Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
8ARAUK1992SALI CUMHURİYET SAYFA
EKONOMI
Alûminyuma zam
• KONYA(AA)-
Konya'nın Seydişehir
ilçesinde kurulu Etibank'a
ait tesislerde üretilen külçe
alûminyuma zam yapıldı.
Yeni düzenlemeyle etial-5 saf
külçe alümınyumun ton
"yatı I2bin36l liradan 12
oin 477 liraya yükseltildi.
Yetkililer, yüzde bir
dolayındaki fiyat artışının
Londra metal borsasındaki
yükselişten kaynaklandığını
söyledıler.
Çukurova
pamııgu
GAFtıracak
•ADANA(AA)-
Güneydoğu Anadolu
projesinin devreye girmesiyle
birlıkle Çukurova'da buğday
ve pamuk ekim alanlannın
, giderek daralacağı, bunun ilk
belirtilerinin ise bolgede
görülmeye başlandığı
bildirildi. Akdeniz İhracatçı
Birlikleri Yaş Sebze Meyve
ve Mamullen Birliğj Başkanı
Bekır Tan yaptığı
açıklamada önümüzdeki yıl
içinde GAP alanında sulu
tanma geçilebileceğini
belirterek "Çukurova'da
pamuK ve buğday ekim
alanlan bundan böyle yerini
bahçe bitkilenne terk etmek
zorunda kalacak" dedi.
OrtaAsya
• ANKARA(AA)-PTT
Genel MüdürVekiliVeli
Bettemir, "Türk
cumhuriyetleri
telekomünikasyonda gerekli
finansmanı sağlarsa beş
senede bugünkü Türkiye'nin
seviyesine gelir" dedi.
Bettemir. Türkiye tarafından
Türk cumhuriyetlerine
'.elekomünikasyon
konusunda yapılan
yatınmlann üç aşamaya
aynldığına dikkat çekti.
Barajzedeye25
jmttyar
• MALATY A (Cumlnıriyet)
- Malatya'da yapımı süren
Çat ve Sultansuyu
barajlanndan etkilenen
yurttaşlariçin 25 milyar lirayı
bulan kamulaşürma bedeii
, dağıtılmaya başlandı.
! Yapımlanna 6-7 yıl önce
başlanan her ıki barajdaki
çahşmalar sürerken
ı Sultansuyu Barajfnda
' zaman kaybını telafı etmek
ı ûzere su tutulma işlemine de
Igecildi.
i Petkim işçisi
! yarını bekliyor
Haber Merkezi-Toplu
. sözleşme görüşmeleri
i çözümekavuşturulamayanö
[ bin Petkim işçisi yann
; Yanmcadayapılacakolan
toplantıyı bekliyor. Petkim
I Genel Müdürü AzizGümüş,
! Aliağa ve Körfez'deki
1
Petrol-lşyöneticilerine
görüşme çağnsında çağnda
bulundu. Yann saat 14.00'te
; yapılacak olan toplantıya
! Yarpet ve Alpet'ten 3
! temsilci, Aziz Gümüş ve
, Petkim'inüstdüzey
, yöneücilennin kaulacağı
; açıklandı. Zonguldak
Belediyesi'ndeçahşan 1200
.şçinin iş bırakraa eylerru 15.
güniinü doldururken işçüer
1
eş.veçocuklanylabirlikte
! kent merkeande yağmura
rağmen yürüyûş yaptılar. Bu
. arada Belediye Başkanı
Yüksel Aytaç ışçilerin yapüğı
iş bırakma eyleminin yasal
olmadığını ve bu yüzden de
cumhuriyet savcıİığına suç
duyunısunda
} bulunacaklannı söyledi.
İ Kanunsuz yürüyûş
i yaptıklan savıyla gözaltına
j: alınanlar serbest bırakıldılar.
! Petlas üretimi
! Mye katlanacak
•ANKARA(AA)-
Kırşehir'de kurulu Petlas
; lastik üretimi iki kaüna
j çıkanlacak. Petlas Genel
. MüdürüOrhanBuldaç,
* yaptığı açıklamada yeni yılda
t «çpiyasadaPetlas'ınpaymı
i arttırmakamacıylabirdizi
* önemleralacaklannı söyledi
Mûteahhittep
Beynıfta
î • ANKARA(AA)-Yılİarca
'. süreniçsavaşdolayısıyla
î 'harabeye' dönen Beyrut'un
t yeniden inşasında Türk
| müteahhitlerinin de pay
^. alabüeceği bildirildi.
Teyrut'un master planını
, yapan Dar-Al Handasah
* yetkilileri, müteahhiüerin bu
\ pazardan pay alabilmeleri
* için öncelikle Lübnanlı bir
jşirketleortaklık kurmalannı
ı ye Beyrut'un Kalkınması ve
* İmar Kurumu'na üye
', olmalannıöneriyor. Verilen
' bilgiye gör Dar-Al Handasah
; Yönetim Kurulu Başkanı
; Kemal Shair de Beyrut'un
' iman konusunda Türkiye'ye
T gelerek müteahhit
'. fırmalannın temsilcileri ile
! görüştü.
GelirVergisi dilimini arttırmak çare değil, vergi oranı düşmezse ücret kesintisil993'te artacak
VergiiiMİiıiıııienflasyonkurbanı
1ŞÇENIN EVRENINDEN
ŞÜKRAN KETENCİ
BÜLENT KIZANLIK
Gelir Vergisi dilimlerini yük-
seltmek, ücretlileri yüksek enf-
lasyondan korumaya ve vergi
yüklerini hafıfletmeye yetmi-
yor. Maliye Bakanlığı'nın Gelir
Vergisi dilimlerinde planladığı
artış, işçi-memurun gelecek yıl
da bugünkünden fazla vergi
vermesini engellemeyecek. Hü-
kümet ise, düşük ücretlilere uy-
gulanacak vergi oranıru yüzde
10'a indirmeye yanaşmıyor.
tndirim değil
Gelir Vergisi dilimlerinde
1980 sonrası hemen her yıl ya-
pılan düzenleme. 1993 için koa-
lisyon hükümetinin yeni vergi
paketi içinde değerlendiriliyor.
Dilimlerde öngörülen artış,
Maliye Bakanlığı'nın yilbaşma
yetiştirmeye çahştığı vergi pa-
ketinde,"'ücretlilerin vergi yü-
künü hafıfletecek bir uygula-
Gelir vergisi dilimlerindeki artış
VERGİ DİLİMİ (MİLVON TL.)
1987 1988 1389 1990 19911992
YMe25 3 5 6 8 12 20
Yûzde30 3^6 5-10 6-12 8-16 12-24 2440"
Yüzde 35 6-12 10-20 12-24 16-32 24-48 40-80
Yüzde 40 12-24 20-40 24-48 32-64 48-96 80-TvO I
Yüzde 45 24-48 40-80 48-96 64-128 64-192 160-320
YOzde 50 48 yuk. 80 yuk 96 yuk 128 yjk. 192 yuk. 320 yuk.
• Bakanlar Kunıhı,
Gelir Vergisi ilk
dilimini 30milyona
yükseltince
ücretlilerin vergi
yükünü hafifletmiş
olmuyor. Sadece
enfiasyon vergisini
frenliyor.
ma" olarak ortaya konuyor.
Ancak, kamuoyuna yansıyan
rakamlar uygulamaya konursa
Gelir Vergisi 1993'te gerileme-
yip reel olarak artmış olacak.
Bakanlar Kurulu gelecek yıl en
düşük vergi dilimini 20 milyon
liradan 30 milyon liraya yük-
seltmekte karar kılarsa, kasım
sonu itibanyla yüzde 69'a ula-
şan enflasyonun yarattığı aşm-
ma giderilemeyecek. Gelir Ver-
gisi dilimlerindeki artışın yüzde
50'de kalması. ücretlilerin
sırtına reel yûzde 19'luk gizli bir
enfiasyon vergisi yüklemiş ola-
cak.
1960 yılından sonra hep ka-
nunla belirlenen Gelir Vergisi
dilimleri için. geçen yıldan iti-
baren Bakanlar Kurulu karan
geçerblik kazandı. 1993 yılı için
de dilimlerin Bakanlar Kuru-
lu'nca belirlendiğini ve diğer
düzenlemelerde olduğu gibi
kendilerinin seçenekli çalışma
hazırladıklannı kaydeden Ge-
lirler Genel Müdürü Zekeriya
Ternizel, "Bakanlar Kurulu, ilk
dilimi 30 milyonun altında da
üstündc de belirleyebilir" dedi.
Temizel, en düşük vergi dili-
mindeki artış oranının sonraki
dilimler için de aynı seviyede
gerçekleşmesini sağlamaya
çalışüklannı sözlerine ekledi.
ANAP hükümetleri Gelir
Vergisi dilimlerini yüksek enf-
lasyon nedeniyle 1986 hariç her
yıl arttırmışlardı. Bu düzenle-
mede amaç. yılbaşında zam
alan işçi ve memurun gelirinde
Holdingler verimliliği arttırmak için yeni yöntemlere ayak uydurdular
Patrondan iscivezekâ setî> 3 ,
• Başta Sabana Holding olmak ûzere, Bayındır, Ekin-
ci, Çavuşoğlu Holding verimi arttırmak için zekâ geliş-
tirme setlerinden yararlanacak. Akbank, Esbank,
Dışbank, İş Bankası ve Pamukbank'ın elemanlanmn
zekâlannın daha da gelişmesi için SETSA'nın üreticisi
olduğu bilgjmatik setinden satın aldıklan bildirildi.
ANKARA (UBA) - Başta Sa-
bana Holding olmak ûzere,
birçok holding, personelinin
verimini arttırmak için zekâ ge-
liştırme seü satın aldı.
tnsan beyninin eğitilerek ze-
kanın aktif hale getirilmesi
esasına dayanan ve SETSA fır-
ması tarafından üretilip satılan
bilgimatik zekâ seti için büyük
holdingler, bankalar ve sendi-
kalar talepte bulundu. SETSA
Genel Müdürü Aykut, UBA
muhabirine bilgi verirken başta
Sakıp Sabancı olmak üzere bir-
çok zengin işadamı ve ban
kacının daha verimli bir iş or-
tamı sağlamak amacıyla fırma-
lanna zekâ geliştirme seti bilgi-
matik istediklerini açıkladı. Ay-
kut, ''Bu şekilde çalışanlannın
daha verimli ve üretken ol-
masını sağladıklan gibi zayıf
olan hafızalannın da ilelebet
güçlü olmasına imkan sağlıyor-
lar. Yani. çalışan önce işinde
sonra da özel hayatında daha
pratik ve kıvrak zeka ile hare-
ket etmenin rahathğını da edi-
niyor." dedi.
Çalışanlannın zekâlannın
geliştirilmesi amacıyla SET-
SA'dan bilgjmatik talebinde
bulunan büyük kuruluşlar
arasında Sabancı Holding,
Kordsa AŞ, Bayındır Holding,
Ekinci Holding, ÇBS Çavuşoğ-
lu Holding, Çimentaş-Izmir Çi-
mento Fabrikası. Dışbank. Ak-
bank, İş Bankası. Pamukbank.
Esbank, Ege Endüstri ve Tica-
ret AŞ, Ferro Döküm Sanayi,
Talva Otelı, Toskana Deri Sa-
nayi AŞ ve Maden-İş Sendi-
kası'nın da bulunduğu bildiril-
di.
enflasyonun yp.ratacağı tahri-
batı gidermek ve satın alma
gücü artmadığı halde rakam
olarak büyüyen ücretlerden
daha yüksek vergi kesılmesini
önlemekti. Yapılan ayarlaraa
ile, satın alma gücü aynı kalan
ve hatta gerileyen ücretlerin,
enflasyonla şişip bir üst vergi
dilimine girerek daha fazla ke-
sintiye uğraması önlenmeye
çalışılıyordu. 1986 yılında bu
ayarlamayı yapmayan ANAP
iktidan o yıl enfiasyon vüzde
34.6'd» kaldığı halde 1987 için 1
milyon lirabk en düşük gelir di-
limini 2 kat arttırarak aradaki
farkı telafı etti. Böylece yüzde
25'lik en düşük orandan vergi-
lendirilen. dilim 1987'de 3 mil-
yon liraya çıkmış oldu.
Enflasyona yetişemedi
ANAP'lı hükümetlerin
yapüğı düzenlemeler 1988'den
iübaren büyük bir tırmanışa ge-
çen enfiasyon karşısında, o
yıldan itibaren Gelir Vergisi
mükellefkrinî koruyamadı.
1988-1991 yıllan arasında
DİE'nin enfiasyon rakamlan
;yüzde 60 ile yüzde 75 arasında
Ideğişirken, Gelir Vergisi dilim-
derindeki artış yüzde 6O'ı aşa-
ımadı. 1991 yıhnda enfiasyon
lyüzde 71,1 olarak hesaplanır-
ıken, bu yılki gelir vergisi dilim-
Üeri yüzde 60 artunlarak ilk di-
lim 12 milyon liradan 20 milyon
lirava çıkanlmıştı. Koalisyon
hükümetinin öngördüğü yüzde
50"lik artış, bu haliyle vergi yü-
künü son ANAP hükümetinin-
ki kadar bile azaltamayacak.
Türkiye Odalar Birliği
(TOBB) tarafından hazırlatılan
Vergj Uzlaşma Taslağı'nda da
yer aldığı şekliyle, ücretlilerin
gelir vergisi yükünün-hafifletil-
mesinde tek yol "düşük ücret
dilimlerine uygulanacak vergi
• oranlannın aşağıya çekilmesi"
olarak gösteriliyor. İşveren ke-
simi de yüzde 25 olan ilk vergi
kesintisi oranının yüzde 10'a
düşürülmesini destekliyor. 23
OECD ülkesinden 10'u halen
en düşük gelir dilimine yüzde
10 ve onun altında gelir vergisi
kesirttisi uyguluyor.
Kadın, sömürüdenkurtulamıyor• DİSK-Ar'ın araştırmasına göre44işkolunun 35'inde
istihdam edilen kadınlar erkeklerden daha düşük ücretlerde
çalışıyorlar.
İSTANBUL (ANKA)- Türkiye Dev-
rimci İşçi Sendikalan Araştırma Ensti-
tüsü (DİSK-Ar), 44 işkolundan 35'inde
istihdam edilen kadınlann erkeklerden
daha düşük ücret aldığının saptandığını
bildirdi.
DİSK-Ar'ın aybk bülteninde yer alan
araşürmaya göre kadınlar hiçbir
karşfuk beklemeden yapüklan ev işleri
dışında, çalışma yaşamında da sömürü
mekanizmasından kurtulamıyorlar.
Tüm işkollannın genelinde de 3 milyon
598 bin sigortalı içinde 361 bine yakın
kadın sigortalı erkeklerden yüzde 20
oranında daha düşük ücret ahyor. Yine
SSK verilerine göre kadınlar 44 işko-
lundan 35'inde istihdam ediliyor.
DİSK-Ar'ın araştırmasına göre ka-
dınlann en düşük ücretleçalıştınldıklan
işkollannın başında ardiye, antrepo iş-
kolu geliyor. Kadın sigonahlar bu işko-
lunda erkeklerin, ancak yüzde 6O'ı ka-
dar ücret alabiliyorlar. Kadınlar istih-
dam edildikleri 35 işkolunun yalnızca 9
tanesinde erkeklere göre daha fazla üc-
ret alıyorlar. Bu işkollanndan 'toptan
\e perakendc ticaret' işkolunda kadı-
nlar erkeklerden ortalama yûzde 8
oranında daha yüksek ücrelle çahşıyor.
Kadın çalışanlann erkek çalışanlardan
daha az ücret aldığı 10 işkolu ise şöyle
sıralanıyor: Ardiye-antrepo. kağıt. ma-
den. gıda, elektrik, kauçuk, eğlence. ha-
berleşme. petrol ve kamu hizmetleri.
DİSK-Ar'ın aylık bülteninde, kadın
emeğinin sömürülmesi ile ilgili sorulan
yanıtlayan İstanbul Üniversitesi İktisat
Fakültesi öğretim üyesi Doç. Dr. Tülay
Ann, e\ emeğinin bedeünin ödenmesinin
ve kadının "bireysel" soruraluluğu altında
kalmasının, "'bağımhlık'', "boj-unduruk",
•"ezilme", "sömürü" olarak tanımlana-
cağını belirterek "'Bu eşitsizliklerin or-
tadan kalkması için ev işinin bedeii öden-
melidir" dedi. Kadmın eğitiminde, istih-
damda ve ev yûkümlülüklerinin azalma-
sında fırsat eşitliği yaratılması gerektiğini
vurgulayan Tûlay Ann, şu görüşleri sa-
vundu:
"Eşit ise eşit ücret, doğum ve hamilelik
izni, esnek zamanlı çalışma bu mücadele-
nin bir parçasıdır. fakat profesyonel-
kşmenin yeterli olmadığı alanlarda ev hiz-
mellerinin bazılannın devlet eliyle sunula-
rak ya da düzenlenerek 'kamusallaştınl-
ması" da gerekir. İşyerinde veya dışında
kreş. sosyal güvenlik, eğitim, sağlık, ba-
kımevi, işyerinde yemek gibi."
Batı ülkelennde yapılan araştırmalarev
işleri ile kadının hesaba dahil edilmeyen
emeğinin milli getirinin yüzde 4O'ı dola-
yında olduğunu ortaya koyuyor.
Türk-İş Nereye? (3)
Türk-iş Genel Kurulu'nun ilk gününün izlenimini, havasını
merak ediyorsunuz değil mi? Tek kelime ile "güvensizlik".
Siyasi iktidara, muhalefet partilerine, Türk-İş yönetimine,
sendika başkanlartna, delegelere. Herkesın rierkese yöne-
lik "güven bunalımı" kongrenin hem resmen yapıldığı salo-
nun havasına hem de kulislere geçmiş. "Yeni bir şey değil
ki" diye itiraz edebilirsiniz. Haklısınız, ancak bu kez çok daha
ağır boyutta, genel kurulların havasında insanların kendileri-
ni coşkuya kaptırmalarını bıle engellemış. İnsanlann hiç bu
kadar hevessız, gerilimsiz olduğu bir ilk gün genel kurulu,
cansız kulis anımsayamıyorum. Oysa konuşulanlara göre,
geçmiş genel kurullardan her şey daha fazla ortada. Güven-
sizlik öylesine egemen ki kimse kartını oynamak istemiyor
ya da bir şeyleri savunurken "kerhen" yapıyor gibi.
Türk-iş'in nasıl bozuk bir koro haline geidiğini, istiklal
Marşı'nın "Okunmasa daha saygılı olunurdu" dedirtecek
ciddiyetsizlikte okunuşu sergiler gibiydı. Şevket Yılmaz açış
konuşmasında doğal olarak en can alıcı işçi sorunlarından,
boyutlanndansözetti. Ancak"moralolsun"anlamtndabile
alkış, destek alamadı Hoş o da öylesine inançsız konuşu-
yordu ki. Onca yıllık profesyonelliği ile çok başarılı olduğu
öfkeli konuşmalarının da düzeyinın çok gerısinde ıdi. Uzun
uzun Oemirel'in hükümetolmadan öncekı vaatlerı, "altın üç-
genınden", ancak aradan geçen bir yıl içinde bunların ger-
çekleşmemesi ile doğan güven bunalımından söz etti. Dele-
gelerden kendisine de yönelik "evet başkan'V'güvenmiyo-
ruz başkan" türünden bol bol laf aldı. Normalde çok tepki
göstereceği bu türden ağır sataşmaları duymazlıktan geidi.
Delegenın bıraz olsun ortak ses verdıği tek konu, sorun-
ların yığılmış olması. Hangı konuşmacı olursa olsun, bir can-
lanma, konuşmaya göre olumlu. olumsuz yanıt geliyor. Di-
van Başkanı Mustafa Ûzbek de genel kuruldan biraz ses ge-
tirmek için, başarılı tahrıkler yapıyor. O havada Demirel'in
konuşması zorlu geçecek gibi gözüküyordu. Ancak Demirel
kürsü egemenlıği ile baştan yoğun olan sataşmaları geri'
püskürttü. Sataşmalarla hükümetten hesap sorulmaya baş-
lanınca "Devletı baş, hükümeti şapka olarak düşünün, eski-
yen şapka yenilenir, ama ya baş eskirse mazallah ne olur"
sözleri güluşmelerle birlikte tansiyonu etkilı biçimde düşür-
dü. Mustafa Özbek'ın Mesut Yılmaz'ı kürsüye davet ederken
muhalefette söylenenlerin, iktidarda yapılmaması üzerıne
bir değerinin kalmadığı anlamındakı çıkışı da Yılmaz'ın baş-
tan etkili bir konuşma ve hükümet eleştırisı ile puan topla-
masını engelledi. Sözün kısası, anlatmaya değmeyecek
cansızlıkta, düşük tansiyonda bir Türk-lş Genel Kurulu baş-
ladı. Bakalım önümüzdeki günlerde bir sürprız ataga kalkış,
gelişmeler olur mu?
Aslında Türk-lş genel kurullarının her zaman üst kat salo-
nu, resmi görüşmeler, konuşmalan değil, kulisi renkli olur.
Dünya sendıkacılık hareketinde genel kurullar güncel sorun-
ların gündeme getirilişi, kamuoyunun dikkatini çekme
aracıdır. Türk-iş'te kim seçilecek, kim kıme hangi oyunu oy-
nayacak üzerinde, her şey alt katta göz gözü görmeyen siga-
ra dumanı arasında olur. Yine bol duman, ama orada da bir
isteksizlik egemen. Kimse daha önceki genel kurulların
kazıklarını, yaralarını saramamış. Sol sola, sağ sağagüven-
miyor. Delege başkanına, başkan delegesıne. Kimse
adayını, listesini içtenlikli savunmuyor Oyle olunca da ateşli
savunmaların yerini, kapalı, anlamsız konuşmalar, ağız ara-
malar almış. Galiba bu genel kuruldan gerçektensürpriz,
çaresizliğın çare yaratmast, ittrfak çıkacak. Var mı bunun bir
J?aşka çaresi?
Geçen genel kurulun tek kadın delegesi Yaşar Seyman,
kadınlann divana katip seçilmeleri yolundaki gazetemizde
çıkan eleştiri yazısından sonra divan başkan yardımcılığına
seçildi. Erkek sendikacılar dünyasını utandırdı mı dersiniz?
Ne gezer? Yaşar'ın dıvan başkan yardımcısı olması kesinle-
şince, genellikle başkanlar yerinde durmadığı için, bir kadın
tarafından yönetilebilecekieri panığine kapılan erkek sendi-
kacılar, hemen sendikacı cambazlığı ile başkan yardımcılığı
sayısını dördeçıkarıp bir kadın tarafından yönetilmekten kur-
tulmanın yolunu buldular.
Kulısterde sendıkacıların astronomik kıdem tazminatlannı
açıklamamızın çok az da olsa bir rahatsızlık yarattığına tanık
olduk. örneğin denizciler rakamların çok büyümesi karşısı-
nda genel kurul karan iletavan sınırlaması getirdiklerini an-
lattılar. Genel Maden-lş grubu övünçle kendi tazminatlarının
çok masum kaldığını rakamlarla açıkladı. Tek kadın olduğu
için en Yaşar'a sordum. O da övünçle 80 milyon aldığını vur-
guladı. Kısacası düşük tazminat alanlar, övünçle, hemen açık-
lamada bulunuyor, hesap veriyorlar. 300-500 milyonun üs-
tüne çıkanlar, milyarı bulanlardan hiç ses soluk çıkmıyor.
Dahası bir uygar selam verılmiyor. Bakalım Türk-lş Genel
Kurulu'nda bu konular hiç gündeme gelecek, çifte ödemeler
için olsun birönlem düşünülecek mi?
KONUK YAZAR Prof. Dr. SOLMAZ D. AYARSLAN
Hayat Sigortaalığında Başannın Sını
H
ayat sigortaları Batı ülkelenn-
de çok başarılı olmuştur. Bu
şirketlerin iş hacimleri ve ülke
ekonomisindeki yerleri de ha-
kikaten çok büyük boyutlara
ulaşmıştır. Bu şirketler her yıl
yüz milyarlarca dolarlık poliçeler satar, bun-
ların birimlerini toplar, teminatlarını öder ve
yine bu meblağlara yakın yatmmları ile de
ülke ekonomisine katkıda bulunurlar.
Bu şirketler, poliçe sahiplerinin küçük ta-
sarruflannı uzun vadede büyük tasarruflara
dönüştürmekte ve onlann hayatlannda gü-
vence, huzur ve denge unsuru olmaktadır.
Küçük tasarruflar bir araya getirilerek uzun
vadeli büyük yatırımlara dönüştürülmekte,
ülke ekonomisine de büyük katkıda bulunul-
maktadır.
Hayat sigortası poliçesi sahipleri kısa za-
man içinde çok büyük ka-
zançlar peşinde değildirler.
Onlar için önemli olan belli
süreler sonunda belli hedef-
lere ulaşılmasıdır. Bu poliçe-
ler ölüm halinde geride ka-
lanlara belli teminatın öden-
mesi veya belli süre sonunda
hayatta kalınması halinde ek , _ • o l 1
gelir sağlaması için satın alı- ü e g e r i Z- J y i l SOnra
Enfiasyon
dolayısıyla poliçe
sahibinin bugün
prim olarak
yatırdığı paranın
hemen hemen hiçe
inmektedir.
nmaktadır. Dolayısıyla bu
yatırımcılar gereksiz yere
yüksek riskleri üstlenmez ve
sigorta şirketlerınin de böyle
riskleri gereksiz yere üstlenmelerini iste-
mezler.
Sigorta şirketlerinin yatırımları sayesinde
uzun vadeli büyük kaynak isteyen yol, baraj,
telefon, elektrik santralları gibi altyapı yatırı-
mları gerçekleştirilmekte, şirketler yatırı-
mları için gerekli uzun vadeli kaynakları bu-
labilmekte, iş hanları, iş ve alışveriş merkez-
leri vs. gibi yerler inşa edilmektedir. Ayrıca
doğrudan doğruya veya devlet garantili
VDMK'lar kanalı ile 20-30 yıl vadeli mesken
kredilerini finanse ederek hem konut ihti-
yacının karşılanmasını sağlamakta ve hem
de inşaat sektörünün gelişmesine yardımcı
olmaktadırlar.
Bugün Batı ülkelerinde nüfusun %160'ı ka-
dar hayat poliçesi satılırken bu miktar ül-
kemizde nüfusun ancak %23'üne ulaşmak-
tadır. Batı'da kişi birden fazla hayat poliçesi
satın almaktadır
Bu ülkelerdekı enflasyonun düşüklüğü ve
ekonomik istikrar uzun vadeli plan ve yatı-
nmlann yapılmasına olanak sağlamaktadır.
Hayat sigortajarı kanalı ile tasarruf edilen
küçük meblağlar enflasyona kaybedilme-
mekte, ayrıca sağladığı getirilerle büyük
meblağlara ulaşmaktadır Böylece poliçe sa-
hipleri hedeflerini 15-20 yıl sonra gerçekleş-
tirmektedirler.
Ûlkemizde hayat sigortaları diğer Batı ül-
kelerindeki kadar etkın değildir. Satılmakta
olan poliçe sayıları çok azdır. Enfiasyon do-
layısıyla Türk Lirası'nın değer kaybı çok bü-
yüktür. Bu sebeple poliçe sahibinin bugün
prim olarak yatırdığı paranın değeri 2-3 yıl
sonra hemen hemen hiçe inmektedir. Bu se-
bepten uzun vadeli planların yapılması
mümkün olamamaktadır.
Hayat sigortası şirketlerimizde diğer ül-
kelerdeki şirketler gibi 20-30
senelik uzun vadeli planlar
yapıp portföylerinı ona göre
yönetmeleri mümkün değil-
dir. Ülkemızde böyle yatırı-
mları yapacak yatırım araç-1
ları da yok denecek kadar
azdır.
Hayat sigortası şırketleri
veya hayat poliçesi satın
alan kişiler yalnız başlarına
ülke ekonomisini değiştire-
mezler. Ancak yine de ola-
nakların elverdiği nispette
geleceğe dönük planlar yapmak ısteyecek-
lerdir. Döviz bazında veya dövize endeksli
hayat sigortaları hem sıgortalılara hem de si-
gorta şirketlerine Batı ülkelerinin imkanlarını
tanımaktadır. Bu alternatıfler sayesinde poli-
çe sahipleri Türkiye'de yaşadıkları halde
kendilerini ekonominin olumsuzluklarından
soyutlayabileceklerdir. Bu sayede diğer ül-
kelerde yaşayan kişilerin faydalandıklan ola-
naklardan aynen faydalanabıleceklerdir.
Bankalardaki döviz tevdiat hesapları TL
tevdiat hesaplarını aştığı gibi, dövize endeks-
li veya döviz bazındaki hayat sigortası poliçe-
leri de zamanla TL hayat sigortası polıçeleri-
ni geçecektir. Bu yeni ürünler ülkemizdeki
hayat sigortası şirketlerinin de zamanla bü-
yük atılımlaryapmalarını sağlayacaktır. Ken-
dilerinin ülkemiz ekonomisine olan katkıları
da zamanla Batılı şirketlerinkine yakın dü-
zeylere gelecektır
Haftalık çizgi roman derginiz
JOKER'I ÇEKIN!
GALİP TEKİN YAZIP ÇİZDİ
Köylü kadın lara tecavüz eden zorbanın öyküsü
Hasan
Kaçan
yazdı,
Ergün
Gündüz
çizdi.
"GÖNÜLE
YASAK
OLMAZ"
Jokerde!
NoB
6000 TL
GALİP TEKI
ZORBA
LEXVARENNE
* JAGÜAR'IM
URAI
UkTİF Of M«Cİ
HASAH K*Ç*"
ABDULKAM*
EKDAk BtLr
YAUHİ OİO
ERCÜN <H>*
3 6 KUSE
SAYFÂ
6OOO
LİRA! JOKER HER PAZARTESI BAYINIZDE