Katalog

Fazladan birkaç görüntü uğruna Futbol maçlannın canlı yayınında izleyiciler TV'den neler bekliyor?.. Maçlarkaç kamera ile yayımlanmalı?.. Maç yayım tekniklerindeki önemli değişiklikler neler?.. Cumhur Canbazoğlu ugünlerde Türk kamuoyunu meşgul eden ilk konu Irak'ın Kuveyt'i işgali ise ikinci konu da muhakkak 1. Lig futbol maçlannın hangi TV kuruluşu tarafından yayımlanacağıdır. Kimileri, yıllarca kulüpleri süründüren TRT'ye rakip gelen özel TV'nin tarafını tutarken, kimileri de ne olursa olsun tüm ülkeye seslenen ye artı masraf gerektirmeyen devlet televizyonunun maçları yayımlamasından yana. Bu tartışmaların dışında bir de seyirciye sunulan yayının kalitesi söz konusu. Kölnden FenerbahçeGalatasaray futbol karşılaşmasını yayımlayarak TRT'nin canlı yayınlarına alternatif getiren özel TV'nin spikerleri ve önemli pozisyonları iyi değerlendiremeyen kameramanları, resim seçicileri izleyicileri karamsarlığa iterken kısa bir süre önce Eurovision'un gönderdiği Italya 90 görüntülerini mahveden spikerleriyle, uzatmayı yayından kaldıran programcılarıyla TRT'nin de hali pek iç açıcı değil. Ancak Belçikalı Scifo'nun maç boyunca "Fişo" diye sunulduğu günlerden bugüne, bir hayli ilerleme kaydettiklerini unutmayalım. Şimdilerde hatalar, eleme maçının anlatımında, "Brezilya: 1 Arjantin: 0, Arjanlin tur atladı" gibi "önemsiz" ayrıntılardan oluşuyor. TV izleyicileri ise bu tip yanlışları artık kanıksadıklarını, TRT'den maçlann yayımlanması dışında bir talepleri olmadığını belirtiyorlar. Gençlerle konuşuyoruz, futbol hastası olduğunu iddia eden Yekta Talımas, bu konuda şunları söylüyor: "Yabancı maçları sanki tribündeymişiz gibi izliyoruz. Adamlar neredey.se her oyuncu ivin bir kamera kullanacaklar. Ama biz TRT'nin yayınlanyla futbol izlemeye alıstık. Onun için aksaklıklardan l'azla rahatsız olmuyoruz." Lise öğrencisi Simin Özyurt ise ayrıntıları izlemek istiyor: "Canlı yayınların slatlardan seyirci çekecegini iddia edenlcrin düşüncelerine katılıyonım, ama benim gibi hem öğrend hem de diişiik gelirli olan biri için tuttuğu takımı TV'den seyrelmek kadar sevindirici bir şey olamaz. Tek istediğim canlı yayımlanan maclardan iki dakika önce stadyuma bağlanıp, nıaçın bitiş diidüğiiyle yayının kesilmeınesi. Maç öncesi ve maç sonrası olaylar çok önemli." TRT ve özel kanal Magic Box futbol maçlarını üç kamera ile izliyor. Pekiyi futbol maçı kaç kamerayla yayımlanmalı? İki usta kameramanla oyunun akışı kesilmeden tatminkâr görüntünün sağlanabileceği ispatlandığına göre sayıları 11, 12'ye, hatta 18'e ulaşan kameralara ne gerek var? Kameralar pozisyonlara açıklık getirmeye, detaylara girmeye, oyunculan tanıtmaya, önemli anları değişik açılardan tekrar tekrar vermeye yarıyorlar. BBC Wembley'deki tngiltereF.AImanya Dünya Kupası finalinde (1966) sahaya ilk kez 11 kamerayla çıkmıştı. Bunlardan biri taşınabilen el kamerasıydı (handcamera). Kameraman omuzundaki kamerayla tüm sahayı gezebiliyor, ilginç görün Kameralar meşin yuvarlağın peşinde nasıl koşuyorlar? B ı 1 TV kameraları daha çok futbol peşlnde ama.. TV'de en çok hangi spor izleniyor? D Kameralar, pozisyonlara açıklık getırmenın, detaylara gırmenın, oyuncujan tanıtmanın, önemli anları değışık açılardan tekrar tekrar vermenın dışında, maç öncesını ve sonrasını seyırcının heyecenını da ortaya koymalıdırlar. tüler yakalıyordu. Bu maca kadar tngilizlerin, "Maç tribünden seyredilir" kuralına uyularak tribüne iki temel kamera yerleştiriliyor, saha düzeyindeki kameraların sayısı da biri, ikiyi geçmiyordu. Finalde öncelikle sahadaki orta yuvarlak odak alınarak beş kamera ile büttin oyun ekrana getirildi; diğerleri "nöbetçi kamera"ydı. Bölge çekimleri için bekIiyorlar, köşe atışı, hakem kararları, topsuz oyun gibi pozisyonları izliyorlardı. O gilnden bugüne maç yayın tekniklerinde önemli değişiklikler oldu. Soyunma odalanna ve koridorlara kameralar kondu, sahaya sırtını çeviren kameralar tribünlerdeki şovu izlemeye başladılar. FlFA'nın ttalya 90'da kullandırmadığı sigara paketi büyükliiğiinde kameralar kale direklerine yapıştınlarak ilginç görüntüler elde edildi. Son olarak Italya 90'da RAI stadyumların Uzerine çektiği skycable denen kablolar üzerinde kameralar hareket ettirerek kuşbakışı görüntüler yakaladı. Italya 9O'ı izleyenler anımsayacaklar, maçlarda ki önemli şutların hızı ve uzaklığı telebeam adı verilen grafik görüntülerle ekrana getiriliyordu. Ayrıca maç boyunca toputı kaç dakika oyunda kaldığı, topu hangi takımın daha fazla kullandığı gibi önemli notlarla yayının kalitesi arttırılıyordu. Dileğimiz futbol maçlarını canlı yayımlamaya soyunan TRT ve özel TV'nin kısa sürede bu düzeye ulaşması. Geçen sezon tstanbul İnöniı Stadyumu'nun ışıklandırılmasıyla 1. lig maçlannın gece oynanması ve TV'den yayımlanması konusu gündeme geldi. tstanbul lnönü Stadyumu'nun aydınlatüması, hem uluslararası ölçülere hem de renkli televizyon yayınına uygun (1200 lux). lnönü'de orta alana 1600 lux, diğer bölümlere de 1200 lux ışık düşüyor. Izmir AtaCiirk Stadyumu da aynı ışıklandırma düzeyine sahip. Kısacası, hafta sonları stadyumlarda yaşarfan futbol heyecanını odalarımıza taşımak için uygun ortam hazır. Bundan sonrası, ellerindeki teknolojiye uygun yayın yapmak zorunda olan iki kuruluşta. D evlet televızyonu TRT ve özel kanal Maglc Box spora ayırdıkları zamanın büyük bir bölümünde futbol karşılaşmalarını yayımlıyorlar. Çeşıtlı meslek gruplarına mensup kışıler ve öğrenciler arasında yaptığımız minı anket sonucu (200 kışı) TV'de hangi sporun izlendiğiyle ilgili mini bir listeoluşturduk. Bu listede futbol ilk sırayı alıyor. İlginç bir nokta, gençlerin beyazcamda basketbol ızlemeyı futbola tercıh etmelerı. Bayanlar daha çok artlstlk buz patenine ılgi duyarken, 'ata sporumuz' güreşin izleyicısı pek fazla degıl... FUTBOL yüzde 30 BASKETBOL yüzde 21 ATLETİZM ,.... yüzde 12 VOLEYBOL yüzde 11 TENİS yüzde 8 BOKS yüzde 5 GÜREŞ yüzde 4 ART. BUZ PAT. yüzde 4 YÜZME yüzde 2 SUTOPU yüzde 0.5 CİMNASTİK yüzde 0.5 MASATENİSİ yüzde 0.5 MOTOSİKLET yüzde 0.5 YELKEN yüzde 0.5 RALLİ yüzde 0.5 14