Katalog

12 Ecevit, 12 Eylül sonrasında ‘CHP misyonunu tamamladı. Artık yokum’ diyerek yeni bir parti ile siyasete döndü C dizi 24 KASIM 2006 CUMA ‘6 ok’tan ‘ak güvercin’e... defterini kapatan CHP Ecevit, 12 Eylül sonrasında siyasal yaşama yeni bir parti ile döndü. ‘‘CHP misyonunu tamamladı. Artık yokum’’ dedi ve yeniden başlama kararı aldı. Ancak, yasaklıydı. Bu nedenle eşi Rahşan Ecevit ‘‘emanetçisi’’ oldu. Rahşan Ecevit, DSP’nin kuruluş başvurusunu 14 Kasım 1985 günü yaptı. Kurucular arasında ‘‘birçok değerli arkadaşının resmen kurucu olamadığı bir ortamda kurucu üye olmayı içine sindiremeyen’’ Rahşan Ecevit yoktu. 23 Kasım 1985’te gerçekleştirilen kurucular kurulu toplantısında Rahşan Ecevit, genel başkan seçildi. 18 Mayıs 1986’da gerçekleştirilen ikinci kurucular kurulu toplantısında ‘‘Doğal Genel Başkan’’ Bülent Ecevit, Rahşan Ecevit’in davetlisi olarak DSP kürsüsünden konuştu. B ülent Ecevit 12 Eylül sonrası yeni bir partiyle siyasi hayata atılmıştı ama yasaklıydı. Bu yüzden eşi Rahşan Ecevit ‘emanetçi’ oldu. Partinin kuruluş başvurusu 14 Kasım 1985’te yapıldı. 23 Kasım 1985’te Rahşan Ecevit, genel başkan seçildi. 18 Mayıs 1986’da gerçekleştirilen ikinci kurucular kurulu toplantısında Bülent Ecevit, DSP kürsüsünden konuştu. genel başkan oldu. Bunun üzerine DSP’li bazı milletvekilleri CHP’ye geçmek üzere istifa etti. DSP’nin sadece 3 milletvekili kaldı. Ecevit, TBMM koridorlarında arkasında sadece iki milletvekiliyle dolaşıyordu. Bunlardan biri Hüsamettin Özkan, diğeri ise Erdal Kesebir. Daha sonradan bu iki milletvekiliyle de yolları ayrılacaktı. hükümetiyle girdi. Ecevit, 20 yıl aradan sonra yeniden başbakandı. CHP dışındaki 4 partinin desteğiyle başbakanlığı üstlenen Ecevit’in yeniden yükseliş dönemi başladı. Seçime iki ay kala, Abdullah Öcalan yakalanarak Türkiye’ye getirildi. Rüzgâr, DSP’den yana esmeye başlamıştı. Örgütlere ‘‘Bu olayı siyasi çıkar sağlamak için kullanmayın. Kutlamalarda DSP bayrağı kullanılmayacak’’ talimatı verildi. 18 Nisan 1999 seçimleri Ecevit’e zafer getirdi. Ecevitler’in partisi 22.19 oy alırken CHP barajı aşamadı. Ecevit’i MC hükümetleri öncesinde olduğu gibi, yine zor günler bekliyordu. İkinci parti MHP olmuştu, FP üçüncü, ANAP dördüncü, DYP beşinci partiydi. MHP’li koalisyon konusunda kaygılar vardı. Bizzat Rahşan Ecevit MHP’den kuşkularını gizlemiyordu: ‘‘MHP’nin değiştiğine inanalım mı?’’ Rahşan Ecevit, geçmişte akan kanları unutmadıklarını söylüyordu. Rahşan Ecevit’in bu açıklaması koalisyonun kuruluşunu zora soktu. Rahşan Ecevit bu sözlerini geri almadı, ancak MHP ‘‘Bülent Ecevit’i muhatap almayı’’ yeğledi. Yoğun kulis çalışmalarından sonra gerginlik giderildi ve DSPMHPANAP hükümeti kuruldu. Kimler geldi kimler geçti siyasal yaşamına değişik DPartinin SP,Türk bir parti modeli olarak girdi. yetkili organları çoğu kez göstermelik kalırken, partide Ecevitler’in egemenliği tartışılmazdı. Örgüt Rahşan Ecevit’ten soruldu hep. Rahşan Ecevit, genel merkezde üye kayıtlarından hesaplara partinin tüm işlerini yürüten, denetleyen tek yetkiliydi. Partinin kurucularından Sedat Akman’a göre, ‘‘politikacı mezarlığı’’ olan DSP’den kimler geldi, kimler geçti... DSP’nin tarihinde küskün, kırgın, yılgın bir eski partililer ordusu vardı. Bunlardan bazıları DSP ile kavgalarını mahkemelerde sürdürdü. DSP’den kimler geldi, kimler geçti? Hemen akla gelen bazı isimler şöyle: Halil Tunç, Murtaza Çelikel, Sedat Akman, Necdet Karababa, Celal Kürkoğlu, Erdal Kesebir, Haluk Özdalga, Seyfettin Gürsel, Sema Pişkinsüt, Rıdvan Budak, Mümtaz Soysal, Mehmet Sevigen, Uluç Gürkan, Şükrü Sina Gürel, Hüsamettin Özkan, İsmail Cem, Hikmet Uluğbay, Zekeriya Temizel, Hasan Gemici, Aydın Tümen, Gönül Saray Alphan, Mustafa Yılmaz, Fikret Ünlü, Tayyibe Gülek, Metin Şahin, Emin Karaa, İstemihan Talay. Atilla Akar’ın 2002 yılında yayımlanan ‘‘Öteki DSP’’ adlı kitabında ‘‘DSP’nin geleceğine dair öngörüler’’ bölümünde Ecevit’siz bir DSP konusunda umut verici değerlendirmeler yer almıyor. PARTİNİN İLK GRUBU DSP, 1986 yılında yapılan ara seçimlerde barajı aşıp Meclis’e milletvekili sokamadı. SHP’den istifa ederek Halk Partisi’ni kuranlar 76 saat sonra DSP’ye katılma kararı aldı. Böylece, DSP’nin 20 milletvekilinden oluşan bir grubu oldu. Halkçı Parti’den ayrılarak daha önce DSP’ye katılanlarla birlikte DSP’nin milletvekili sayısı 25’e çıktı. 1987 yılında yapılan referandumla yasakların kalkmasından sonra Ecevit, resmen genel başkan oldu. 29 Kasım 1987 erken seçimlerinde DSP barajın altında kaldı. SHP yüzde 24.7 oy almıştı. O dönem ‘‘bir bölen’’ diye eleştirilen Ecevit, seçimlerin ertesi günü aktif siyaseti bırakmaya karar verdiğini açıkladı. DSP Genel Merkezi önünde ağlamalar, bağırmalar, bayılmalar, intihar girişimleri yaşandı. Ecevit, gözyaşları içinde genel başkanlığı bıraktı. Yerine Necdet Karababa genel başkanlığa seçildi. Ancak Karababa bir yıl olmadan istifa etti. Ecevit, 5 Ocak 1989’da geri döndü. 20 Ekim 1991 seçimlerinde DSP barajı geçti ve 7 milletvekiliyle TBMM’ye girdi. Bu arada CHP yeniden açıldı ve Deniz Baykal GERGİNLİKLER Koalisyon hükümeti, Başbakan Ecevit’i çok yordu. Koalisyon protokolünde ‘‘uzlaşı kültürü’’nden söz ediliyordu, ancak 3 parti arasında böylesi bir ‘‘uzlaşı’’yı yaşama geçirmek kolay değildi. Abdullah Öcalan, sürekli bir gerilim ve kriz konusuydu. Seçim meydanlarında ‘‘Apo’yu asacağız’’ sözü veren MHP ile idama karşı olan DSPANAP arasındaki gerginlikler sık sık su yüzüne çıkıyordu. Buna karşın özelleştirme konusunda DSPMHP daha birbirine yakın duruyor, bu konuda da ANAP’la anlaşmazlıklar yaşanıyordu. Koalisyon içinde krizler ve bunlarla ilgili lider zirveleri eksik olmadı. Bu krizlerin çoğu ‘‘rafa kaldırma’’ yöntemiyle geçiştirildi. BARAJI AŞTI Ecevit, ‘‘demokratik sol’’ parti ısrarı ve bütünleşmelere açıkça karşı çıkan tavrından hiç ödün vermedi. Bu arada CHP erimeye başladı. 1995 seçimlerinde Ecevit, barajı aştı, partisi yüzde 14.7 ile solun büyük partisi oldu. Ecevit’in yanında artık 74 milletvekili vardı. REFAHYOL dağılırken, ülke 1999 seçimlerine Ecevit azınlık Artık yaşlı ve yorgun bir liderdi Bülent Ecevit, partisinin 88 yaşındaki lideri İsmet İnönü’yü yenip genel başkanlık koltuğuna oturduğunda 47 yaşındaydı. 49 yaşında ise ilk kez başbakan oldu. 77 yaşında yeniden Başbakanlık koltuğuna oturduğunda artık ‘‘yaşlı’’ ve ‘‘yorgun’’ bir liderdi. Bir zamanlar ‘‘Milli Şef’’i deviren genç ‘‘Karaoğlan’’ yaşlanmıştı... Başbakan Ecevit, Hindistan gezisinden gribal enfeksiyonla döndü. Başbakanlığı süresince ilk kez doktor gözetimine giren Ecevit, evinden bir hafta çıkmadı. Ortalık birbirine girince, ‘‘Herkesin ara sıra hasta olma hakkı var. Ama benim böyle bir hakkım yok galiba’’ sözleriyle durumunu açıklamaya çalıştı. Başbakan’ın kortizon kullanmasına neden olan ‘‘Miyastenia Gravis’’ (sinirlerin kaslara komut aktaramaması) tanısı Şubat 2002’de medyada yer aldı. 4 Mayıs günü, Başbakanlık Merkez Binası’nda çalışırken şiddetli bel ağrısı ile sarsılan Ecevit, Başkent Üniversitesi Hastanesi’ne kaldırıldı. Ecevit’in uzun süre devam edecek tedavisi evinde sürdü. Başbakan’ı evinde ilk ziyaret eden kişi olan Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, gazetecilerin sorusu üzerine, ‘‘Başbakan’ın zaman zaman uzandığını ve pijamalı olduğunu’’ söyledi. Ecevit evinde tedavide ısrarlı olurken, kendisini ziyaret eden doktorları hemen hastaneye kaldırılmasını istedi. Ülke gündemi Başbakan’ın sağlığına kilitlenirken ortaklar arasındaki güven zafiyeti de belirginleşti. 21 Mayıs’ta hastanede AB zirvesi toplandı. Cumhurbaşkanı Sezer 7 Haziran 2002 tarihinde Çankaya’da AB zirvesi topladı. Ecevit bu toplantıya katılamadı. Bu zirve hükümetteki dağılma sürecini hızlandırdı.Devlet Bahçeli, AB paketine karşı çıktı. Bahçeli, ‘‘Bizim konumumuz AB’yi engelleme yolunda bir problem çıkaracaksa gerekirse hükümetten çekiliriz. ’’ diye meydan okudu. ANAP lideri Mesut Yılmaz da ‘‘Yeni hükümet formülleri gündeme gelir’’ dedi. Bu gergin ortamı Ecevit yumuşatmaya çalıştı. Evle hastane arasında gidip gelirken ‘‘Hükümet ve devlet işlerini evde uzanarak ve hareket etmeden de olsa yürütüyorum’’ gibi açıklamalar yaptı. Anayasa fırlatma krizi Bülent Ecevit, 77 yaşında Başbakanlık koltuğuna oturduğunda artık yaşlı ve yorgun bir liderdi. Bir zamanların genç Karaoğlan’ı yaşlanmıştı. 19 Şubat 2001’de Milli Güvenlik Kurulu toplantısından ‘‘anayasa fırlatma krizi’’ çıktı. Başbakan Ecevit, siyasal yaşamının en zor günlerinden birini yaşadı. Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir Milli Güvenlik Kurulu toplantısında sert tartışmalar yaşandı ve Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir Başbakan MGK toplantısını terk etti. Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer’in toplantı sırasında Ecevit’e anayasa fırlattığı ve Başbakan Yardımcısı Hüsamettin Özkan’ın da kendisine ‘‘Nankör kedi’’ diye bağırdığı haberleri kulislere yansıdı. Başbakan Bülent Ecevit, Cumhurbaşkanı Sezer’i ‘‘devlet geleneklerine aykırı ve terbiye dışı’’ davranmakla suçladı. Cumhurbaşkanı Sezer, Ecevit’e ‘‘Hukuk bilmiyorsunuz, anayasa bilmiyorsunuz, bilenlerden de yararlanmıyorsunuz. Yasamayı ve yargıyı yürütmenin emri altına aldınız. Sürekli önüme hukuka aykırı kararnameler gönderiyorsunuz. Yolsuzlukların üzerine gidilmesinden neden korkuyorsunuz? Savcılara müdahale ediyorsunuz. Yürüyen soruşturmalara müdahale ediyorsunuz’’ dedi. Ecevit ‘‘Bitti mi’’ diye sorarken Cumhurbaşkanı Sezer, ‘‘Hayır bitmedi. Yolsuzlukların örtbas edilmesine izin vermeyiz. Ülkeyi soydurtmayız. Enerji Bakanı Cumhur Ersümer’in istifası gerekirdi, ettirmediniz. Bazı bakanlarınızla ilgili çok ciddi iddialar var. Çamurun üzerinde oturuyorsunuz. Örtbas etmeye çalışmayın, bırakın biz temizleyelim’’ diye sözlerini sürdürdü. Ecevit bu sözler üzerine toplantıyı terk etti. Anayasa fırlatma krizinin ardından Bakanlar Kurulu olağanüstü toplandı. MGK Genel Sekreteri Orgeneral Asparuk, Başbakanlık’a geldi. Ecevit, yazılı bir açıklama yaparak hükümetin görev başında olduğunu söyledi. Hüsamettin Özkan istifaya çağrıldı DSP’den kopanlar İsmail Cem liderliğinde bilize ve tam mobilize’’ tanımları kulisleri hareketcevit’in hastalanmaYTP’yi kurdu. Ancak, ‘‘İsmail CemHüsamettin lendirdi. Başkentte her yerde komplo teorileri, sı ve ‘‘yeni senaryo’’ Özkan Kemal Derviş troykası’’ düşleri yaşama hesaplar, planlar konuşuluyordu. Başkent kulisarayışları sürecinde geçirilemedi. Derviş, seçimlerden önce CHP’ye lerinde senaryolar havada uçuşuyordu. İsmail en büyük hasarı DSP gördü. geçince YTP’li senaryolar bazılarının düşlerinde Cem başbakanlığında AB hükümetinden, HüsaRahşan Ecevit ile Hüsametkaldı. mettin Özkan’ın başbakanlığına dek. Bu senaryotin Özkan arasındaki koArka arkaya toplanan liderler zirvelerinden erlar Ecevitler’in de kulağına gidiyordu. Özellikle pukluk gizlenemez bir nokken seçim kararıyla eşzamanlı AB paketini çıkarHüsamettin ÖzkanMesut Yılmaz yakınlığı diktaya gelmişti. Rahşan Ecevit, ma kararı çıktı. Ancak, AB paketi ‘‘MHP’siz’’ çıkatle izleniyordu. Kontrolden geçirileceği hastaOran’daki evde bir grup gazekarılacaktı. TBMM seçim ve AB yasalarını görüşnenin ‘‘İş göremez’’ raporu vereceği duyumlarını teciyi kabul ettiğinde Hüsamek üzere 29 Temmuz’da toplantıya çağrıldı. Haalan Başbakan Ecevit, Başkent Hastanesi’nden mettin Özkan’la ilgili duygulazırlanan taslakta ölüm cezasının kaldırılması, ayrıldı. rını gazetecilerle açıkça paylaşKürtçe yayın ve dil öğretimi ve azınlık vakıfları koHüsamettin Özkan’ın ANAP desteğiyle bir AB maktan kaçınmadı: ‘‘Hüsanusunda düzenlemeler yer alıyordu. TBMM Gehükümeti planları yaptığı söylentileri yoğunlaştı. mettin Özkan her yerde nel Kurulu, 31 Temmuz 2002 tarihinde önce 3 Devlet Bakanı Kemal Derviş’in ekonomi zirvesinDSP’li olmadığını söylüyorKasım 2002 tarihinde erken seçime gidilmesi kade ‘‘Yeni bir senaryo lazım’’ demesiyle erken semuş. Tabanda bize, sizin rarı aldı, arkasından AB paketi görüşülmepartiniz çok temiz ye başlandı. Paket, MHP’siz geçti. Ölüm ama sizin de Hüsacezası kalktı, hesaplaşmalar seçime ertelenmettin Özkan’ınız di. DSP seçimlere ‘‘hasta bir genel başkan’’ var, diyorlar...’’ Gaastalık süreci, Başbakan’ın sağ kolu olarak ve dağılma görüntüsü içinde girdi. DSP 3 zeteciler ‘‘Ama Öz bilinen Hüsamettin Özkan ile Rahşan Ecevit Kasım 2002 tarihinde yapılan seçimde bakan hep Başbarajın altında kaldı. kan’ın yanında. arasındaki kopukluğu iyice su yüzüne çıkardı. Tüm fotoğraf kare Hüsamettin Özkan, hastaneye bile gelemedi. lerine giriyor’’ de Başbakan’ın hastalığı üzerine başkentte komplo KTİF SİYASETİ BIRAKTI diğinde de Rah teorileri yapılıyordu. şan Ecevit güDSP’nin 25 Temmuz 2004 tarihinde yalümseyerek pılan 6. olağan kurultayında Ecevit aktif si‘‘Kendi koşup yaset yaşamını noktaladı. Partililerin gözyaşları ve çim için düğmeye basılmış oldu. MHP lideri Devgeliyorsa, kafasını ayakta alkışları arasında konuşan Ecevit, ‘‘Ödün let Bahçeli, 3 Kasım’da erken seçim istedi. Bunun uzatıyorsa ne yapacakvermeden hep doğru bildiğimiz yolda gittik, DSP üzerine seçim kararı alınınca DSP’deki çözülme sınız?’’ diyordu... yeniden iktidara gelecektir, gelmek zorundadır.’’ hızlandı. Hüsamettin Özkan istifaya çağrıldı. Hastalık süreci, Başbadedi. Ecevit, partide kendinden sonraki dönemi 8 Temmuz 2002 tarihinde DSP’de yaprak dökan’ın sağ kolu olarak bilinen Hüde biçimlendirdi. Eşiyle birlikte adaylardan Zeki kümü başladı. Hüsamettin Özkan, Başbakan Büsamettin Özkan ile Rahşan Ecevit Sezer’i destekledi. Ecevitler’in işaret ettiği Zeki lent Ecevit’le görüştükten sonra ‘‘Vefa bir semt arasındaki kopukluğu iyice su yüSezer, 536 delegenin oyuyla genel başkan seçildi. adıymış’’ diyerek istifa etti. Kendisine yakın milzüne çıkardı. Hüsamettin Özkan, Zeki Sezer; Rahşan Ecevit, Necdet Karababa ve letvekilleri de istifa etmeye başladı. Güne 128 milhastaneye bile gelemedi. Özkan, Bülent Ecevit’in ardından DSP’nin 4. genel başletvekiliyle başlayan DSP, akşam saatlerinde parRahşan Ecevit bir ara eve gittiğinkanı oldu. Sezer’in karşısında en güçlü aday olalamentoda birinci parti olma özelliğini yitirdi. de ancak hastaneye gidip Ecevit’i rak gösterilen Şükrü Sina Gürel 239 oy aldı. EceMHP birinci parti oldu. Pazartesi günü başlayan ziyaret edebildi. Dokvit, artık ‘‘onursal’’ genel başkandı. Aktif siyaseti istifalar hafta boyunca sürdü. 12 Temmuz Cuma torların Ecevit’in sağlık bıraktı, arada önemli gördüğü konularda açıklagününe gelindiğinde, milletvekili sayısı 84’e düdurumunu ifade etmek malar yaptı, parti okulunda dersler verdi. şen DSP, artık Meclis’teki 3. partiydi. Bu arada için kullandığı ‘‘yarı moB İ T T İ E H A