Katalog

zor olurdu. Çünkü bır damla su duştu mıı leke yapar, bozardı her şeyi. Sonra, fırça ve divit kullanırdık. O da çok zordu. Ama çok kıymetlıydı öyle yapılanlar. Şu anda hiç var mı elinizde bunlardan? Ne gezeeer? Hepsı kapışıldı. Bır keresinde yabancı turıstler gelmiştı. Bir tane fırça ve divitle yaptığım Şahmaran kalmıştı. Herkes çok beğendığı ıçın tabloyu kuçük küçük kırdılar ve her biri, bunlann bir parçasını alıp götürdu. Fırça ve divillc culışlıgını^ zaman, bir labloyu ne kadar surede çıkarırsınız? Süreklı olarak dokuz saat çalışırsam, ıkı tane çıkar. Birkaç sene öncc Mekke'yı dıvıtle çızmış, fırçayla ışlemiştım Sonra baktığımda, nasıl yaptığıma kendim de şaştım. Şahmaran'la ilgili efsaneyi biliyor musunuz? Vallahi kitabını okumadım; ama duymuşluğum var. Bedenı pullu, bası kadın bır mahluk. Vaktiyle yaşamış. Bir padışahın kızı mı, oğlu mu ne hastalanmış. Bir turlu iyileşememış. Bir ihtiyar, filanca yerde yaşayan Şahmaran'ın kanını ıçcrsc ıyı olacağını söylemış. Padişahın adamları gidıp bulmuşlar ve öldürmüşler. Kanını içen hasta da iyıleşrnış. Şahmaran'ın mezarının Akhisar'da olduğunu söylerler Şahmaran'dan başka hangi resimleri >apı>orsuntu? Hazretı Alı'nın Devesı'nı, Mekke'yı. Medıne'yı, Kabe'yı yapıyoruz. Sonra lsmı Celal çizıyoruz. Allah'ın, Peygarnberlerın isimlerını yanı. Konya'ya mahsus "Zavrakh" (ıbrıklı) ve "Mevlana Türbesı", buralarda çok tutulur. Şuradaki aynalar nedir? O aynalar da karanfılh, güllü, bereJcet dualı aynalardır. Üstlerıne bu saydıklarımı işlıyoruz. 1939 doğumlu, ikı kız ve bir oğul bab.ısı Konyalı Mehmet Alı Katrancı, bir halk sanatı olan cam altı resimlerinin Tuıkıye'doki son temsilcisi Keyfi için ve "Konya'da ıhtıyaç oldukça" surdureccğı bu sjnat, ftvle anla^ılıyor kı kendısıyle birlikte bıtetek Söylcmiyor ama, oğlunun bu ışe kendısı ka dar tutkun olmadığı bir gerçek Uç yıl once, Güzel Sanatlar Akademısı'nden bazı u/manlar gclmışler ve bu sanatı canlandıımak gerektığını ve canlandırılacağını lıiaıı anlatmışlar ama, sonraları hıç ses çıkmamış. "Ben burada, Marango? Sanayıı, Üzünılü Sokak, 17 numaradayım, ısteyen olursa gelır beni bulur, istediklerinı çızer, boyarım" dıyor. Mehmet Ali Katrancı.D Şahmaran için, Konyalı Mthmet usta, arkadaşımız Jüllde GüUıar'a "Kitabını okumadım ama duymuşluğum var. BedmipuUu, bap kadui btrmahluk" diyor. Şahmaranlan'nın yanı sıra, Mehmet usta, Konya yörtsine öıgü "tavrakh" (Ibrikli) cam altı rtsimleri de yapıyor. Yıiaııiamı şalıı Konyada Mehmet Ali Katrancı, cam altı resimlerinin Türkiye'deki son temsilcisi. Belden aşağısı yılan, belden yukansı simsiyah gözlü giizel bir kız olan "Şahmaran"ı, fırça ve divitle cam üzerinde yaşatıyor. vayet bu ya, hamamda yıkanırken, ınsanlar hamamı yılanların bastığını öğrenıp, elBölge halkının Şahmaran Kalesi dediği lerinde kazmalarla, kureklerle dalmışlar Yılanlıkale, Ceyhan Innağı'nın sol kıyısın içeri ve başlamısjar bulduklarını öldürmeda, Mısıs ilçesının aşağı yukarı 15 kılometrc ye. O anda bir vurus da Şahmaran'a isabet kuzeydoğusunda bır Ortaçağ kalesi. Dort etmış. Şahmaran'dan fıskıran kanlar, hacephelı kalenın 700 metre tutan çevresi se mamın gırış kapısının üstüne sıçramış. Derkİ7 bıırçla kııvvetlendirılmiş. Burç araların ler kı, o anda son nefesını vermekte olan da, urlalarında ateş etmek için delıklerin Şahmaran, "Dilerim Tanndan bu Tarsııs bulunduğu mazgallar var. Yılanlıkale'nin şehri, yılandan batsın" demış. Tarsuslular, kentlerınde ıklim gereği yıkapısı yukarı doğru açılıyor ve bu nıaıgallarla koıunuyor. Kalenin ıv'indekı alandan lanların çok olmasını, Şahmaran'ın bu bedçevreye her yandan çıkış ıçın düzgun mer duasına bağlarlar ve kenilcrinin kıyaınet divenler yapılmış Kale yolun ve Ceyhan günü yılandan batacağma ınanırlar ovasının tumune hâkım bir konumda. Şahmaran daha sonraları, gelınlik kızlatşte, rıvayei ederler ki "Şahmaran", ya rın çeyızlerı arasına karışmış. Kızlar özelnı yılanların şahı, halkıyla birlikte bu ka likle yeşil ve kırmız'tıın egemen olduğu lede yaşarmış. Şah da bir garip şah. Bet renklerle bez üzerıne işleyıp, evlerinin baş köşesıne asmak uzere ha/ırladıkları Şah den aşağısı yılan, belden yukansı neredey se topuklara kadar ınen simsiyah saçlı, sırn maran panolarını çeyız sandıklaıına ataı sıyah gözlü gü/el bu kız. El ve ayaklarla, olmuşlar Ve gıderek Şahmaran resımlerı, cam altı resımlerıne dönüşmüş. kuyruğun ucu da hep "yılan başh" bır ya Baba mesleğı aynacılık ve camcılık olan ratık. Yarısı insan yaıısı yılan bu yaratık ne de olsa insan yanıyla, ınsan kardeşlerinı öz Konyalı Mehmet Ah Katrancı, Türkıye'de bu resimleri yapan tek kışi olarak kalmış lüyor, onların arasına karışmak ıstiyormuş Ama emrindekiler ınsanların kendisini öl şımdılerde. "llkokula gıdcrken, koylülcrın düreceğinı soyleyerek bu düşüncesmden ısteği ıi7erıne, cam altına tırça ve dıvıtle revazgeçirmek ıstiyorlaımış. Olnıamış. Şah simler yapaıdım, Şahmaran resımlerıne de maran bır guıı maıyetıni toplayıp yola du •böyle alı^tım" dıyc anlatıyor Katrancı zulmüş. Gide gıde Tarsus'a varmış. Tarsus O zamandan bcri yalnız si/ mi yapıta bır hamama gırıp yıkanmak istemış Ri yorsunuz bu resimleri? Başka arkadaşlar da vardı ama onlar bırakiılar, ben sılrdürüyorum. Çünkü sevıvorum bu işı Şimdi ayna ve cam işlerinın yanı sıra bu resımlerı bos /amdnlarımı değerlendırıııek ıçın ve bır yan gelıı olarak sürdüruyorum. Nasıl yapıyorsunuz bunları? Eskiden murekkeple yapardık. Çok JÜLİDE GÜLİZAR