Katalog

16 Merve İrem YAPICI Ankara Üniversitesi Uluslararası İlişkiler merveirem@hotmail.com Putin’den İran’a nükleer destek C S TRATEJİ gitmesinin kendisinin görevi olduğunu ve tehditlerin kendisini bu yoldan alıkoyamayacağını açıklamıştır.(1) Almanya Wiesbaden’de düzenlenen konferansta bir konuşma yapan Putin, İran yönetimi ve halkını tehdit etmekle bir yere varılamayacağının altını çizmiş, İran’ın nükleer programı konusunda barışçıl çözüm yolları üretilmesi gerekliliğini vurgulamış ve uluslararası toplumu bu konuda sabırlı olmaya çağırdı. Böylece Putin, İran’ın nükleer konuda daha geniş bir şeffaflık göstermesi gerektiğini ve bunu gerçekleştirmediği takdirde daha sert yaptırımlara maruz kalabileceğini belirten Merkel ile aynı fikirde olmadığını da açıkça gösterdi.(2) K asım 2004’de yine bu sayfalarda yayımlanan ‘Rusya’nın Ortadoğu’da Vazgeçilmez Müttefiki İran" başlıklı değerlendirmemizde, Rusya ile İran arasında çeşitli konularda sağlanan işbirliğinin tarihsel bir analizini sunmuş ve farklı dönemlerde taraflar arasında yaşanan kimi gerginliklere rağmen, özellikle silah satışı ve nükleer santral yapımında ilişkilerin gelişmekte olduğunu vurgulamıştık. Rus ekonomisini düzeltme çabası içindeki Putin’in, büyük ekonomik kazançlar getiren ticari ilişkilere öncelik vermesinin, Rusya açısından İran’ın önemini arttırdığını, ABD’nin artan emperyalist uygulamalarına karşı İran’ın önemli bir ortak olarak belirdiğini ve ABD’nin tüm tepkilerine rağmen İran’ın Buşehr kentindeki nükleer santral yapımına katkı sağlayarak Rusya’nın, tüm dünyaya, bağımsız bir aktör olarak gücünü kanıtlamak istediğini belirtmiştik. İşte Putin’in 16 Ekim tarihinde İran’a gerçekleştirdiği ziyaret, bizlere üç sene öncesinde yapılan bu değerlendirmelerin hala geçerliliğini koruduğunu göstermekte. Nitekim, Putin bu ziyareti ile hem önem verdiği ekonomik ilişkilerin gelişimine katkı sağlamış, hem İran’a uygulanan tecridin yoğun olduğu bir dönemde tüm dünyaya kendi bağımsızlığını ve gücünü kanıtlamış, hem de bir anlamda ABD’ye gözdağı vererek İran ile ilişkilerinin engellenemeyeceğini göstermiştir. ABD’ye Hazar’dan mesaj İZOLASYON ÇATLADI İran’ı nükleer silah geliştirmekle suçlayan İran, Rusya’nın önemli silah ABD, bu ülkeye karşı daha sert yaptırımlar talep ederken, Putin, ABD’nin alıcılarından birisi. Moskova, bu uygulanmasını İran konusunda ileri sürdüğü suçlamaları kanıtlayacak ‘tarafsız’ verilerin olmadığını ileri ülkede aynı zamanda nükleer sürmüş ve Almanya ziyareti öncesinde ABD Bakanı Condoleezza Rice ve inşaatlar yürütüyor. Rusya ile İran’ın Dışişleri Savunma Bakanı Robert Gates ile yaptığı ABD'nin Doğu Avrupa'da füze çıkarları son dönemde yeniden aynı görüşmelerde, savunma sistemi kurmasının İran'dan füze saldırılarını önlemeyi düzlemde çakışıyor. Hazar’a kıyıdaş gelebilecek amaçladığı iddiasını eleştirmiştir.(3) İran’a askeri bir müdahaleye karşı çıkan ve ülkelerin zirvesi, bölge sorunlarından yönelik nükleer çalışmalara ilişkin sorunun diplomatik çözülmesi gerekliliğini savunan Putin, çok ABD’ye yönelik mesajla öne çıktı. yollarla İran’ın nükleer tesislerine askeri müdahalede Stalin’den sonra İran’a giden ilk Rus lideri olma sıfatını kazanmış ve G8 ülkelerinden İran’ı ziyaret eden ilk devlet başkanı olmuştur. Üstelik, bu ziyaret öncesinde kendisine İran’da suikast düzenleneceğine ilişkin istihbarat haberleri yayılmış, ancak İran’a geçmeden önce Almanya’da Başbakan Merkel ile görüşen Putin, burada verdiği demeçlerde İran’a bulunmaması konusunda ABD’ye uyarıda bulunurken, İran’a gerçekleştirdiği ziyareti ile ABD’nin baskısıyla çıkartılmaya çalışılan üçüncü ekonomik yaptırım paketine karşı İran’a bir nevi kalkan oldu.(4) İran açısından Rusya’nın bu desteği oldukça önemlidir, zira Rusya İran’a yaptırımların arttırılmasına karşı çıkan tek BM Güvenlik Konseyi üyesidir. Rusya Dünya Ekonomisi ve Uluslararası İRAN’I SAVUNDU Hazar’a Kıyıdaş Devletler Zirvesi’ne katılmak amacıyla Tahran’a ziyaretini gerçekleştiren Putin, Putin ve Ahmedinecad başbaşa görüşürken...