Katalog

Berlin'e ne zaman girilecek? Derleyen: NUR NİRVEN Altnan ordularının Polonya'ya saldırısıyla Eisenhower, "ABD ile îngiltere'nin Berlin'i almalan 100 bin başlayan 2. Dünya Savaşı, 2 Eylül 1945'te Japonya'nın ABD'nin Missouri zırhlısında tesaskerin ölümü demektir" diye diretirken Montgomery, lim belgcsini imzalamasıyla, arkasında 38 milyon ölü bırakarak sona eriyordu. 61 ülkeden "Berlin ve Prag'ı Stalin'e bırakmamak" gerektiğini 110 milyon insanın katıldıği bu savaş, 20. yüzsöylüyordu. yılın dönüm noktalarından biri olarak, bugün de sık sık gündeme geliyor. Savaşın en önemli ve ilginç kişilerinden biri, daha sonralan ABD Başkanı olan Dwight David Eisenhovver idiyse, diğeri de lngiliz generali Bcrnhard Montgomery idi. Eisenhower, Muttefik Kuvvetler Yuksek Komutanı, Montgomery de onun önde gelen silah arkadaşıydı. Birbirlerine, "Ike" ve "Monty" diye hitapederlerdi. Montgomery'nin güncelerine dayanarak generalin yaşamını kalemc alan yazar Nigel Haınillon, kitabında Eisenhovver'ın Berlin ve Prag'ı Kızıl Ordu'ya bıraktığını söyleyince ortalık karıştı... Eisenhovver'ın torunu David Eiscııhower, dedesinin üç ciltlik bir yaşam oykusünü yayımlayarak Eisenhower'ın Alman ordularını bir an önee yenmek ve savaşı uzatmamak için, en doğru kararı verdiğini öne sürdu. U.S. News and Wortd Report dergisi, son sayılarından birinde, bu iddialara geniş yer vererek 2. Dünya Savaşı'nın en tartışmalı konusunu alevlcndirdi. 1943 yılı sonunda Muttefik Kuvvetler Yuk Monty, taktik bakımından haklı olmakla sek Komutanı Tuğgeneral rrederick Morgan'birlikte, Muttefik ordularının dayanışması ın yeıine General Dwight David Eisenhowet acısından yanılgıya düşmüştü. Monty'den alatanmışü. O tarihte Eisenhovver, ltalya çıkardığı yanıt uzerine Bradley, Eisenhovver'a Berrııasma başarıyla komuta etmiş, tngiliz ve lin'e girilmemesi gerektiğini söyledi, ABD'nin Amerikan subaylarını yönetmede gösterdiğı 9. Ordusu, Bradley'in 12. Ordusu ile birleşdirayetle parlamıştı. Eisenhovver'ın görevi baş meliydi. Bunun üzerıne Eisenhovver, Churclangıçta, özellikle "Overlord" kod adı verı lııll'e ve Monty'ye karşın bu tasarının nasıl len Normandiya çıkarmasında, muttefik kuv uerçekleşeceğini sordu. Bradley, Stalin ile doğvetlere stratejik düzeyde komuta etmektı ı udan görüşeceğini belirtti, böylelikle savaşın Churchill, yuksek komutanın ABD'li olmasım bundan sonrası Stalin ile Eısenhovver'a, iki yeğlemekle birlikte, askeri becerisine ve dene"generalissimo'ya kalıyordu. yımine güvendıği General Montgomery'yi lngiliz birliklerinin başına gctirdi. Sonuçta, 1945 şubatında müttefiklerce Yaltktncl Dünya Savaşı 'nın iki renkli çehresi: ' 'Ike'' (Eisenhowtr) ve ' 'Monty'' (Montgomery). ta'da alınan karar doğrullusunda Kı/ıl Ordu, Yazar Nigel Hamilton'a göre, başlangıçta Doğu Prusya, Pomeranya, Polonya, ÇekosEisenhower, General Patton'ın Paris'in dolovakya ve Avusturya'dan ğusuna saldırma planını sonra, 21 nisanda Odertuttu. Montgomery'nin de Neisse hattını çökerterek Hollanda içlerinden ilerleBerlin'e girdi. 25 nisanda me ve Fransa'nın Batı AtABO ve Ingtllz kuvvetlerl, 7 Mart 1846ta Doğu Cephesini oluşturan lantik kıyısında bulunan Ren IrmaŞını geçtikten ancak 60 gün Sovyetler'Ie, Batı cephesinBrest kentini ele geçirme sonra Nazı Almanyası teslim oldu ve fiudeki Amerikalılar Torgau planını desteklemesinin yarupa'da savaş sonrası mücadele başbölgesinde biraraya geldinı sıra ABD Generali Jaeob ladı. Müttefiklere zafer yolu açılıncaya ler. Kızıl Ordu, 30 nisanda Devers'ı Marsilya'dan çckadar şu olaylar oldu Reichstag'a girince de Hit7 Mart. ABD 9 Zırhlı Birllğl, Remagern kilmeye yüreklendirdi. Anler canına kıydı. de Ren üzerindekl köprüyü ele geçirdı. cak, Monty'nin tüm uyarı26 Mart: Montgomery, ABDingıltere aslarına karşın, Eisenhovver, Yazar Nigel Hamilton'keri kuvvetlerıno Berlin'e gırmelerini müttefikleri bölerek Norun, Monty'nin güncelerine buyurdu mandiya'da karşılaştığı büdayanarak "Ike"ın 2. Dün28 Mart: Eısenhower hemen lletienmesiyuk yenilgiden sonra Hitya Savaşı sırasında aldığı ni kabul etmedı, müttetiklerın geniş bir ler'e ordusunu yeniden örkararları bu yönde irdelecephe oluşturaraV saldırmaları planını gütleme ve Ardenne'lerde mesine D.D. Eisenhovver'özetledı geçeceği karşı saldırı içın ın torunu David Eisenho11 Nltan: Elbe'ye gelen ABD kuvvetlerıhazırlanma olanağı tanımış wer, yazdığı 3 ciltlik yapıne Kızıl Ordu'yu beklemeleri buyruğu oldu. Yazar Nigel Hamiltında şöyle yanıt veriyor: verildi. Patton'un 3. ordusu Çek sınırıton'un bu bakış acısına göFranklin Roosevelt, na yaklaştı re, sonuçta Montgomery 12 NİMtı: Başkan Roosevelt öldü Winston Churchill ve Josef hakh çıktı, Amerikan hat15 Nltan: Eisenhovver, ılerleyen ABD as Stalin Yalta'da biraraya getına güçsüz bir yanından kerlerını Berlin'ın 60 mil batısında lerek, nazi Almanyası'na saldıran Alman ordusu durdurdu. dört bir yandan saldırıya 1944 aralık ayında Arden16 Nltan: Kızıl Ordu, doğudan Berlin'e geçme kararı aldılar.Son son saldırıya gırıştı ne'lerde zafer kazandı.Yehaftalarda Eisenhovver 23 Nltan: Kızıl Ordu, Berlin'e girdı. nilgi karşısında EisenhoNVashington'daki üstlerıyle 25 Nltan: Elbe Irmağı kıyısındakı ABD vver, Genelkurmay Başkasürekli görüşüyor, Kızıl Orgüçleri, ılerleyen Kızıl Ordu ile bir aranı General Walter Bedell du ile nercde buluşacağını ya geldi. Smith'in kendisine, tartışıyordu. Sonuçta, Kızıl 30Nltan: Hıtler, Berlin'deki yeraltı sığınaMonty'ye telefon ederek Ordu ile kendi inisiyatifi ğında kendinı öldurdu. CephaKr.iB Nltan Cepheler, 8 Mayıs yardım istemesini önerince1 Ntaan 1945 le cepheler doğrultusunda görüşmenin 2 Mayıc Berlin, Sovyetler'e teslim oldu. ye kadar, panjurlarını bile daha sağhklı olacağı sonu21 , 12 v* 6 ordular İçin Anerilen yolla. ^ Sovyetler B.mfll 7 Mayıt: Almanya, müttefiklere teslim kapatarak ofısine kilitlendi. cuna vardı. oldu. Fransa I I Nazllerln ellnde müttaflklerln denetımınde 20 Aralık 1944'te Birinci ve 9 Mayıt: Sovyetler, Prag'a girdl. General Omar Bradley'I I S mayıMan sonra mOttaflklerln denellmınde Dokuzuncu ordulardan Null«rln »llnda in Remagen'e saldırı önerioluşan ABD birlikierinin yanı sıra Kanada ve tngiltere ordulanndan da destek alan Montgomery, Almanlan ezdi, ay sonunda Almanların aldıkları bütün bölgc yeniden müttefiklerin eline geçti. Eylül başında Muttefik Kara Kuvvetlerinin komutasını kendi Uzerine aldığından 20 aıalığa, Montgomery'nin Ardenne'ler bölgesinin kuzeyindeki tngiliz ve ABD birliklerinin komutasını Ustleninceye kadar geçen siıre içinde Eisenhovver, savaşı en azından 6 ay daha uzatmış ve boşu boşuna 100 bin ABD askerinin ölmesine neden olmuştu. Montgomery, Eisenhower'ın başansızlıklaı ndan ders alması gerektiğini ve Almanya'nın bir tek koşulla, endüslıi olanaklanndan yoksun bırakılma koşuluyla yenilebileceğini düşünmeye başl.ıdı. Monty, şubat ve mart 1945'te Rhineland'da büyük bir savaşa girişti, giderek Remagen'a bıle girebileceğini umdu. Ancak, zaferin doruğunda Monty savaştaki en buyük yanılgısını ortaya koydu. Bir top atışı mcnzilindeki Ruhr, müttefikler Ren'i geçer geçmez düşebilirdi. Ancak, Ardenne bölgesinde yenilgiye uğrayan ABD'li General Omar Bradley, araya Eisenhovver'ı koyarak Kuzey Ruhr'da Montgomery ile birlikte bavaşmak istediğini belirttı. Monty ise ikisinın birlikte çarpışmasına gerek olmadığını, ılerleyecek ordularm konıutanlığını ya kendisınin ya da Bradley'in üstlenıneleri gerektiğini söyledi. Ikinci Dünya Savaşı'nın IkeMonty tartışması yeniden gündemde: EISENHOVVER'IN STRATEJISI SON İLERLEME 18