Katalog

S A R I Y A Z I L A R Genç bir şairle konuşma "Benim anlayışıma göre şllrin llkelerl sanatın itketeri ile birleşir. Bunlar da önce toplumcu, sonra da gerçek blr sanat değeri taştmasındandır." Asaf Çiyiitepe Seçetv TURGUT ÇEVİKER Yazımızın ana başlığında "Genç bir şairle konuşma" dedik. Bu yazı aynı baştıkia "Yirminci Asır" adlı haftalık derginin 18 Temmuz 1957 tarihlı 257. sayısında yaytmlanmış. Okurlanmız hemen hatırlayacaklar ve asıl ününü tiyatroyla yapmış bu sanatçımızı tanıyacaktardır. Asaf Çlylttepe (bu yazıda Çtğlttepe olarak geçiyor) 19341967 yıllan arasında yaşadı. Galatasaray Lisesi ve Tıp FakOltesinde okudu. 195456 yıllan arasında amatör bir topluluk olan Cep Tiyatrosu'nda oynadı. Tiyatro öğrenimi için o yıllarda Fransa'ya giden Çiyiitepe başta Theâtre National Populaire olmak üzere bazı tiyatrolarda oyunculuk ve yönetmenllk yaptı. 1960 yılında istanbul Beledlyesi Şehir Tiyatrosu'na girdi, 1962 yılında da arkadaşlanyla birllkta Arena Tiyatrosu'nu kurdu. Burada sahneye koyduğu ve oyuncu olarak da görev aldığı Altred Jarry'nın "Übu" ve J. HafBk'ln "Aslan Asker Şvayk" oyunlan büyük yankı uyandırdı. 1963 yılında Ankara Sanat Tiyatrosu'nu kuran Çiviltepe Somuel Beckett'ten "Godot'yu Bekterken'Nlkolay Gogol'den "ölü Canfar" Cahit Atay'dan "Su/tan Gslln", Brecht'ten "Arturo Ul'nln Yuksellşr ve Orhan Kemalden "72. Koğuş' gibi dönemin önemli oyunlarını yönettı. "72. Koğuş'la 1967'de en iyi yönetmen seçildi. Aynı yıl Ankara Sanat Tiyatrosu'nun Anadolu turnesinde geçirdiği blr kaza sonunda öldü. Edebiyatla da uğraşan ve şiirlerini çeşitli dergilerde yayımlayan Çiyiitepe ile bundan yaklaşık 32 yıl önce Selma Yazoğlu'nun yaptığı söyieşiyi aynen yayımlıyoruz. " Şliıierlnlzde söylemek istediklerinizl söyleyebiliyor musunuz? Ç1GİLTEPE BütUn yatarlar, anlaınıak istçdiktcrinc ancak yaklaşırlar. Istcdiklcrini taın olarak vcrebilcccklerini sanmıyorum. IWylc olsaydı, çnk sayıda biiyttk yazar olıırdıı. Bcn de, söylemek istediklerimin çok a/ına vanyorum. Ayrıcu, sOylenmek isteneıı şey de öııemlidir. Memleketimizde. bu devrede pek* çok Insan şairim diye geçiniyor. Bu kişiler, gerçek ölçülere dayanılarak değerlendirilebitiyorlar mı dersiniz? iyi şairle, kötü şair birbirinden ayrılabilîyor mu? ÇlGll.TBPk Sö/ünil eıtiğiniz ayırmayı sanatlaen yakından hağıniısı bıılunan ^evrelerde bilc kolaylıkla yapanııyorlar. En çok satıkııı dergileıin ••ayfulannda çok geri ıııan/utııeleıin şiir diye ılcri süriildüğü biı gcıvekıir. Doğal ularak, sanat (,cvrelcı îııiıı yapumadığını lıalk ıubakalarından istemck biraz crkcndir. Cicrckcn şcy, bu anlayışsı/Jıgı ortadan kaldırmaklır. (.) dcrgilerin koUl iş yapmakta olduklarını srtyieyip ya/aısnk ayrımımı/a yararlı olıını/. Eskiler, genç şairlere neler bıraktılar? (.•İGİI.TEPE VıLııı/ kendileriııi okııyup şair bilen vc bunda direııcn bit süı ü okur. Şiirlerinizde neyı söz konusu ediyorsunuz? ÇİOİITF.PIÎ Çoğunlukla. sevi "aşk"ı kcndime komı ediyorıım. Ama benim sevi dediğim jeye bııgim yeryu^ünde insanları ilgilendîren her şey katılryor. Onun içitı, olunilu bir sevi dersek dalıa doğru oluı. Şiir yeni bir yola döküldü. Sağlam temeller üzerine oturmaya çalışıyor. Daha da sağlamlaşması için neler gerekiidir? ÇİĞİLTEPE Söylediğiniz gibi, jiir sağlam leınetlcre otıırniuşsa, mesele yok. Ama sağlam görHntip de, aslında öyl* olmayan yalnızgoruntüde kalan şiir geri şîirdir. Geçicidir. Şiir için en sağlam lemel okuyucudur. Onun yararıııa, onun güzclliklerine giden şiirlcr başarı kazanacakıır. Okuyuçunun guzellikleri daha gelismemişse, şiirin bir cgitmen olarak da öncmi vardır. İkinci yeni neyln nesidlr? ÇİÖİLTEPE Kesin olarak bilmiyonım. Çünkı) şimdiye kadar anlayamadım. Aslında onlar da, aniaınamak gerektigiıti ileri iürüyoılaı ya! Çultşmalartnı bcğcniyorunı, Bu v'alışmalarmın olumsuz olınusı onlar icin bir kayıptır. Simdi siz ne yapıyorsunuz? Ç I O l L T t P E Önce ne yolda olursa ulsun hayatımı kazanmak LMİyorum. Bunun için bazı araçlarım var: Okul, şiir, tiyatro gibi... l.i Asal Çiyiitepe ÇtfliITFPE Sorunuz bizim sairlerle ilgiliysceıki.si aitında kuldı&ını kimse yoktur. Fransız ya/arlarıııdan ba/ıları etki yapmış olabilirlcr. Şiirin ilkeieri var mıdır? ÇİĞİU LPfc Benim anlayışıma göÇİOİLTHPE Beş altı seneden beri rc şiirin ilkeieri, sanatın ilkeieri ile birlecn çok bu ıtlrde başanlı okluğuıııu san şir. Bunlar da, uncc toplumcu, sonra da dığıtndan ftttlrü şiir ya/nuıkiayım. Çok gcrvck bir sanat değeri taşımasındadır. kolay, ü/erinde fa^la düşUnnıcden, ilk Sanat tlcgcri deyincc, kişilik ve bazı esteyazdıklanma yeni ilaveler yaptnadan şiir tik taktörlcr s<V konusu edilebilir. yazarım. Ba/en de, birkav dcncmcyi ıck Şiirde esas aldığınız bir şey var mı? bir siir haline sokluğum vardır. Şiirin başarısım sağlayan esas unsurlar Budeki şairlerden kimleri beğeniyor netordir? ÇlGtLTEPE Şiirde, cn csaslı ilke, insunuz? sanlarla doğrudan dağruya ilgili oluştur. Çlöil TLPE Bu soruya cevabım çoİnsunlan anlaiırkcn, doğru ve gcrçck tağu zanıan ayıııdır... Sabri Altınel, Yılınuz ııımlar yapabilmck, cskilerin dediği gîbi Grııda, Alııneı Okıay. Etktsi aitında kaldığmız şair var mı, samimi olmak gerekir. Başarıyı ben biraz hunda arıyorum. oldu mu? Bu tanımlara ycni ilaveler yapmak da çok kolaydır. Üstelik bu somıca varılauağını sanmıyorıım. Ne zamandan beri, niçin. nasıl şllr yaztvorsunuz? Konuşan: SELMA YAZOĞLU umhuriyet Gazeıesi lıcı yıl, farklı konular uzcrinde bir Yunus Nadi Arrnağanı tcrtipliyor. Bu yılki arnıagan cn güzel şiir vc şiirlere vcrilccckıi. En gilzel şiir armagantni Âsaf Çiğiltcpc kazandı. kendisi 24 yaşındadır. Galatasaray mezumıdur ve simdi Tıp Fakültesi'ne devam ctmektedir. Fakültenin kaııtininde kendi.siyle konı.ı$(um. Size göre şiir nedir? çlölLTEPE Bu sorunu/a jimdiye kadaı kiımeııin kesin olarak cvvap vornıi> olduguııu saıınııyurum. Ba/ılan, kcndilerine goıc uınuıılar urıaya atmif lardır. C 20 ÇERÇEVE Ocak 1989