Katalog

18 Hasan KANBOLAT KarsTiflisBakü Demiryolu Projesi C S TRATEJİ gerçekleşmektedir. TürkiyeErmenistan sınırının kapalı olmasından dolayı doğubatı koridoru olan AvrupaAsya demiryolu ağını kullanamayan Ermenistan ise demiryolu ile dünyaya açılımını sadece İran üzerinden gerçekleştirmek zorunda kalmaktadır. Çünkü Ermenistan, 1992 AbhazGürcü Savaşı’ndan beri kapalı olan ve kuzeygüney koridorunu oluşturan Rusya FederasyonuAbhazyaGürcistanErmenistan güzergahını da kullanamamaktadır. TürkiyeErmenistan sınır kapısı açılsa bile Türkiye, Kafkasya ve OrtaAsya ile demiryolu bağlantısının sadece Ermenistan’dan geçmesini güvenli bulmamaktadır. 0 Eylül’de Ankara’da "Demirden İpekyolu" olarak adlandırılan "KarsTiflisBakü Demiryolu Projesi"nin ihalesi yapıldı. Söz konusu demiryolu, Türkiye ile Gürcistan arasında doğrudan demiryolu bağlantısını kurmak ve Gürcistan üzerinden mevcut demiryolu hattıyla Türkiye ile Azerbaycan, Orta Asya, Çin ve Moğolistan arasında demiryolu bağlantısını oluşturmak amacını taşımaktadır. Türkiye ile Güney Kafkasya başta olmak üzere eski Sovyet cumhuriyetleri arasında yük taşımacılığının ana unsuru olan demiryolu bağlantısının TürkiyeErmenistan sınırının kapalı olmasından dolayı kesilmiş olması, iktisadi ilişkilerin belli bir sınırın üzerine çıkamamasına yol açmaktadır. Bu nedenle, Türkiye Ermenistan’ı devreden çıkaracak alternatif demiryolu projeleri oluşturmaya başlamıştır. KarsTiflisBakü Demiryolu Projesi ile TürkiyeGürcistanAzerbaycan arasında, BatumHopa Demiryolu Projesi ile TürkiyeGürcistanRusya Federasyonu arasında, SamsunPoti Hattı ile TürkiyeGürcistan arasında yük taşımacılığına olanak sağlayacak alternatif ağların kurulması çözüm yolları olarak gündeme gelmiştir. 2 Kafkasya, Türkiye’ye Bağlanıyor AVRUPAASYA DEMİRYOLU AĞI AvrupaAsya demiryolu ağı Türkiye’yi aşarak Ermenistan'a gelmekte ve Ermenistan'da üç kola ayrılmaktadır. Bunlardan birincisi (KarsGümrüAyrumMarneuliTiflis yoluyla) Gürcistan’a, ikincisi (İçevanKazakhBakü yoluyla) Azerbaycan’a, üçüncüsü (KarsGümrüErivanNahçıvanMeğriBakü yoluyla) Azerbaycan’a ulaşmaktadır. Günümüzde TürkiyeErmenistan sınırının kapalı olmasından dolayı AvrupaAsya demiryolu ağı kullanılamamaktadır. 1994 yılına kadar süren AzerbaycanErmenistan savaşı sırasında Nisan 1993’de Türkiye’nin Ermenistan sınır kapılarını (Alican Karayolu Sınır Kapısı ve Akyaka Demiryolu Sınır Kapısı) kapatması, demiryolu ile Ermenistan üzerinden eski Sovyet cumhuriyetlerine bağlanan Türkiye’nin söz konusu bölge ile doğrudan demiryolu bağlantısının kesilmesine yol açmıştır. Türkiye, Ermenistan’dan Gürcistan’a, Gürcistan üzerinden Rusya Federasyonu ve Azerbaycan’a, Rusya Federasyonu ve Azerbaycan üzerinden Orta Asya’ya ulaşamaz hale gelmiştir. Kars Tiflis Bakü demiryolu, Türkiye ile Gürcistan arasında doğrudan ÜRKİYEGÜRCİSTANAZERdemiryolu bağlantısını kurarken ve T BAYCAN BAĞLANIYOR Gürcistan üzerinden mevcut KarsTiflisBakü Demiryolu Projesi, Türkiye ile Gürcistan arasındemiryolu hattıyla Türkiye’nin ile da doğrudan demiryolu bağlantısını kurmak ve Gürcistan üzerinden Azerbaycan, Orta Asya, Çin ve mevcut demiryolu hattı ile Türkiye ile Azerbaycan arasında demirMoğolistan’a kesintisiz iletişimini yolu bağlantısını oluşturmak amacı ile planlanmıştır. Söz konusu sağlayacak. proje ile İran üzerinden geçen Böylece, TürkiyeErmenistan sınırının kapalı olması, Türkiye’nin başta Gürcistan ve Azerbaycan olmak üzere eski Sovyetler Birliği topraklarının (Rusya Federasyonu, Ukrayna, Kazakistan, Türkmenistan, Özbekistan, Kırgızistan, Tacikistan) büyük bir kısımı ile demiryolu bağlantısını kesmiştir. Bu nedenle, Türkiye ile Orta Asya arasında demiryolu taşımacılığı İran üzerinden mevcut doğubatı koridoruna alternatif bir güzergahın oluşturulması, Orta Asya’nın Hazar üzerinden Türkiye’ye bağlanması, Avrupa ile Orta Asya arasında daha kısa ve daha güvenli bir yol üzerinden ulaşımın sağlanması, TürkiyeGürcistanAzerbaycanTürkmenistan üzerinden geçen "DemiryoluDenizyolu Kombine Taşımacılığı" ile Orta Asya’nın Akdeniz’e bağlanması ve Orta Asya ile yapılan transit taşımacılıkta Türkiye’nin önemli bir konuma getirilmesi de planlanmıştır. Gürcistan’da Tiflis'ten Ahalkelek'e kadar Sovyetler Birliği döneminden kalma işleyen bir demiryolu bulunmaktadır. Kars ile Ahalkelek arasında demiryolunun inşası halinde Türkiye, Tiflis'e oradan da Bakü'ye bağlanma olanağı bulacaktır. Böylece Türkiye, Sovyetler Birliği döneminden kalma KarsGümrüAyrumTiflis demiryolu güzargahını kullanmamış olacaktır. KarsAhalkelek demiryolunun inşası, Türkiye'yi işleyen Güney Kafkasya demiryolu ağına bağlayacak ve böylece eski Sovyetler Birliği ülkelerini Türkiye'ye bağlayan KarsGümrü demiryolu işlevini yitirmiş olacaktır. KarsTiflisBakü Demiryolu Projesi, başlangıçta KarsTiflis Demiryolu Projesi olarak planlanmıştır. KarsTiflis demiryolunun inşaası hususunda 2629 Temmuz 1993 tarihlerinde Ankara'da yapılan TürkiyeGürcistan Karma Ulaştırma Komisyonu toplantısında bir mutabakat sağlanmıştır. Bu mutabakat çerçevesinde tarafların teknik heyetleri Samsun'da 23 Kasım 1994 tarihinde bir araya gelmişlerdir. Bu toplantıda iki ülke arasında demiryolu tesisine yönelik olarak yapılacak çalışmaların ortak bir çalışma grubunca yürütülmesi ve fizibilite etüdünün yapılmasının gerekliliği vurgulanmıştır. Söz konusu proje, 14 Temmuz 1997 tarihinde Gürcistan’ı ziyaret eden Türkiye Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile Gürcistan Devlet Başkanı Eduard Şevardnadze arasında ikili görüşmelerde de ele alınmıştır. KarsTiflis Demiryolu Projesi, Türkiye ile Azerbaycan arasında ulaştırma sorunlarını incelemek ve anılan projeye ilişkin görüşmelerde bulunmak üzere iki ülke ulaş