Katalog

6 Ali KÜLEBİ TUSAM Ulusal Güvenlik Stratejileri Araştırma Merkezi Başkanvekili [email protected] iç ve dış güçlerin bu denli şevk ve İç ve dış etkileriyle AKP iktidarının sonuçları… kadar heyecanla destekledikleri bir siyasal C S TRATEJİ partiye şahit olmamıştır. Küresel sermaye, IMF, yerli ve yabancı finans kuruluşları, ABD, İsrail, başta Yunanistan ve Kıbrıs Rum Yönetimi olmak üzere AB ülkeleri, Barzani, Talabani, sözde Kürdistan hayalcileri, yabancı basın, Soros’a bağlı Açık Toplum Enstitüsü, İkinci Cumhuriyetçiler ile yerli ve yabancı Sivil Toplum Kuruluşları (STK) bu bağlamda desteklerini başarıyla sağlamışlardır. Bu noktada sorgulanması gereken ise bütün bu destekçilerin çıkarlarının ne olduğu ve olacağıdır. ? Yerli basın ve medyanın büyük bir kısmı esasen özellikle son günlerde hükümetin kontrolü altına girmiştir. Baskılardan yılan öteki basın ve medya kuruluşlarının birkaçı hariç hemen tamamı AKP’den yana tavır koymaya özen gösteren bir çizgi izlemişlerdir. ? Yerli sermaye ve finans kesimi ile meslek kuruluşları ve STK’lar ağırlıklı ve kararlı bir şekilde AKP’den yana tavır koymuşlardır. ? İşçi sendikaları, Türk Metal Sendikası ve birkaç başka sendika hariç, AKP rejimine ve uygulamalarına ses çıkarmayan bir politika izlemeyi yeğlemişlerdir. Sendikalar, üzerlerindeki yoğun baskılar ve kapatma tehditleri nedeniyle, Türk Metal Sendikası hariç, AKP’nin ekonomiye ve işçi kesimine katkısının olmadığını, bilakis zarar verdiği hususunu işleyememişlerdir. ? Velhasıl bütün küresel güçlerle yerli işbirlikçilerinin AKP’ye desteği bu seçim sürecinde açıkça görülmüş ve bu da AKP’ye "artı puan" olarak geri dönmüştür. 2 2 Temmuz seçimlerinin sonuçları ve AKP’nin başarısı, buna karşın muhalefet partilerinin, beklentilerin aksine zayıf bir performans göstermesi, üzerinde sosyolojik, siyasal ve ekonomik açıdan çok yönlü bir şekilde araştırma yapılmasının gerektiği ortaya çıkmıştır. Bu başarıdaki faktörler de haliyle çok boyutludur ve bunlar da yine ayrıntılı bir şekilde analiz edilmelidir. Seçimlerin hemen ardından sebepsonuç ilişkilerinin detaylarına girmeden AKP’nin başarısını sağlayan her çeşit etkenin ele alınması doğru olacaktır. Bunları ileride daha derinlere inmek için birer anahtar olarak kullanmak üzere ve ülkemizi yaşamsal açıdan ilgilendiren yönleriyle özetle şu şekilde sıralamak uygundur: Seçim sonuçlarının değerlendirilmesi AKP iktidarının sürmesi yönünde çıkan seçim sonuçlarının oluşmasında iç ve dış etkenler bulunuyor. AKP’nin yerel yönetimleri ele geçirmesi, dinsel ve etnik konulardaki tutumu oylarını arttırma nedenlerinden… YEREL YÖNETİMLER ? 28 Mart 2004 Yerel Seçimlerine stratejik açıdan büyük önem veren AKP, yoğun seçim çalışmasıyla bu seçimlerden büyük bir başarıyla çıkmasını bildi. 12 büyükşehir, 46 il merkezi, 468 ilçe merkezi ve 1247 beldede belediye başkanlıklarını eline geçirerek almış olduğu yüzde 41,67 oranındaki oya karşılık Türkiye’de neredeyse bütün belediyelere hâkim oldu. 28 Mart seçimlerinde devletin kaynakları kullanılarak elde edilen bu başarı, 22 Temmuz seçimlerinde AKP’nin bu sefer yerel yönetimlerin bütün kaynaklarından alabildiğine yararlanılması stratejisiyle oylarının yüzde 46,49’a çıkmasını sağladı. ? Belediyelerce dağıtılan erzak, kömür ve para gibi rüşvet vicdanlara ipotek koyan yardımların yanı sıra AKP’li belediyelerin parti örgütlerinin çalışmalarının, vatandaşa iş temin etmelerinin ve işe alma vaatlerinin de taktik olarak 22 Temmuz’daki başarıda payı vardır. ? AKP’li belediyelerin göreceli olarak vatandaşa iyi hizmet verdiğini de belirtmek gerekir. Gerçi bu noktada da "iyi hizmet"in içeriğinin her bölgede farklılaştığını ve AKP’nin bu konuda da birçok konuda olduğu üzere "nabza göre şerbet" stratejisini izlediğini de vurgulamak gerekiyor. AKP ÖRGÜTLERİNİN ÇALIŞMASI Erdoğan Ankara’daki seçim mitinginde... DİNSEL VE ETNİK KONULAR ? AKP’nin seçim kampanyasında etnik ve dini unsurların alabildiğine kullanılması bugüne kadar hemen hiçbir seçim kampanyasında görülmemiş boyutlarda cereyan etmiştir. ? AKP, söz konusu politikası ile etnik ayrımcılara yakın bir duruş sergilemiş ve bu şekilde bazı Doğu ve Güneydoğu illerinde bağımsız adayları bile geride bırakmıştır. ? AKP, Güneydoğu’da yüzde 53.14, Doğu Anadolu’da yüzde 54.55 oranlarında oy alarak bağımsızlarla seçim yarışına giren DTP’nin bu iki bölgede sırasıyla yüzde 19 ve yüzde 24’lerde kalmasına neden oldu. AKP’nin bu başarısında diğer etkenlerin yanı sıra İslamcı grupların bölgedeki siyasi etkisinin giderek artması da rol oynamıştır. ? AKP’nin, Silahlı Kuvvetlerimizle ilişkileri de çeşitli bölgelerde alabildiğine kullanılmıştır. ? Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde "dindarlara haksızlık yapıldığı" konusu işlenmiş ve bu husus taktik olarak yoğun bir biçimde değerlendirilmiştir. Bu şekilde seçimdeki başarısızlık, "haksızlık yapıldı" söylemiyle başarıya dönüştürülmüştür. 27 Nisan gecesi yayımlanan bildirinin ve Abdullah Gül’ün Cumhurbaşkanlığı adaylığına konan tavrın da AKP açısından birçok yerde oy olarak değerlendirilen bir istismar hazinesi olduğu konusu artıları ve eksileriyle tartışılabilir. Ancak bu hususun her halde, AKP’nin mağduru oynamasını ve uzman olduğu istismarı da iyi yapmasını sağladığını bu bağlamda dile getirmemiz abartılı olmayacaktır. ? AKP’nin kullandığı stratejilerden biri de hiç şüphe yok ki kavram kargaşasından yararlanmak ve bu bağlamda kelime oyunları yapmak olmuştur. Nitekim yukarıda dile getirilen süreçte "İslamcılara, şeriatçılara" haksızlık yapıldı denmemiş, halkın genel anlamda hassasiyetini hedef alarak daha geniş bir kitleye hitap edecek şekilde "dindar" kelimesi tercih edilmiş ve meydanlarda "dindarlara" haksızlık yapıldı söylemi kullanılmıştır. ? Tarikat ilişkileri alabildiğine kullanılmış ve birkaç küçük tarikat veya bunların kolu dışındaki bütün tarikatlar Saadet Partisi’ne teveccüh etmeyerek AKP’den yana tavır koymuş ve küçümsenmeyecek bir oy potansiyelini sandığa yansıtmışlardır. Bu noktada, Saadet Partisi’nin beklenenin altındaki oy oranı AKP’nin özellikle radikal dinci kesime en çok vaat eden parti olduğu sonucunu ortaya koymaktadır. ? CHP ve MHP Gençlik ve Kadın kollarının etkin çalışmamasına karşın AKP çok etkin çalışmıştır. Bu noktada muhalefet partilerinin anlaşılamayacak bir şekilde yorgun, heyecansız ve isteksiz olmaları üzerinde durulması gereken bir husustur. ? AKP’nin araştırma kuruluşlarının etkin çalışması hem propagandada üzerinde yoğunlaştıracakları konuları saptamada hem de öteki partileri zayıf noktalarından vurmada başarıya yardımcı olmuştur. ? AKP Siyaset Okulları çok iyi çalışıp gençlikle ilişki kurmuştur. Siyaset okullarında akıllı, yetenekli kişiler seçilip, parti çalışmalarında ön plana getirilmiştir. ? Adayların tespiti konusunda CHP ve MHP’nin daha çok hata yaptığı iddia edilmektedir. ? DYPANAP bütünleşememesi ile fiyaskoya dönüşen sağda birlik temalı Demokrat Parti’nin merkez sağ oylarını toplayamamasından sonra merkezin boşalması da AKP için merkez sağ seçmene hitapta eşsiz yarar sağlamıştır. Sonuç itibarı ile geleneksel merkez sağ seçmen başka adres bulamadığı için AKP’ye yönelmiştir. PROPAGANDA ÇALIŞMALARI ? Türk milletinin değişim isteği AKP’ce soyut da olsa daha çok dikkate alınmıştır. Bu bağlamda AKP 160 kadar milletvekilini çizerek değiştirmiş ve sosyal demokrat kesimden önde gelenleri bünyesine alarak değişime açık olduğunu ispatlamaya çalışmıştır. ? Genelde hiçbir parti yeni bir projeyle ortaya çıkamamış, ancak AKP’nin sağlık alanındaki yenilikleri İÇ VE DIŞ GÜÇLER ? Cumhuriyet tarihimiz, AKP’den önce, bugüne