Katalog

('UMHURİYET DERGt Terry Eagleton: "Entelektüellerin proletaryadan ayrılışı, sadece bölgesel Batıcı bakış için birşey ifade eder. Çünkü dünya genelinde işçi sınıfı büyümektedir. Dünya çapmda konsernler söz konusuyken sınıf kavramı neden terkedilsin ki?" Bu sınıf kavgası d e p de nedir? nülsiiz bir öğrencisi olarak göriiyor. Durumıı oyun bozan bir şekilde bctimlcrsek: Bundan sonra ncyin geleceğini henüz bilmesek de, postmodcrnizm vc Marksi/m demodeolmuş durumda. Postmodernizm tarafından öngörülen "tarihin sonıı"nun anlamsız olduğu, tarihin gcri dönüşii ile kanıtlandı. Tarihin geri döniişü, sosyalist dünya görüşünün de i'jini bitirdi. Bu yorumu çok aşırı buluyorum. 19K9 olaylanpostmoderndüşünceiçingerçekten bir sorunteşkilediyordu:Daha büyük tarih O xford Üniversitesi'nde Ingiliz Edebiyatı Profesörü olarak görev yapan Terry lîagleton Marksist yazın ve eleştirinin en ünlü isimlerinden, postmodernizmin ise en dişli eleştirmcnlerindcn. Dic Zcit gazctesinden Jörg Lau 'nun Terry Eagleton'layaptığısöyleş.iyiaktarıyoruz. Profesör Eagleton, sizpostmodernizme olan biiyük ilginizden dolayı sıradışı bir Marksist portresi çiziyorsunuz; hatta Jacques Derrida sizi kendi öğrctisinin gö Terry Eagleton: "Sosyalist elestiri, sosyalizmin sonıı sayesindeyeniden önem kuzandı.' sel değişimlerin meydana gelmesinin olası stilleri süpermarketinden yapan, felscfi baolduğudüşünccsindcnvazgeçilmişti.Doğu kımdannıükemmelleşmişbirtüketicigörürAvnıpa'daki demokratik devrim bu düşünce ler. Böylesi biröznelciliğin antirasyonalizmi yi geçersız kılmıştır. 1989'un etkileri, şüphe bazenycnibirfaşizmınyakınlanndadolaşır. siz, budüşüncenin bironaylanması olarak da llkitamamcnyanlışdeğildiramaikincisitayorumlanabilinŞuanbütüntoplumlarlibemamıylaabartılıdır. ral kapitalizme geçmiş durumda, bundan Modern öznc, mucitlcrinin de dediği gisonra gelecek olan birşey deyok. Izninizle, bi,yıkıcılığın bir faili mi artıkyoksa solun karşıtaçıdanhesapedelim:Sosyalizm,ticakorktuğu gibi müphem bir zaman ruhu ri güçlcri son zincirlerinden de azat etmiştir ahmağı mı? lüm tahrip cdici sonuçlarıyla. Belki de sosBuna karar vermek kolay değil. Bir yanyalist elestiri, özellikle sosyalizmin sonu sa dan postmodernizmin öznelciliğc eleştirel yesinde yeniden önem kazanmaktadır. birbakışı var. Buna rağmen.ticarigüçlerin Yani, Jean Francois Lyotard'in betimle zincirlerinden kurtarılmasınınsarsılmaz bir ideolojikçerçeveoluşturduğunugörüyoruz. mişolduğu "Büyük AnlatılarınSonu"na Aile, gelenek vc otorıtenin koruyuculuğu inanmıyorsunuz? Farzedelim ki sosyalizmin ve belki Aydın keşfedi I iyor her ne kadar bunların tümü tilanma'nın da, biiyük anlatısı sonuna gelmiş cari güçlerin anarşik etkisine zıt düşse de. Ben postmodernist müphemliğin bu çelişkitir. Budurumgeçerliolsabile: Kaybolmaya li durumdan ileri geldiğini düşünüyorum. başlamamış olan dahabaşka pek de küçük Postmodern düşünce, kapıtalizmin problemolmayananlatılaryokmudur?Ben,kapitalerini alıkoymak için kullandığı ideolojik lizmin özsunumunu çok güçlü büyük bir anlati olarak görüyorum.Sömürgecilikveson çerçeveyi sorguluyor. Amaelcştirisi hükıncradan ortayaçıkan etkileri de büyük bir anla denticariideolojininsınırlarıiçindckalıyor vebuyüzden de eleştirel değil. tı oluşturur. Buanlatılartamamen birbirinin aynı,aynıkalıptançıkmaşeyler olarak görülHazır çelişkilerden bahsederken, Clinmemeli. Ben hcryerde, kcndi özel vepolitik ton ailesindeki etik iş dağılımını düşünevrenimizi düzenlemek için kullandığımız meden edemedim. Bill Clinton seçimlcri büyük ve dramatik anlatılarla karşılaşıyo"lt's the economy, stupid" lafıyla ka/anırum. yor. Ve sonra Hillary Clinton, geleneksel birliklerin şifalı güçleri adına ant içerek, Bir keresinde postmodernizmin "mo"I t takes a village" başlığı altında bir birdernizmin negatif gerçekliği" olduğunu lik ve beraberlik manifestosu yav ımlıvor. söylemiştiniz? Bu neanlamageliyor? tivet, işte bu, bizim konurnu/ladoğrudan Postmodcrn çevrenin pek sevdiği bir keliilgili.BirleijikDevletlerçelişkilerinenaçık meyi kullanmak gerekirse, negatif gerçeklik yerine"yapıçözüm"dediyebiliriz. Veyabe biçimde günışığına çıktığı ycrdir. Orada, nim için hiç fark etmez: Postmodernizm, Tanrı veanavatan adına Avrupa'nın yakışıksızbulduğubırsekildcantıçcnpohtıkacılar modcrnizmin "gizlikalmiijaltmetnini" meydana çıkartır. Postmodernizm, modernizmin görürsünüz. Oysa kı bu polıtikacılar saltık yararcılardır. Ingiltere'den bir örnck geldi üzerini örtmüş olduğu sorunveçattşmalara aklıma. Orada ticari radyoyayınını destekleışık tutar. Benim burada negatif bulduğum yen,amabuaradayayındakafiyeliolmayan şey, bu düşüncenin politik gündeme hiçbir katkıdabulunmamasıdır. Birprojehazırla' modernist şiirlerin yayımlanmasına karşı çıkan birpolitıkacı var. Burada ultrarnodernizmak bir yana, en küçük bir öneride bulunmin ve antımodernizmin bırleşme biçimi mak bilc postmodernler için eski modernizm örncğine geri dönmek anlamına geli muhteşem değil mi? Bizim postmodernizm olarak adlandırdığımız şey de aynen bu geriyor. Kendisinden ne pahasrna olursa olsun limli bölgenin içinde. kaçınılmakistenenbirçağasaplanıpkalınması çok sorunlu. Bu"post"un postmodcrAkademik söylemde, "başkalık" çok nizmdenpostyapısalcılığadekneyi ifade etrevaçtabiranabaşlık. Başkalıkkutlamatıği bugüne değın tam olarak açıklığa kavuşları ile politik alternatifsizlikte kendiyle muş değil. Modernizm kesin olarak geçilmis uyuşma nasıl birbirinc bağlaııtılandırılamidir? Yoksa sadece modernizmin bazı yön bilir? lerimi? Aslında, bir taraftan sıstcmin bir dişi olmadığı hissiylc yaşanırken, diğer taraftan Fransız bilim teorisyeni Bruno Lautor "Biz hiçbir zaman modern olmadık," id "öteki"nden bu kadar çok bahsediliyor olması garip. Benim için burada sorulacak sı>diasında bulunuyor. ru, bazı a/ınlıklaıın inandığı gibi, bir politiBazı postmodern düşünürlerdebizimhep kanın salt farklılık üzerine kurulup kurulapostmodern olmuş olduğumuzu iddia edimayacağıdır. Sonunda, sonucu bclirtcn şcyyorlar. Ama postmodernizmin gerçekte ne lerde, birbırımizle konuşabiliyor olmamız olduğunu söylemck zor bir cağ, bir bilinç gerekli. durumu,teknikler,yöntenıler,fikirleredair bir önerme? Buradan bir çağ anlamını çıSizinpostmodernizınlesürdürdüğünüz kartmakgüç. Kendinibirçağ olarak betimletartışma, aslında ideoloji eleştirisi kalıpmek, kendisinden kaçınılmakistenen bir sc ları içerisinde dcvam ediyor. Ama, postimanın kopyasını çıkartmak anlamına gelir dcolojik bir zamanda yaşadığımızda söydi. Derrida, bu y üzden bu soru karşısında da lencbilir. Buııun sizin durumuııuzu dcğişözellikleçekingen kalır. Dertirmesi gerekmez mi? rida'nın, düşüncesinin kaçTümideolojilerıgeridebıKITAPLARI... mayaçalıştığı tarihsel düzenraktığımızı söyleınek kadar lcmcnin inatçılığına kar^ı ideolojik başka bir önernıc • Azizler ve Alimler özcl birduyarlılığı var. olama/.. Balkanlar, Ortadoğu, (Yazdığı tek roman), Kuzcy Afrika ve AmeriAy nı zamanda uzun süreÇeviren: Osman ka'nınortabatısıideolojiden dir büyük bir inatçılıkla Akınhay muaf bölgeler değildir. Ve "özııenin kayboluş.u"ndan • Ideoloji özellikle ideolojının kızgınbahsediliyor. Bugünlerde, Çeviren: Muttalıp özcan laştırdığı krizlerden geçilmezamane öznesi olmak iste• Edebiyat Kuramı yen tarihsel bir momentte, yenin, "parçalanmış" ya da Çeviren: Esen Tarım Batrdakibirkaçkişiideoloji"ycr değiştirmiş" olması gelcrin sonunun geldiğinden • Postmodernizmin rekiyor. Bir Marksist bu kobahsetmeye basjlıyor. Ne bınudaneder? Yanılsamaları çim insanlarbunlar? Utah'da, Çeviren: Mehmet Küçuk Postmodernizmin sol eleşUlster'de veya Filistin'inöztirmenleri, parçalanmış ve (Bütün kitaplan Ayrıntı erkbölgelerindeyaşamadıkmerkezsizleştirilmiş öznede Yayınlan'ndan çıktı.) ları kcsin. Burada, kapitalist olsa olsa, alışverişjni yaşam