Katalog

19 HAZÎRAN 1990 EKONOMİ CUMHURİYET/13 Emisyonda rekor • ANKARA (AA) — Piyasadaki kâğıt para miktarı, 15 haziranda 12 trüyon lirayı aşarak rekor düzeye ulaşü. Maaş ödeneklerinin etkisiyle 14 ve 15 haziran tarihlerinde emisyon hacmi 1 trilyon 226.2 milyar lira artarak toplam 12 trilyon 63.2 milyar liraya yükseldi. Piyasadaki banknot miktan 13 haziran çarşamba günü 10 trilyon 837 milyar lira düzeyinde bulunuyordu. Emisyon miktannda son besbuçuk ayda ise yüzde 44 oranında, 3 trilyon 698.2 milyar lira artış kaydedildi. Sabancı'nın yeni hahsı • Ekonomi Servisi — Sabancı Holding'e bağlı Yünsa Halı suni elyaf üretidlerinden Fransız asıllı Du Pont Ue gerçekleştirdiği teknik işbirliği sonucunda iki yeni halı piyasaya çıkanyor. Sakıp Sabancı Ultra Comfort ve Ultra Venüs adlı yeni halılann tanıtım toplantısında yaptığı konuşmada, hedeflerinin hab ithalaünı caydırmak ve dış ûreticilerle rekabet etmek olduğunu belirtti. Sanayinin dinamik olması ve teknolojiyi yakalaması gerektiğine değinen Sabancı, "Evrensele geçerek eskisi gibi monopol olmak ve statü koymaktan sıyrılıp içerideki rakiplerimizle daha hızlı bir yanşa girmiş olacağız. Birbiritnizi iteledik mi, ne güzel" dedi. Piyasada metrekaresi 52-60 bin lira arasında satılacak olan halılann Arap ülkeleri ve Batı Avrupa'ya da ihraç edilmesi ptanlanıyor. yok" • İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Köp-Koop tzmir Birliği yönetimine yeniden seçilen Ata Ünver, ithalat denen canavann flreticiyi üretimden caydırdığını beUrterek "Türkiye'de et pahalanmıyor, et yok, bunun sorumlusu ithalat ihracat aldatmacası yapan iktidardır" dedi. Ata Unver, uygulanan politikalarla güç durumda bırakılan üreticinin artık tanma emek vermekten caydığını söyledi. Tanm ülkesinde halka ucuz gıda yedirmenin ithalattan geçmediğini, üreticinin desteklenmesiyle sorunlann büyük çoğunluğunun çözümleneceğini vurguladı. Mali program • ANKARA (UBA) — Uluslararası Para Fonu (IMF) yüksek enflasyon ve aşın bütçe açığından endişesini bir kez daha dile getirirken, Türkiye'nin, en kısa zamanda bir "mali programla" ortaya çıkması istendi. IMF heyetinin eylül ayında "ekonomik konsültasyon" için Türkiye'ye gelecegi bildirildi. Hazine ve Dış Ticaret Müstesar Yardımcısı Mahfi Eğilmez, Hazine tarafından uygulanması gündeme gelen " bütçe açığmın sınırlandınlması" planının olumlu karşılandığını vurgularken, IMF'nin yüksek enflasyon hızı ve bütce açıklanndan kaygısı olduğunu doğmladı. Ankara ilçe belediyeleri • ANKARA (Cumhoriyet Börosu) — Ankara ilçe belediyeleri, Belediye-Iş Sendikası'na yeni bir ücret paketi verdiler. Çankaya Belediye Başkanı Doğan Tasdelen, belediye baskanlannın geçen günlerde yaptığa bir toplantıda kararlaştınlan yeni ücret önerilerini Belediye-Iş Sendikası'na ilettiklerini bildirdi. laşdelen, yeni öneriye göre ikramiye dışında giydirilmiş net ücretin ise yeni girmiş, tek çocuklu bir işçi için 822 bin lira olduğunu ifade ederek ikramiyeler de katılınca bu rakamın 1 milyon 50 bin liraya ulastığmı kaydetti. laşdelen, son önerilerle Belediye-Iş Sendikası'mn istediğJ rakamlar arasında çok az bir fark kaldığını aktardı. Otopark kirası • ANKARA (AA) — Maliye ve Gttmruk Bakam Adnan Kahveci, Kültür Bakanlığı tarafından önceki yıl 112 milyon liraya kiraya verilen Hazine'ye ait Istanbul AKM otoparkının bu yüki kira bedelini 2 milyar lira olarak belirledi. öte yandan Istanbul Defterdarhğı hazırladığı bir raporla AKM otoparkının bu yıl 1 milyar 200 milyon liraya kiraya çıkarılabileceğini belirtmişti, Petkînrde btiyük satışÖzelleştirme prograrnı çerçevesinde hisseleri dün halka arz edilmeye başlanan Petkim'de yaklaşık 32 bin kişiye-185 milyar liralık satış yapıldı. Böylelikle şirketin °7o 3.6'sı halka devredilmiş oldu. ABDURRAHMAN YTLDIRIM özelleştirme programı çerçevesinde his- seleri dün halka arz edilmeye başlanan Pet- kim yoğun ilgi gördü. Satışın gerçekleşti- rildiği Iş Bankası şubelerinde zaman za man uzun kuyruklar oluşturan tasarruf sa- hipleri dün 185 milyar liralık Petkim his- sesi aldılar. özelleştirmenin en büyük aşa- masını olusturan Petkim'in bu satışlannda şirketin yüzde 3.6'sı halka devredüirken yaklaşık 32 bin kişi hisse senedi aldı. Bü- yük tartışmalar sonucu yabancüara blok satışından vazgeçilen Petkim'in 2 trilyon lira sermayesine karşüık bin lira norninal değerindeki hisselerinin 2500 liradan hal- ka arz edilmesi şirketin piyasa değerini 5 trilyon lira olarak belirledi. Türkiye'nin 4 büyuk sanayi kuruluşu olan ve ürettiği 250 çeşit malla sanayiye en fazla temel girdı sağlayan Petkim'e gös- terilen bu ilgi şirketin stratejik konumun- dan, üretim alanında tekel olmasından, kârh çalışmasından ve hisselerini 2500 li- ra gibi kafalarda psikolojik bir ucuzluk ya- ratacak flyat düzeyinden saülmasından ile- ri geldi. Hisselerin 2500 liradan satışa çı- karüması da Petkim'in piyasa değerini 5 trilyon lira olarak belirlemiş oldu. Pet- kim'in sermayesinin 2 trilyon liraya çıkar- tılarak yazılı bin lira değerindeki hissele- rinin 2500 liradan satışa konulması Petkim hisselerini borsadaki öteki hisse senetleri ortalamasına göre daha ucuz kalmasını sağladı. Petkim'in diğer hisselere göre or- talama olarak bu göreli ucuzluğu da tasar- ruf sahiplerini ve yatırımcılan günlerden beri Petkim hisseleri almaya hazırladı. Bir kısırn yatanmcılann ellerindeki çeşitli hisse senetlerini satarak Petkim'e hazırhk yap- malan sonucu borsadakifiyatlardadüşüş- ler yaşandı. Geçen hafta boyunca soluk- suz düşüş gösteren hisse senetlerindeki bu durum dün sona ererken bu kez tasarruf sahiplerinin Petkim'e yönelmesiyle borsa işlem hacmi önemli düşüşler gösterdi ve günlük 50-70 milyar lira düzeyinden dün 27 milyar liraya indi. özeûeştirmeyi yürüten Kamu Ortaklığı İdaresi'nden ve Iş Bankası yetkililerinden alman bilgiye gflre, Petkim'e özellikle kü- çük tasarruf sahipleri büyük ilgi gösterdi. Satışa getirilen en alt sınınn 50 hisseyle 125 bin liradan başlaması bundan özellikle et- kili oldu. Dünkü satışlarda yaklaşık 32 bin kişi hisse senedi aldı. Bu durum Petkim'- in kârlüığı ve büyükluğü ile birleşince al- tın ve döviz gibi yastık altı tasamıflann da dün Petkim hisselerine kaydığı tahmin ediliyor. 1989 yılı satışlan 2 trilyon 102.2 milyar lira olan ve 322 milyar dolarlık ihracat ger- çekleştiren PETKlM'in 348.5 milyar lira- lık net kân var. Buna karşüık borçlan 350 milyar lirayı bulan PETKlM'in 80 milyon dolarlık bir modernizasyon ve kapasite art- tırım yatınmı da bulunuyor. 1991 yılında tamamlanacak bu yatırımla PETKlM ka- pasitesini 180 bin ton/yıl arttıracak. Bunun satışlara ilavesi ise 350-400 milyar lirayı bu- lacak. Kamu Ortaklığı Idaresi yetkilileri, satış- ların tamamlanmasından sonra ilk iş gü- nünde PETKlM hisselerinin Istanbul Men- kul Kıymetler Borsası'nda işlem görmeye başlayacağını bildirdiler. PETKlM'in ge- rek büyüklük ve gerekse kârlıhk açısından uluslararası standartlarda bir şirket oldu- ğuna dikkat çeken KOİ yetkilileri, sonba- harda Londra, New York ve Tokyo borsa- sına PETKtM hisselerinin kote ettirüece- ğini ve bu borsalarda işlem görmeye baş- layacağını açıkladılar. Özet bilançolar (31 aralık tarihi itibarıyla milyon TL) «ı Kasa ve bankalar AJacakiar (Net) StoMar(Net) Diger Dönen Vartıklar (Net) Toplam Oönen Varitldar Uzun VadeN Atac$War Ba$ı Ortaklık ve Işfiraklef Sermaye Payian (Net) Maddi Duran Varhklar (Net) Dger Duran Vartkiar Aktif Toplann Alman Kreöiler Borçjar Vergi, Resim. Harc ve Kes. Giöer TahakkukJan ve Diğer Yabanct Kaynaktaf Toplam Kısa Vadefi Kay. Alman Uzun Vatieti Kredfcr Uzun Vadeiı Borçlar Toplam Yatjancı Kaynaktar Ödenmtş Sermaye Yeniden Oeöerieme Artışı Yedetter ve Öze! Karsıiıklar Safl Donem Kân Toplam Öz KaynaMar Pasıf Toplamı 497 11.285 21.955 33 737 62.745 183.681 701 280İ65 8.345 150 1.857 31.092 85.405 17.523 135.878 933 956.038 100 1093.848 261595 59.440 5.173 9.484 22.172 37.589 13.579 m108.631 _ 207.550 82.824 585 18.121 101.530 14.179 23.292 317106 105.769 215.562 1.507 4.507 89.471 181243 39.928 315.148 1.968 1385.960 105 6.100 73.219 70434 16.515 1.259 21.901 354.839 166.268 1,687 30.288 990 378.000 618.565 2171 639 945 1.703.202 199.234 993 735 77.105 956 21.907 30.401 62.742 93.143 184.871 456 930 1.465 187.722 280 865 19.432 345.640 317.097 62.742 725.479 168.000 197 172 1.815 1.382 368.369 1.093.848 11.044 48.515 — 48.515 5.000 17.736 9.764 20.515 53 015 101.530 207.964 286.025 105.766 391.791 223.956 440 2.114 21.645 248154 639.945 143.741 16.510 14.854 58.943 234.048 254.056 105.766 593.870 200.000 734.364 27.399 147.568 1.109.331 1.703.202 1.748 11.216 69214 9.621 91.799 142 045 102.254 5.098 348.578 597.974 11127 119.753 240 507 48.255 419.642 1.971 1 2.099.248 22 2.520.884 43.617 6.501 110.337 64.847 225.302 3.677 27.387 107.117 39.768 177.948 4022 55.702 m 238.364 52.236 10.147 41.410 15.37» 119.172 91799 5 000 26.283 16.504 59.648 107.435 199.234 38.308 636.783 223.956 1.234 8.852 122.911 356.953 993.735 72.716 298.018 200.000 1629.146 85.971 307.750 2.222.866 2.520.884 — 119.172 15.000 42.204 21.162 40.828 119.192 238.364 Not: 1- PH- PETKlM H0L0İN6, A. ALPET, Y: YARPET 2- Milyon TL küsuraöan hesaba Katılmadığından topiamlar tutmayabir. 3- % 99.6 hisseane sahip otduğu PETLAS, PETKÎM HOLDİNG bûnyesimten aynidtömdan bu şirKete ait değefter tabtoya dahıl efltimemiştif İZTO Başkanı tekstildarboğazı için konuştıu Tekstile acîl önlemtZMİR (Camhuriyet E§e Böro- s«) — Tekstil ve koafeksiyon sek- töründe ciddi sıkınülann yaşandı- ğını beh'rten Izmir Ticaret Odası (İZTO) Yönetim Kurulu Başkam Halit Şarlak, yıl sonuna kadar mutlaka önlem alınması gerekti- ğini dile getirdi. Şarlak, "Sanayi- d, esnaf, tiiccar bep aglar derler, ama hayır. Bu sefertd gerçtk aglama" diye konuştu. Türkiye'nin toplam ihracatının üçte birini gerçekleştiren tekstil ve hazır giyira sektöründe son dö- nemde ortaya çıkan sorunlann bir an önce çözümlenmesi gerektiği- ni belirten İZTO Yönetim Kuru- lu Başkanı Halit Şarlak, bu loko- motif sektörün ihracatta durakla- ma dönemine girdiğine dikkat çekti. Türkiye'nin tekstil ürünleri ihracatıru 10 milyar dolara çıka- rabileceğini belirten Halit Şarlak, "Ancak bunun için uygun koşol- lann ysrablması gerekir" diye ko- nuştu. Şarlak, tekstil ve konfek- siyon sektörü için kısa dönemde alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı: "Y«kın dönemde bu sektörde ayncahldı olarak lcuUandınlmaya baslanan Eximbank kredilerinin limitleri yükscltilmeli ve döviz kurlannınraaliyetarüşlannın ge- risinde kalışını telafi etmek araa- cıyla Eximbank kredileri düşuk faizli döviz kredisi olarak kullan- dınlmalıdır. Desteldeme ve Fiyat tstikrar Fonu prim ve KDV iade ödemelerine hız kazandınlmalı, mumkıiııse bu sektöre öncelik ta- mnmalıdır. Hammadde ve tüm ara mal gibi ithal ginUlerinden gürarük ve fon gibi yüklerin lama- men kaMmlması mglanntah, anti- domping yasası ibnıcat koşulnyla yapıian itbalatta uygulanmamalı- dır." Şarlak, Türkiye"de tekstil sektörünün gelişimi için uygun oı- tamın yaratılması için uzun do- nemli önlemler konusunda da şunları söyledi: "ÖnceHkk devietfleacktfir an- sında yslun bir diyalog ve i$b4rtt- |i saglanmabdır. VerUen ker lej- vflc hrngttn ıtıy «hmfitar fr«fı«H«» istismar konasu yapıldıfımlaa dognıdaa teşvik yerİM sektörttn dış iilkelerle boy öiçüşmesini sag- layıa eş koşullannın Tiirkiye'de yaratılması gerekir. EnflasyonsBz bir ortam yaratmak da bunlar ara- sında. Kotalan aşmanın yeni stra- t«jileri saptanmaiı, örnefin koU uygnlaması olmayan 3. iilkelerle ortak uretim ve pazaıiama çauş- malanna girilmeli, politik denge- ler kota paylsnoda bir koz olarak kellaııılmabdır. NilelikU insan gü- cö yetiştirilmeli, sarekH araştuma, geUştinne, tasanm ve kalite kont- rol sistemi ile dış tanıümın mut- laka devletçe teşviki sağlanmalı- dır. Ancak bu şekilde (eknolojik üerlemeler takip edilip nygulana- bilir." SSCB'de Batı otomobilleriPerestroykayla birlikte çokuluslu dev oto şirketlerinin Sovyet pazanna ilgisi arttı. Ancak şu ana kadar Sovyetler'deki geçmişi çok önceye dayanan Italyan Fiat grubu dışında, SSCB'de büyük bir ortak yatınm gerçekleşmedi. l Ekonomi Servisi — Perestroy- kayla birlikte çokuluslu dev oto şirketleri, Doğu Avrupa ve Sov- yet pazannda "drit" atmaya baş- ladılar. Bu konuda en ileri nok- tada bulunan şirket, ttalyan Fial grubu. Perestroykadan çok daha önce Sovyetler Birliği ve Doğu Avrupa ülkelerinde yatuım yap- mış olan Fiat, bu pazarlan kaçır- mamak için elinden geleni yapı- yor. Dünyanın en büyük oto üre- ticileri arasında sayılan Amerikan devieri General Motors ve Ford ise Sovyet pazan konusunda şim- dilik oldukça isteksiz görünüyor- lar. Ancak yine de General Mo- tors, araba imal etmek için olmaz- sa bile, Sovyetler Birüği'nin baş- ka olanaklarından yararlanmak için SSCB ile ilgileniyor. Sovyet hükümetiyle bir anlaş- ma yapan GM, Sovyetler'in en büyük otomotiv firması olan VAZ'a 5 yıl içinde yaklaşık 1 mil- yar dolarlık motor parçası sata- cak. Ancak, General Motors Yö- netim Kurulu Başkan Yardımcısı WİUUa E. Hoghmd'un WaU Street Joumal'a verdiği demece göre GM, geçen sonbahardan beri MOSKOVA — Sovyet vatandaşl^n, kendi otomobillerinin yanı ara Fiat arabalannı da tüketiyor. yaptığı girişimler sonucu imzala- dığı bu anlaşmayla Sovyet platin kaynaklarına "el atma" olanağı da bulacak. Hoglund, bu otomo- bil anlaşması sayesinde Sovyet platinini ithal etme hakkınj da ka- zanmayı umut ettiklerini belirti- yor. Sovyetler Birliği, Güney Af- rika ile birlikte, dünyanın en önemli platin üreticilerinden biri. Ancak ABD, ırk aynmı politika- sı nedeniyle Güney Afrika'ya ti- cari ambargo uyguladığmdan, Sovyet platini ABD için daha da önem kazamyor. General Motors'un en büyük rakibi Ford ise Sovyet pazan ko- nusunda oldukça "isteksiz" dav- ramyor. Ford, bir süre önce Sov- yetler Birliği'nde otomotiv yatın- mı yapmak üzere görüşmelere başlamış, ancak geçen yıl görüj- meleri aniden kesmişti. Ford yö- neticileri, "siyasi kaımaşanın hi- kiim siirdiiğü, paramn konverti- bil olmadıgı, tüketici piyasalan- nın henuz doğru dürıist oluşma- dıgı ölkelere" yatınm yapmaya- caklanm açıklamışlardı. Hatta Sovyet lideri Mihail Gorbaçov, son zirve nedeniyle ABD'deyken, bu konuya değinmiş, hoşnutsuz- luğunu açıkça dile getirmişti. Generel Motors ve Ford'un ak- sine, Italyan Fiat şirketi ise Sov- yet pazannın "duayeni". SSCB, Polonya ve Yugoslavya'da yıllar- du- oto üreten Fiat, yeni "statn- ko"dan sonra tekrar atak yapma- ya hazırlanıyor. "Agnelli'nin Fi- at'ı, son imzaladığı anlaşmayla SSCB'de üç yeni dizaym piyasa- ya sürmeyi ve yıllık üretimini 900 bin adede çıkarmayı planlıyor. Fi- at, Sovyet yönetidleri ile yeni bir motor fabrikası kurmak için gö- rüşmelerini sürdürüyor. Japon otomotiv devieri ise Amerikalılara ve Fiat'a göre hayli gerideler. Geçen yıl Japonya'dan Sovyetler Birliği'ne yapıian oto- mobil ihracatı dört katına çıktı. Ancak bu, rakam olarak pek faz- la şey ifade etmiyor. 1988'deSov- yetler'e 1313 otomobil ihraç edi- lirken geçen yıl bu sayı 4561 'e çık- tı. Associated Press'in verdiği ha- bere göre geçen günlerde 10 bü- yük Japon otomotiv firması, Moskova'da bir sergi düzenledi. Cem Boyner: 'Memleket meselesiyle işbniayn tutanm 9 Ekonomi Servisi — TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkam Cem Boyner, görevinin görüşlerini şah- si endişelere kapılmadan ifade et- meyi gerektirdiğini, kendi işleriy- le memleket meselelerini daima ayrı tuttuğunu belirtti. Geçen hafta bir gazetede yer alan ve hükümet aleyhine konuş- ması nedeniyle Cem Boyner'in (Altınyıldız'ın) "konfeksiyon itbalatı" yoluyia cezalandınlaca- ğını öne süren yonırala ilgili ola- cak bir açıklama yapan TÜSİAD Başkam, şunları söyledi: "Kuna hizmeti >apan kimsde- rin de kendi siyasi soranlan ile ül- fae pkarbuını birbirinden ayıracak bilinçte ve olgsnlukta oMakian- nı düşünüyorum. Tekstil ve kon- feksiyondaki giimrük oranlannın iadirilmesi uzun suredir gündem- deydL Bn kararlann uygnlamaya konmasının, hiçbir surette TÜSİ- AD Başkanı olarak verdigim de- meçlere karşüık oidugıma inaB<m. yornm. Bunun aksini bir an dü- şünmek bile Türk demokrasisinc ve yöneticilerine karşı haksızlık olur." Atalay Şahinoğlu: Ekonomide çok başlıhga son verüsut Ekonomi Servisi — Yeni tstan- J>ul Ticaret Odası Yönetim Kuru- lu Başkam Atalay Şahinoğlu, waptığı açıklamada, "Ülke ekono- mteinin idaresinde bugün mevcnt çok başlıhga mutlaka bir son ve- rUmesi gerektigini " belirtti. Şahi- noğlu, dağınık olan yetkileri top- layarak ekonomide koordinasyo- nu sağlayacak bir tepe organizas- yonunun kurulmasını istedi. Atalay Şahinoğlu, bütçe açık- lanmn emisyonla, içte ve dışta borçlanarak, KİT ürünlerine aşı- n zamlar yapılarak kapatümaya çalışılmasmı ve bu fmansman me- todunda ölçünün kaçınlmasun, ülkenin bugün karşılaştığı ekono- mik sorunlann en önemli kayna- ğı olarak nitelendirdi. Şahinoğ- lu,"Bütceye kaynak temini kadar, kaynaklano öJçıiJü, planlı ve ön- ceÛklere önem verilerek kullaml- mssı büyük önem taşımakUdır" dedi. Orta Amerikada ekonomik birlikBeş Orta Amerika ülkesinin, devlet başkanları düzeyinde düzenlediği zirvede, bölge ülkelerinin ekonomilerinin entegre edilerek ekonomik büyüme ve gelişme sağlanması, dış borçlara karşı ortak tavır alınması, ülkeler arasında ticaret engellerinin azaltılması kararlaştırıldı, Ekonomi Servisi — Orta Amerika ülke- leri, 12 yüdır süren ekonomik durgunluk- tan kurtulmak amacıyla ortak eylem pla- ru hanrladılar. AP'nin haberine göre bölge ülkeleri, yoksullukla ve iç savaşlann olumsuz sonuç- larıyla savaşmak üzere bir ekonomik bir- lik kurmayı amaçiıyor. Kostarika Başkanı Rafad Calderon beş Orta Amerika ülke- sinin düzenlediği zirvede bir açıklama ya- parak, "BinJerce evde açlık varlıgım sür- dnrdukçe, Orta Amerika'da banştan söz edemeyiz" dedi. Başkanlar, düzenlenen toplantıda gelişmiş ülkelere çağrıda bulu- narak yardım istediler. Başkan Calderon, "Biz sadaka için elimizi uzatmıyonız. Ama size Orta Amerika halkının emegini, çaba- sını, çalışmasmı sunmayn hazır olduğunu söyluyoruz. Halkınıızın gelişmiş dünyanın kardeşçe yardımlanna ibtiyacı var" diye konuştu. AA'mn haberine göre Orta Amerika'daki beş ülkenin devlet başkanlarımn bir araya geldiği Guatemala'nın Antigua kentinde- ki toplantıda, bölge ülkelerinin ekonomi- lerinin entegre edilerek ekonomik büyüme ve gelişme sağlanması, bunun için de kar- şıhklı kurallar benimsenmesi kararlaş- tırıidı. "Orta Amerika ekonomik eylem planı" başhklı 17 maddelik plan, bölge ülkeleri arası ticarette engeüerin azaltılmasını, dış ticaret ve dış borç konusundaki politika- lann koordine edilmesini, altyapı, tanm ve sanayinin oluşturulmasuu ve yatınmlann teşvikini öngörüyor. Planda, Orta Amerika ülkelerinin ala- caklıları tarafından üç ay içinde bir komi- te oluşturularak dış borç ödemelerinde ko- laylık sağlanması için müzakerelere başlan- ması hedefleniyor. Plan, bölge ülkelerinin tümünün, Uç ay içinde karşılıklı ticarette gümrük tarifeleri düzenlenraesini, bu ara- da da ekonomik gelişme için gerekli diya- loğun sağlanması için kamu ve özel sek- tör konseylerinin oluşturulmasını he- defliyor. Plan uyannca, gıda mallan ithalat ve ih- racatı konusunda da üç ay içinde ortak bir tanm politikası oluşturulacak. Altı aylık sürede de ulaşım, iletişim, enerji ve güm- rük hizmetlerinin iyileştirilmesi için prog- ram hazırlanması amaçlamyor. Daha son- raki aşamada ise araştırma, bilim ve tek- nolojinin geliştirilmesi için ortak strateji belirlenecek. Bölge ülkeleri, Gümrük Tarifeleri ve Ti- caret Genel Anlaşması'na (GATT) üye ol- mayı istediklerini belirterek GATTın diğer üyelerinden, halen sürdürülraekte olan uluslararası ticaretin serbestleştirilmesine ilişkin Uruguay raundu görüşmelerinde Orta Amerika'mn koşullanm dikkate al- malannı istediler. Orta Amerika ülkelerinden Nikaragua halen GATT üyesi, Kostarika da özel bir anlaşmayla GATTa bağh bulunuyor. Di- ğer Orta Amerika ülkeleri ise henüz GATTa üye değil. Honduras Başkam Rafad CaDejaa, top- lantıda yaptığı konuşmada Orta Amerika- nın yeniden inşa programına başlaması için önümüzdeki 3 yıl içinde en az 2.5 milyar dolarlık yardıma ihtiyaa olduğunu belirt- ti. Birleşmiş Milletler bünyesinde yer alan Latin Amerika ve Karayipler Ekonomik Komisyonu (CEPAL) tarafından yapıian bir araştırmaya göre Orta Amerika'mn gayri safî milli hasılası, 1978'den beri yüz- de 20 oranında düştü. REKLAM DUNYASI Reklamcının arslan avı 37. Cannes Reklam Filmleri Festivali 18-23 haziran tarihlerinde yapdıyor. ABD'de yapıian Clio Reklam Fîlmleri Yanşması'yla biriikte dünya reklamcüık sektörünün bu en önemli festivalinde 5 kıtadan binlerce reklama (prodüksiyon evi yöneticisi, medyacı, reklamveren) Güney Fransa'da toplam 6 gün boyunca binlerce reklam fîlmi izleyecek. 21 ve 22 haziran günleri ise özellikle çalışma takvimi yoğun olan reklam- verenler için tüm haftamn özetini içeren gösteriler dUzenleniyor. 23 haziran gecesi yapılacak ödül balosunda Grand Prix, Altın Palmiye, 24 degişik kategoride Altın, Gümüş ve Bronz Arslan'lar dağıtılacak. Bu arada jüri yanşmaya 5'ten fazla filmle katılan ve diğer dallarda ödül kazanamayan ülkelerin yapıtlanm ayrı ayn değerlendirerek, "Ulusal ödül'Mer verecek. Geçen yıl Türkiye'den katılan "Penty" çoraplan fîlmi Cannes Festivali'nde mansiyon kazanmıştı. Bu yıl ise Türkiye'den Cannes Festivali'ne hem yanşmacı hem de izleyici olarak kalabalık bir reklama heyeti katılıyor. Acıman 46 yıl sonra... Manajans/J.W.Thompson'un Başkam Türkiye reklamcüık sektörünün "Doyen"i EIİ Acıman 46 yılhk yoğun bir çahşmadan sonra 14 haziran günü yayunladığı bir açıklama ile tüm yetki ve sorumluluklanm Jeffl Medina'ya devretti. 1919 doğumlu olan Acıman, ajans çalışanlanna hitaben yazdığı bir mektupta, "Medina'nın, ajansın başkan vekilligine atandıgım" belirttikten sonra "Ben ise yönetim knmln başkanı olarak saglıgım izin verdiği sürece, daha birkaç yıl, çaüşmalannıa biraz ozaktan ama daima ilgi ve heyecanla izleyeceğin" dedi. Acıman, bu mektupta, Manajans'ın Türkiye reklamcıhk sektörü içindeki "çok ayn, degişik ve imtiyaılı" konumunu da hatırlattı ve bundan sonra Manajans'ın "layık oldngn mevkiye tekrar yerleşmesi" için tüm çahşanlardan "aydıa katkılar, oiagannstn çalışmaJar ve fedakirük" beklediğini bildirdi. Turkiye'de bir ajans başkam olmanın ötesinde, bir reklamcüık ekolünün simgesi olan Acıman'ın "kendi kendini emekliye sevketmesi", sektörde ikinci kuşak reklamcılann başlangıç yıllaıı olarak niteleniyor. "Reklam dünyası"mn büyük dostu Acıman'a nice sağlıklı yaşam dileriz. Reklamcüık Derneği lAA'ın 10-13 haziran tarihlerinde Hamburg'da yapıian yılhk genel kurul toplantısına katılan tAA Türkiye Şubesi Başkam Pınar Kılıç (Pars McCann), izlenimlerini "Reklam Dflnyası"na anlattı: "Toplantının teması "Değişimler" idi. Bu tema iki yü evvel saptandığı zaman, iletişim konulanndaki ilerlemelerin ve "değişimlerin" tartışüması düşünülmüştü. İki yü evvel, hiç kimse Doğu Avrupa'da ve SSCB'de ne tür değişiklikler olacağını düşünememişti. Bu siyasi değişiklikler, pek tabii olarak iletişim alamndaki değişimlerin önüne çıktı ve toplantıya egemen oldu. Konuşmacüarm büyük bir kısmı bu konuyu işlediler. Hatta bir ara, ben "Reklamcıhk ile ilgili bir toplantıda mıyım yoksa Avrupa Parlamentosu'nda mıyım?" diye düşünmeye başladım. En önemle üzerinde durulan konu "Ticari Mesaj lletebilme özgürlüğü" oldu. Özellikle Avrupalüar reklamla ilgili kjsıtlama tartışma ve yasa önerilerine çok kızıyorlar. Her turlü düşüncenin (politik, idari, felsefî düşünmenin) suç olmadıgı, yasaklanmadığı ortamda, "ticari düşünce" ve "ticari konuşmaya" sansür getirilmesini demokrasinin y«zlaşması olarak görüyorlar:' Ç o v a l d ı z Geçen hafta bu köşede yayımlanan Clicqoot şampanyalarıyla ilgili karikatür-reklamın açıklamasmda önemli bir çeviri hatası yapüdı. "magnom" sözcüğü, "magnam Ubsncm" olarak yayunlandı. Dikkatli bir ,.,. okurumuz reklam metnindeki "magnnm"un tabanca değil "büyflk boy şampanya" anlamına geldiğini bildirdi. Olanağımız olsaydı, düzeltmen okurumuza bir adet magnum (büyük şişe şampanya), bu köşeyi hazırlayan arkadaşa da bir adet magnum (tabanca) armağan etmek isterdik. TEKNOLOJİ VİTRİNİ Minyatür video kamera Sony TR 55, dünyanın en küçük video kamerası, yalmzca 790 gr. ağırhğında ve bir el büyüklüğünde. Fakat TR 55'in yapabileceklerini boyutlanyla bir tutmamak gerekiyor. Bu 8 mm'lik kameranın 11-16'hk makro zumu, l/5ffden 1/4000 saniyeye değişen hızlan var ve tüm fonksiyonlan otomatik. Aynca vizörü çevrilerek istenildiği gibi ayarlanabiliyor. Fiyatı 11500 Fransız Frangı. Otelzincirini ortak işletmesistemiHint otel zinciri East India Hotels Group, odalannda yüksek doluluk oranma ulaşmak için bir bilgisayar sisteminden yararlamyor. Sistem, Texas Instruments'ın donanım ve yapay zekâ dili ile bir Hint firması olan DCM Data Products'ın yazüım uygulamalarmdan oluşuyor. Program, bir işletmecinin herhangi bir durumda ne yapacağma göre geliştirilmiş. Eğer otellerden biri boşsa, sistem de\reye girerek seyahat acentelerine indirim yapabiliyor. Konuşan gazete Kraliyet Ulusal Enstitüsü (îngiltere), görmeyenlerin gazeteleri tam olarak izleyebilmelerini saglayan bir konuşan gazete üstünde çahşıyor. Deneme aşamasındaki projede, Guardian gazetesi teletekst sistemiyle aktarüıyor. Şifre çözücü kart içeren kişisel bilgisayar, metni hard diske kaydediyor. Bu aşamadan sonra kullamcı, önce ana başlıklan çağırarak tek tek haberleri dinleyebiliyor. örneğin, spor haberlerini dinlemek istiyorsa, bu ana başlığı çağınyor. Bir ses sintizayzın tüm haber başhklarmı okuyor. Kullama, bunlann arasından seçim yapıyor. Sistem, altı tuş ile kullanüıyor. _ Para sayımına hız Bankada, dış borçlan ödüyormuş gibi gözüken birisinin arkasında sıra beklemekten daha sinir bozucu bir şey yoktur. Percell Groug'un bu para sayma işlemini hızlandırmak için geliştirdiği Tellermate, her sekiz saniyede 100 banknot sayabiliyor. Bir telefondan biraz büyük olan makine, kâğıt ve madeni paralan tartarak sayıyor. Madem paraların ağırlığı sabit kalmasına karşın, kâğıt paralann ağırlıkları hava koşullan (kuru havalarda kâğıt paralar daha hafif geliyorlar) ya da yıpranmalan nedeniyle değişebüiyor. Bu nedenle makineye yaklaşık 25 kâğıt para konuyor. Daha fazla para konulduğunda, tellermate hata yapmamak için paralann bir kısmının ahnmasmı istiyor.