Katalog

SAYFA CUMHURİYFT 29ARALIK1992SALI 8 DIŞHABERLER Tûrklerin evi yandı • BOCHOLT (AA) -Almanya'nın Hollanda sınınna yakın Bocholt kenünde yaşayan İkicilerve Akkoç ailelerinin evlerinde yangın çıktı. Önceki gece Âkkoç ailesinın evinde çıkan yangında 6 haftalık bebek ve annesiyle birlikte üç kişinin daha dumandan zehirlenerek hastanede tedavi gördüğü bildirildi. Bocholt polisi, binanın giriş katındaki merdivcn boşluğunda duran bır bebek arabasının tutuşması sonucuçıküğı tesbit edilen yangında kundaklama ihtimalinin araştınldığını açıkladı. Bir yıl içınde üçüncü kez evlerinde yangın çıktığını belinen Ayhan Ikıciler, gece saat 22.30'da eşinin kapırun alündan odaya giren dumanlan fark ettiğini ve hemen camlan açtıklannı anlatti Abhazya'da çatışma • MOSKOVA (AA) -Gürcıstan'a bağlı. ancak bu ülkeden bağımsızlığını ilan etmiş bulunan Abhazya Özerk Cumhuriyeü'nin Oçamçir bölgesinde Gürcü birliklenyleaynlıkçı Abaza kuvvetleri arasmda şiddetli çatışmalar meydana geldiği bıldirildı. Interfaksajansı, Abaza kaynaklanna dayanarak Abazalann Gürcülerin elinde bulanan Merk ula köy ünü önceki gün ele gecirdiklennı ve üç yüksek rütbeli subayı esir aldıklan bıldirdi. Abazalar, Gürcülerin ağır kayıplar verdiğini öne sürerken. Gûrcü larafı çatışmalan doğruladı. Çeçenler'in büyük tatbikatı • MOSKOVA (A A) -Rusya'dan geçen yıl tck yanlı olarak bağımsızlık ilan cden Çecen Cumhuriyetınde. DevJet Başkanı Cahar Dudayev'in bizzat yönettiğı '"büyük çaplı biraskentatbikata başlandığı" bildirildi. Çeçcn Haber Ajansı, Cahar Dudavevin başkanlığında dün sabah yapılan askeri konse> toplantısında son hazırlıklann gözden geçırilmesinden sonra gerekli emirlerin verilmcsıyle başlayan tatbıkatın, "Potansı>el bırdüşman saldınsı karşısında karargah ile birlıkler arasındakı emır komuta zıncinnın pratıkte nasıl işlediğini denetlemeyi" amaçladığını belırtti. Kozluduy santralı • SOFYA(AA) -Bulgaristantn sorunlu nükleersantrab Kozluduy "un 440 megavailtk iki numaralı reaktörü bir yıldan uzun sürcn bir onanm dönemınden sonra venıden devrcyegırdı. Resmı Habcr Ajansı BTA'nın habenne göre. vine uzun zamandan beri onanmı süren bın megavallık altı numaralı reaktörün ıse gelecek ay faali>etegeçmesı beklenıvor. Altı numaralı rcaktörün devreve gırmesiy le bu sefer de beş numaralı reaktörün bakım vc onanm amacıyla kısa bırsüredurdurulacağı bildirdi. Komünizme idam cezası • SOFYA(AA) -Bulgaristan Cunıhurbaşkanı Jclu Jelev, komünıst sıstemın yeniden hayata dönmesinın mümkun olmadığını belırterek "Tarih bu düzene idam cezası verdı" dedi. Sofva rad>osunda yay ımlanan bır programda yaptığı konuşmada. Lilvanva örneğindc olduğu gibi eskı komünist partilerin iktıdan yeniden ellenne geçırmelerinin bile fazla bir anlam taşımadığını ıfade edcn Cumhurbaşkanı Jelc\ "Komünizmi oluşturmuş bu siyasi güçler tarih gereği komünizmi yok etmek zorunda kalacaklar" şeklınde konuştu. Jclev. bu aşamada önemli olanın komünist rcjimlcyönctilcn ülkelerde bu sısıcmi "Kımin gömeceği" olduğunu kavdeııi. Ayodha olayı • YENİDELHİ(AA)- Hındıstan'da hükümct. fanatık Hındulartarafından yıkılan tarihı bırcaminın bulunduğııarazmsatm almayıkararlaştırdı. Hükünıet sözcüsü tarafından yapılan açıklamada. araziyc bircami \c Hındu tapınağı inşa cdılcceğı bclirtıldi. Ayodha kentindckıcaminın yıkılmasmın ardmdan Hındıstan'da çıka n olay larda 1200'den fazla kişı ölmüştü. Gali, BM Güvenlik Konseyi'ne Bosna-Hersek için rapor hazırladı Sınırlara 10 bin asker Saravbosnalı bir kadın, içeriye girip yiyecek istejebilmek için BM karargahı önünde bekliyor. BM'nın yardımına karşuı kentte açlığın ciddi bovutlara ulaştığı bildiriliyor.(REUTER) • BM Mülteciler Yük- sek Komiserliği, son 4 gün içinde Saraybosna'- da 8 kişinin donarak öl- düğünü açıkladı. Ajans- lar, eksi 10 derece soğuk- ta yaşayan pek çok kişinin aynı tehlike ile karşı karşıya olduğunu belirtiyorlar. Dış Haberler Servisi - Bırleş- miş Mılletler (BM) Genel Sek- reteri Butros Gali, Bosna-Her- sek sınırlannı denetlemek amacıyla bölgeye 10 bin BM as- keri daha göndenlmesini öner- di. Bosna-Hersek" tedondurucu soğuklann başkent Saray- bosna'yı etkisi altına aldığı ve 8 kişinin donarak öldüğü bildiril- di. AFP'nin haberine göre BM Güvenlik Konseyi'ne sunmak üzere bir rapor haarlayan Ge- nel Sekreter Gali, Konsey'e Bosna-Hersek sınırlannın de- neıimının sağlanması için 10 bın BM askeri görevlendirilme- sını önerdi. Ajans. Gali'nin raporunun Güvenlik Konseyi'nin kasım ayında Sırbistan ve Karadag'a uygulanan ambargonun geniş- letılmesıni öngören karanna davanarak hazırlandığını bil- dirdi. Raporda aynca Bosna- Hersek'in 1.100 kilometrelik sı- nın boyunca 123 giriş noktası- gözlemciler yerleştinlmesi- Bosnaicinsecenekler Uçuş Yasağı: ABD. ekim ayında BM tarafından konulan uçuş \ asağının sert askeri önlemlerle uygulanmasını istnor. ABD aynca Sırplann kara hedeflerinin de vurulmasını istiyor. Bunlararasındayakıt. enerjı ve ulaşım altyapılan bulunuyor. Daha kapsamiı yardım: Bosna-Hersek'te halen 23 bın BM personeiınden oluşan yardım operayonu çıkmazda ABD. daha kapsamiı > ardım programı istiyor. Yardım matzemesının bır Hırvat limanına çıkanlması ve Saraybosna'ya yardım malzemesi taşıyan uçaklara, savaş jetlerinin eşlik etmesi düşunülü>or Boşnaklara silah: A BD, Boşnaklara sılah ambargosunun kaldmlmasını istiyor. Boşnaklara havadan silah atılması düşünülüyor. Kosova ve Makedonya'va koruma: BM. Kosova"yı bir Sırp saldınsından korumak için bölgeye birlik gönderilebıür. Ancak Kosova. Sırbistan'a bağlı olduğundan böyle bıreylemle Sırbistan'ın hükümranlığı çiğnenmişolur Gihenli bölge: A BD. Bosna'da sıv il halk ıçın "gü\enli bolgeler" kurabılır. Ancak bunun için kara birliklcnnin kullanılması gerekıyor na nın de öngörüldüğü belirtildi. Halen Bosna-Hersek ve Hırva- tıstan'da 20 bin BM askeri gö- rev yapıyor. Bosna-Hersek'ın başkenti Saraybosna'da uzun süredır hâkim olan ıbman havanın ye- nnı önceki günden ıtıbaren dondurucu soğuklara bıraktığı bildirildi. Ajanslar, kentte do- narak ölümlerin başladığını. pek çok kişinin de aynı tehlı- keyle karşı karşıya bulunduğu- nu haber verdiler. Reuter, kışın başlamasından bu yana ilk yağan kann tutuğu- nu. yerlerde yaklaşık 5 cm'lik kar bulunduğunu bıldirdi. Ajans. kentte ısının eksi 10 de- rece dolayında olduğunu da kaydettı. BM Mülteciler Yüksek Ko- mıserliğı Sözcüsü Peter Kessler, dün Reuter'e verdiği demeçte. başkentin Sırplar'ın kontrolün- deki bir mahallesinde son 4 gün içinde 8 kışının soğuktan dona- rak öldüğunü açıkladı. AFP de insanlann donarak ölmeye başladığını. ölenlerin sayısının şimdilik düşük oldu- ğunu, ancak pek çok kişinin aynı tehlike ile karşı karşıya ol- duğunu belirtti. Hastanelerde bıle sadece be- beklerin tutulduğu bölümlerin ısıtılabildiği. yaralanmalar yy. da hastalıklar nedeniyle bitkın düşmüş bulunan insanlann hastane odalannda soğuktan ölmeye başladıklan kaydedili- yor. ' Bu arada Bosna-Hersek Devlet Başkanı Alia Izzetbego- viç ile Hırvatistan Devlet Baş- kanı Franjo Tudjman, önceki gün Cenevre'de bir araya geldi- ler. 5 buçuk saat süren görüş- mede Uluslararası Banş Kon- feransfnın eş başkanlan Cyrus Vance ve Lord Ovven da bulun- dular. Tudjman daha sonra yaptığı açıklamada. görüşmede ilerle- me kaydedıldiğını açıkladı. an- cak aynntı vermedi. BM gücû Makedonya'da BM'nın Makedonya'yabanş gücü göndenlmesı karan çerçe- vesınde, 33 kişilik bır grup baş- kent Csküp'eulaşü. Hırvatistan'da görevh banş gücü içinde yer alan Kanadah askerler. 16 araç içinde Belgrad üzennden Makedonya"ya girdi. Askerlerin bir süre Üsküp'te kalacaklan bildirildi. Make- donya'daki banş gücü içinde toplam 150 Kanada askeri ile İskandinav ülkelerinden 700 askerin görevlendirilmesi bek- lenıyor. Banş gücü askerleri Makedonya'nın Kuzey ve Batı sınınna yerleştirilecek. Eski SSCB lideri Mihail Gorbaçov, etnik çatışmalarm doruğa tırmandığını söyledi: BDTV kurmaktrajik bir hataydı Gorbaçov-Hata ettik. • Gorbaçov. son gelişmelerin cumhuriyetlere tanınmiş yetkileri ge- nişleterLk So\yetler Birliği'nin dağılmasını önlemeye yönelik ça- balarının doğruluğunu kanıtladığını söyledi. bır hata yapıldı" diye konuştu. Gorbaçov'un Sovyetler Bırliği'negevşek bır yapı kazandırma çabalan. ağustos 1991de gırişilen darbe ile sona ermişti. Ha- len bır süre önce kurduğu araştırma kuru- luşuna başkanlık eden Gorbaçov. iktısadi çöküş ve etnik çatışmalann doruğa tı- rmandığına dikkat çekerek cumhuriyeılere tanınmiş vetkilen genışleterek Sovyetler Birhği'nın dağılmasını önlemeye yönelik Dış Haberier Servisi - Yıkılan Sovyetler Bırlıği'nın son devlet başkanı Mihail Gor- bdco\. BjğımMZ De\letler Topluluğu'nun (BDT) kurulmasını •"gereksız vc trajık bır haıa" olarak dcğerlcndırdı. Gorbaço\. BDT televızyonuna önceki gece \erdiğı demeçte "BDT'nın kurulması koşullann da>attığı bir gereklılık değildi. yapay bır çaba\dı ve eski cumhuriyetler ıçın kötu sonuçîar doğurdu. Bence trajik çabalannın doğruluğunun kanıtlandığını söyledi Sovyetler Bırlıği >erine kurulan BDT- nin beklentilen karşılayamadığını savunan Gorbaçov "Hiçbir sorun çözülememiş. ak- sine ağırlaşmıştır"' dedı 1985"te başkanlık ettiğı hükümetçe baş- latılan reform sürecınden umudunu kes- medığini de belırten Gorbaçov, "1985'te başla>an her şey sürmelıdır Siz Gorbaçov döneminin sona erdiğinı sanıyorsunuz. Hayır. tam ortasındayız. daha görecek çok şey var" diye konuştu MOSKOVA GÜNLÜĞÜ Erotik biryılbaşı HAKAN AKSAY MOSKOVA - Kahnın cad- desinde dükkanlara bakarak dolaşıyorum. Bırkaç dükkanın önü oldukça kalabalık. Yak- laşınca vıtrindeki yapay crk'ek ve kadın cinsel organlannı gö- rüyorum. Üzerlennde de şövle biryazı var - Scvdiklcnniz için en ıyi \ıl- başı hedıyesi' Kalabalık ıçındekı yaşlılar. bu "hediyelen" uzaktan ve haı- ta -fazla uzun bakmayacak- lannı belirtmek ıstercesıne- vü- cutlan öte yana dönük omuz- lannın iızennden seyredi>orlar: bazılan her ihtımale karşı kaş- lannı da çatmışlar. İkı gcnç kız son derecc neşelı guluşlenne be- lirli bir utanma edası ekleme gavreti içinde kıkırdıyorlar: vıt- nnden çok kalabalığı gözlüyorlar. Akfıma geçmışte kalan venı yıl kutlamalan gelı>or. Ko- münist Partibrnın asken bır üs- lupia babacan bırtavn bırleştır- meye çalıştığı sıkıa yeni yıl me- sajlannı hatırlıvorum. Kızıl Meydan'da. kızıl bayraklarla yapılan gösterileri. Yenı yılda aldığım vc verdığim kitap fıedı- yeleri Nereden nereye.. Erotik malzemeler Mos- kova'da bu vıl çıktı ortaya. On- lan satan "gecekondu" lipi tek göz camdan dükkanlar da ö\ ie. Ticaret en çok bu yıl gcliştı Üretım ise en büyük düşüşünü yaşadı. Spekülaıörlere bu \ıl "busınessman"" denir o!du Eflasvonla. ışsızhklc tanışıldı bu yıl. Borsa. dövız. kur. miıza- yede sözcüklen. peynır-ekmck gibi sık kullanılmaya başlandı. Fiyal •liberallcşlınldı"" İş- yerlerinın. konullann "priva- tızasvonu" faalıyeline gırışildı. Toplum lyice yoksullaştı. Vurguncular vc rüşvciçıler pa- lazlandı Kendilerini demokratlar ola- rak adlandıran yeni vöneticiler. aldıklan cleştırilen sık sık şöyle yanıtlar oldular: - Ne yani. siz 19 Ağustos 1991 öncesıne mı dönülsün is- tıyorsunuz? Komünist dikta- törlüğü mü özlediniz yoksa? Bclkı dünvanın en sabırlı halklarından bin olan Ruslar. nereden gelip nereye gittiklenni ar.lamaya çalıştılar bu bir yıl içinde Sıkıntılı bir düşünceyle geçti 1992 Düşüncelerinden nct sonuçîar çıkaramadılar ger- çi: ama sıkıntı giderek ağır bas- mdva başladı. Bır vıl önce Yelt- sin'e vüzdc 70'ın üzerindc des- tek veren toplum. yıl sonunda bunu yüzde 30'un altına çekti Lıtvanya'da eski komünist- lenn seçimleri kazanması. Rus- va komünistlerinın ıştahını ka- barttı. Yine "gün gelir hesap so- rulur" tehditleriyle dolu nutuk- lar dınlemeve başladık Bu duşuncelerle Kalinin cad- desindc ilerlerken nihayet yenı vıl ıçın minyatür çamlara ve çamlan süslevecek sevımlı mal- zcmelcre rastladım. Orası da kalabjlıktı. Ne bakışlannı giz- lc\cn nc de utanırcasına kı- kırdavan kımse vardı orada. Çamlann başınddkiier. bu zor vılın bır an önce çekıp gıtmesi. umuıldnnı aktardıklan yenı yılın ıse geleneksel olardk ne- şevie karşilanmasi gerektiğını duşüncn ın>>anlardı. Bunlar. 70>ılddkomunıstler- den. bır yılda da ""demokrat- lar" dan bıkmış sıradan insanlar olsa aerek DIŞBASIN LE FIGARO Somali ve bazı sorular Kötümserleralçak sesle Somali operasyonunu eleştırmeyebaşlıyor. Bu çevrelerdeen çok duyulan soru ise. askeri hareİcatın. insani yardım hedefıni yavaş yavaş aşmakta oiup olmadıği şeklınde Amenkalılarla Fransızlararasındaki taktik anlaşmazlık. ciddi bır stratejik farklılığı ortaya koymuyor mu? Yanı bırileri için açlığı hatifletip bir an önce gi tmek. * diğerleri için ise yeni bir devleün temellerini atmak. Mogadışu"daki lcanşık dûrum, gerçek yağrrfacılann ya da şu veya bu partıye mensup sözde sav aşçılann ateşkesı kabul etmeyehazır olmadıklannı göstermiyor mu?Orta>açıkan İslamcılar da yeni bır parti kurmayı hedeflemıyor mu? Kısacası. uzun sure bedelını ödeyeceğimiz bir Neo-Kolonyalist mekanizmaya kaptırmadık mı kendımizı? Evet. bütün bu nsklermevcut. Benzen bulunmayan bu serüvenin ba^lıca sorumlulan. her gün karşılaştıklan tehlikelerin bilincınde. Ancak bilançonun olumlu noktalannı da dikkate almak gerckir. Örneğin. şimdıden bınlerceçocuk kurtanldı ve bu veniden doğuş. her geçen gün daha da hızlanıyor. Aynca askerlerle insani yardım örgütleri artık ışbırliği yapabiliyor. İki kabile lıdennin Amcrikan baskısı altında gerçekleştirdikleri banşanlaşmasını ciddıye almak gerekir mi acaba? Ne olursa olsun. nereye gıdıldiğıni ocak ortalannda görcceğiz. (28 Aralık) Intematıonal Herald Tribunc'dcn iSirtu ijork ei Koltuk istisnıar edildi Rusya, tarihinin en zor dönemlerinin birinden geçiyor. İ'lkenin çeşitli bölgelerinde başgösteren ayrılıkçı savaşların, millivetçi hareketlerin ötesinde bütün Rusya ağır bir ekonomik krizin altında eziliyor. Ülke ekonomisinin nasıl düze çıkanlacağı siyasi gündemin en önemli tartışma noktası. Y eltsin \e yanlıları hızlı bir reform sürecini savunurken muhafazakarlar daha temkinli »idilmesmi önerivorlar. Sokaktaki insan da tepkisini düzenlenen gösterilerde gösteriyor. Bir Rus >atandaşı da elinde Y eltsin'i destekleven bir fotoğraf bu gösterilerde verini alıyor. .Amerikan Başkanı'nın yetkileri arasında belki deen tehhkelisi affetme yetkasidır. Çünkü bu yetki, hükümetin herhangi bır kanadı taranndan denetlenemez. Yetki bu nedenle istismara çok uygundur. Ama bu yetkıyi isüsmar eden bir Başkan, aynı zamanda Bey3z Saray'da halkın oyuyla oturduğu koltuğu da istismar etmiş olur. İşte Başkan Bush. Iran-Contra skandalı ile ılgili olarak eski Savunma Bakanı Caspar Weınberger ve diğer beş sanığı affetmekle oturduğu Başkanlık koltuğunu istismar etmiştir. Bush, Weinberger'i sağlık nedeniyle aflTetseydi bu da vranışı birölçüde anlayışla karşılanabıhrdı. Ama Bush. Weinberger"in haksız yere suçlandığına iüşkin sava LavvTence VVabha "ders" vermiş ve sonra da VVeinberger'i afretmıştir. Oy-sa Weınberger Kongre'ye yalan söy lemekle suçlanmaktadır. Kongre'ye yalan söylemek. yasal kovuşturmayı gerektiren bir suçtur. Bush aynca Weinberger'in her zaman ülkesıne hizmet etmeyi düşünen, bır yurtsever olduğunu geçmişteki sicilinin bu gerçeği açıkça orta^ koyduğunu belırtmışür. Doğru olabüir, ama bu ancak cezayı hafifletici bir nedendir. Yoksa Kongre'ye yalan söylemeye ve bir dizi gerçeği saklamaya hak kazandırmaz. Georgh Bush da Irangrte skandalı ile ilgilı olarak zan altındadır. (28Aralık) Stalin döneminde Gulag'a sürgün edilen 'halk düşmanlan'ndan bazılan Vorkuta'da 'gönüllü sürgün' olarak yaşıyor Gulag sürgünleri tabuta koıııılacakları günü bekliyor • ¥ Halk düşmanlarf olarak burava gönderilmelerinden >aklaşık yarım yüzyıl sonra. sessiz sedasız yaşayıp gıdiyorlar. Bazıları hala kızgın. bazı- lan ise kaderlerine çoktan boyun eğmiş. VORKLTA/RLS\ A (AFP) - Çalısma kamplannı vıllar once tcrk ettıler. ama Sta- lın"in Gulag cehennemındcn sağ kurtulun- lardan bazıları hala burada. 1950"lı yıllarda kamplardan çıkanların kımi ısicverek kımı de gıdecek bır ba^ka \eri hulunmadığınddiı bınlercc arkada^larına mc/ar olan bu yeıdc. Vorkuta"da >aşam- lannı surdürüvorlar '"Halk duşmanluıı" olarak burava gönde- rilmelerinden yarım >üz\ıl sonra, SCSMZ se- dasız yaşayıp gıdiyorlar. Bazılan hala kızgın. bazılan ise kaderlenneçoktan boyun cğmış "Ne diye üzevim ki kcndımi hala'.'Geçmış geride kaldı. Tabuta konacağımız gunü bck- lemckten başka ne gelir arlık clden" diyor Lıtvanvalı Anianas Sııvvıcıus 1948'de Sov- >ct yönctımınc karşı savaşım vcren millivetçi milılanlandestekledıği <,uçu\la tutuklanmış. 25 >ıla mahkunı edılmış. Dondurucu soğuk- larda maden ocaklarında ç;ılışmış. Yıllarca balık ve ekmckıcn başka bır şey girmemış mıdesıne Şımdi 68 yaşında. "Kıme bağınp çağıravım'' Hiç kımse bana zarar vermedi. hakarel de etmedi. O düzen milyonlarca ın- sanı ezdı. Benim durumum yinc ıyi sayılır"" 6.5 yıl ceza çektikten sonra menıleketıne dönmektensc burada kalmayı yeğlcmiş ve bir zamanlar mahkum olarak çalışıığı ma- denlcrdc ışçı olarak çalışmaya başlamış Pavel Ncgretov 15 yıllık cczasmın iiçıe ikı- sıni çektikten sonra 1955'te sabverilmiş Pa- »el'ın dönmeme gerekçesi ise şöyle: "Salıven- len bır mahkum toplum gözünde bir hıçtır bizim oralarda. Kötü davranırlar. Yaşama- ma bılc ı/ın vermczlerdi orada."" Antanas bır "zck". Pavel ıse 'katorga'. vani çarptırılabılecek en ağır cezava çaptınlmış Stalin. 'katorga'yı 1943'te başlattı. Çar donemınden gelen bu uygulamayı iyıce ağı- rlaştırdı Stalin. Negrctov anlativor. '"İşçok. vıvecek azdı. Katorgalarzeklerle bır araya gelemezdi. On- lar devlete ıhanel elmıştı. Çarlık döneminde tek tük kaçmjyı başaran çıkardı buradan. Stalin döncmımde Vorkutadan kimsc kaça- madı Tc}cbbüs edenler v urulur. cesetleri ıb- ret olsun dı>c üç gün nöbctçı kulübesı yanı- nda asılı kalırdı." Negrctov. Sovyetler'de birdcnbıre kavı- plara karışan yabancılarla ilgilı açıklamarda da bulunuyor. Gulag"da tutulan yabana- lann Kruşçev döneminde çıkan bir afla top- lu olarak serbest bırakıldıklannı söylüyor. Geçmişine ve kendısine bu gecmışi yaşa- tanlara kızgın değil Negretov. "Yaşamıma zengınlık kattı Varlığından hiç kuşku duy- madığımız birdünyaya götürdü bızi." Negretov kamp yaşantısını anlattığı 10 sayfalık notlannı gösteriyor. Ingiltere'de bir ünivcrsite yayınında çıkmış. "Bu dunyada öğrendiklcnm yazılı burada. Hcr >ıl için bir sa\fa. O on yıl çek- meye değerdı. Kitaplardan öğrenemezsiniz böyle şeylcri Yaşamunız o vıllarla anlam kazandı."