediğini, ancak
Carter'ın kendisini
dinlemediğini yazdı.
Alexander Haig, ABD'de
kısa bir süre önce satışa
cıkan anılannda, Türkiye
konusunda Başkan Carter'a
"çıkıştığını" ve bu yüzden
Savunma Bakanı Harold
Brown tarafından
azarlandığını da söylüyor.
Yunanistan Dışişleri Bakanı Papakonstantinou Cumhuriyet'e özel demeç verdi:
Kıbrıs'taçözümaşamasındayızERDAL GÜVEN
Yunanistan Dışişleri Bakanı Mihail Papa-
konstantinou iki komşu ülke Türkiye ile
Yunanistan arasmda son görüşmelerin ar-
dından ortaya çıkan dostluk ortamında çö-
zülmeyecek sorun bulunmadığını söyledi.
Kıbns'ta çözüm sürecine girildiğine dikkat
çeken Papakonstantinou, Dışişleri Bakanı
Hikmet Çetin ile aralannda kurduklan açık
telefon hattı aracılığıyla da 'küçük sorunlar'ı
büyümeden çözüme kavuşturabileceklerini
belirtti.
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Ola-
ğanüstü Toplantısı'na katılmak amacıyla
Fstanbul'a gelen Yunanistan Dışişleri Baİca-
nı ile yaptığımız söyleşi şöyle:
- Türkiye ile Yunanistan arasında 'küçük'
ve büyük sorunlar bulunduğunu söylediniz.
Bunlan adlandırabilir misiniz?
PAPAKONSTANTİNOU - Küçük so-
runlar derken yerel yetkililerce çözülmesi
gereken, ancak nedense çözülemeyen soru-
Ian kastediyorum. Böylesi sorunlara anında
müdahale ederek gereksiz yere gerginlik ya-
ratmalannı önleyebiliriz. örneğin karşılıklı
sınır ihlalleri. Bu yüzden Sayın Çetin'le ara-
nuzda telefon hatü kurduk.
Kimi sorunlar ise masaya pturup uzun
uzun görüşmeyi gerektiriyor. Örneğin Kıb-
ns. İkili ilişkilerimiz Kıbns sorunununçözü-
mü üstünde yapılanacak. Sonra ikili bir
banş anlaşması. Bunlan tartışmamız, çöz-
memiz gerek.
Çünkü biz iki komşu ülkeyiz. Türkiye ile
Yunanistan arasında niye yoğun ticaret ya-
pılmasm? Her iki ülke işadamlan da birbirle-
PAPAKONSTANTtNOU-Sonmlan çözmeüyiz(Fotoğraf:ERDOGAN KÖSEOĞLU)
riyle iş yapmak istiyorlar. Geçmışı unutup
geleceğe bakmahyız.
- Peki, ama Türk-Yunan ilişkilerini Kıbns
sorununa indirgemek ne denli doğru?
PAPAKONSTANTİNOU - Kıbns'ta çö-
züm aşamasına girilmiştir, her şeyden önce
Sayın Çetin'le yaptığımız görüşmede. her iki
tarafın da 26 ekimde New York'a gidip gö-
rüşmeleri sürdürmesi gerektiği yolunda gö-
rüş birliğine vardık. Bu amaç doğrultusunda
taraflara telkinde bulunacağız. Görüşmeler
ardından sıcak bir ortam doğdu. Kıbns'ta
çözüme ulaşılması iki ülke arasında beliren
bu ortamı pekiştirecektir.
- Yunanistan Başbakanı Konstantin Mit-
sotakis artık Türkiye'yi bir tehdit olarak
görmediklerini söyledi. Ancak zaman za-
man Başbak^n'ın görüşüyle çelişen resmi
açıklamalar yapılıyor.
PAPAKONSTANTİNOU - Başbakan
da ben de 'tehdit' sözcüğünü kullanmaktan
çekiniyoruz. Sonra her iki taraf da birbirleri-
nin topraklanna yönelik hiçbir emel besle-
mediklerini açıkladılar.
Makedonya sorunu
- Yunanistan dış poliükasında Makedon-
ya sorunu da önemli yer tutuyor. Hatta siz-
den önceki dışişleri bakanı, Makedonya'nın
aynı adla tanınmasını önleyemediği için gö-
revden alındı. AT ortaklannız da sürekli
baskı yapıyor, ancak siz veto ediyorsunuz...
PAPAKONSTANTİNOU - Bizim istedi-
ğimiz, toprak bütünlüğümüzü zedeleyecek
• Papakonstantinou,
'Sayın Hikmet Çetin ile
yaptığım görüşmede her
iki tarafın da 26 ekimde
New York'a gidip
görüşmeleri sürdürmesi
konusunda görüş
birliğine vardık' dedi.
Papakonstantinou,
Hikmet Çetin ile
aralannda telefon hattı
kurduklannı açıkladı.
çağnşımlarda bulunan 'Makedonya' adının
kullanılmamasıdır. Yoksa Üsküp'le hiçbir
sorunumuz yok. Balkanlar'da yeni gerginlik
odaklan yaratılmasını önlemek istiyoruz.
Tüm Yunan partileri de bu konuda görüş
bırliğinde. İnsanlar kendilerini istedikleri gi-
bi çağırabilir. Birleşik Krallık'ta İngilizler,
Galliler, İskoçlar yok mu?
AT'den herhangi bir baskı söz konusu de-
ğil. Lizbon'da alınan kararlar doğrultusun-
da görüşmeler sürüyor. Üsküp'ü ikna etme-
ye çalışıyoruz. Yoksa biz kimsenin tanınma-
sını önlemek niyetinde değiliz.
- Peki özellikJe yabancı medyada Balkan-
lar'a yönelik olarak yapılan savaş senaryola-
nnı nasıl değerlendiriyorsunuz?
PAPAKONSTANTİNOU - Balkanlar'-
da bir trajedi yaşanıyor. Bize göre askeri ön-
lemler, Bosna-Hersek'e çözüm geürmez.
Savaşın yayılması ise tüm Balkanlar'ı istik-
rarsızlığa iter. En tehlikeli bölge Kosova'dır.
Bir savaşın patlak vermesi durumunda Yu-
nanistan değil, ama örneğin Amavutluk ve
diğer komşu ülkeler kayıtsız kalmayacaktır
sanıyorum. Kosova'da çözüm bir özerk yö-
netimden geciyor. Fazlasını istemek Balkan-
lar'da yeni sorunlar yaratacaktır.
Bosna için Londra ve Cenevre'de yapılan
konferanslarda alınan kararlar doğrultu-
sunda banşçı çözüm arayışlannın sürmesi
gerektiğine inanıyorum. Banşa ancak taraf-
larca verilen sözlerin tutulmasıyla ulaşılabi-
lir.
- Yunanistan'ın Sırbistan'a yönelik
ambargoyu deldiği yolundaki haberleri nasıl
karşılıyorsunuz?
PAPAKONSTANTİNOU - Bunlar hak-
sız suçlamalardır. Atina, elinden geldığınce
ambargoya uymaktadır. Ancak bazı nokta-
larda denetim elimizden çıkıyor. Örneğin
bizden Macaristan'a gitmek üzere yola çı-
kan bir araç, Makedonya'da istikamet de-
ğiştiriyor ve Sırbistan'a yöneliyor. Ancak
şunu da söylemeliyim ki bu haksız suçlama-
lara uzun süre seyirci kalamayız.
- Peki son olarak Yunanistan'ın artık AT
için bir yük olmaya başladığı yolundaki eleş-
tırileri nasıl değerlendiriyorsunuz?
PAPAKONSTANTİNOU - öncelikle bu
eleştirileri ciddiye almıyoruz. Biz AT yasala-
n ne gerektiriyorsa yapıyoruz. Yunanistan.
bazı medyalarca gösterildiği kadar iktisadi
açıdan kötü durumda değil. Dolayısıyla bu
eleştiriler doğru temellere dayanmıyor.
26 ekim görüşmeleri öncesinde taraflann koşullan somutlaşmaya başladı
Türk tarafı Rumlardan açıklık istiyor^ ^ T^_V 1 J _ C S~> t * ? ' •—• • — ' — ^ ı- — — — ~ — ^ — — — — - ^ ^ ^ — — - - • • ı — — — = . . - , _ . . , _ . - . . , _ _ _ ^ _ _ _ ı | \ . ^ ^ ^ ı —
_ . _ f ı.
•Türk tarafı Gali'nin
"düşünceler dizisi" ile
"haritası"nın eşit koşul-
larda görüşme fırsatı
tanımadığına inanırken,
Rum tarafı bu haritayı
görüşmeye "temel" ola-
rak alıyor.
Kıbns'ta taraflann cözum önerileri arasındaki farklar henüz giderilemedi
İZZET RIZA YALIN
LEFKOŞA - New York'taki
"26 ekim Kıbns görüşmeleri"
öncesinde, BM Genel Sekre-
teri'nin rap>oru ve Güvenlik
Konseyi'nin karan sonucu ta-
raflann anlaşmaya varmak için
öngördükleri istek ve koşullar
daha da somutlaşmaya başladı.
Türk tarafı, bu arada BM'-
den "Kıbrs'ta bir federasyon
kurulacaksa bu federasyonun
temellerinin artık kesinlikle be-
lirlenmesini" istedi.
Bu istek ve koşullara karşılık
.verilmesi New York görüşme-
leri yolundaki engelleri gidere-
cek, "görüşme zeminindeki
engeller"i kaldırarak görüşme-
leri başanya ulaştıracak "umut
ışıklan" olarak görülüyor.
Türk tarafı, Gali'nin 'düşün-
celer dizisi' ve "haritası'nın, eşit
koşullarda görüşme fırsatı tanı-
madığına inanırken Rum yöne-
timi başkanı Yorgo Vasiliu, bu
belge ve haritayı görüşmeye 'te-
mel' olarak kabuî ediyor.
Türk tarafının tutumu
Türk tarafmca Kıbns'ta mü-
zakere edilerek karara bağlan-
ması istenen bu ilke ve istekler
şunlar:
1. 1960ta Kıbns Cumhuri-
yeti'nin kuruluşundaki Türk
hak ve hukukunun şimdiki şek-
liyle korunması, özgürlük \e
haklannın sürdüriilmesi.
2. Türk halkına tam egemen-
ükhakkı.
3. Yürütmede (icrada) tam
eşitlik ve yürütme organı olan
Bakanlar Kurulu'nda oybirliği-
ni içerecek tam eşitlik. Dönü-
şümlü başkanlık, eşit bakanlık
ve oybirliğiyle karar.
4. KKTC varhğına dayah
gerçek bir federasyon oJuştu-
rulması.
5. Rumlann Türklerin içine
girmemesi. Dolaşım, yerleşim
ve mülk edinme özgürlükleri-
nin moratoryum (geri bırakıla-
rak zamanlama) ile koşullu
uygulanması.
6. KKTC halkının hak ve çı-
karlan ile güvencesini sağlaya-
cak Türkiye'nin tek yanlı
müdahale hakkını içerecek et-
TEMELNONULAR
Göçmenler
TÜRK TARAFI
Türkleretam egemenlik. iki toplumlu. iki
kesimli, siyasi eşitlik temetınde federe
deviet. Federal devlete geniş yetki.
KKTC'nin varlığına dayalı gerçek bir
federasyon ve yürütmedetam eşitlik.
Dönüşümlü başkanlık, bakanlar
kurulunda eşit temsil, oybirliğiyle karar.
Güzetyurt, Yeşihrmak ve Lefkoşa'ntn
doğusundaki geleneksel Türkköyleri
dışmdaTürklereyüzde29-f- orantnda
toprak btrakılmasi.
Rumlar Türklerin arasına girmemeli.
Dolaşım, yerleşim ve mülk edinme
özgürlüklerinin anlaşmaya varıldıktan
belirli birsüre sonra koşullu olarak
uygulanması.
KKTC halkının hak veçıkarları t'le
güvencesini sağiayacak, Türkiye'nin tek
yaniı müdahate hakkını tçereceketkm ve
fiili garanti.
RUM TARAFI
Türklerin ayn egemenlik hakkını
içermeyentekegemenük. Kıbrıs'm
toprak bütünlüğü. !kı eyaletı öngören iki
kesimli, iki toptumlu federal deviet.
Federal devlete yeret yönetim yetkisi.
Dönüşümlü başkanlık görüşmeden
reddediliyor. Bakanlar kurulunda 7'ye 3
oranında Rumlar lehine temsil,
oyçokluğuyla karar. Açıkça
belirtilmeyenbazı konulardaTürklere
veto hakkı.
Galiharitasında örtgörülen toprak
oranmındışında Yeni Boğazıcı, Yeni
fskefe ve Karpaz a ulaşan toprak talebi.
Maraş'ın hemen, Güzelyurt'un anlaşma
sonrast muttaka Rumlara verilmesi.
Tüm Rum göçmenlere yerleşim,
dolaşım ve mülk edinme özgürlüğü.
BM tte AT'nin de söz konusu edildiği
gertişletiimiş uluslararast garantiler.
BIRLEŞMİŞMİLLETLER
iki toplumdan eşit olarak kaynaklanan
tek ve bölünmez egemenlik.Bir toptum
diğeri üzerinde egemenlik talep
edemeyecek.
Federal cumhurbaşkanı ve federal
başkan yardımcısı ilk 8 yıl için federe
deviet başkanlarından olacak. Bakanlar
kurulunda 7'ye 3 oranında temsil,
oyçokluğuyla karar. Cumhurbaşkanı ve
dışişleri bakanı aynı toplumdan
olmayacak. Dışişleri. maliye ve
savunma bakanlıklarından bıri Türk
olacak Türklere veto hakkı
Gali'nin haritasında Tûrk
tarafına yüzde 28.2
orantnda toprak bırakılması
öngorülüyor.
Yerleşme özgürlüğü ve mülk edinme
hakkı, toprak düzenlemelerinden
doğacak yeniden yerleşim sürecınin
tamamlanmasından sonra uygulanacak.
1960garanti ve ittifak anlaşmaları
yürûrlükte kalacak. Yaptlack ek ile
garanti anlaşması federaîcumhuriyetin
de bağlıhğım biJdireceği AGİK ilkelerine
uygun ofarak bir gözetim ve tahkik
komitesi oluşturması öngörölecek.
kin ve fuh garantisinin, AT ga-
rantisi türü uluslararası garan-
tilerle sulandınlmaması,
7. Avrupa Topluluğu'na giri-
şin yozlaşünlmaması,
8. İki tarafın varacağı anlaş-
madan hemen sonra ve referan-
dumdan önce gecici hükümet
kurulması.
Denktaş. bu nedenle "Kıb-
ns'taki esas sorunun, toprak
değil anayasal sorun olduğu-
na" işaret ediyor.
Ama Gali'nin haritasında,
Rum tarafına bırakılan gele-
neksel Yeşüırmak, sulak Güzel-
yurt bölgeleriyle Gali haritasın-
da oluşturulan Karpas kanton-
lanyla Lefkoşa'nın doğusunda-
ki kantonlara karşı çıkıyor.
Rumlann tutumu
1. Kıbns'ta Türklerin ayn
egemenlik hakkını içermeyen
tek egemenlik,
2. İcra ve yasama organlann-
da orantılı temsil - tam eşitliği
reL.
3. Federal hükümette (Rum-
larca görüşülecck konulardan
biri sayılan) dönüşümlü baş-
kanhğın görüşülmeden reddi.
4. Bakanlar Kurulu'nda eşit
sayıda bakanbk yerine 7/3 ora-
nında temsiliyet ile oy çoğunlu-
ğuyla karar.
Türklere belirli konularda
bazı veto hak ve yetkileri.
5. Tüm Rum göçmenlerine
yerleşim, dolaşım ve mülk edin-
me özgürlüğü tanınması,
6. Anlaşma sonrasında gecici
hükümet kurulmayarak Kıbns
Cumhuriyeti'nin varlığını sür-
dürmesi.
Kıbns Rum tarafı genelde bu
isteklere,
a. Türkiyeli göçmenlerle
Türk birliklerinin geri çekilme-
si,
b. Kıbns Türk tarafına ağır-
lıksız yetkiler ile AT'nin de söz
konusu edildiği uluslararası ga-
rantiler verilmesi,
c. Gali haritasında verilen ve
Türk tarafına yüzde 28.2 ora-
nında toprak bırakılan ödünler
dışında Aysergi (Yeniboğaziçi)
ile Grivas'ın doğum yeri Triko-
mo (Yeni Iskele) ve Karpaz'a
ulaşan toprak isteklerini Ma-
raş'ın hemen. Güzelyurt'un an-
laşma sonrası mutlaka RumJa-
ra verilmesini de ekliyor.
Gali'nin görüşJeri
Gali'nin yürütme konusun-
daki düşünceleri ile Rum tarafı-
nın istek ve önerileri bir koşut-
luk (paralellik) icinde Gali'ye
göre.
1. Federal yürütme, federal
cumhurbaşkanı. federal cum-
hurbaşkan yardımcısı ve fede-
ral bakanlar kurulundan oluşa-
cak.
Cumhurbaşkanı ve cumhur-
başkan yardımcısı ilk sekiz yıl
için kendi federe devletlerinin
de başı olacak.
Gali, Bakanlar Kurulu'nun
oluşumunda Rum tarafına yedi
bakanbk veriyor. Buna göre,
2. 7 3 orarunda Kıbnslı Rum
ve Kıbnslı Türk bakanlardan
oluşan bir bakanlar kurulu ola-
cak.
3. Dışişleri, savunma. güven-
lik, bütçe. vergilendinne, mü-
haceret ve yurttaşlık konulann-
da yasamanın herhangi bir
karar veya yasasını ayn ayn ve-
ya birlikte veto hakkı. yasama-
nın herhangi bir karar veya
yasasını veya herhangi bir ba-
kanlar kurulu karannı yeniden
görüşülmek üzere iade hakkı.
4. Cumhurbaşkanı ve cum-
hurbaşkanı yardımcısı kendi
toplumlanndan bakan adayla-
nnı belırleyecek ve ikisinin de
imzasıyla atayacak.
5. Cumhurbaşkanı ve dışişle-
ri bakanı aynı toplumdan ol-
mayacak, dışişleri, maliye ve
savunma bakanlığından biri,
Kıbnslı bir Türk bakana verile-
cek.
6. Federal cumhuriyetin.
Kıbns Rum ve Kıbns Türk
toplumlanndan eşit olarak
kaynaklanan tek ve bölünmez
bir egemenliği olacak. Bir top-
lum, öteki toplum üzerinde ege-
menlik talep edemeyecek. Fe-
deral cumhuriyetin tek ulusla-
rarası kişiliği ve tek vatandaşlı-
ğı olacak.
7. Seyahat özgürlüğü, federal
cumhuriyet kurulur kurulmaz,
hiçbir kısıtlama olmadan yal-
nızca aynma olmayan. normal
polis işlemlerine bağlı olarak
uygulamaya konulacak. Yer-
leşme özgürlüğü ve mal edinme
hakkı, toprak düzenlemelerin-
den doğacak yeniden yerleşim
sürecinin tamamlanmasından
sonra uygulanacak. Nefret ve
şiddet veya şiddete tahrik ey-
lemlerinde bulunan kişilerin
yasal "sürece bağb olarak öteki
federe devlete girmesi engelle-
nebilecek.
8. 1960 garanti ve ittifak an-
laşmalan yürûrlükte kalmaya
devam edecek, buna eklemeler
yapılarak bir doküman eklene-
cek. Garanti anlaşması. federal
cumhuriyetin de bağlılığını bil-
direceği AGÎK ilkelerine uygun
bir şekilde birgözetim ve tahkik
komitesi oJuştunılmasını öngö-
recek.
Kıbrıs/NewYork'tasontango' olacak ım?
HALUK GERAY
• KKTC Cumhurbaşkanı Denktaş'm Ankara ziyareti sırasında, Türk
hükümeti ile KKTC arasında vanlan ortak görüş, şimdiye dek izlenen
'uzlaşmaz göcünmemek için daveti kabul etme' yaklaşımı yerine, 'kalıcı
çözüm için görüşme ortamı varsa davetin kabulü' olarak ortaya çıktı.
tamı varsa" davetin kabulü' olarak ortaya
çıktı.
Denktaş'ın Ankara'dan bu uzlaşmayla
aldığı destek, yerinden edilme kaygısı içinde
olan Kıbns Türk halkına 'ferahlatıcT birme-
saj verilmesi anlamına da geliyor.
Denktaş, New York'tan adaya döndük-
ten sonra BM Genel Sekreteri, Oscar Camil-
lion ile yapüğı görüşmede kendi şartlannı
yaalı olarak sunmuştu. Bu şartlar, iki top-
lumlu iki kesimli federasyonu oluşturacak
anayasal konulan kapsıyor. Türk tarafı,
New York'ta görüşmelere ara verildiği anda
ANKARA - Kuzey Kıbns Türk Cumhu-
riyeti Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş'ın An-
kara'ya yaptığı ziyaret, 26 ekimde New
York'ta başlaması öngörülen Kıbns görüş-
melerine Denktaş'ın katılıp kaülmayacağı
konusunda açıklık getirmedı.
Denktaş'ın Ankara ziyareti sırasında,
Türk hükümeti ile KKTC arasında vanlan
ortak görüş, şimdiye dek izlenen 'uzlaşmaz
görünmemek için daveti kabul etme' yak-
laşımı yerine, 'kalıcı çözüm için görüşme or-
toprak konulanndan anayasal konulara ge-
çilmiş olduğunu vurgulayarak New York'ta
26 ekimde kalındığı yerden başlanmasını sa-
vunuyor.
Gali'nin raporu
Oysa. BM Genel Sekreteri Butros Gali'-
nin hazırladığı rapor ve rapora dayanılarak
abnan 774 sayılı Güvenbk Konseyi karan.
anayasal ilkelerden sözetmiyor. Toprak ko-
nusunda Türk tarafının daha esnek olması
önerilen kararla, görüşmelere 'kalındığı yer-
den başlanmasf isteği de rafa kaldınlrnış gö-
züküyor.
Türk tarafı, 26 ekime kadar olan sürede
Genel Sekreter'in ve ABD'nin Kıbns temsil-
cileri ile yapılacak görüşmelerde, raporun ve
GK karannın bu sakıncalı yönünü ortadan
kaldıracak bir güvence anyor.
Aynca, rapor ve GK karan birlikte okun-
duğunda, iki tarafa da zoraki bir çözüm da-
yatılacağı sonucu ortaya çıkıyor. Ankara ve
KKTC bu konuda da güvence istiyorlar.
Türk tarafı iki toplumun yapacağı 'serbest
görüşmeler'in kalıcı çözüm sağlanmasının
tek yolu olduğunu savunuyor.
Temel görüş farkı
Ankara ile Denktaş arasındaki temel gö-
rüş farklıbğı, Gali'nin raporu ve GK ka-
rannın okunuşuna ilişkin yorumdan kay-
naklanıyor. Dışişleri çevreleri, rapor ve ka-
rann, Güney Kıbns'ta yapılacak olan seçim-
lerde Vasiliu'ya verilmiş bir destek olduğunu
düşünüyor. Kaynaklar. BM'nin geleneğin-
de, görüşmelerde bir tarafın diğer tarafa
göre daha başanlı olduğu gibi bir izlenimin
dengclenmesi olduğunu vurguluyorlar. New
York görüşmelerinde 'uzlaşmaz Denktaş'
izlenimini silen Türk tarafının başansına
karşılık, Gali'nin ve GK'nin denge sağlama-
ya çalıştığını savunuyorlar. Bu arada, zoraki
bir çözüm dayatıbnası "tehbkesinin de' oldu-
ğunu belirtiyorlar.Denktaş'ın raporu ve GK
karanna getirdiği yorum ise oldukna farkb.
Denktaş, New York'a gjder gitmez kendisi-,
ne bir anlaşma sunularak, bu anlaşmanın
imzalanmasının isteneceğini savunuyor.
Aynca, anayasal konulann tartışdmasının
raporda yer almamasının 'Rum tezini des-
teklemek anlamına' geldiğini belirtiyor.
Üstelik, ABD ve BM'nin Ankara'yı yanına
çekip, KKTC'ye baskı yapılmasına yönelik
bir senaryo olmadan bu karann abnamaya-
cağını düşünüyor.Ankara'da bulunan 'gü-
vence' formülü. iki tarafın da memnun oldu-
ğu ortak nokta olarak ortaya çıkıyor.