Katalog

CUMHURlYET DERGt Halikarnas Halıkçısı, Izmir'deki ilk evininpenceresindeSamim Kocagöz veHüsamettin Bozok 'la... durağindaki oevde, ışığınınyandığını görür, ş * mizidüzeltmeyeçalışıyordu. Birdenyürcği sıkıştı, gözleri karardı, yere düşüp bayıl "Balıkçı çalışıyor!" diye sevinçle bakardı pencereye. dı. Sözlerininyarim kalmasınayanıyordu. Bu Bodrumtutkunuyazarnedengelmişti Öte dünyaya göçmüş olmalıydı. Iki melek İ7mır'e?"Birbityeniğiolmalıbuişte"diye eğildiüstüne: Mais, il est bon homme, dediler, "Ne gü düşüniirdüeskipolisler. Elliliyıllannbupozeladam!" "Tamam, bcn öbür dünyaya göçmüş olmalıyım"diyedüşündü."Amabumcleklerneden Fransızca konuşuyorlar?" Oysa o iki melek, yıkıları gczdirdiği topluluktanbirhekimlchcmşireydi.Onlariyileştirmişlerdi Balıkçı'yı. Yaşı ilerliyordu artık Halikarnas Balıkçısı'nın, rehberlik yapacak gücü de azalıyordu. Bcn C'cvat Şakir olduğu, Halikarnas Balikçısf na dönüştüğü yorumunu yaparken edebiyatçı kimliğini öne çıkarmak istemiştim. Kızı lsmet Noonan üç evrede düşünüyor yaşamını: lstanbul dönemi, Bodrum dönemi, lzmirdönemi. Biz hcp onu Bodrum'la özdeş kılıyorduk ama 1947'den başlayarak öldüğü 1973 yılına dek lzmir'de yaşadı. Masa başıalı:>kanlığıyoktu,"ferahfcza"giyimiyle yere uzanarak yazardı yazılannı. Geceninilerlemişsaatlcrinde,ortalıktan el ay ak çekilince, sabahlara dek çalışırdı. Şadan Gökovalı, lzmir'de, Nokta "Ötelerin Çocuklarmı"dayazdu.. lis anlay ışı onu hiç rahat bırakmıyordu. Iki de biraranıyorduevi. Kitaplan alınıpgötürülüyordu. Birde dört ay tutuklukalmasını ekleyınbuna. Sahi, Halikarnas Balıkçısı neden gelmişti Izmir'e? Yaşamı Bodrum'la özdeş olan bir yazardı. Bitkilerin dilini anlayan, onlarla konuşan bır yazar. Gcniş ccpleri tohumlarla doluydu. Yol boylarında mimozalar. Biryoksul kızın saçlarına takılmış bir sap mimoza sevinç venrdı ona. " Yaşay ın bre yaşayanlar!" demek gereğini duyardı. Bodrum Belediyesi'nde bahçıvandı.Birtekneye"nevalc"yidoldurup Arşipel'in menekşe maviliğine açılan balıkçıydı. Gökova'yı yeniden keşfeden gönül insanı. Coşku ve özlem... Bir gün Bodrum'a yolunuz düşerse, Müzc'nin serin avlusunda bir gölgeye çekilm.Oğu/Alpözen'indenizlerden gelen sesinde Balıkçı'yı dinlcyin. Bir jmforaya şarapdoldurduğunu düşleyin. Tutun ki Haluk Elbe'yle Balıkçı yanınızdadır. Denizdençıkarılmışeskilbardaklarla şarap yudumluyor, keyifli bir söyleşinintadını çıkanyorsunuz. Bir okulun bodrumuna kapatıldıktan sonra Müze'nin girişine yerleştirilen Şa di Çalık'm Balıkçı büstü, çoğu kimselerin duyamayacağı dargın birseslc, Merhabaldiyor. Neler gizli değil ki o "merhaba"da: Hoşgörü, sevgi, coşku, özlem, bağışlar. Bodrum'undeniziyle,denizinsanlanyla, bitkileri, börtü böceğiyle böylesine bütünleşen Balıkçı, çocuklannın öğrcnimi için Izmir'egöçmekzorundakaliâiıştı. Gene de Bodrum'a getirilmesi gerekti olüncc. Binlerce Bodrum'lu elden ele geçirdi tabutunu. Omuzlar üzerinde yürüyen tabut sonsuzadek birtepeden Bodrum'abakacaktı. Binlerce el, binlerce omuz onu, dinleneceği tepeye taşırken Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın şiinndensesleniyorgibıdir Balıkçı: "Bey az kefenler giy dirmesinler Sızlamasın karanlığım havada. Omuzlardan omuzlara geçerken sallanmayayım Ki bütün azalanm hülyada." Orada, "Bella Sombra" ağaçlannın "güzel gölge"si altında dinlenirken bize söyleyecekleri dahabitmedi. Kirlibirtoplumdayaşıyoruz. Ege'ningirinti çıkıntılanna sokulan Arşipel bütün kirleri köpüklenndeeritir. Denizgibidir Halikarnas Balıkçısı. O da Şükrü Erbaş gibi "Hiç kimse temizim demcsin!" diyorönce. Sonra da sayısı yırmi bıri bulan toplu yapıtlanyla yaşamının sürmekte olduğunu gösteriyor. 18901973. Dcmck ki o fırlınalı yaşama S3 yıl dayanabildi yüreği. lnmeli sağ elini sol el iyle tutup o titrek yazısıyla şunları söylüyordu Şadan Gökovalı'ya: "En sevdiğim ve beni temadi ettireceğinden çok umutlu olduğum Şadan'cığadır bu kitap. Gençliğımindenızlenninanısı." Bu satırları yazmasından elli gün kadar sonra, 13 Ekim 1973'teöldü. Yirmibcşyıl geçmiş ölümü üzerinden. Ne çabuk geçmiş yirmibeşyıl! Şadan Gökovalı tek tek elden geçirdi yapıtlannı. lCimi sözcükleri günümüzTürkçesineyaklaştırırkenonunlabirlikteçalıştı. Bilgi Yayınevi basıyor bütün kitaplarını. AhmetTevfik Küflü ileriyi gören biryayıncı olarak, okurlann ilgisine sunmak üzere "Bütün Eserleri"ni hazırbulunduruyor. "Bütün EserlerT'nin 25 kitaptatamamlanacağı umuluyor. Kitaplarında yaşıyor Halikarnas Balıkçısı. O gürül gürül sesiyle, söylenccler içinden "Mcrhaba!"diyorbize. O scstir bu kirli toplumu arıtacak olan. Bodrum'a sürgün cdildiği ilk gün, o eskı Rum evinin kapısını güneşe, göğe, denize açmıştı. Yeniden doğmuştu o zaman. Gerçek özgürlüğün ne anlama geldiğini öğrcnmesiydio yeniden doğuş. Nevarkionunkıtaplardayaşamışolması yetmez. Kitaplannınsayfaları açılmadıkça, kitaplaragömülmüşsayılıro! OkumakgcrekirBalıkçı'yı.Bukırlitoplumun arınmasını istiyorsak, o yeşil karanlığın bastıracağı kuşkularından kurtulmak, kcndimizi yeniden keşfetmek istiyorsak okumak gerekir Halikarnas Balıkçısı'nı. Artık"BoşZamanlar"ınişideğildir okumak. Elinizin altında bir "Söylencebılim Sözlüğü", satırların allını çizerek, notlarçıkararak okumak gerekecektır. Eski uygarlıkların yurdu Anadolu'da yaşamayı "hak ctmek" için Halikarnas Balıkçısı'nı tanımakzamanıdır. Halikarnas Balıkçısı yaşamın anlamını da öğreteccktir bize. ^ Fotoğraf lar Ara Güler' i n "Bir Devir Böyle Geçti Kalanlara Selam Olsun" (Ana Yayıncılık) kitabındanalınmıştır.