Catalog

BULMACA 18 BULMACA 7 Çin müziğine özgü bir tür flüt... Öğütülmüş tahıl... Söz, konuşma... Tunus’a özgü, incirden yapılan bir içki... Kokmuş hayvan ölüsü. 8 Erden çavuşa kadar olan askerlere verilen ad... Kadınların omuzlarını örtmek için kullandıkları geniş atkı... Japon mutfağında sıkça kullanılan kurutulmuş denizyosunu... Su birikmiş çukur ya da hendek. 9 Artvin’in Borçka ilçesinde bir şelale... Siirt’in Pervari ilçesinde bir yayla... Eskişehir iline özgü, çubuk biçiminde yapılan bir tür helva. 10 1960’lı yıllarda Jamaika’da doğan ve daha sonra reggae’ye dönüşen müzik türü... Güzel sanatların bir kolu... Tibet ve Batı Çin’in yüksek kesimlerinde yaşayan memeli bir hayvan. 11 Toplumda ya da bireyde, ölçü ve değerlerin çökmesi sonucunda oluşan dengesizlik durumu... İsviçre’de bir kanton... Yüksek oranda alüminyum içeren bir toprak türü... Güzel sanat. 12 Hayvan masallarıyla (fabl) ünlü eski Yunanlı yazar... Taşlık yer, çıplak dağ tepesi... Bir kumar aracı... Hıristiyan sanatında, dua eder durumda canlandırılmış insan figürü. 13 Hint müziğine özgü yaylı bir çalgı... Bu haftaki bulmaca ödülü TASARIM: SERPİL ÜNAY Pazar 6 Aralık 2015 SEDAT YAŞAYAN SOLDAN SAĞA 1 Resimde gördüğünüz, “Kahire’nin Mor Gülü”, “Hannah ve Kızkardeşleri”, “Radyo Günleri” gibi filmleriyle tanınmış ABD’li sinema yönetmeni ve oyuncusu... Güney Amerika’da küçük militan gruplarla devrim yapma anlayışına verilen ad. 2 Edebiyatta, benzetmenin iki temel öğesinden birinin (benzeyen ya da benzetilen) söylenmemesiyle yapılan sanat... “Emirâlem” de denilen bir zeytin cinsi... Japon inancında, kentleri yangına karşı koruduğuna inanılan tanrı. 3 Sepilenerek boyanmış ve cilalanmış deri... Yunan mitolojisinde öç alma tanrıçası. 4 Geleneksel opera kavramını derinden sarsarak yeni bir çığır açan, müziği şiir ve dansla kaynaştıran ünlü Alman besteci... Hıristiyan inanışının tersine olarak İsa’nın Tanrılığını yadsıyan bir mezhep... İran’da tarihi bir kent. 5 Mekanik saatlerde, balans çarkının düzenli dönmesini sağlayarak zaman ayarını denetleyen düzenek... Küçük otsu bitkileri kesmeye yarayan, ucu kanca gibi bir çeşit küçük balta... Derviş selamı... “Bir dokun bin işit kâsei fağfurdan” (Âli Efendi). 6 Cilve... Saygı görme, değerli olma durumu... Bir bağlaç... Tavanla çatıyı ayıran boşluk. Neyi, Nasıl Okumalı? Üzerine Not Düşülmüş Kitaplar Haluk Yurtsever Yordam Kitap 22.11.2015 tarihli Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan bulmacanın çözümü ve bulmacayı doğru yanıtlayanlar arasında yapılan çekilişte Gay L. Gullickson’ın “Komün’ün Asi Kadınları” (Yordam Kitap) kitabını kazananlar: 22 Kasım 2015 1548 KAZANANLAR: Aydın Ünlü, Umut Şenler, Erdal Yılmaz, Gürol İlhan, Ahmet Nihat Bayri, Çağrı Pehlivanlı, ANKARA, Hasan Bayrak, Orhan Utkan, Kaya Tokmakçıoğlu, Fikret İkizpınar, Nurettin Yalazı, Celal Şaylan, Ayşe Hürbaş, İSTANBUL, Ayhan Kopan, Gökhan Ayelli, Nuri Mıdıkhan, İZMİR, F. Diclehan Sürücü, ESKİŞEHİR, Sevim Mazlum, SİVAS, Gülnaz Bölükbaşı, BALIKESİR, Mualla İbin, NİĞDE, Fatma Zeynep Şimşek, AYDIN, Okan Töre, BURSA, Müzeyyen Gönüllü, NEVŞEHİR, Kadriye Karamustafa, KDZ. EREĞLİ, Aydan Ocak, TRABZON Not: Bulmaca yanıtlarını bundan böyle aycin@ cumhuriyet.com.tr veya (0212) 343 72 69 numaralı faksa gönderebilirsiniz. Posta ile gönderilen yanıtlar ise aynı adrese gönderilmeye devam edecek. 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 S A B A H A T T İ N A L 2 A N A F O R A L A Y E 3 D Ü D E N H U K A M 4 I R R A Ş İ T R I Z A 1 5 K 7 8 9 10 İ P E A R 6 H A Z İ 1 13 14 15 16 17 18 19 20 M U T A R Y A R İ O R O S A S U T R A T U M U T K İ İ İ L İ A P R A L İ N Y A D E N A Y L A N A P A P U B İ R S D A L İ L A A V E N E E D O L İ K A V R A A K Z A Ç A Z A D E N A B İ Z A D E N A Z I M Y E M L O G R E R A C A İ N E K S U K L İ M N İ N E N E Ö N V U A L B E İ C İ N K O R N İ O N M İ A T İ E K Ö R Z A E T N İ F L E M E T E 11 E T E N 12 T 13 M G E L E 14 P A U L R O B 15 E N Z İ M O 16 R G J İ K L 17 E 18 M 19 E 20 Ç S O N T A N T İ E T İ M R İ E L A M A A O R B E T E İ R V E R E T A L A S E M A J D A N E K T Kumaş üzerine küçük delikler açılarak yapılan işleme. 14 Köpek... Oyunlarının yanı sıra “Tuş”, “Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu”, “Konçinalar” gibi öykü kitaplarıyla da tanınmış yazarımız. 15 İçine sulu şeyler koymaya yarayan kap... “Ağaç yaprak verir vermez rüzgâra” (C. S. Tarancı)... İnsan ve hayvan derisi üzerinde bulunan ince kıl... Sodyum elementinin simgesi. 16 106 taşla oynanan bir oyun... Kars’ın Kağızman ilçesinde, ortaçağdan kalma bir kale. 17 Eski Roma kentlerinde halkın toplanma yeri işlevi gören, merkezi konumlu alan... Gürcistan’ın plaka imi... Suçun işlendiği anda birinin başka bir yerde bulunduğunu kanıtlaması. 18 Halk şairi... Halvetiye tarikatının bir kolu. 19 ABD’de, uçak ve uzay sanayisinin merkezlerinden biri olan kent... Gelecek. 20 Kaz Dağı’nın antik dönemlerdeki adı... Mesaj... Osmanlı ordusunda ve donanmasında hafif piyade askeri. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 “ParisTexas”, “Toprağın Tuzu”, “Sırlar Oteli” gibi filmleriyle tanınmış Alman sinema yönetmeni... Kırmızı şeylerden aşırı derecede korkma. 2 Kat kat çakıl ve kumdan oluşmuş yer kıvrımı... “Aşiretler, oymaklar” anlamında eski sözcük... Bir kümes hayvanı... Kızaktaki bir geminin oturtulduğu ağaçlardan her biri. 3 Bazı otomobillerde yakıt olarak kullanılan likit gaza verilen ad... Güney Anadolu’da bir dağ... Baştan başa, bütün olarak. 4 Yapısına girdiği sözcüğe “iki, çift” anlamı katan yabancı önek... Neptünyum elementinin simgesi... Geleneksel Japon şarkılarına verilen ad... Sıcak ve ılıman denizlerde yaşayan çok iri bir balık... Hayvanın sırtına, eyerin altına konulan belleme. 5 Sofralık bir zeytin cinsi... Rüyaların görüldüğü uyku evresine verilen ad... Habeş soylusu... Bir nota. 6 Ağrı Dağı’na verilen bir başka ad... 19171979 yılları arasında yaşayan ve Türk heykel sanatında soyut anlayışın ilk temsilcilerinden biri olan ünlü heykelcimiz... Rize’nin Çamlıhemşin ilçesinde bir yayla. 7 Polonya halkından olan kimse... Sofrada kullanılan sahan altlığı... Dilimize de çevrilen “Dar Kapı”, “Pastoral Senfoni”, “Vatikan’ın Zindanları” gibi yapıtlarıyla tanınmış Fransız yazar. 8 Uzaklık anlatmakta kullanılan söz... “Âlem çiçek olsa arı ben olsam 1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 İsim:......................................................................................................................................... Adres:........................ ............................................................................................................. ................................................................................................................................................. Tel:.......................................................................................................................................... / Dost dilinden tatlı bulamadım” (Pir Sultan Abdal)... Hastalığın belirlenmesine yarayan olgu ya da olay... İstiridye gibi yumuşakçalarda, kavkının iki parçasından her biri. 9 İstanbul’un bir semti... Kayısı, erik, zerdali gibi meyvelerin kurusu... İnkaların atası olduğuna inanılan güneş tanrısı... Kars’ın doğusundaki ünlü eskiçağ kenti. 10 19031943 yılları arasında yaşayan ve Bedia Muvahhit ile birlikte sinemadaki ilk iki Müslüman Türk kadınından biri olan oyuncumuz... Dinç, güçlü, kuvvetli. 11 Bir yanardağ patlaması sonucu ortaya çıkan küçük krater... Müzikte, bir tam seslik aralığın bir kesirini oluşturan çok küçük aralık... Peru’da bir ırmak. 12 Çöl tilkisi... Hiperaktif çocukları sakinleştirmede kullanılan ilaç... Alevi inancında, başkalarına dağıtılmak üzere pişirilen bir tür yağlı ekmek. 13 “O” gösterme sıfatının eski biçimi... “Çavuşkuşu, hüthüt” gibi adlar da verilen bir kuş... Kalça kemerini oluşturan kemik çatı... Son derece kavgacı olan gözde bir akvaryum balığı. 14 Kişniş bitkisine verilen bir başka ad... Arı ürünlerinin sağlık amacıyla kullanımı... Kalın bükülmüş sicim. 15 İlaç... Hindistan’ın Hintçedeki adı. 16 “Her içinde seyredilir başka bir cihan” (Y. K. Beyatlı)... Güney Amerika’nın bataklık bölgelerinde yaşayan bir kuş... Bir kişinin ya da toplumun yaşamındaki yüce bir olayı anmak üzere yazılan lirik şiir türü. 17 Dölyatağı... Yaldızlı. 18 İplikleri birbirine dolayarak, yapılan bir tür şerit... Tarlaları ayıran çalılık... Arnavutluk’un plaka imi. 19 Moritanya’nın para birimi... Büyüklere özgü davranışları olan çocuk... Güney Amerika’daki dağ sırası. 20 Yunanistan’a ait İstanköy Adası’na verilen bir başka ad... Beyaz kerestesi marangozlukta kullanılan bir ağaç... “Alosa” da denilen bir balık. BRİÇ VOLKAN DENİZCİ Kadın, Genç ve 60 Yaş Üstü İkili Birincilikleri [email protected] SATRANÇ GM SUAT ATALIK [email protected] Berlin Berlin modern devrin en popüler silahlarından biri. Eğer iyi hazırlanılırsa en üst seviyede bile rakibi şaşırtmak mümkün: GM Michael Adams (2744) GM Levon Aronyan (2781), Reykyavik 2015 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 Af6 4.00 (İspanyol Açılışının en etkili olduğu nokta c3,d4 sürmek olduğu için en doğal hamle.) Ae4 5.d4 (5.Ke1 Ad6 6.Ae5 Fe7 7.Ff1 sonrası Beyazın ilk hamle avantajı devam etse de simetriden ötürü Siyahın eşitliği sağlama ihtimali yüksektir.) Ad6 6.Fc6 dc6 7.de5 Af5 8.Vd8 Şd8 9.h3!? (Bu hamle direkt olarak Kramnik’in 9.Ac3 Fd7!? sonrası Siyah Şahı, Vezir Kanadına taşıma fikrini önlemeye yönelik. 9... Şe8 ile azınlıkta kalmış kanada yardım daha mantıklı görünse de Kramnik’in fikri Kaleleri daha çabuk birleştirmeyi sağladığından moda oldu.) Şe8 (9... Fd7 10.Kd1 Şc8 11.g4 Ae7 12.Ag5 Fe8 13.f4 h5 14.Şf2 Siyah için tehlikeli addedilir.) 10.Ac3 h5!? 11.Ae2 Fe7 (11...Fe6 12.Af4 Fd5 (12...Kh6 13.Kd1!) 13.Ad5 cd5 14.Ff4 Beyaz hafif üstündür.) 12.Fg5 Fe6 13.Af4 Fd5 14.Ad5 cd5 (Bu değiş tokuş sonrası bence her zaman Beyaz daha iyi. Siyahların Berlin Varyantına başvurma sebebi Fil çiftiyle bu dengesiz oyun sonunda kazanç şanslarının da olması.) 15.Kad1 c6 Kd3 f6! 17.ef6 gf6 18.Ah4 Ah4 19.Fh4 eşitlikten öteye geçmez. İşin ilginci bu nüans daha sonraki turlarda HraşçekDeak oyununda gözden kaçtı.) h4 17.Kd3 Kh5 18.Fe7 Şe7 (18...Ae7 19.e6! f6 tehlikeli gözükse de olası.) 19.Ked1 (Tehdit 20.c4) Kd8 20.c4! d4 21.b4 (Beyaz açık üstün. Siyahların nerede hata yaptığı daha evvelki tercihleriyle ilgili. 21.Ad4? Kd4 22.Kd4 Ad4 23.Kd4 Ke5 24.Şf1= bu yüzden anlamsız.) b6 22.Şf1 c5 23.bc5 bc5 24.Ka3 Kd7 25.Ae1 Kh6 26.Ad3 Kc6 27.Kb1 (Beyazların üstünlüğünün materyal avantajına dönüşmesi an meselesi.) Kdc7 28.Af4 Kd7 29.Kb8 g5 30.Ad5 Şe6 31.Ke8 Ae7 32.Şe2 Kb6!? 33.Şd3! (Kazanç durumda olan Beyazların 33.Ab6?! Ab6 ile kaliteyi almaya, taşların göreceli değerleri itibarıyla gerek yok.) Kb2 34.Ka6 Kb6 35.Ab6!? (35.Kb6 ab6 36.Ab6 Ka7 37.Ad5 de olası.) ab6 36.Kb6 Şe5 37.Kc6 Şf5 38.Kc5 Şf6 39.Kb8 Ag6 40.Kb6 Şe7 41.Kg5 Af4 42.Şe4 Siyah terk eder. 10 Bu parti ve er yapısının akla ilk getirdiği oyun Bobby Fischer’den: GM Robert James FischerGM Arthur Bernard Bisguier, New York 1963 1.e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 Af6 4.00 (Modern devirde Steinitzvari 4.d3 tekrar popüler hale geldi fakat Fischer çok az sayıda oyunda bu yaklaşımı seçmiştir.) Ae4 5.d4 Ad6 6.Fc6 dc6 7.de5 Af5 8.Vd8 Şd8 9.Ac3 Şe8 (1960’larda Berlin Varyantını tekrar gündeme getiren Amerikalı GM Bisguier ve Yugoslav IM Karaklayiç’in Şahla yöneldiği taraf ilk bakışta daha mantıklı görünen zayıf Şah Kanadı.) 10.Ae2!? (Ae2f4h5 manevrasının Siyahlara tehlike arz edeceği o devirde iyi bilinirdi. İlk kez Gligoriç tarafından keşfedilen fikir devrin en iyi teorisyeni tarafından yürürlüğe konuluyor.) Fe6 (10... b6! 11.Kd1 Fb7 Siyahların bilinen en iyi cevabı.) 11.Af4 Fd5 12.Ad5 cd5 13.g4! Ae7 14.Ff4 c6 (Bisguier daha sonra 14... Ag6 15.Fg3 h5 16.h3 Fc5 hamle sırasını benimsemiştir.) 15.Kfe1 Ag6 16.Fg3 Fc5 17.c3 Af8 18.b4! Fb6 19.Şg2 Ae6 20.Ah4 h5 21.h3 hg4 22.hg4 g6 23.Kh1 Ankara’da yapılan gençler ikili 42, 60 yaş üstü ikili 14 ve kadınlar ikili 31 çiftle oynandı. Gençlerde Yusuf Berkay KapusuzAltuğ Göbekli, 60 yaş üstünde Haluk GaripağaoğluMustafa Doğu ve Kadınlarda Ferda ZorluNilgün Kotan birinci oldular. Şimdi son koz çekilip yerden karo atılır, Doğu ¦Q’ı yerse eldeki 10’lumuz karo yerse ¦Q onikinci lövemiz olur. Yerden trefli çevrildiğinde As konmazsa yine Rua konur ve pikler çaktırılır ve dört tur koz çekilip aşağıdaki pozisyona gelinir. ¦ ¦ ¦ AQ74 ¦ Gereksiz Empas ¦7 ¦ KJ98 ¦ AQ74 ¦ J432 ¦ ¦ ¦ JT6 ¦x ¦ AQ82 ¦ AQ754 ¦9 ¦ KT9 ¦ ¦7 ¦9 ¦ T9 ¦ ¦ ¦ K8 ¦ Ax İkili, Dağıtan: Doğu. Doğu kör tek 4441, 1214 gösteren 2¦ açtıktan sonra Güneyde 6¦ oynuyorsunuz. Batı ¦2’li çıkar. Nasıl oynarsınız? Analiz: Toplam 26 puanımız var, Doğuda da en az 12 puan olduğuna göre Batıda en fazla bir Dam olabilir. ¦K, ¦K ve ¦A Doğuda. Doğunun dağılımı 4144 olduğuna göre Batının dağılımı da 4342. Çözüm: Atak yerden alınır, pik empası yapılır, As çekilir ve pike çakılır. Yerden trefli çevrilir. Batı tek Ruaya önlem almak için Ası girer ve daha iyi bir seçeneği olmadığı için trefli oynar. Elden Rua konulur ve bir pik daha çaktırıldıktan sonra üç tur koz çekilip aşağıdaki pozisyona gelinir: ¦ ¦ ¦ AQ7 ¦ Şimdi ¦Q Doğuya plase edilirse son koz çekilir ve trefli ile çıkılarak Doğu yatırılır. Batıya plase edilirse Asa gidilip karoya çakılır ve trefle çıkılır. Eli kim alırsa alsın son löveyi bize verir. İşte savunmanın dağılımı: ¦ T653 ¦ T62 ¦ JT65 ¦ 87 ¦ KJ94 ¦3 ¦ K832 ¦ AQ65 S.Assael Ege İkilide 105 çiftin 31’i bu bordu 6¦ oynamış ve 11’i tam yaparak 100 puanın 95’ini almış. Haftanın Problemi ¦ 952 ¦ AKQ ¦ T65 ¦ 8732 ¦ ¦ ¦ JT6 ¦ ¦ ¦7 ¦9 ¦T ¦ ¦ ¦ K8 ¦Q ¦ AQJT7 ¦ 752 ¦ AJ72 ¦4 İkili, Doğunun 1¦ açışından sonra Güneyde 2¦ oynuyorsunuz, Batı küçük trefli atak eder ve Doğu Asla alıp ¦Q oynar. Nasıl oynarsınız? İyi bir hafta sonu diliyoruz. Birçok kez önemli keşifler basit fikirlerden çıkar! 16.Kfe1! Yenilik (16. Oyunumuzun dikkat çekici yönlerinden biri Fischer’in 13/13 yaptığı ABD birinciliğinden oluşu. Reshevsky, Benkö, Evans, Robert Byrne... Bu oyuncuların her birini tek bir turnuvada yenmek çok zor. Fischer’in çok formda olduğu bu şampiyonada konumların önemi yoktu. Beyazın 24.Af5 Kh1 25.Ad6 tehdit ettiği Bisguier’ın bir an için de olsa gözünden kaçıyor. 23...Fd8?? (23...Şd7 24.f4 g5! oyunumuzdaki er yapısının kötü şöhretini değiştirebilirdi.) 24.Af5! Kh1 25.Ad6 Şf8 26.Kh1 b5 27.f4! (27.Kh7 Şg8 28.Kf7 a5 29.a3 ab4 30.ab4 Ka3 ile Siyahların karşı oyunu Fischer’i daha aktif oynamaya itiyor.) Şg8 28.f5 Af8 29.e6! f6 (29... fe6 30.Fe5 ile Beyazın ördüğü mat ağı çok etkili olurdu.) 30.Af7 Fe7 31.Ff4 (Bu kez tehdit 32.Kh8 Şg7 33.Fh6 mat.) g5 32.Fd6 (Er yapısı stabilize olunca e geçeriyle oyuna giremeyen At yüzünden Beyazın kazanacağı belli olmakta.) Ke8 33.Fe7 Ke7 34.Ad8 Ke8 (34...Kc7 35.Ke1! ve eri ilerler!) 35.Ac6 Ae6 36.fe6 Ke6 37.Aa7 Siyah terk eder 10 Daha evvel de belirtmiş olduğum gibi satrancın bilimsel yönü azımsanmamalı. Her iki oyunda görmüş olduğumuz er yapısı hakkında gerçeğin oturması için daha fazla sayıda partiye ihtiyaç var. Yeni bir fikir bulunana dek Adams’ın seçimi sadece Siyah için tehlikeli gözükmekte. C M Y B