Katalog

imarlık ve kent C f \ eçmişten VJI devraldığımız ve bugün inşa etmekte olduğumuz yapılı çevre, belki biz mimariardan başlayarak ama yapı ile ilgili tüm kesimlerin, siyasîlerin, yöneticilerin, işverenlerin ortak sorumluluğundadır. Yapılı çevroden, mutlu değllsek, kusuru sadece mimarlarda bulmak olası değildîr. Sorumluluk hepimizindir.' Toplumumuz ve mimarlığımız DOĞAN TEKELİ K enl lcrin vc içhulcki yapılarui niteligi, u kcrıtlcrdc yaşuyaıı toplumlunn uygarlık düzcylcrini gösterir. Vatan, sadccc ugruna kan dokiiicn loprak parçasj dcgil, üzerindcki uygarhk cscrlcri ılc vaiandır. Uygarhk goslergesî olan m imarlık cscrleri ve düzcyli yapılı çevıvler isc mimann tek hnşıııa gcrçeklcglirchileccgi tşlcr «lcgıldir. Bunlur. anıuk knmtı ya da özel kcsınıdcn işvenrnlcrlc hirlikcc, toplumun koydugu kurallar, yaplıgı dîi/cnlcnieler Kiııdc loplumun olanaklan ılcgeıveklcslirilcbilîr. Hu hakımdan. gevmi$tcn dcvraldıgıını/ ve bugün ingn eunekte oldugumu/ yapılı çcvıc, bclki biz mimarlanlaıı başlayarak ama yapı ile ilgili tüın kesımlcrin, siya.silerin, yöncticilerin. işvcrcnlerin ortnk snnımlulugundadir. Yapılt vcvredcn, egcr mııtlıı dcgilsek. kusuru sadecc mimarlarda bulmak olası degildir. Sorumluluk lıepııııi/indir. Elli yil önce'l ürkiye Mimariari^bM'nin kuıulnvısj ile mimarlarınn/ ilk defa yasal biryapı altında loplunnıış vır örgüılcnnii^lcrdır Hu örgiitlenme, mimarlann yapılaynada kendilerine düşcn Siinıınlulugu bclirli kıırallar ve deııetinı uliıııda yerinc gelırebilınelvTİnt safilama yulunda önenılî bir pelişmc olmuşiur. Bu yıl. örgfıilenmeniizin ellinci yılmı yaşıynru/. Ben. bu sürecin lümünü Oda'nın scrbesl mimarlık yapan bîr üyesi olarak yayıdım. Kurulus yıllarımızı harırlatlıfımda ilk kon^rvlerimizin sevincini. hc\ocauını, ümillerimizî, bcklentilerimi/i yenidetı ya$ar gibi oluyorum. Bu elli yı/da nerden nercyc geldık? Kıı^kusu/, buyflkgeli^mderya^djk. Tüı*iye'nııı NSO'lcrdeki sekiz yü/ ıninıarı oiu/ hc> binleri buldıı. IWı mimarlık okulu yerine bugün otu/dan fazla okulumu/ var. Diî/cnli yayımlanan tek bir mimarlık dcrgisı yerine, bugün kurumlaymı^ bir du/incdcıı l'a/la düzeyli dergiınız var. Yapı sanayiimiz geliîjli. I lıvbir mal/cnıc ithal etmeden çagdnş yapılıir yapabiliyoru/. Rn gelişıni$ ülkelerdekılerdii/eyınde üriin vcrcbtlcrı ama «»laııaklan kısıllı serksi mimarlık hünılannıız. uluslararasi başanlarımız, ödullerimi/ var. Ama. bunların yanmda. pek çok da eksıgimi/. ycni beklentilerimı/ var. Yııkunda, yapılı çevre ile ilgili loplumsal sonımlulngumuzdan söz etmiştim Ru sorumluluk ikî abııda iKİakIanı>'or. Hi/e miıas kalan degerli mimarlık cserlcrini ve yapılı v'cvreyi en iyı ^ekildc koruyup gelecvk kuyıklanı akiamıak ve bugün in$t etmekle oldııgumıı/ vcvıoniıi dü/eyli ve niiclıkli olnıasını saglamak. Mimarlar (\lasi, elli yıllık gevmişinîn bütiin ttönemleriıule iıer iki alanda ıııimarkıra düşcn sorumluluk payına devamlı bu ıluyarlilıkla sahip çıkmı^tır. Özelliklc, bugünkü Oda başkanımi/ın vc arkadaşlatının devamlı çahalan stıııucııniia, lıonüz lam yelerli vc yaygııı olmasa da kaınuoyunda bir kuruma biltnci »jlu^nıgunu, ülkc gcııelindc çtık ^ayıda güzel orncklerle gftrüyoru/, seviniyoruz. Ancak. ycni yapilu^ma konusuıula aynı luplıımNal hiliıu; ve duyarlılıgı gütcmiyuıu/. Uu, kuijkusuz, sadece Oda'nın ba^msızlıgı soyilnıamalıdır Son ellî yılda göriilmemiş bir kcnllcşme yu^ınan ve lümüyle aydmlannuMnı lamaıtilayanmıııı^ bir loplumda lxıylc bir duyarlılıgı yaratabilmck clbcUe, daha gok. daba yugıın çahalargerckiircccktir. önümü/deki döncııılerdc. Mîmarlar Odası vc mimarlar loplulugu olaıak hepimi/in hı/metınde oldugumıı/ toplumln daha hanşık yayıınaım/ gcrektiginı düşünüyonım. Mimarlığın yol goslertci o/Jugu kudar bîr hi/mct mcslcgi uldııgumı galiha unuluyuruz. Dclki de mimarlar olarak yetiî>rnc dnnenıimi/de bize verilcn ı^luma yol gostcricilik görevini abartıyor, kendimizi bir bakıma bir fildigı kulcyc hapsedenek devamlı muhalif, devamlı muisuz oluyoruz. Soıunlarııuı/ı loplumlu |iayla^makian daluı v«>k kendi oramı/da konuşuyonız. Toplum larafından anlaşılmadıgımı/<ları yakjnıyoru/. Ama, (oplııınıırı gcrçek ihriyavlarmı anlama çabalanmız yelerli olamıyor. Kanınıea. mimarlık cpiîimimiz dc bir fildi$î kulede. Bugün birçuk ogıtim kunımumuzda, tasarınh:ı. yuruiıcı minıar ycli^Urınck umavlanıyur, dîngin. saglıklı. sağlam yapı yapmayı öğreimek yerinc. her ögrencinin dfinyanın dcneyimci, yıldı/ mııuarları gibı pmjc yapıııaları bckleniyor. Önümil'/deki donemde ço/ulmesîni bekledigimiz koıuılar vuı. liirincisi. yapı yapmak iv'n jıcrokh yasal i/inlerin alınmasımn ınamlma/ bir bürt>krasiyc bogulınasıdir Bu süa\* buraıla aıılalılamayacak kadıır u/uıı. karmaşık bir hal aiıııı^ ve işkcnccye dönü^iTUj^ıür. llu ncdenle. ariık nercdeyse yapılanmı/ın yü/dc ycuııi^i kaçak yapı olarak in^ı cdilmeklcdir. Ru siirmn sadeleştTrilmcsinde hükflmctc yardımcı olm;ıh\ ı/. Bîr ba^ka sorutıuıııu/ <<crbcsl ıııinıarlık bürolanmı/ın gfıvlcndirılmeüidir. Uluslanrası slandartlaragînv v«>k düşiık iureilerleçalı$nuık /orunda kalan luırolaıımı/ hıt lürlü ycterınce gclişîp gf«;1enemeıııekledir. llalbuki hugün ülkemi/ilı* bıriken scmıaye. ge^mi^ yıllara gurc vnk daha ruiyük, kapsamh. kompleks yapılar yuptırma ıhlıyacını duynuıktadır. () zaman. güvcnıncdiklerî bürolurımız yerine bü>iik yabancı bümlar görev lcndimıc yoltınu scçmektcdirler üu tutum sürdükve. yapı laalıyclııni/ın büyük çogunlugu ile yabancı bürolann eline ge^mcsi kavmılma/ olacaktır. Öniimü/dckı dönemlerde. sorunlarmıı/ ve aınavlarunı/ı drajnı/tbı bir koııscıısüsc ula^aıak daha ııet, daha sınırlı hir $ckilde saptamamız vc ıvnlsm elde ctmck ivin her hirimi/in Oda elralında kiliıleıuıvk ivteııliklc çahsmamız gcrektigini dü^üııüyorum. Meslck (klamı/a birçok elli yıllar. birçok haşarıhır diliynnım. 10