Katalog

'eni Paris'in en ilginç yapılarından biri, George Pompidou iltür Merkezi (solda). 'raltmda dört, yerüstünde • beş katı olan merkezi, nde ortalama 25 bin kişi varet ediyor. . ötedeki rum des Halles (sağda) ise ris'ln yeni ticaret merkezi. vredeki eski yapılaşmanm erinde yükselmeden geniş • alana yayılan Forum des ılles, geçen yüzyılla 'ecek arasında adeta bir prü kuruyor. F w ı PARİS , Ortaçağ'dan yirminci yüzyılın sonuna uzanan çizgi, Paris coğrafyasında üç yüz metre bile değil. I z ötedeki Forum des Halles, ticari amaçlı bir sürü faaliyetin yer aldığı daha yeni bir örnek: geniş bir alanda değişik mekânlar, bunlan bağlayan koridorlar, merdivenler, hiçbir / noktasında çevredeki eski yapılaşmanm Uzerine yükselmeyen bir ticaret merkezi. Burada da alışveriş eden, sinemaya giden, kahvelerde dinlenen ya da müze gezen kalabalık, avlular ve sokaklarla örgütlenmiş bir dizi mekânla yönlendiriliyor. dikkatimi çeken bütUn bu yoğunluğa karşın bu yeni mekânlann insanı yormayan, şaşırtmayan bir netliği, okunabilirliği olması. Galeries Lafayette'deki kargaşanın tam karşıtı denebilir. Binalar teknolojiye ayak uydurur da falcılar uydurmaz mı! Centre Pompidou'nun hemen karşısında elektronik falcıyla karşılaşıyorum. Dünya ve güneş sistemini dört metre kareye sığdırmış, o da yetmiyormus gibi içine bir de bilgisayar oturtmuş. Geleceğinizi mi, iş hayatınızı mı, yoksa aşk hayatınızı mı öğrenmek istiyorsunuz?.. Doğum yılınızı, ayınızı ve güntinüzü söylemeniz yeterli oluyor. Ya da istersenİ7 gelecek ayın her gününde yıldızınıza göre hangi günlerde verimli, hangi günlerde ise verimsiz olduğunuzu bilgisayar aracıhğı ile bir diagram üzerinde tespıt ettirebiliyorsunuz. Böylece o ay önemli iş toplantılarınızı verimli günlere alıyorsunuz, verimsiz günlerde ise evde oturuyorsunuz. Sevgililerinize vereceğiniz randevuları ise güçlü olduğunuz günlere ayarlayabiliyorsunuz, ama bütün bunlan yaptırmadan önce yıldız falına gerçekten inanmanız gerekiyor. Falcıyı ve bilgisayarını kehanetleriyle başbaşa bırakıp, Seine Nehri'ne yönelirken köşede Ustü çıplak, siyah şortlu, ayagında deri terlikleri ile yere çömelmiş, bir kadın portresi yapmakla ıneşgul kaldırım ressamıyla karşılaşıyorum. Adeta ilk mağara resimlerinin bulunduğu Lascaux Mağarasf ndan bir adam. Hem de Paris'in göbeğinde!.. Paris Belediyesi'nin asfaltını tual olarak seçmesi, insanlık tarihi ile çağımız insanının bağını kurmak içın midir, yoksa yaşam tarzı olan resmı, ancak bu ortamda mı gerçekleştirebiliyor? Bu yıl Paris'in birçok yerine atlı karıncalar kurmuşlar. Büyük olsun, küçük olsun herkesin ilgisini çekiyor. Çocukluğumdan beri, atlı karıncalar bana gizemli gelmiştir. Hatırladığım, bizde bayram yerlerine kurulan atlı karıncalar, çocuklara mutluluk dağıtırdı. Oysa ki Paris'te, atlı karıncalara çocuklar kadar sevgililer de rağbet ediyorlar, atlı karıncanın dolma.sını beklefken aşklarına dalıp gidiyorlar. Akşamın son ışıklarıyla Seine Nehri üzerindeki bir köprüden Eyfel Kulesi'ne bakıyorum: Eyfel artık lazer ışık sistemiyle aydınlatılıyor. Işık, kulenin her noktasından eşit olarak yayılıyor. Aydınlatma tekniği 2000 yılında değişir mi, değişmez mi bilemiyorum. Ama Eyfel Kulcsi, Paris kentinın simgesi olmayı 2000'lerde de sürdürür herhalde. D NEDİM GÜRSEL • Baudelaire bir şiırınde, Paris'in hızla değiştiğini söylerken, büyük kentlerın karmaşasında yitip giden bireyin tedirginliğini dile getirir. Günümüzde de hızla değişiyor kentler. Baudelaire'in yaşadığı çağda Paris'in büyük bulvarlarını açan Haussman, Haliç'in iki kıyısını göz açıp kapayana dek yerle bir eden Bedrettin Dalan'ın "talan" anlayışından daha farklı bir tutum izlemişti. 2000 yılına doğru hızlı bir değişim yaşıyor Paris. Ama yeni eskiyi yıkmadan, tarıhle uyum içinde serpilip gelişiyor. Paris'in eski kahvelerinden, ünlü lokantalarından hıçbirı yedek parça dükkânına dönüşmedı örneğin. Ouartıer Latin'de kitapçılar ayakkabı mağazası oldu gerçı, ama Closerle des Lilas'danProcope'a değin tüm eski lokantalar varlıklarını sürduruyor. Kentin tam ortasındakı haller yıkıldı, ama modern mimarinin en aşırı örneklerinden bırı olan Beaubourg Kültür Merkezi NotreDame'ın az ılerısınde yapıldı. Ortaçağ'dan yirminci yüzyılın sonuna uzanan çizgı, Paris coğrafyasında üç yüz metre bile değil. Marais mahallesindeki eski evler, St. Louis adasındaki "Hotel Partlculler" adı verilen 17. yüzyıldan kalma konaklar Fener'deki Rum evlerinin akıbetine uğramadı. Paris değişiyor sevgıli okurlarım Ama gökdelenler hiçbir zaman eski evlerin yüzünü örtmeyerek; tarıhsel değeri olan yapılan boğmayacak Fransa'daki ıktidarlar, ne kadar işbitirıci olurlarsa olsunlar, kültürün işini bıtirecek güçte değiller çünkü. D Fotoğrallar. BRASSAİ (30'lu Yılların Gtzlı Paris'l" albümunden) Klasik binalar, modern binalann yüzeylerine düşen yansımalarında gelecekle kurduklan ilişkinin tadını çıkartıyorlar. Gelecekle ılişki kurmak insanı her zaman çok ilgilendirmiş. Günümüz teknolojisine uygun binalann en ilginç örneklerinden olan Centre Pompidou, dışavurumcu cepheleriyle, görkemli sergi salonlarıyla 2000 yılından gunumuz insanına ipuçları veriyor Geurge Pompidou Kıillur Merkezi, koskoca bır yapı adasının bır kenannda, yeraltında 4, yerustunde 5 katlı olarak duşünülmuş. Mimarlan Italyan ve tngiliz: Piano ve Rogers... Bu da, Paris'in uluslararası bir sanat laboratuvarı olma özellığine guzel bir örnek... Kat lar tümüyle serbest, o kadar ki ulaşımı sağlayan merdivenler bile sökülüp yerleri değiştirilebilir esneklikte düşünülmüş. tlk aeıldığında, çeşitlilik gösteren tepkiler zamanla yatışmış ve "canavar" artık evcılleşerek kentin önemli bir çekim merkezi haline gelmiş: Günde ortalama 25 bin kişi geziyor, kullanıyor yapıyı. Çatıdaki kahvede kocaman çelik gergilerın insana verdiği ruh sıkıntısı, ferah kütüphanedc ya da scrgı salonlarında veya sanat müzesinde dağılıp gidiyor... Centre Pompidou'nun çevresindeki caddeleri bütünleyen geniş meydan, üzerındc yer alan ilginç gösterilerin kalabalıkları arasında, bir kenara kıvnlıp uyumayı bile ilginç kılabılmiş. 17