Katalog

8KASIM 1998. SAYI 659 gog'u ise 150 kişiye inen Yahudi nüfus nedeniyle eski canlılığını yitirmiş... Gençlerinçoğu Istanbul'a gidiyorlar vc gcri dönmüyorlardı. Din adamı da kalmadıği için önemli günlerde ibadetlerine yardımcı olmak amacıyla Istanbul'danhahamgeliyordu. Dünyanın en eski Hristiyan kiliselerindcn Sen Piyer ve Antakya Mozaik Müzesi, bu şehrin zaten zengin olan tarihine zenginlik katıyorlardı. Antakya' nın araba girmez dar sokaklannda dolaşmak, yüzlcrce yüa tanıklık etmiş evlerinin içinden gelen farklı seslere kulak vermek, bu şehri yakından tanıyanlar için bile çok çarpıcıydı. Dünyanın dört biryanmdangelmiş41 yabancıgazetecişaşkınlıkiçindeydi. Antakyalılar, 2000. yıl kutlamalarında önemli yertutacak Sen Piyer kilisesinin çevre düzenlemesinde karşılaştıklan güçlükleri Fransız yönetimi, burada bir müze yapmaya karar veriyor. 1939 yılında Hatay, Türkiye topraklannakatılınca,çalışmalarsürdürülüyor ve müze bu çalışmalann tamamlanması üzerine 1948 yıhnda ziyaretçilere açılıyor. Mozaik müzesindeki eserlerin büy ük bölümüM.S.2.yüzyılaait. Buresimlerde,odönem yaşamını yansıtan çok değerli görüntüler yer alıyor. "Mutlu Kambur", "Dyonisos'unZaferi", "Mozaik Büfe","ZenciBalıkçı", "Kötülüğün Gözü" adlarıyla anılan onlarca mozaik tablo, duvarlan süslüyor. Şarhoş Dyonisos, yanındaki çoban çocuğa dayanarak yürümeye çalışıyor, elindeki şarap kâscsini ise yanıbaşında yürüyen köpeğinin ağzına boşaltıyor. Çıplak erkek resimleri yanısıra, gözünü bakanın üzerinden eksik etmeyen bir portrenin de yer aldığı bu müze, 2000 yıl önce Hatay'ın yaşadıklannın tanığı. 2400yılhkHitlt Heykel Atölyesl Antakya Gaziantep yolu üzerindeki Yesemek Açık Hava Heykel Atölyesi 100.000 metrekarelik bir alan üzerine M.ö. 1375'te kurulmuştu. M.ö. 800yılında, Asurlulartarafından yakılıp y ıkılınca yanm bırakılmış hcykeller dağın eteğinde öylece kalmıştı. "tkiz Ayı" kabartması, "Savaş Arabaları" kabartmalan yanmkalmıştaşheykellerden bazılanydı. Hititli heykeltraşlar, yöre halkı Hur'lan da çalıştırarak, dağın tepcsinden heykel olmaya uygun taşlan çıkartmışlardı. Büyük taş bloklan en tepede yontuluyor, kaba bir şekil verildikten sonra aşağıya indiriliyordu. Burada yeniden yontulan heykeller ana hatlany la ortaya çıktıktan sonra dere kenanna getirilip arabalara yükleniyor, nereye dikilecekse oraya götürülüyordu. Heykele, son şekl i sanatçısı tarafından yerinde veriliyordu. Ycsemek köyünün Karatepe sırtlannda dağdan aşağıya dizilmiş yanm kalmış heykeller bütün yontma sürecini gözlerönüne seriyordu. 2400 yıllık tarih, daha dün gibi ayrıntılarıyla duruyordu. Yukarıdan aşağıya indikçe belirginleşenyontutaslaklannınsayısı300'üaşkındı. Kültür Bakanlığı, yanm kalan heykellcrin bulunduğu alanı korumaya almıştı. Yesemek'inbugünkü köylüleri zenginbir tarihin yanıbaşında sınırlı olanaklarla ya Şarabuu kSpeğiyle paylaşan Diyonisos... anlattılar. 30 milyar civarında bir paranm, burokratik engeller nedeniyle bir türlü ellerine ulaşmadığından yakındılar. Bu kadar önemli birprojenin, ncden bürokratik engelleretakıldığınıanlamakgerçektenzordu. Dünyanm ilk üniversitelerinden biri Harran 'daydu Şimdi sadece yıkıntdan var. şamlannısürdürmeyeçalışıyorlar. Köylüler ve çevre halkı, ilçeleri Islahiye'deki okullarda öğretmen yetersizliğinden yakındılar. Nereden nereye diye düşünmemek elde mi? 2400 yıl önce heykeltraşların çekiç seslerinin yükseldiği bu yamaçlarda şimdi "Öğretmenimiz yok" sesleri yükseliyor. Gaziantep'tenAdıyaman'adoğruilkdurağımız Dülükköyüydü. Dülükyakınlannda, birçok mağara ve ibadct yeri kazılarla ortayaçıkanlmıştı. Kazı çalışmalannı yürüten bir Alman arkeologdu. Anadolu'nun ilk Mitras tapınağı burada ortaya çıkartılmıştı. HristiyanhğınAnadolu'dayayıldığıdönemlerde gizli güçlerin yeraltı tanrısı olan Mitras'atapanlar burada ibadetediyorlardı. Pers kökenli tann Mitras, Hristiyanlık güçlendikçe yok olup gitmişti. Mitras tapınağı da, birçok inanç akımı gibi ibadeti yer altına taşımış, amayok olmaktan kurtulamamıştı. Sarhoş Dyonisos ve köpeği Antakyalılann en çok gurur duydukları yerlerden birisi de Antakya Mozaik Müzesi. Hatay, Fransızegemenliğialtındayken 1932 yılında başlayan ilk bilimsel kazilarda çok değerli mozayiklerin ortaya çıkması üzerine, Sen Johanna'nın İncll'l... Fırat nehri, Güneydoğu Anadolu'nun tarihinde hep önemli bir yere sahip oldu. Böl«*" Genç arkeolog Therasa Goel, Nemrut Dağındaki kazılara ilk geldiğinde yıl 1953'tü. 32 yıl boyunca tek bir kazı sezonunu kaçırmadı. Nemrut'la bir bütün olmuştu. Kendisini Kommageneli sayıyordu. Sonunda yaşlandı ve gelemezoldu. 1985 sonbahannda veda ettiği Nemrut'u vasiyetinde de unutmadı. Külleri bir gündoğumunda Nemrut'a serpildi... Antik Arsemia, arkeolog Therasa 'nın ya$amını adadığı bölge. Çocuklann bastığı bu topraklarda hep onun izlfri ı m.