Catalog

CUMHURİYET/12 EKONOMİ 12NİSAN1991 DÖVİZ KURLARI O ö v c o n C K ı s ı 1 A B D M a n 1 A l m a n M a r k ı 1 A v u s h a l y a D o t a n 1 BfllCİka Fr3f>QI 1 Fransız Frangı 1 Hotanda Ftormı 1 isveç Kronu 1 bvıçre Frangı 100 halyan Lireo 1 Japon Yenı 1 Sterlın 1 S.Aratastan Rıyalı BORSADA b*MM •»*•( M Dovc Ahş 3764 46 2240 75 2944 18 109 01 662 99 1990 19 62155 2647 85 302 36 27 64 6699 98 1003 72 11 1 MfcS (Ûncetd) Bilesik endeks: (ÛnceH) Bileşik endeks: M H I Çta. (A) M H S (fe |C) Afyon Qm«nto AWT«5H AmdohCam An*k Aafcan Ajtan Çlm. (BU) AVfR BasUs Bofcı pmtnto Brtsa CnmMkıyu» ÇjlkHjla DMrirtMik DnizlCanı IOTI flrifl^ Ooguaı Ottttt EcactMfi hc EpMMrt EgtGûere Emfc Sigorta EniaHaUnç fftffM MjlOİfc tn|l * yFenis AJümnygm Rransbv* e«mGood-year İ M k M Işri Gifcıt FJC H«2} hfcıtF KHara £?*""tacaı tartonsan Kav KaMMcMoMya KvtGıda KaSöEtoMr* KoçYıtım Kony» Çtoanto KonmTv Koytıs Mfeftfi PMMIM ijfetü TdDJB U»*ıÇtmefito I M UMWM\t M Ott Itetfıafl Mea. SantraJ Metış Mjnt BjîlŞ NUbmk NMTurinıt GtanTttaa •5STh m ı PEGProSo PvOdni PımSuI Rnr Eato*ra 11 FMrSa Pıut Un PTO) Pttyfcn ftaöak Sttufı Y»ytK*« SSJ 11 * 1 "S6tVt (BÛ) SwefeMn»k TmStortt T*£t* MÎIM) Tczsan T G n n b B T j f BMfc. m Tl»B«*.((k) TlşBj* (0 TKB TopnköJ* TnkpCaı TSemens T.SfcCam TSnaK.Bwk. TJ. Ü U B TuncaTıksS MfeaMa •JMMI T H M İ T H * Y y Kndı Yüna önoidse- an \açm •1 M H E H M 36500 4850 7*M V7M 19001 5B0C 28500 3850 14501 1100C 17Î50 4750 7000 120000 1 1 1 9000 (••• 132S0 5000 4800 1 7 » 2350 17000 26000 19000 4150 3M I7M 1100 1850 10000 M H MM 7800 3800 6700 5 7 » M H 1350 4000 1850 20250 OM na4900 1250 9500 İ4000 7900 İ 2 H !4500 İ8000 un8900 3700 2SM MM 126000 1 1 4 I 1 1 4 4000 2300 2000 5300 975 H M 11M 1800 an7800 1450 24M MM Z1M 52O0 1850 6500 M i MM 4300 5500 6800 6500 2500 M i 3000 8400 6000 4100 3000 3500 7*H 4600 2650 M M 820000 1 1 3000 2850 7500 M İ 6250 4950 2550 112» 5300 I M 1 8 1 4100 17» ITM Mi 5600 2700 Dovız Satış 3772 00 2245 24 2950.08 109.22 664.32 1994.18 622.80 265316 302.97 27.70 6713 41 1005 73 Efektıf Alış 3760.70 2238.51 2894 13 107.15 662 33 1988 2% 615 33 2645 20 297.22 27.36 6693.28 978 63 MHI MCMİ: Efektıf Sat,5 < 3783.32 2251.98 2958.93 109 55 666.31 200016 624.67 2661.12 303.88 27.78 6733.55 1008 75 12 NİSAII .APRunm 1991 S 1 6799 Alman Markı i 5 6779 Ff Frangı S 1 8915 Hol.Ronnı S 1 4217 bv % 1245 00 Ital Frangı LireC S 136 20 Japon Yent S 3 7505 S Arab Riyalı E 17798$ IZ4JI1.S41.in : 437Mt I M «WX 3132.16 Sı 13 Mİ MMK 4MtJ « 4 9 12 Mali endeks: 3901.68 Sınai endeks: 4623.48 (346 27 Malı endeks: 3868 28 Sınaı endeks: 4639.21 Buguntu *3HM 1tMM 36500 4700 7*M CTM 18500 34H1 5500 28500 3750 14000 1O750 17250 4500 6700 8900 13000 4900 4600 117M 2350 16500 25000 18500 MM 1100 '850 9900 11M* 780* 3650 6700 5600 7ZM 1350 3800 1850 19500 17** 22H 127M 4850 11000 9500 340» 7700 24000 38000 11S* 8700 3700 13BM Z7M 115000 3900 2100 11750 4700 950 M S M 11M 1700 Z9M 1400 zm 122S*Z2M 5000 1800 «25 2*M 4200 5300 6800 6100 2450 4 H İ 12750 8200 15500 4000 2900 7IM 2500 «MM 12750 2750 7500 H M 16250 4700 2500 11B* I M MM 4100 17S* MH 2M 5400 2600 BugûnUj enyûksek MHM U M H 37000 4850 HM 19001 570C 29500 4000 •4750 ımı 1100017500 4700 7400 900C 13500 4900 4800 12Hİ 2450 17000 26500 19000 C M M SfVOT 1100 1850 10000 11*H J7M 7800 3850 6800 5900 T2H 1400 3950 1900 20500 249* İ M M 5000 11250 9500 34000 8000 ittM 25000 38500 9000 3850 MM* M H 125000 4000 2200 12000 5300 1000 112M 11M 1800 24*0 1400 2IH 1Z7M 24M 5200 1850 H i 22M 4500 5500 7000 6500 2450 41MŞ 97İM 13000 8400 16O0C 4100 2900 71M 2650 41M* 13000 2850 7500 MM 16250 5000 2600 117M MM MM 4300 I M I na 5600 2700 Buounkû kapa-Mş SMHI ia*M 36000 470C MM 18501 570C 28SO0 3750 1400C 1100C 17250 4500 7000 8900 MM 13000 4900 4750 12M* 2350 16500 25000 18500 S7İM 1HM 1100 1850 10000 11M* M H 7800 3700 6700 5700 72H 1350 24MV 3800 1850 20000 I7M 24H İ M M 4850 11250 9500 34000 7700 ittu 3450038000 JM 8900 3700 137M 27M 120000 3900 2200 12000 4700 950 11M* 11M 1700 2JH 1400 2İM 12M* 2SM 5200 1850 *M Z2M 4200 5300 6800 6600 2450 4 M H 12750 8200 16000 4000 2900 71M 2650 4*5M 12750 2850 7500 H M 16250 4850 2500 11M* M * 41K I M MM MM 5400 2600 YIHRIM FONLARI M M M MfuiMİı Iş Yatınm-1 |ş Yatınm-2 Iş Yatınrn-3 Iş Yatınn}-4 ş Yaünm-6 lnterton-1 İntaibn-2 vrterton-3 Iklisat \fct-1 Iktisat Yat-2 iktısat Yat-3 İkfcatYat4 ikfcat Anlım Fon Garanti Vatnm-1 Garantı Yatınm-2 Garantı Yatırım-3 Garantı YaBnm-4 Garantı Yaûnm-5 Esbank Fon-1 Esbank Fon-2 Esbank Fon-3 YKB Yat. Fonu YKB Sektör Fon YKB Hisse Fon YKB Kamu Fon YKB Uat Fon YKBKarmaFon YKB DovcFon YKB Kapital Fon YKB A M Fon Vakıf Fon-1 Vakıf Fon-2 VakrfFbn-3 Vakıf Hisse Vakıf Dûnya Fon Vakıf Fon-6 Dışbank Mavı Fon Dışbank Beyaz Dışbank Pembe Tûtûn Fon-1 Tûffin fon-2 MTtsui Fon-1 Mitsu Fon-2 Rnans Fbn-2 Finans Fbn-3 Rnans Fon-4 Rnans Fon-5 Ziraat Fon-1 Ziraat Fon-2 Ziraat Başak Fon Ziraat Fon-4 Halk Fon-1 Halk Fon-2 Pamuk Fon Pamukrtsse Emlak Fon-1 Emtak Fon-2 lmpex Fon-1 lmpex Fbn-2 TobankFon Sûmer Fon Denız Fon Ege Fon Katunma Fon Demir Fon Tanş Fon Ortak Fon Tûrkbank Fon Netfon Eufon ç * * Ç * * MH M*>rl 13.0757 10800 140389 2O0O0 09.1089 10000 17.0130 10.000 04.0a90 1O0O0 19D987 10661 14.1287 9960 27.02B9 9559 0758B9 11.200 09.0190 1O000 16.0a87 9.764 100239 9.806 OaO2£9 9596 28.0259 9890 11.1289 1O000 221087 9.976 1O0389 4731 12.0230 1Û437 3010530 9336 29JJ331 9209 iai187 10319 31.1089 10000 11.0790 10.000 021187 10477 07.0358 9.785 070338 1713 070088 9.795 07.0388 9İS93 070388 9828 02D189 9294 190650 10.000 19.0630 9542 09.0538 10000 24.0459 48.279 18.1089 10444 22.0330 9394 26Ü330 9874 14.0690 10.000 28.0638 1O057 100489 20558 2&0E90 10011 040788 11.021 101230 10000 m*tan 435*J MH1 52965 51020 •nm isot 194O0 308394 56250 6372 6905C 519» 8000 6141 5688C 247580 1000 14000 MtM 59390 10650 99980 313830 24*M 47200 1000 14125 17M 17MH* 4500 18500 5300 9016 M 94860 23000 9130 1(320 IM MI1M I T M 90736 16400 500 200 7500 MMİ 54550 24450 S44M 16890 120480 41*M MtM 39645 47150 10900 24900 148500 384800 M M H •M» 66100 1MM* 1880 M * M M M İ 151400 81900 300 1MM* f/M 9000 2700 3700 48700 2300 147M CIHZ 17000 8931 32800 14800 500 1JK2 42080 1*M7» 82 175120 6250 2300 t t Z M 5 5 0 0 58920 56500 2MM m 1350400 73M İ M M 4*1400 14650 Nakl defrri 73641 48306 19499 16566 14099 56330 48583 25120 22558 11837 46648 38158 18169 18353 14.028 57210 26557 14417 12869 9.112 58.097 19278 13673 53.600 41827 68566 41207 35142 41.758 iai77 13764 12335 41791 06.370 19.634 13.438 16460 12833 37.114 49843 13857 41135 11505 15.0788 40.000 148.464 201039 10000 200739 9956 18.1239 10428 200330 9958 05.1130 1O000 09.1089 10100 14.0230 10000 14.0230 1O000 200630 1O000 01.1139 11387 040130 10357 02.0190 10724 280690 10469 22.0130 10000 180730 10000 02.02.90 10086 04.05.90 9.962 28.03.90 10000 12.0230 10.406 1604-90 10808 08JB30 10000 07.0530 10006 11.0090 10000 270830 1O000 03.0930 10.000 05.1130 10.000 01.1130 1O000 01.1130 10000 18.035 21779 18382 13108 12097 21359 16.424 17145 15.724 21.253 16568 21304 14339 17730 14151 16645 12.491 15143 17.049 17.780 14801 15.258 14 219 14.481 12860 12555 12 247 11895 £n cok sbz. yao<tan fiy. tMM* İ M M 36500 4750 7 M 185a MHİ 5600 29000 3900 14250 1100C 17500 4600 7000 9000 13250 4900 4750 I M B 2400 16750 28000 19000 1MM 1100 1850 10000 I M I7H 7800 3800 6700 5800 T2M 1350 Z M H 3900 1850 MM M 4900 11250 9500 34000 7900 1HH 2450038000 8*00 3750 117M Z7M 120000 3950 2150 12000 5000 975 1 1 İ H 11H 1700 zm 1400 MM Z M 5100 1800 M i I M 4200 5400 6800 8500 2450 4MM 13000 8400 15750 4100 2900 TIM 2550 4 H H 13000 2800 7500 MM 16250 4950 2560 117M 1 M 4100 17M tiM 5400 2800 11 HHSM BugMa) D m«73734 48.609 19523 16584 14.116 56396 48639 25.149 22584 11844 4&711 38210 mi93 18377 14.081 57.288 26617 14466 12380 9.130 51144 19.288 13699 53626 41776 69387 41.259 35.165 41780 18.222 13786 12S25 41839 106368 19.653 13466 16506 12847 37.185 49303 13882 41186 11519 148.657 18.076 21806 18408 13168 12.112 22025 16.450 17.167 15.743 21.289 16578 21941 14357 17757 14.174 16.669 12584 15161 17.067 17807 14818 15.284 14 238 14.499 12873 12570 12.264 11309 orLüy O17I7 1J17M 36515 4766 7M* 18642 3Mİ7 5607 28953 3163 1417» M t t * 10835 17391 4609 6950 8M3 13234 4900 4737 11M* 2384 16710 25923 18854 94MS 1HT* 1850 9975 11M* MM 7800 rm6737 5805 7 M İ 1367 3877 1855 19788 »7M MM 12M* 4880 11137 9500 34000 7S18 1HM 24590 3)025 rın8803 3756 13SM 1742 120642 3956 2140 11923 4948 977 1 H H 11*7 1721 ta» 1400 2M* 1Z3M 2XM 5052 1821 M İ MT7 4288 5380 6666 64S1 2450 4*9*2 M7M 12919 8320 15753 4076 2900 T İ H 2583 4*4*4 12932 2794 7500 9K1 16250 4907 2548 11*41 1171 MS 4168 17M MI7 »M 5446 2618 1991 •#**» m013 021 0.12 011 0.12 012 0.12 012 012 006 0.14 0.14 0.13 0.13 038 ai4 023 034 086 020 008 005 019 005 -0.12 120 0.13 007 005 025 0.16 -0.08 011 009 0.10 021 028 011 0.19 0.12 0.18 0.12 0.12 013 0.23 0.12 0.14 046 012 030 0.16 ai3 012 0.17 ao6 ai7 012 015 ai6 ai4 0.74 012 0.11 015 011 0.17 013 ai2 aio ai2 au 0.12 THY grevinde görüşme ımıudııtş-Sendika Servisi — THY ve HA- VAŞ'taki grev 12. gününe girerken, Tür- kiye Seyahat Acentaları Birliği Başkanı Bahattin Yücel'in girişimleri sonucu ta- rafların bugün bir araya gelebilecekleri bildirildi. Bahattin Yücel, dün önce THY Genel Müdürü Cem Kozlu, daha sonra da Hava-İş yöneticileri ile görüş- tu. Görüşmelerde, taraflann bir araya gelme konusunda istekli davrandıklan oğrenildi. Bu arada Türk-lş'in de arabuluculuk için hazır olduğu bildirildi. Hak-lş Ge- nel Başkanı Necati Çelik, grevi destek- lediklerini açıkladı. TÜRSAB Yönetim Kurulu Başkanı Bahattin Yücel, onceki gün taraflara ilet- tiği yazılı açıklamasında, arabuluculuk yapmaya hazır olduklarını, yaklaşan bayram öncesinde THY ve Hava-tş yö- neticilerini bir araya getirmek istediğini bıldirmişti. Hava-fş, bu isteği olumlu karşılamış ve "Görüşmeye haanz" de- mişti. Ancak THY Genel Müdürü Cem Kozlu'nun Yücel'in çağrısına yanıtı ge- cikmiş ve Kozlu, akşam saatlerinde "gi- rişimi olumlu bulduğunu, ancak taraf- lann bir araya gelmesinden önce Bahat- tin Yücel'le ikili bir görüşme yapmak istediğini" açıklamıştı. Yücel'in dün gece Kozlu ile lstanbul- da The Marmara Oteli'nde bir araya gel- dikleri bildirildi. TÜRSAB'ın, grev ön- cesinde yurtdışından gelen bazı konuk- ların ağırlanması sırasında gösterdiği ya- kın ilgi ve yardımlan nedeniyle THY Ge- nel Müdürü Kozlu'ya plaket verdiği, ar- dından da Yucel ve Kozlu'nun bir görüş- me yaptıkları oğrenildi. Bu görüşmede, THY'deki grevin ve TÜRSAB'ın arahu- luculuk girişimlerinin de değerlendiril- diği belirtildi. Yücel, dün gece geç saatlerde de Hava- hissediyorsa, bu grevi uzatmadan bitir- mek herkesin yaranna olur" dedi. Turk-İş Genel Eğitim Sekreteri Mus- tafa Başoğlu, Hava-lş Sendikası'nın 1 ni- sanda greve başlarken kendileri ile bu konuda herhangi bir istişare yapmadığını vurgulayarak ancak Türk-lş olarak ken- dilerinin bu grevi desteklediklerıni ve bir an önce calışanlann ücretlerini alarak iş- başı yapmalarını istediklerini ifade etti. Türk-tş Genel Eğitim Sekreteri Mus- tafa Başoğlu, THY ve HAVAŞ grevinde tarafların grevin başladığı günden beri görüşmediklerini de hatırlatarak her uyuşmazüğın görüşülerek çözümlenece- ğini söyledi. Hak-İş'ten destek TÜRSAB Başkanı Bahattin Yücei, dün THY Genel Müdürü Cem Kozlu ile görüştü. Bu görüşmenin sonuçlanm Hava-İş'e iletti. Görüşmelerde, taraflann bugün bir araya gelebilecekleri bildirildi. İş yöneticileriyle bürosunda 2 saatlik bir görüşme yaptı, Cem Kozlu ile yaptığı gö- rüşmenin sonuçlanm aktardı. Türk-İş devrede Bu arada Türk-İş'in de grevin bir an önce bitmesi için devreye girmeye hazır olduğu bildirildi. UBA'nın haberine gö- re Türk-İş Genel Eğitim Sekreteri Mus- tafa Başoğlu, grevin başanlı bir şekilde bitmesini ve calışanlann ücretlerini ala- rak işbaşı yapmalarını istediklerini söy- ledi. Başoğlu, "Eger grev uzadıkça ku- nım dağılacaksa ve özel şirketlerin eli- ne kalacaksa, sendikanuz da bu tehlikeyi Hava-İş Sendikası'nın greve başlarken bazı hedeflerinin olduğunu da hatırla- tan Mustafa Başoğlu, "Ancak bunlara ulaşmak için kurumun kötfiye gitmesi pahasına da olsa grev sürdiırülürse, bem grev başarıya ulaşmamış olur hem de THY'de bir daha orgutlenmemiz zor olur. Bizim THY'de derii toplu bir dii- zenimiz var. Sendikamız bu gerçeği dik- katten uzak tutmamalıdır. THY Genel Müdüru'nün özellikle iki uçakla ilgili olarak mukavelenin yenilenmeyecegi şek- lindeki tehdidi dogru olabilir. Biz, sen- dikamız adına gidip pazarlık edemeviz. ancak sendikamızın bunu göz öniinde tutması lazım" dedi. Hak-İş Genel Başkanı Necati Çelik, Türk-İş üyesi Hava-İş Sendikası tarafın- dan THY ve HAVAŞ'ta başlatılan grevi desteklediklerini belirterek "Rahat seya- hat imkânı elinden giden bazı köşe ya- zarları, demokrasinin dikenlerine katlanamıyor" dedi. Çelik, Hak-İş Başkanlar Kurulu top- lantısından önce yaptığı basm toplantı- smda, son günlerde Türk sendikacıhk hareketinin THY grevinin etkisiyle bazı etkin güçler tarafından kamu vicdamn- da mahkûm edilmek istendiğini belirte- rek şöyle konuştu: "Demokrasi, dikensiz giil bahçesi de- ğildir. Grevler de demokrasinin dikenle- ridir. Eger demokrasi istiyorsak. diken- lerine de katlanmak mecburiyetindeviz. Bugün sendikacılar THY grevi nedeniyle yargılanmak isteni>or. THV r 'de ortalama ücret 500 bin liradır. Bu gerçekler göz öniine alınmadan. Türk sendikacıhk ha- reketinin bazı köşe yazarları tarafından mahkûm edilmek istenmesini kabul ede- meyiz." Taşımacıhk içinsavaş bitmedi Irak'tayaşanan olaylar, taşımacıhksektörüne tüm Ortadoğu bölgesini kapattı İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) — Taşımaalıkta "tekerlekler ağu- dönüyor." Taşımacıhk sektörünün Körfez krizinin etkisinden kurtulamadığını belirten Uluslararası Nakliyecüer Derneği Başka- nı Saffet Ulusoy, "Bizde kriz süıüyor" dedi. Sektöre bugüne dek hükümet ta- rafından hiçbir ekonomik destek gelme- diğini belirten taşımacılar, umudu bu ay içerisinde hükümet yetkilileriyle yapıla- cak toplantıya bağladılar. Sektör temsil- cilerine göre Ortadoğu pazan için Irak'ta istikrar sağlanmadığı sürece "umut yok!' Son aylarda Kuveyt'in ilgi odağı hah'- ne geldiğini ve bu ülkeye yönelik ihraca- tın arttmlması konusunun tartışıldığını belirten Uluslararası Nakliyeciler Derne- ği Başkanı Saffet Ulusoy, "Bu ülke ile önemli ölçiide bağlantı gerçekleştirilse bile örnegin 200 bin ton malı nasıl ora- Almanlar otoyan sanayii için nevesli Ekonomi Servisi — Türk ve Alman otomotiv yan sanayicile- ri birbirine ısınmaya çalışıyor. Mercedes Benz AG ve Mercedes-Benz Türk'ün, Türk yan sanayicileri ile olan işbirli- ği boyutlarını geliştirmek ve Türk otomotiv yan sanayiinin Avrupa pazarlarına açılma yö- nundeki atıhmlarını destekle- mek amacıyla düzenlediği top- lantıda 35 ayrı üretim konusun- da 50 Alman ve 50 Türk yan sa- nayici birbirlerini tanımaya ça- lıştı. Toplantıyla ilgili olarak dü- zenlenen basm toplantısında ko- nuşan Mercedes-Benz AG Yo- netim Kurulu üyesi Horst Zim- mer, Alman otomotiv yan sana- yicilerinin teşviklerin en az 10 yıl süreceğini düşünerek Türkiye'ye yatmm yapmaya hevesli olduğu- nu söyledi. Zimmer, Türkiye'nin personel maliyeti açısından çok avantajlı olduğunu anlatarak şöyle konuştu: "Türkiye'de son toplusözieş- melerde alınan yuzde 260 ora- nındaki zamdan sonra işçinin saat ücreti 17 mark oldu. Oysa Alman işçisinin saat ücreti 50 mark dolayında bulunuyor. A>- nı şekilde Almanya'da calışma saatleri de daha kısa. Alman iş- çileri yılda 1350 saat çalışırken Türk işcileri 1950 saat çalışıyor. Taşıt Araçları Yan Sanayii Derneği (TAYSAD) Baş- kanı Ahraet Arkan da, Alman sanayicileri ile her türlü olumlu ilişkiye hazır olduklarını bildir- di. ya götüreceksiniz? Arap Emirlikleri'ne, Suudi Arabistan'a, Kuveyt'e nakliye ya- pılacaksa, bu Irak'tan geçer" dedi. Ulu- soy, Suriye ve Ürdün üzerinden bu ülke- lere nakÜye yapılamayacağıru belirterek şunları söyledi: "Türkiye'nin Ortadoğu ülkeJerine yap- tığı taşımacılıkta Irak yüzde 70 oranın- da bir paya sahipti. Bu açıdan Irak, ger- çekten çok önemli bir pazardı. Ajnca Ortadoğu ülkelerine taşımacıhk açısın- dan en ekonomik güzergâh da Irak üze- rinden geçiyor. Bövlece bu ülkenin öne- mi daha da artıvor. Çiınkıi Suriye'de çok sık karar değişiklikleri yaşanıyor. Geçiş ücretleri bugünden j-anna değisebiliyor. Ürdün de fiyat farkı koydu. Bu açıdan bizim esas olarak Kuveyt'e yapacağımız taşımacıhk Irak üzerinden geçmek du- rumundadır. Yani Ortadoğu pazan için Irak'ta siyasi istikrar şart." Diğer yandan Körfez krizinin sona er- mesinden bu yana hükümetle yapılan görüşmelerden bugüne dek "ekonomik destek" konusunda somut bir adım atı- lamadığını vurgulayan UND Başkanı Saffet Ulusoy, sektöre 10 müyon dolar- lık bir kaynağın aktanmının hâlâ tartı- şıldığını söyledi. Ulusoy, ilk görüşmeler- de bu paranın Kaynak Destekleme Fo- nu'na aktarılacağı yıl sonuna kadar ya- pılacak taşımalarda sektöre yüzde 6 ora- nında kaynak destekleme primi verilece- ği konusunda "prensipte" anlaşma sağ- landığını belirterek, "Ancak bugüne dek bu destek verilmedi" dedi. İzmir Ticaret Odası meclis üyesi Mus- tafa Kasah ise, taşımacıhk sektöründe Körfez krizinin yaratuğı olumsuz etki- nin tüm ağırhğı ile surdüğünü söyledi. Bu ayın sonunda hükümet yetkilileriyle yapılacak toplantıda "ekonomik destek" konusunun açıklık kazanacağını belirten Kasalı, şu görüşleri dile getirdi: "Taşımacılar dört gözle hükümet des- teğini bekliyorlar. Avrupa'ya yönelik iş- ler biraz açıldı. Biraz da İran'la iş var. Ancak diğer Ortadoğu ülkelerine hiçbir şey yok. Irak'ta istikrar sağlanıncaya dek Ortadoğu ülkelerine işlerin açılması mümkün değil. Ortadoğu'ya çalışanlar şimdi iç piyasaya çalışıyorlar. Bir kısmı Avrupa'ya yöneldi. Ama büyük bölümü bekliyor. Çtinkü Avrupa ülkelerine ya- pılacak taşımacılıkta yaş sının söz konu- su. Ortadoğu gibi değil. Irak'ta istikrar sağlanması gerek." Memurlar yine gündemde KONUK YAZAR tş-Sendika Servisi — İstanbul'da Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi'nde toplanan 300'ü aşkm memur, memur sendikalannın mühürlenmesini protesto ederek hastane bahçesinde yürüdüler. Temel Bilimler bölümu önunde toplanan Eğit-Sen, Tüm Bel-Sen, Tüm Sağlık-Sen Sendikalan ile Maliye, PTT ve demiryolu memurları burada yaptıkları ortak basın açıklamasında, hükümetin grev, toplusözleşme hakkı bulunmayan devlet güdümünde memur sendikalan yaratmak istediğini savundular. Memurlar daha sonra "Memur sendikalarını yaşatacağız". "Kahrolsun ücretli kölelik düzeni", "Devlet güdümlü sendikaya hayır" yazıh pankartlar taşıyarak hastane bahçesinde yürüdüler. Yürüyüş sırasında "Mühürleri sökeceğiz", "Anti terör >asasına hayır" sloganian atan memurlar, hastanenin çıkış kapısı önünde üzerinde "Devlet güdümlü sendikaya hayır" yazılı bir maket yakarak alkışlı protestoda bulundular. Memurlar daha sonra sessizce dağıldılar. Öte yandan Ankara Valiliği ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın memurlann sendika kurmasının anayasa ve yasalara aykın olduğu iddiasıyla Eğitim-lş Sendikası'nın kapatılması için açtığı davaya başlandı. Mahkeme. sendikanm l'inci genel kumlunun yapıp yapılmayacağına karar vermek üzere duruşmayı erteledi. Ankara 4'üncü Asliye Hukuk Mahkemesi'nde görülen davada Eğitim-İş'in savunmasını çok sayıda avukat üstlendi. Bu sırada Tüm Bel-Sen örgütlenme sekreteri Fazlı Kaya, Eğit-Sen yönetim kurulu üyesi Suna Uzuner, Sedai Kadirhan ve Tüm Sağlık-Sen Sendikası'na üye 4 memurun güvenhk kuvvetlerince gözaltına alındığı bildirildi. Yaman Törüner: Borçlar borsayı kötü etkiler tSTANBUL (AA) — İs- tanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Başkam Ya- man Törüner, Borsa'mn Körfez krizinden yara alma- dan çıktığım söyledi. Müteşebbisler Klübü'nce düzenlenen "Türkiye'de Borsanın Gelişimi" konulu panelde konuşan Törener, "Türkiye borsası kriz döne- minde kendini gösterdi. Uluslararası ekonomik ve politik gelişmelerden ciddi şekilde etkilenmekte ve ken- dini öyle ayarlamaktadır" dedi. Törüner, Borsa'mn geliş- mesi için aşılması gereken sı- kıntıların olduğuna işaret ederek bunlan şöyle sıraladı: — Büyüyen kamu açıkla- n, iç ve dış borçlar artışı söz- konusu. Böyle durumda borsa olumsuz etkilenir. — Dövize talep olabilir. Bu, görülecek politika ile il- gilidir. Döviz artarsa, endeks aşağı inebilir. — Borsa'daki talebin nis- bi olarak düşınesi. arzın azalmasım beraberinde geti- rir. Bu da sanayiciyi sıkıntı- ya sokar. Borçlanma gittik- çe zorlaşmaktadır. Özel sek- tör tahvili, devlet tahvili ile rekabet etmek zonındadır. Yaman Törüner, dünya- nın birçok yerinde renkJi fo- tokopi makinelerinin yasak- landığma dikkat çekerek, şunları söyledi: "Oysa Türkiye'ye bu ma- kineler geliyor. Hisse sene- dinin renkli fotokopisini çektirdik. Bir farkını göre- medik. Her isteyen de baap saubilir. Bu bir felakettir. Kabartma baskı makineleri- nin taklidi imkânsızdır. Bu makineler herkese satılmaz. Devlet kontrolundedir. Her- kesin en ucuz yere hisse bas- tınrsa, uluslararası standart- lara ulaşamayiz. Bize senet basımı için yalnız 12 şirket başvurdu." Ataş'ta iş bırakma» eylemi tş-Sendika Servisi — ATAŞ rafinerisinde çalışan 269 işçi, toplusözleşme gö- rüşmelerinin uyuşmazlıkla sonuçlanmasını iş bırakarak protesto etti. Cumhuriyet Güney Illeri Bürosu'nun haberine göre Petrol-lş Sendikası'na üye işçiler, dört aydır devam eden sözleşme görüşmele- rinde 67 maddeden 13 ünde anlaşmaya vanlamadığını belirterek dün sabah iş bı- raktılar. Petrol-iş Sendikası Mersin Şube Başkam Haluk Kırma, "Sözleşme, Yüksek Hakem Kurulu'na gidiyor. Üyelerimiz bunu protesto için üretimi boykot ettiler" dedi. öte yandan E^e bölgesin- de boya sanayii grevin eşi- ğinden döndü. Petrol-Jş Sendikası'nın DYO, DYO- SAD, Akril Kimya ve Dewi- lux Boya fabrikalarında al- dığı grev kararlannı dün uy- gulayacağını açıklaması üze- rine işveren sendikası KlP- LAS ile önceki gün yeniden başlayan görüşmelerde an- laşma sağlandı. Petrol-îş yöneticileri 640 işçiyi kapsayan 1 ocaktan geçerli toplusözleşmeyle ay- lık ücretlerde birinci yıl 1 milyon 800 bin, ikinci yıl 1 milyon 950 bin 75 lirahk zam yapıldığını açıkladılar. Yabancı bankalarındevri kapandı mı? Son aylarda "Yabancı bankalann devri kapandı mı" sorusu ortaya atılmaktadır. Bunun yanıtı "Hayır"dn-. Ama soruyu "Bugünkü şekilleriyle yabancı bankalann devri kapandı mı" diye sorarsak, yanıtı "Evet"tir. Yabancı bankalann elbise değiştirmesi, Türk bankacılık sektörüne ilk günlerde yaptıkları gibi yeni katkılar sağlamaları gerekmektedir. KORKMAZ tLKORUR Bankacı Bugün ülkemizde tam 29 tane ya- bancı banka vardır. Bunların 18 tanesi merkezlerinin şubesi olarak, diğerleri ise değişik oranlardaki Türk sermaye- si ile ortak girişim olarak faaliyet gös- termektedir. Dört tane yatınm banka- sının dışında hepsi ticari banka olarak çalışmaktadır. Bankacılıkta yabancı sermaye akını, 1985 yılına kadar giderek hızlanan, bu yıldan sonra ise azalan bir tempoda de- vam etmiştir. Yabancı bankalar, sektör içindeki boyutlan her açıdan Türkiye toplamında oldukça küçük kalmasına rağmen sektörde boylanndan daha bü- yük yankıların oluşmasına sebep ol- muşlardır. Son aylarda yabana banka- lardan gene epeyce söz edilmektedir. Ama bu sefer oldukça değişik bir şe- kilde. Bir söylentiye göre Ankara'nın yabancı bankalara olan bakış acısının 1980'li yıllardakinden çok farkh oldu- ğu ifade edilmekte ve 'Yabancı banka- lann devri kapandı mı?" şeklinde bir soru sık sık ortaya atılmaktadır. Soru bu ise cevap 'hayır'dır. Soruyu doğru cevaplamak için farkh bir şekilde sor- mak daha insaflı ve adil olacağı gibi maksada daha çok hizmet edecektir: "Bugünkü şekilleri ile yabancı banka- lann devri kapandı mı?" Bu tür bir so- ruya cevap 'evet'dir. Yabancı bankalar 1980'lerin ikinci yansına kadar en basit bir yenilginin bile alkışiarla karşılandığı, az gelişmiş bir bankacılık sektörünün içine pazar koşullarının kendileri için son derece uygun olduğu bir dönemde gelmiş- lerdir. Küçük özvarlıklan ve tek şube- leri ile yamızca kredi riski çok az müş- teriler ile çalışmışlar, düşük maliyetle- ri ile rekabetten oldukça uzak bir pa- zarda ve yahnzca kendi istedikleri alan- da -dış ticaret finansmanı - yoğunlaşmış- lar ve bu şekilde işletme maliyetlerini oldukça düşük bir düzeyde tutabihniş- lerdir. Arna ne zaman ki Türk banka- lar] yabancılann getirdiğini benimse- miş, döviz fonlan tüm bankalarca, hat- ta Türk şirketlerince ucuza bulunur ol- muş, o zaman işler yabancı bankalar için hiç hesapta olmayan bir yola gir- miştir. Burada bir saptama yaparak Türkiye'de bankalara ait kâr ve zarar tablosunun genel olarak nasıl oluştu- ğuna bakmakta yarar vardır. Bankala- rımızda klasik olarak iki tür gelir var- dır: Net faiz geliri ve net faiz dışı gelir. Ikincisini de geleneksel olarak ikiye ayınnak mümkündür: Net Kambiyo geliri ve diğer komisyon ve ücretler. Şimdi bakalım, yabancı bankalar için işler nasıl değişmiş? Eskiden öyle gü- zel günler vardı ki nakdi kredi verip risk ahp net faiz geliri yaratacağımza, en fazla gayrinakdi risk ahp Türk Lirası faizleri vs ile kambiyo kân ve komis- yon geliri ile işletme masraflannızı bir güzel çıkartıp üstüne de iyi bir kâr ya- pabilirdihiz. Ama bugün işletme mas- raflannın yüzde ellisini net faiz dışı ge- lir ile karşüayabilen bankalara 'bravo' denihnektedir. Dolayısı ile eğer masraf- lannızı karşılayacâk, bir de üstüne kâr edeceksiniz o zaman ister istemez net faiz geliri getirecek işler yapmak mec- buriyetiniz var. Yabancı bankalann kendilerine avantaj yaratan önemli özelliklerinin birkaçmı tekrarlamak da yarar var: Kü- çük özvarhk, bir veya iki şube, az ele- man, belirli sahalarda aktivite, düşük riskli işlem, işlem başına büyük rakam. Bugün izliyoruz ki belirli rekabet ko- şullannda avantaj oluşturan bu özellik- lerden bazılan, bugünkü koşullarda ya- bancı bankalann dezavantajı haline gelmiş, bazı özelliklere ise yapışmak mümkün olmuyor. Gecen on yıl için- de az özvarhk çok iş yapabilen yaban- cılar için bugün az özvarhk, bir darbo- ğaz ohnuştur.Zira artık istediğiniz işi yapıp, istemediğiniz işi elinizin tersi ile itmek lüksü yok. İşlem başma büyük rakamh iş yapmak ve hâlâ kredi riski az olan müşteride ısrar etmek güçlü öz- varhğı gerektiriyor. Yukarıda özetlemeye çalıştığımız oluşumlar karşısında, iki ana nedenden dolayı yabancı bankalann bugünkü şe- killeriyle artık devirlerini kapattıklanm söyleyebiliriz. Birincisi ve en önemlisi 'bu vücuda bu elbise uymuyor.' Yani yabana bankalar ya kendilerini bugün yapmakta ısrar ettikleri işlerin gerek- tirdiği koşullara uyduracaklar veya o iş- leri terk edip kendi özelliklerine uygun işleri geliştirmeye ve gerçekleştirmeye çahşacaklar. lkincisi ise Türkiye'nin ya- bancı bankalardan ne istediği ile ilgili- dir. Geçen on y\\ içinde yabancı ban- kalann Türk Bankacılık Sektörü'ne en büyük katkıları rekabet ortamının ge- liştirihnesi, müşteri kesiminin bihnçlen- dirihnesi ve bazı üriin ve hizmetlerin çe- şitlendirilmesi ve maliyetlerinin ucuz- latılması olmuştur. Bugün yabancı bankalardan beklenen bu tür katkıla- rı çeşitlendirmeleri ve çok daha ileri aşamalara götürmeleridir.