Katalog

Woody Allen'ın kentleri Woody Allen, 50 yaşındaki bu ufak tefek sinema dahisi, 1979 dan bu yana çektiği fılmlerde sürekli olarak New York'u ve Manhattan'ı anlatıyor. T S Woody Allen, İMndra sokaklannda. Manhatlan'dan Kahire'nin Mor Gulu'ne tlek tıim filmleriniz buyuk bir alkış alıyor. Tiımu de gerçek birer başyapıt. Buna ne diyorsunuz? vct ama bu gişe hasılatı kırdıklarını da kanıtlamıyor. Oscar bile alan ve Amerikalıların en sevdiği "Ben ve Annie" bile para kazanamadı. Allahtan, işler Avrupa'da daha iyi gıdiyor. Gişe rekorlarını kırmamak sizi Ü7Uyor mu? sla. Çünku ben yenı bir teklıfle oıta ya çıktığımda kıınsc bana, "Kusura bakmayın ama para kazanamıyoruz. Biz burada hayır işleri yapmıyoruı" denıez Ben tunı filnılerımi ıstedığim gıbi, buyuk bir özgurluk içinde çevırdım. Bugün Amerıkan sinemasında tıpık bir drneğım. 15 fılm yaptım. Tümunü de Orıon Picture ile çevirdim. Eğer yarın kalkar, "14. yuzyılda geçen ve iki rahibenin yaşantısını konu alan bir filın yapmak ve başrollerde annenı ile teyzemi oynatmak istiyoruın" desem kını se "Sen de fazla oluyorsun" demez. Ama şunu da eklemeliyim, ben çok fazla para harcamıyorum. 1980'e dek, örneğin "Slardusl Memories" için en çok 34 mılyon dolar harcadım. Hanna için 8 milyon harcadım, ama o da erıflasyonun suçu. Peki ama Orion Picture da bir şeyler kazanıyor olmalı. abii, benım bir fılmım başarı kazanınca, bu onların prestıji oluyor ve başka nitelikli yönetmenler kazanıyorlar. Dahi diye nilelendirilmek nasıl bir duygu? tanıyorum ve ışımı daha cıddıye alıyorum. Sonra, Avrupalıların benı sevdiklenni okudukça daha çok seviniyorum, onların yargılarına daha fazla güveniyorum. Steven Spielberg'in dedıği gibi, tümümüz, çocukken goımek istediğimiz filmleri çeviriyoruz Ben Avrupa smcınası külturu ile beslenerek buyudüm. Benım sevdığım, yeğledığım tarz, o. Hocalanni7 kim o halde? O aşırlıcı bir yanıt beklemeytn. 35 mm3 lık Olimpos İanrıları, benim de ilahlarını: Bergman, Kurosavra, Clair, Renoir, Tnıffaut, haııka De Sica, olağanüstu Fcllini, Antonioni... Peki ya Amerikalılar? merıkalıların en büyılğu Orson Wclles'dı Ama onun kulturu de, t a m da, daha çok Avrupalı ıdi. Hollyvvood da bunıı asla bağtşlamadı. Bu yıizden mi Holyvvood'a ayak hasmıyorNunu/? nob bir New Yorklu olarak lx>s Angeles'tan netret ettığınıı yazdılar. Bu doğıu değıl Bir haftalığına oraya gıimeye bir ılırazım olmaz. Oıada arkadaşlarım da var. Âma ya>amam olası değıl, çunku Los Angeles otomobıl boyutlarında bıı kent, fazla buyuk ve dağınık. Gene New York'lan, Manhallan'dan soz edelim. Filmlerinizden, tüm dunyanızın, ke>felmeyi amavladıgını/ ufkunuzun orası oldugu izleniınini ediniyoruz. Dogru mu bu? üm yaşamım boyunca bırçok yolculuk yaptım Gençken daha gözu peklım. Artık ortalık eskısı kadar guvenlı değıl. Ama Avrupa'ya gene severek giderim. Paris, Roma, Londra'da bir hafta kalabilirım Ama benım ya^amak ıstedığim yer Manhattan. Eğer dışarıda bir fılm yapmak /orundaysam, en fazla V4 hafta kalabilirim, o da sadece Avrupa'da. 5 hafta bile çok gelır. Karım Mia tatillerde çocukları toplayıp Connectıeut'a gıdiyor. Doğayla baş başa dinlenmeyı sevıyor o, kırların, göllerin, sessizliğin ortasında. Ben hafta sonu gıdıp, bu sessizliğe bir gün dayanıp, gerisin geri kaçıyorum. Nevv York'un nesi sizi bu deıtli hüyuleyen? üyük bir kent oluşu. Roma veya Londrada aynı şey. Şu etnık kargaşa, polıtıka, sanat, lokantalar, tiyatrolar.. Her şey bir adım ötede. Ben 360 gece çıkarım ve her ke/ 50 seçenekle karşı karşıya kalırım. Peki, Nevv York'un, Manhattan dışındaki dokusu sizi ilgilendiriyor mu? en bu kcnttc ya^adığım ıçın, doğaldır ki, ne olup bıttığını bilıyorum Ama her şey filmın temasına bağlı. Sözgelimı, "Broadvvay Danny Rose"da kenti temizlemeden, graffitileri (duvar yazıları) sılmeden, Tıme Alanı'nın neonlarını söndürmeden kullandık. Oysa, "Ben ve Annie"de ve "Hanna"da her şey tam bir kentsoylu, düzenlı hatta bıraz sohstıkc ıdı. Si/in gibi çekingen bir insan, nasıl oluyor da bunca otobiyografik ipucu veriyor filmlerinde? urun bakalım Benim filmlerım tamamen kurgusaldır, otobiyografik değıl Psikanalizlerimın bir yansıması hiç değıl Tıımıı uydurmadır Tabıı ki tanıdığım ınsanlar ü/erıne kuruyorum oykulerımı Konıışma tarzını, davranışlarım yansıyor olabilir bıra/, ama tutup da bır kovboy veya nukleer lızıkçı gıbi konuşamam ya.. 50 yaşını geçtini/. Yolun jansındasınız... ayır üçte bırindeyım. 150 yıl yaşamayı duşunuyorunı. Inşallah! Geri kalan uçle ikiyi nasıl gev'ireceksiniz? alışarak Picasso'ya sanatı kadar bu konuda dd hep hayran olmuşıımdur R5 yaşınüayken benı bulmaya gelıısenız, gene ınontaj masasında veya senaryo okurken görebılırsınız. Belkı sızı Madıson Square Garden'da bir basket maçına çağırabılırım. Evet, spor.. por benı tıyatrodan daha çok heyecanlandırıyor özellıkle basketbol, beyzbol, boks. Tıyatronun olması geıeken ve olamadığı her şey sporda var. Hasınılarııı gerçek bır karşılaşması, heyecan, gergınlık, umulnıadık vuruşlar.. Gene size donelim. Yaşlanmaktan korkuyor musunuz? vet, ama bu yeni bır korku değıl. Çocukluğumdan beri beni terk etmeyen bir duygu bu... [ | B U B A D H Ç S T E Ceviren EREN SOLEY Çagdaş kültüriın bir cöküşü olarak görse büe Nevv York'a hayrandır a " Bu cümleyi VVoody Allen'ın yazıp, yönetip başrolünü oynadığı "Manhattan" filminde Izak Stern adında bir Yahudi söylüyor. Giderek kirlenen, avamlaşan, tehiikelı bir yer olan New York'a Woody Allen'ın tepkisi, birbiri ardına bu kenti anlatan filmler yapmak. SO yaşındaki bu ufak tefek sinema dahisi, Manhattan hakkında da konuşmaktan kaçınıyor. Ama Manhattan'ın Hanna ve Kız Kardeşleri'nden çok daha değişik olduğunu söylerken, ağzından şunları kaçırıyor: "20'li ve 4O'lı yıllar arasında, Nevv York ve çevresinde geçen bir anılar yıımağı bu. Bunda ben oynadım. Hep ikincil rollcrde olmak u/ere Mia Farrovv, Diane Keaton, Tony Robertson gibi aşina yıi/ler var." Hanna ve Ku Kardeşleri'nde ise, Manhattan'da yaşayan ve üç kız kardeşin sevgi dolu dünyası ışlenıyor. Gerıc Woody Allen, Mia Farrovv, Michael Caine, oyuncular arasında gözc çarpan adlar. Woody Allen'ın ltalyan "Panorama" Dergisi ile özel olarak yaptığı söyleşı şöyle sürüyor: E A Dlana Keaton ve Woody Allen, "Manhattan" York bankı" üzerinde... fUminin bir sahnesinde, "gtzemU bir New 15