Catalog

Cumhuriyet Strateji 18 Ağustos 2008 / 216 Dilek FİLİZFİDANOĞLU TUSAM Çalışma Hayatı ve Türkiye Araştırmaları Masası dfidanoglu@tusam.net Turizm sektörünü etkileyen konuların başında yaşanan terör olayları geliyor C S TRATEJİ 21 sektörü büyük darbe almış; çok sayıda turizm işletmesi kapanmış ve turizm sektöründe çalışan binlerce kişi işsiz kalmıştı. Tüm bu olumsuz gelişmelere rağmen 2007 yılında turist ziyareti yüksek seviyede gerçekleşmiş ancak Türkiye yine de beklediği turizm gelirini elde edememişti. Bunun en önemli nedeni gelen turistin niteliğinin artık değişmiş olmasıdır. Tatil adresini değiştiren zengin turist yerini gelir düzeyi düşük turiste bırakmış durumda. Bunda Türkiye hakkında olumsuz izlenim yaratan yayınların rolü büyük. Bir yandan "tehdit" hissi bir yandan da bu sebeple zor durumda kalan Türk turizmcisinin "her şey dahil tatil" konseptine ağırlık vererek düşük fiyat uygulamasına geçmesi nedeniyle turist sayısı artarken turizm gelirinde düşüş yaşanıyor. Türkiye’ye giriş yapan turist sayısı, 2007 yılında yüzde 18 civarında artış göstererek 4 milyon 148 bini Alman olmak üzere toplam 23 milyon 341 bin olarak açıklandı. 2007 yılı verilerine göre Türkiye’de günlük ortalama 8,4 gün kalan turistlerin kişi başına günde 72,4 Dolar harcama yaptıkları belirlendi. Halbuki kişi başına günlük harcama Türkiye’ye alternatif turizm ülkelerinde 150200 Dolar civarında seyretmektedir. Bu da terör haberlerinin Türkiye’ye kaybettirdiklerinin rakamsal hesabı açısından önemli bir veri oluşturacaktır. 2008 yılının ilk altı aylık verileri turizm gelirlerinin geçen yılın aynı dönemine göre artış gösterdiğini ortaya koysa da yılın ikinci çeyreğinde terör saldırılarının turizm gelirlerini etkileyeceğine şüphe yok. Türkiye Turizm Stratejisi2023 Belgesi’nde belirlenen stratejik yaklaşımlar çerçevesinde 2023 yılında 63 milyon turist, 86 milyar Dolar dış turizm geliri ve turist başına yaklaşık 1.350 Dolar harcamaya ulaşılması öngörülmektedir. Bu anlamda diyebiliriz ki öncelikle Türkiye’nin tanıtımında dikkat edilmesi gereken çok şey var. Zira Terörizmle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi (TMMM) Komutanlığı'nca yayımlanan "Terörist Faaliyetlere Genel Bakış" adlı makalede yer alan bilgiler oldukça çarpıcı sonuçları gözler önüne seriyor. 2008 yılının ikinci çeyreğinde dünya çapında 2 bin 396 terörist faaliyet meydana geldiği, bu saldırılarda 4 bin 204 kişinin hayatını kaybettiği, 7 bin 614 kişinin de yaralandığı tespit edildi. Türkiye ise 71 olay ile 2008 yılının ikinci çeyreğindeki terörist saldırı sıralamasında dünyada 7'nci sırada yer aldı. Bu saldırılarda 38 kişi ölürken 88 kişi de yaralandı. İşte bu 71 terörist faaliyetin her birinin medyada günlerce yer alması ve haberlerin kanlı görüntülerle desteklenmesi, üstelik bunların tüm dünyada aynı şekilde gündeme gelmesi Türkiye’nin turizmini olumsuz etkiliyor. Tüm bu gelişmelere bakarak diyebiliriz ki 2008 yılında 25 milyon turist hedeflenmesine rağmen Türkiye turizminin daha sezonun yarısındayken ağır darbe alması kaçınılmaz. Türkiye gibi kıyı turizminin yanı sıra, alternatif turizm (sağlık ve termal turizm, kış sporları, dağ ve doğa turizmi, yayla turizmi, kırsal ve eko turizm, kongre ve fuar turizmi, kruvaziyer ve yat turizmi, golf turizmi gibi) açısından da benzersiz imkanlara sahip olan bir ülkenin bu avantajı kullanmada yetersiz kalması da büyük bir kayıp. Turizmde diğer Akdeniz ülkelerinin gerisinde kalması ayrıca değerlendirilmesi gereken bir sorun. A KP’nin kapatılması davası, Ergenekon operasyonu, yaşanan terör olayları gibi gelişmeler nedeniyle Türkiye son günlerde her açıdan zor bir dönem geçiriyor. Bütün bu yaşananların Türkiye’yi ekonomik, sosyal, siyasal açıdan etkilemesi kaçınılmaz. Türkiye’nin ekonomisinde önemli bir paya sahip olan turizm sektörü de yaşanan terörist saldırılardan nasibini alıyor. Zira bu tür olaylar dünya basınında bir nevi "gidilmesi tehlikeli ülke: Türkiye" şeklinde yer alıyor. Özellikle kanlı görüntülerin, tıpkı Türkiye’de olduğu gibi dış basında da gösteriliyor olması insanları ürkütüyor ve Türkiye’den uzaklaştırıyor. Dolayısıyla Güngören faciasının da Türkiye’ye gelmeyi düşünenleri etkilemesi kaçınılmaz. Ege’de seyahatlerle ilgili güvenlik uyarısında bulunarak ve Güney sahillerinde yaşanan orman yangınları da Türkiye'ye seyahat edenlerin daha dikkatli cabası. olmalarını öneririz" açıklamasını yaptı. Turizm sektörünü etkileyen konuların başında Açıklamanın "Tüm ülkede güvenlik önlemleri yaşanan terör olayları geliyor. Terörist eylemlerin yüksek düzeyde" kısmının ardında yatan gerekçe ise yaşandığı bir ülke olarak anılması Türkiye için de PKK’ya ait bir televizyon kanalına Almanya’da artı bir puan değil. Ancak bu tip terörist eylemlerin yayın yasağı getirilmesi ve bu nedenle de intikam yaşandığı tek ülkenin de Türkiye olmadığı eylemleri düzenlenebileceği endişesinin unutulmamalı. 2001 yılında ABD’de İkiz Kuleler’e yaşanmasıydı. Özellikle Almanya gibi çok sayıda yapılan saldırı hala hafızalardadır. Ne var ki bu turist aldığımız bir ülkeden yapılan böylesi bir saldırının arkasından ne ABD televizyonlarında ne açıklama turizm açısından önemli bir kayıptır. dünya televizyonlarında ne de Türkiye Türkiye’nin doğusunda Alman turistlere televizyonlarında kanlı görüntülere yer verilmedi. saldırılabileceği ya da kaçırılabileceği uyarısında Çünkü bu tür yayınlara ABD’nin imajını bulunan Alman Dışişleri Bakanlığı, Türkiye’nin etkileyeceği endişesi ile yayın yasağı getirildi. aslında turistleri içtenlikle ve açık bir şekilde Dolayısıyla insanlar facianın boyutunu dahi karşılayan bir seyahat ülkesi olduğunu da anlayamadılar. Medyanın insanlar üzerindeki etkisi belirtirken dikkatli olunması vurgusunu yapma düşünüldüğü zaman ABD’nin aslında ne kadar ihtiyacı duydu. Bu tedirgin edici ve tehlike hissi isabetli bir karar aldığı ortaya çıkmaktadır. veren bir uyarı olması nedeniyle tatil planlarının Bu terör eylemlerinin asıl amacının terör iptal edilmesi ve Türkiye’ye gelmekten örgütlerinin reklam ve propagandalarını yapmak vazgeçilmesi sonucunu doğuracaktır. olduğu ve medyanın da farkında olmadan bu amaca hizmet ettiği gerçeği unutulmamalıdır. Zira bir kişi EÇMİŞİN AĞIR FATURASI öldürerek milyonlarca kişiyi kokutma stratejisi güden terörist için medya, hedefe ulaşmada en Türkiye buna benzer durumlarla daha önce de önemli araçtır. Bugün dünyanın pek çok ülkesinde karşı karşıya kalmıştı. 2005 yılında Ege yaşanan terör eylemleri kamuoyuna aktarılmakta Bölgesi’nde patlayan bombalar neticesinde 2006 ancak dünya basını terörün sebep olduğu vahşi yılını Ege sahillerimiz oldukça durgun geçirmişti. görüntülerin yansıtılmasında son derece dikkatli Yine 2006 yılında Antalya’da yaşanan benzer davranmaktadır. Haber verme ile halkın olaylar, kuş gribi, karikatür krizi derken turizm korkutulmasına araç olma dengesinde bilinçli bir yayın Turizm terör tehdidi altında. politikası izlenmektedir. İsrail’de de neredeyse her gün terör eylemi gerçekleşiyor ancak kanlı görüntüler medyada fazla yansıtılmıyor. Güngören faciasının ardından Türkiye’den verilen görüntüler ise o kadar korkunçtu ki asıl hedefleri korku ve infial duygusu yaratma olan teröristler en büyük desteği basından almış oldu. Öte yandan yine basın yoluyla Türkiye’nin her köşesinde aynı görüntülerin yaşandığı izlenimi dünya kamuoyunda edinilmiş oldu. Almanya Dışişleri Bakanlığı da, Güngören'deki terör eyleminin ardından Türkiye'ye yapılacak Turizm’e terör gölgesi Ekonomide önemli bir paya sahip olan turizm sektörü yaşanan terörist saldırılardan nasibini alıyor. Bu tür olaylar dünya basınında bir nevi "Gidilmesi tehlikeli ülke: Türkiye" şeklinde yer alıyor. G