Catalog

5 MAYIS 2007 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi?cumhuriyet.com.tr Özelleştirme, ÖİB’nin 750 milyon dolarlık zararı için kovaladığı Global’e gidiyor 13 İŞÇİNİN EVRENİNDEN ŞÜKRAN SONER Celp yerine liman verelim ? Özelleştirme İdaresi, bir taraftan Tüpraş’taki yüzde 14.76’lık payını geri almak için dava açtığı Global’e diğer taraftan İzmir Limanı’nı vermeye hazırlanıyor. Limanİş konuyu yargıya götürecek. MURAT KIŞLALI Kan Parası Piyasacılar şimdi şimdi daha bir net altını çizer oldular. Irak’ta ABD öncülüğündeki giderek kanlanan işgale insanlığın göz yummasının büyük karşılıkları var. İç savaşta vahşet, ölen insan sayısı ile paralel petrol fiyatlarının önlenemez yükselişi sadece dünya petrol tekellerini ihya etmiyor. Dünyada çok büyük bir para bolluğu yaratıyor. Para o kadar bol ki.. ABD’nin dev gibi açığını dünyadan akan dolarlarla doldurmakla bitmiyor. Para dünyanın her yerinde gidecek yer arıyor. Zengin kuzey ülkelerinin emmesi ile de tükenmiyor, bizim ülkemiz benzeri ülkeler piyasalarına da akıyor. Yıllardır AKP, Erdoğan hükümetinin kerametine bağlanan piyasalardaki pembe tablonun nedeni, özeti bu. İşgalin ilk günleri, aylarında ticaretin içinde olanların bile Türkiye’ye gelen para, piyasalarda ortaya çıkan pembe tablo karşısında, “Saddam yönetiminin kara parasının Türkiye’ye aktığı” söylemlerine inandıklarını anımsıyorum. Sonra sonra petrol kazançlarının akacak yer aradığını, bu arada Türkiye’ye de pay düştüğünü öğrendik. Erdoğan hükümeti, bir önceki hükümetin krizden çıkış programında hiçbir şey yapmadan, deyim yerinde ise parmağını kıpırdatmadan piyasalara gelen sıcak paraya bağlı olarak iyi gidiyordu. Bir yandan da IMF’ye bağlı kalan tek ülke olarak IMF’nin istediklerine eksiksiz uyuluyor, kitleleri yoksullaştıran, kamu birikimlerini, Cumhuriyet’in tırnakları ile yarattığı değerleri çok ucuza sattıran icraatlarının sonu gelmiyordu. Gelen yabancı para Türkiye’de gerçek ekonominin büyümesine yönelik hiçbir şey yapmıyor, birikimlerini ucuza kapatmakla kalmayıp, piyasalarda sıcak para olarak en yüksek faizlerle para kazanıp duruyordu. Türkiye ihracat artışını üretime dayanarak değil, giderek üretimin daha büyük oranlarını ithal ederek, ülkesinin çalışanını, üreticisini de işsiz bırakarak ithalata dayalı olarak sürdürüyordu. Çok daha büyük rakamlar ve oranlarla büyüyen dış borç, iç borç, hele de katlanan ödemeler dengesi açıkları pusuda, kriz ortamlarının karabasanı olarak saklanıyorlar. Yine de piyasalara baktığımızda pembe tablo duruyor.. Dünkü Hürriyet’in manşeti, “Siyaset toz duman, ekonomi sütliman” gerçek ekonomide değil ancak, piyasalarda sürüp giden iyimserliğin, siyasetten ne kadar kopuk, Erdoğan hükümeti icraatları ile bağlantısız, dünyadaki para bolluğunun ürünü olduğu gerçeğini bir parça ortaya koyuyor. Piyasacılar gelişmeleri özetlemeye çalışınca, isteseler de istemeseler de rakamlarla, grafiklerle, karşılaştırmalı gelişmeleri açıklamaya kalkışınca, aslında Erdoğan hükümetinin pembe tablo pazarlamasının sahteliğini de kanıtlar oldular. Bize ezberletilen pembe tablo dünyada başka ülkelerle karşılaştırıldığında hiç de pembe değilmiş. Çok büyük fırsatlar kaçırılmış... ??? Meğerse gidecek yer bulamayan, bizim gibi ülkelere de her yoldan girmeye bakan petrol vurgunu, kan karşılığı bol para, benzer ekonomiler içinde en az bize gelmiş. Erdoğan hükümeti iktidarında biz sürekli ekonomileri bize çok benzeyen ülkelerin, ortalama en az yüzde yirmilerde gerisinde kalmışız. Son piyasa hareketlerinde ise onlara 100 puanlık bir gidiş olurken, bizimki 50’lerde kalıyormuş. Hani en çok övünülen doların düşmesi bağlantılı milli gelir artışımız var ya. Onda da bizimle birlikte krizleri yaşayan Güney Kore, Rusya, Brezilya, hatta Çin’in çok gerisinde kalmışız. Hindistan’ın artış grafiği bile bizden iyi. Bunları söyleyenler muhalefet sözcüleri değil, piyasaların en piyasacı kalemleri. Siyasi krize bağlı piyasaların ne olacağı analizlerini yaparken, zorunlu saptamalarından çıkan sonuçlar. Yine de onların ağzından pembe tablo diye ezberletilen tüm şablonların gerçekte yalan olduğunu okumak, duymak insanı şaşırtıyor. Aslında ekonominin çok iyi olduğu doğru değil, sadece rakamlar fena değil, halka yansıyan bir şey yok. Bütün ekonomiler büyüdü. Gelişmekte olan bizim gibi ülkeler ortalamasının altında kaldık. Kriz yıllarından sonra düzelme kaçınılmaz gibi bir durum. Ekonomi yönetimi tamamen IMF’ye bırakıldı. İktidarın katkısından söz etme olanağı yok. Dünya ekonomisi büyürken bütün azgelişmiş ülkelere yönelen benzer ilgiden Türkiye en az payı alanlar arasında. Yüksek reel faizler yüzünden Türkiye, Cumhuriyetin en yüksek faiz oranları ile borçlanıyor. Türk parasının değerlenmesi de buna bağlı oluyor. Enflasyon düşüşünde en büyük pay ucuz döviz. İthalat patlaması, üretimin gerilemesi gibi bir olumsuz sonucu da oluyor. Aslında tüm dünya borsalarından daha az bir yükseliş yaşadık. Mali disiplin için gerekli vergi reformu da gelmedi. Cumhuriyet tarihinin en büyük özelleştirmelerinden gelen paralar, cari açığı kapatmaya gitti. Hükümetin en çok kullandığı, propaganda kozu milli gelir artışında Çin’in gerisine düşmemiz, aslında ilerlemeyi değil, gerilemeyi gösteriyor... Piyasacılar açısından pembe tablonun gerçek rengi böyleyse, halkımız açısından nasıl olabilir? Erdoğan hükümeti iktidarında sendikasızlaştırmada patlama yaşandı. Sigortalı çalışan sayısı bile artmadı, çünkü kayıt dışına kayışın, kuralsızlaştırmanın önelenemeyen yükselişine tanıklık ettik. Kazanılmış sosyal haklar budandıkça budandı. Hak değil, sadaka düzeni kutsandı. Yetmedi, çıkan her yeni yasa ile kazanılmış sosyal haklar, vergi iadeleri bile geriye alınırken, doğrudan vergi artışları ile yoksulun ödemekte olduğu paylar büyüdü.. Köylünün, üreticinin kaybettiklerini saymaya yerimiz kalmadı... [email protected] Liman İş: Mersin Limanı’nın devrinden vazgeçilsin ANKARA (Reuters) Liman İş Sendikası Genel Başkanı Raif Kılıç, iktidarın, özelleştirmeler gündeme geldiğinde kesinleşen mahkeme kararlarına uymadığını belirterek, Mersin Limanı’na ilişkin yargı süreci devam ederken limanı alelacele devretmeye hazırlandığını söyledi. Mersin Limanı’nın özelleştirilmesine ilişkin ihale 2005 yılında yapılmış ve en yüksek teklifi 775 milyon dolar ile Singapurlu PSAAkfen ortak girişim grubu vermişti. Mersin Limanı’nın devir işleminin 11 Mayıs’ta, devre ilişkin törenin de 12 Mayıs’ta yapılması planlanıyor. Limanİş Sendikası iki gün önce Mersin Limanı’nın iptali için Danıştay’a dava açmıştı. Bu dava sürerken, husumet sonuca bağlanmamışken, bu grubu başka ihaleye almak sağlıklı değil” dedi. Limanİş Sendikası Başkanı Raif Kılıç da ihalenin yargıya götürüleceğini açıkladı. Kılıç, “Sendikamız İzmir ANKARA Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB), bir taraftan Tüpraş’ın yüzde 14.76’sını sattığı Global’i, yargı ihaleyi iptal ettiği için payını geri almak amacıyla mahkemeye verirken, diğer taraftan da davalı olduğu bu grubu İzmir Limanı ihalesine soktu. İhaleye en yüksek teklifi veren Global’in patronu Mehmet Kutman, 752 milyon dolar zarar oluşan Tüpraş’ın yüzde 14.76’sının satışının yanı sıra şaibeli Kuşadası Limanı ve Galataport ihaleleri sürecinde de önemli rol oyna mıştı. Tüpraş’ın yüzde 14.76’sının satışını iptal ettiren Petrolİş’in avukatı Gökhan Candoğan, “Özelleştirme, Global’e alacağını geri almak için ceza davası açmış, ‘Geri ver’ demiş, o da ‘Bende değil’ diye yanıt vermiş. Limanı özelleştirme ihalesini en kısa sürede yargıya götürecek ve bütün meşru haklarını kullanacaktır. Limanın TCDD tarafından yaptırılan değer tespit rakamı 8 milyar dolardır. Bu nedenle TCDD İzmir Limanı açık bir şekilde peşkeş çekilmiştir” değerlendirmesini yaptı. CHP İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu ise “Kutman sadece İzmir Limanı değil, Kuşadası Limanı, İsrailli işadamı Sami Ofer ile olan ilişkileri, Galataport nedeniyle de şüpheli. ‘Gerekirse genelge, yönetmelik, kanun çıkarırız’ diyen bir kişinin bu tür ihalelere sokulması zaten doğru değil” dedi. AKARYAKIT B E N Z E Ş , D E V L E T İ N YA P M A D I Ğ I N I YA P I YO R Kaçakçıya lisans yok ANKARA (Reuters) Kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmü veya müsadere kararı kesinleşenlerin petrol lisansları iptal edilecek. Petrol Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapan Yönetmelik Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlandı. Yönetmeliğin 7. maddesine eklenen fıkraya göre, kaçak petrole ilişkin mahkumiyet hükmü veya müsadere kararı kesinleşenlerin lisansları iptal edilecek. Ayrıca bu kişilere hiçbir şekilde yeniden lisans verilmeyecek. Düzenleme bugün yürürlüğe girdi. Kendi elemanını kendi yetiştiriyor ? Merzifon’da kurduğu tekstil fabrikasıyla 5 kıtaya üretim yapan APS Tekstil Yönetim Kurulu Başkanı Osman Benzeş, ara eleman bulmakta zorlanınca yeni yöntem geliştirdi. Benzeş, “Milli eğitim meslek liselerinden soğutuyor” diye isyan ediyor. MURAT GÜLDEREN MERZİFON Merzifon’da kurduğu APS Tekstil ile Zara’dan Amerikan GAP’a, İngiliz Marks and Spencer’dan Repuplic ve Next’e, Massimo Gutti’ye kadar dünyanın en büyük markalarına pantolon ve gömlek üretimi yapan Osman Benzeş, daha fazla üretim için teknik eleman sıkıntısı yaşadıklarını söyledi. Teknik elemanı kendisi yetiştirmek zorunda kalarak bir anlamda devletin yapması gere kenleri yapan Benzeş, “Milli eğitimin mantığını anlamıyorum. Dünya meslek liselerinin önünü açarken bizimkiler meslekten soğutuyor. Veliler geleceği iyi değil, önü kapalı diye evlatlarını meslek liselerine göndermiyor. Biz de teknik eleman bulmakta zorlanıyoruz” dedi. Ticaret yapmak için ilk adımın pratik bilgilerden geçtiğini söyleyen Benzeş, meslek liselerinin önünün açılması, bunun için diğer sanayicilerin de destek vermesi gerektiğini kaydetti. Bugün çalıştırdığı 850 kişiyle 5 kıtaya üretim yapan APS Tekstil, 45 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdiği 2006’da bu yıl 95100 bin adet civarında olan aylık üretimimizi 150 bine çıkarmayı hedefliyor. Ticarete Sirkeci’de şeker satarak başladığını, bugün ise dünyanın en kaliteli pantolonlarını, en iyi markalara ürettiklerini kaydeden Benzeş, “Bizim işimiz yalnızca üretim. Marka olmakta gözümüz yok. Aynı anda hem üretim hem de marka olmak hem zaman hem de maddi anlamda büyük külfet gerektiriyor. Biz de üretim aşamasını tercih ettik. 10 milyon dolarlık fabrika yatırımı yaptık” dedi. İşadamı Osman Benzeş, 850 işçisiyle 5 kıtaya üretim yapıyor. I L M E S S A G G E R O : I N T E S A S P İ S T İ YO R Oyak’a İtalyan talip MİLANO (Reuters) İtalyan Il Messaggero gazetesi, İtalya’nın en büyük perakende bankası Intesa Sanpaolo’nun Oyakbank’a 1.1 milyar Avro’luk (1.5 milyar dolar) bir teklif vermeye hazırlandığını yazdı. Gazetenin haberine göre, Intesa Sanpaolo, Oyakbank’ta ayrıntılı incelemeler yapıyor ve satın alımı mayıs ayı sonuna kadar tamamlamayı planlıyor. Garanti Bankası’nı 2004 yılında almak isteyen ama anlaşmayı sonlandıramayan Intesa Sanpaolo, haberle ilgili yorum yapmadı. Orta ve Doğu Avrupa’da 10 ülkede faaliyet gösteren İtalyan bankası, Oyakbank’ı alım planları ile yeni bir ülkeyi daha faaliyet alanına eklemek istiyor. Intesa Sanpaolo bu yılın başında Ukrayna’da bir banka satın almak istemiş ancak anlaşma gerçekleşmemişti. Merkez : Enflasyon nisanda giyimle şaştı ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Önceki gün açıklanan Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), yılın ilk dört ayı için yüzde 3.6 olarak gerçekleşti. Böylece Merkez Bankası’nın yüzde 4’lük yıl sonu enflasyon hedefinin yüzde 90’ına ilk dört ayda ulaşılmış oldu. Merkez Bankası’nın nisan ayı değerlendirmesine göre, giyim ve ayakkabı ile işlenmemiş gıda gruplarının fiyatlarındaki mevsimsel dalgalanmalar, aylık fiyat gelişmeleri üzerinde belirleyici olmaya devam etti. Banka, akaryakıt ürünleri fiyatlarının son iki ayda yüzde 6.13 oranında artarak tekrar yükselme eğilimi sergilemesinin de enflasyonun düşüş sürecini sınırlayan bir etken olduğunu kaydetti. Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz G Ü N Ü N İ Ç İ N D E N SPK’den Turkcell açıklaması Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Danıştay’ın, SPK’nin Turkcell’de çağrı muafiyetini iptal eden kararının temyiz başvurusunu reddettiğini bildirdi. SPK yazısında, “Bu defa, Danıştay 13. Dairesi’nce 11 Nisan 2007 tarih ve e.2007/3062 sayı ile kurulun yürütmenin durdurulması talebinin reddine karar verilmiş olup, anılan karara karşı yasal süresi içerisinde itiraz yoluna gidilmiştir’’ denildi. Deva, Vakıflar’ın arsasını aldı Deva Holding, Vakıflar Bankası’nın arazisini 1.9 milyon YTL bedelle aldığını açıkladı. Deva Holding’den İMKB’ye gönderilen açıklamada, İstanbul Bağcılar semtinde bulunan toplam 3 bin 727 metrekare bahçe vasıflı gayrimenkulün 1.9 milyon YTL bedelle Vakıflar Bankası’ndan satın alındığı bildirildi. Arsanın tapuda devir işleminin yapıldığı kaydedilerek arsa bedelinin tamamının peşin olarak ödendiği belirtildi. Reklam Kurulu’ndan cezalar Reklam Kurulu, hekimlerin rencide edildiği gerekçesiyle daha önce 3 ay süreyle tedbiren durdurduğu Türkiye Ekonomi Bankası’nın “Siz Paradan Daha Değerli Şeylerle İlgilenin’’ başlıklı reklamını, bu sefer tamamen durdurdu. Kurul, Merkez ATV Televizyon Prodüksiyon AŞ’ye de bazı yayınlarda gizliörtülü reklam yapıldığı gerekçesiyle 54.9 bin YTL idari para cezası verirken, tütün mamullerinin zararlarına ilişkin yasaya aykırı davranan 6 sigara üreticisine de 49 bin 419 YTL para cezası kesti. Renault’dan afiş yarışması Renault ve Total’in düzenlediği “Herkes İçin Güvenlik Uluslararası Afiş Yarışması’’nda dereceye giren öğrencilere ödülleri İstanbul’da düzenlenen törenle verildi. Birinciliği kazanan Antalya Koleji İlköğretim Okulu 3E sınıfının 26 öğrencisi, öğretmenleriyle birlikte 89 Haziran 2007’de Renault tarafından Fransa’da konuk edilecek ve Paris Eurodisney’de düzenlenecek Uluslararası Herkes İçin Güvenlik Buluşması’nda Türkiye’yi temsil edecek. Yunanistan’a doğalgaz ihracı Avrupa’ya doğalgaz taşınması amacıyla planlanan ve yapımı devam eden TürkiyeYunanistan doğalgaz boru hattından temmuz ayı ortasından itibaren yıl sonuna kadar 125 milyon metreküp doğalgaz ihraç edilmesi öngörülüyor. Reuters’a bilgi veren Enerji Bakanlığı’ndan üst düzey bir yetkili, en geç haziran sonu itibarıyla işlerin bitirileceğini bildirdi. CUMHURİYET 13 K