Katalog

imarlık ve kent Mimarlar Odası ve mimarlar farklıdırlar... ORHAN ŞAHİNLER Y u$anabılir vevrclcri kuranlar, uygarlık tcmsilcilcri/oncülcri. bagımsız. özgur mîmar ve mimar sanaiçdar farklıdırlar... Insanlık lanhinin snmut bclgclcrini. kıvanç verici yapılanm, görkcmli kenılcnııı m$a cdenlerdir onlar K.lasîk/antik Mısır. Yunan. Roma ve ortaçagın şaşırtıcı tapınakiannı: kaledrallcnni, ulu camilerini toplumlara, fopluluklanı kısarlayıp sunanlar üclişmiç. siîzülmüş îtet kühürlcrin kalıcı somui onıeklcrini yaratanlar, yani mimarlar, miınar sanntçılar... Degerlen bilinîp güvcn içtndc lutulduklarmda ö/enlc çalışlıkları o özcl ortamlarda vcrimliliklcri kcsınfÎKİz, baçanlan Kinırsı* olan iyi yctişmiş meslı*k(a$lar. Bugun dc şaşkınlıkla karşıianan olaganüsiü sonın;Ian hazıriayanlar. Aslında olaııaklan cn iyi kullananlar, dcgerlendirmek için çırpınıp didıncnler. Özclliklc karar odaklan, guç nuktaian finsallar hazırladıgında. ku$kusuz sorumluluklannın gcregini yapanlar. yapmaya çsılışanlar. Tarihi süreçtc uygarlıkhn somui katkılanyla soylu sanatçılar. Olaganüstü nitelikleriyle, farklı özelliklcnylc hüiun /amanlann seçkinleri. Antîk çagın. urtavagm» aydınlannıanın, modernisi dönemlcrin kent kunıculan* lck ick yapılann inşa cdcnleri mimarlar, mimar sanatçılar hîç şfiphcsîz farklıdırlar.., Roma. Fioraasa, Vcnedik, Paris« Prag, Istanhul gibi kfillür bajjkcntlerini yanılanlar, «a^ırtKM lasanmcılar. Fikir cmekçilcri. ıııclropullcrin ohujumunun aıdındakî yilma/ düşun i^çilcri. (kçmişin c^siz dini yapılan, modernizmin anıl&ıl binalannın fıkri malikleri olan VİIckeş mimarlar, mimar sanatçılar. Zaıran zaman cserleriyle Tann kaiına ula^an Ölflmsu/İLT4 sürckli kuksananlar, kutsanması gerekenler... Düşlc gcrçek arasındaki yaıatıcı, olağanfistu surcci. uısanmın maıMelc^tp aıılam buldugu haşan anuuv nıanvvi duyumu dolu dolu yaşayanlar. Kuşkusuz zaman /aman hayli yorgun. aancıli, sıkınlılı olan mimarlar. mimar sanatçılar. Yinc de ha«arılar vaat cdcn, surckli vaat cdcbilcn derinliklı. dcgiıik. degişken, pınltılı bır mmleğin sahibi olanlar... Mantık, clcştinl akıL dcnge, safduyu. hilgi, deneyîm, artislik/estctik değcrlcr ü/crinc kunılu vc o /eminlcrdc gclişen; hcr zaman, hcr ycrde maddı/manevi maliyctlcri yüksck olan mimarlar, mîmar sanatçılar. Sımrsız çözum olasılıklnnıida cn iyi fıkrc ulaşmanın gerekliltgi, özgünlük îsicginin/beklcntilerinin yarattıgı gLTİIimlcr. Taraflar arasında ve laraflar için çok ciddi mancvi maliyctler, kayıplar, hatta bunalımlar. Hcrdcta haşlangıç anlanııdaki uyum, anlayı$, uygar tavırlar. /amanla vc /aman içiııdc ıkgışcn; mimarlam kaışı duyulaıı güvcnsızlik. ku$ku. farklı dil ve olumsuz davraıuşlar. Öraegin mimann; M mekflalann manlıklı, işlevsd yoramtarı, kallanımlan \v ilişkilerdc uyunı, bitünlflkdvnge* abartıdan/modadan kaçınma^. Zcvklende yalınlık, k*rarlarda latarlıiık, lulmlılu 1 sireUilik, haskın kültürel degerfcrr aldanmama * istemlennın ya da uyanlannın umursanmayı^ı ve gevcrcı/lcşnıcsi. Nc ya»k kı aonunda btı gclişmelerden kayıplı vıkan mimarlar ve aslında huilfin laraflar... Mimar sanatçılann artısiık, cstetîk kaygılanna. istemlcrinc karşı olu^an bilînçli veya ivgüdüscl direnç, ktf|> lavırlar Sonuçta taraflar arasmda /amanla tlaha da artan kültürel çelişkı, l'arklılıklar. uzaklıklar... Müellif mimarian dnjlayan hjksı/. davnuııylufaı yeni arayışlar. SAz konuKu Nüreçie yalnı/ kalan, jnünızlığı daha da bclîıçinleşen mimarlar, mimar sanatçılar.•• • • Hleftirel akltıı bütünlügünft, adeta kutsallıgmı; mantıgt. sagduytıyu. dü$ü. diişüıı katkılarını ve va/pt\ilmczliginı cn gfiçlu şckildc icmsil eden mimarlar vc mimarlık. Hcr tür kalıci/gcçıcı mcsajlan vermcsi beklenenlcr. lurr /aman akılcı /aralcllcrle açıklaııahilir fantczilcri arayan mimar sîinntçılar. Y«T>ama yansıtılabîHr, gervegc dönuştüriilcbiiır dü^üncclcrin anlında dıdinenler. Gerçekçilik/sagduy u> la birlîkte duygu.sal açılımlan, ennjiyi de en yulwck diucyde tutması istenenler. Amaçlan. .sıınuçlan, usllcndiklcri sunımluluklanyla çorak, sinîk dfınyanın umudu olanlar... Mcslcginc kar$ı duyariı mimarlar. mimar sanatçılar, lopluında /amanla oluşan simfsal değişim. hızlı sınıfiial kaymalarla hagınlılı kültürel yozluk, bo$luk bir bakıma kültürel sefalcttcn, yani 'bsya£djk dayat ması/ıuhasmdu* da sakınınalıdırisr Mimarlar, mimar sanaiçilar. aynca ycnı. çok da iyi bilinmeycn vc tanınmayan bir durumla da karşı karşıyalar. Yurtiçi ve yurtdişı rckabet alanında gtıltba bira/ «aşkınlar vc dogal olarak işsi/lik tchdıdi altındalar. Oysa mesleklerinde w ülkclerindcki maddimanevi saısıntılanı. bchnii/liklcre, sıyası. ckonomik krizlere, degişim vc dönü^ündere ber zaman hazır ulmalılar. Paramn ($cytani) •4Riicö"nün yarattıgı yeni ortamda tam 44teslîmlyetleri*' istcnenlcr, zaman zaman küçük düsürülcn benzersi/ sanaun temsilcileri. nc yazık ki. her zamankinden daha fa/la yalnızlar... Mevzilennı yîtirmcmck için hiç kuşkusu/ Mimarlar Ddası'yla dayanışma içinde, Mimarlar Ckbtı*nın örgütleyici önderliği, mücadelccî gclcııcgı. güçlü desteginde; SzgunNîklcrini. özgürlüklerini, farklılıklannı koruvarak zamamn olumsuzlııklanna karşı dircnmelılcr... Sonuç olanık. sanatlann uncüsü olan minuırlığın hızmelkirlan, bilgiyi, tcknigi, tcknolojiyi innan yaranna cn uygun biçimde kullanan nıekân kunaııları, uygarlıgın seçkin bireyleri mimarlar. mimar sanatçılar hiç kuşkusuz farklı konumdadırlar !••• Ralmondo D'Aranco'nun Botter Apartmanı projeai Pera (19001901). btanbul'da Tophane Camteı. 9