Catalog

20 Cavid VELİEV TUSAM Yakındoğu ve Kafkasya Araştırmaları Masası cveliev@tusam.net Saakaşvili, kendi sorunları için Rusya’nın karşısına Batı’yı koymaya çalışıyor… C S TRATEJİ yaparak bağımsızlıklarının tanınmasını istediler. Her iki ayrılıkçı bölgenin aldığı kararlarda devletlerin toprak bütünlüğünün korunması ilkesinin Kosova örneğinde uygulanmadığı ve her iki bölgenin Kosova’dan çok daha önceden bağımsız olduğunu belirtiliyordu. 14 Mart’ta Rusya Federasyonu Devlet Duması’nın oturumlarına Abhazya, Güney Osetya ve TransDneyster ayrılıkçı bölgelerinin temsilcileri de katıldı. Bu tarihten sonra RusyaGürcistan arasındaki ayrılıkçı bölge krizi yeni bir safhaya geçti ve ilişkiler 24 Nisan 2008’de Bükreş’te yapılacak NATO zirvesine odaklandı. B irinci cumhurbaşkanlığı döneminde Rusya ile ilişkilerin iyi olmamasından hem ekonomik hem de siyasi anlamda zarar gören Saakaşvili, ikinci cumhurbaşkanlığı dönemine Rusya ile daha iyi ilişkiler kurma umuduyla başladı. Ocak 2008’de Gürcistan’da yapılan cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası sürecinde Mihail Saakaşvili, Rusya kartını kullanmadı ancak seçildikten sonra Rusya ile iyi ilişkiler geliştirmek istediklerini açıkladı. 22 Şubat 2008’de Moskova’da Bağımsız Devletler Topluluğu gayri resmi zirvesine katılan Saakaşvili, zirve öncesi Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin’le görüştü. Görüşmeden sonra Putin, Gürcü yöneticilerin yaptıkları açıklamalarda ikili ilişkileri geliştirmek için fırsatlar olduğunu açıkladı ve 25 Mart 2008’de iki devlet arasında 2006 yılında Rusya tarafından tek taraflı olarak kapatılan direk uçuşlar tekrar başlatıldı. Fakat her şey Gürcistan’ın umduğu gibi olmadı. Küresel düzeyde devam eden gelişmeler GürcistanRusya ilişkilerinin bu iyi gidişatına son verdi. Şubat 2008’de Kosova’nın tek taraflı bağımsızlığını ilan etmesi ve Rusya’nın bu duruma karşı çıkmasına rağmen bağımsızlığının dünya genelinde tanınması; Nisan 2008’de Bükreş’te yapılan NATO zirvesinde Gürcistan’a üyelik sözü verilmesi RusyaGürcistan ilişkilerindeki kronikleşen gerginliğin tekrar canlanmasına neden oldu. ZİRVE SONRASI GELİŞMELER Kosova’nın bağımsızlığının bazı 21 Mart’ta Rusya Federasyonu Duması, "Rusya Federasyonu’nun Abhazya, Güney ülkelerce tanınmasının ardından Osetya ve TransDnyestr siyaseti" başlıklı karar aldı. Kararın içeriğinde Duma, Rus Rusya’nın eski Sovyet coğrafyasındaki bir hükümetine "Gürcistan’ın NATO’ya üyelik yapması ve Tiflis’in Abhazya ve ayrılıkçı hareketleri yeniden gündeme başvurusu Güney Osetya’ya savaş açması durumunda bölgelerin bağımsızlığını tanımasını" getirmesi en çok Gürcistan’ı sıkıntıya bu tavsiye ediliyordu. Mart ayında Moldova Vladimir Voroni’nin sokuyor. Bu ülkenin NATO’ya girme Cumhurbaşkanı Moldavya’nın NATO’ya üyelik konusunda tarafsız tutum sergileyeceğini ve GUAM’ın isteği Moskova’yı tedirgin ediyor. yararlı bir teşkilat olmadığını ifade etmesi Moskova’yı memnun etti. Rusya, KOSOVA FAKTÖRÜ Moldavya’nın NATO’ya üye olmayacağını Kosova’nın tek taraflı bağımsızlık ilan edeceğinin kesinleştiği günlerde Rusya Federasyonu Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Gürcistan’daki ayrılıkçı bölgeler Güney Osetya ve Abhazya liderleri ile bir görüşme yaptı ve görüşmeden sonra Kosova'nın tek taraflı olarak bağımsızlık ilan etmesi durumunda Rusya’nın Abazya ve Güney Osetya ile ilgili siyasetini değiştirmek zorunda kalacaklarını açıkladı. Lavrov’un bu açıklaması, "Kosova bağımsızlığını ilan ederse Rusya Gürcistan’daki ayrılıkçı bölgelerin bağımsızlığını tanıyacak" şeklinde yorumlandı. Kosova’nın bağımsızlığını ilan etmesiyle Rusya ayrılıkçı bölgelere olan desteğini giderek resmileştirmeye başladı. Rusya’nın bu davranışı Moskova’nın Batı’nın bölgedeki müttefiki Gürcistan üzerinden Kosova’nın bağımsızlığını tanıyan devletlere bir mesaj verdiği şeklinde yorumlandı. Bu gerginlik Batıya verilen mesajın ötesinde, Gürcistan’ın NATO üyeliği önünde bir engel ve Rusya’nın Güney Kafkasya’da etkinliğini artırması için bir fırsattı. SSCB’nin dağılmasından sonra Rusya, Güney Kafkasya’da birçok tesir aracını yitirmiş sadece ayrılıkçı bölgeler bir araç olarak kalmıştı. Ayrılıkçı bölgelerle karşılıklı resmi ziyaretleri giderek sıklaştıran ve daha da üst düzeye çıkaran Rusya, 4 Mart 2008’de, Abhazya’ya ekonomik yaptırımı öngören 1996 BDT Anlaşması’ndan çekildiğini ve ayrılıkçı bölge üzerindeki ekonomik ambargoyu kaldırdığını ilan etti. Rusya’nın bu adımından cesaret alan Güney Osetya ve Abhazya peş peşe bağımsızlıklarının tanınmasını istediler. 6 Mart 2008’de Güney Osetya, 7 Mart 2008’de ise Abhazya ayrılıkçı bölge parlamentoları AGİT, BM ve AB gibi uluslararası kuruluşlara çağrı belgelemesi halinde TransDnyestr sorununu Moldavya’nın toprak bütünlüğü çerçevesinde çözeceği sözünü verdi. Azerbaycan’ın da resmi ağızlardan NATO’ya üyelik gibi bir niyetinin olmadığını açıklaması Rusya’nın ayrılıkçı Dağlık Karabağ Ermenilerine mesafeli davranmasına neden oldu. Kafkaslarda taktik savaşı Medvedev Saakaşvili