Katalog

Bakkallar ve sıiper marketlerde artık Danimarka jambonundan Belçika çikolatalarına kadar her şey var. NİLCılJN CERRAHOCJLUB Ortak Pazarlı ilk Noel MADRİD Londra'nın en buyuk alışveriş merkezi Oxford Street, caddeyı enlemesine kesen 'mahya"larla t donatılmış.... nıak yolunda fırsat arayan lngılızler ıvın fır satldrın en me>rusu Yılbaşı ıse kuzeyde Iskov ya'da "kuilanan" bır olay, o kadar Güneyde "lngıltere"de ıse tarkına varılmıyor Çünku Anglosaksonlarda "Noel'den soıırakı on ıkı gün" ı^ınde erıyor yılbaşı Noel'den sonrakı 12 gun dınıbutunlerce onemlı llahısı bıle var Her gun ıçın sevgılıyc verıletek hedıyelerın lıstesı 5 ocaktan sonra ıse artık Noel ağacının kaldırılması gerek Yoksa uğursuzluk getırır Noel oncesı delıler gıbı alısverışın bır de kâ ğıtsal yönu vaı Yenıyıl kartları Daha doğru su Noel karıları Kartlar yılbaşına doğru de ğıl de, şöyle 10 aralık gıbı atılıyor kı Nocl'de soınıııe ustundc yanyana sıralansınlar "Tımes" gazctcsıne gore bır mılyar kart postalanacakmış bu yıl Dünyanın dört bır yanına velken açıp ülke lethttmekten yemek yapmaya fırsat bulamayan tngılızler ıçın, geleneksel Noel yemeğınde hındı olnıazsa olmaz Bır de dört kaşık aldıktan sonra hazmetmek 1 . 1 11 1 dört saat gerektıren "Noel Tatlısı" tnsa na dunyavı unulturan unsten Ne Alganıstan, ne enflasyoıı, ne sılahsı/ lanma Tatlısı tabdğında, umumnda 11 dunya9 He 11 le İngılı/se Dünya unuı runa, 5 otdkun sonra ge letek Mağazalarda uui7 satışlar baslayınca Oxford Street'in mağazaları kariçinde... Kentin harcıâlem alışveriş merkezi Oxford Street'i ışıklandırmak, esnafın işi... Sınıfsal bakımdan daha üstün olan Regent Street'in mahyalarını yakmak gorevi ise bu yıl, çiçeği burnunda yeni kraliyet gelini York Düşesi'ne verildi. EDİP EMİL O Y M E N B I ngıltere'de hayat aıalık ayında, bır anlam da sekteye uğrar Noel (ya da lııgılı/ıe sıyle Chrıstmas), lakvımlcrdc ıkı gün Ger vekteyse ıkı ay 24 aralığı 25'e bağlayan gece ıı,ın hazulık taa kasnn başında başlıyor Ama ah arada 11 kasun olmasa O gun, "mt\hul" olan ve olmayan bııtun askcrlerı anma gunu kıalı^t ve hukumetı, malul ga/ılcrlc bırlıkıe "Mechul Asker Anılı" na çelenk ko yaı Yakalarda kırmı/ı gelıncıkler Ölmuşlerın ruhlarına dııa Noel, ertesı gun duşunulcıek 12 kasımdan ıtıbaıeıı caddeler, mağa/alar ve ınsanlar Noel'e lulıcıı ve cuzdanen hazırlanabılıı Loııdıa'ııın en bııyuk alışveriş caddesı "Oxford Streel"ııı ıkı kaldırımında ıkı kılometrc boyunca u/anan butun elektıık dıreklerı ve bu tun ağaıjarda pır pır yanıp sonen ufak ampul leı Caddeyı enlemesine kescn "mahya"laı Cadde boyunca ırılı ııtaklı dükkân ve mağa zaların, "ortak bır kesesı" var Her yıl suslcıne masraflan böluşülüyor Orneğın bu yıl 200 bııı ampul kullanılmış bu ış 1 , 1 Aldcakaran 11 1 lığın vokuşune bağlı Ya saat 3'te ışıldıyor cadde, ya da bıraz daha geı, Ve tabıı, vıtrınler kasımla bırlıkle Noellı bır satış ve pazarlama Işıldayan başka bır şey de para Noel'e ha zırlık sırasında keselerın ağzı bır aı,ılıyoı kı Yıllık eırosu 3 mılyar steılın (yaklaşık 3 Irılyon TL) olan "O\tord Strecl"ın yalnızca No el öncesı kdzancı, bu yıl 600 mılyon Sterlın (yaklaşık 6 mılyaı lıra) olacak "orıak kesc'nın yönctıcısı bu rakanıları veıırken caddedekı tum mağa/a ve dukkânların yaklaşık loplanı 500 bın metrckarelık bır alanı kapladığını da soylemeyı ıhmal etmıyor Noel öncesı, şu gün lerde bu 500 bın metrekare, bazen adım atılamayacak kadar tıkış tıkış Bu tabıı sadece baş kente özgu değıl Butun ulke para harcıyor ve durmadan satın alıyor şu sırada Yerlısı ve ya bancısıyla "Oxford Streeı' kadar, 'Beyoğlu' ve haıcı âlenı olmayan daha ınce zevklere, daha şışkın cü/danlara hıtap eden ağırbaşlı "Rcgenl Street" ve "Bontl Streef'ie de ayn bır ışıltı No el Babalı, ııar tanelı nıır tanclı kar tanelı, (,aın ağaı,lı, yaldı/lı vıldı/lı, cıcı bıcı suslcnıeh lx>ndra'ya yağması ıklımce uygun gorulmeyen kar, vıtrınlere yağıyor Hep kaılı bır Noel'ın özlemı ıçındedır buralar Ama (,'P'I ve soğuk bır yağmurla ıdare edılır " k a r " sadcce vıiıııı ıçındekı güzel, donuk nıankenın kurkıınc sav ruluyor, o kadar "Oxlord Street"te ışıkları yakmak esnalın ışı "Regent Street" ıse sınıfsal bakımdan daha "ılstün" Kraliyet aılesınden bırıne duşuyor "mahyalan" yakmak Bu yıl bu gorevi, vıceğı burnunda yenı gelın "Yoık Duşesı" ııstlendı Kalplerı ve objektıflerı tcthedcn sağlıklı 32 dışıyle Daha bır Noel havasına gırılınte ıse "Tra lalgar Meydanı"ndakı heykel aslanlar, gecc ay dınlık ve gürültüden uyuyamayaı.ak koca bır Noel ağacı altında saatleae ılahı okunacak Bu çam ağacını her yıl Norvec. hukumetı yenılı yor Ikıncı Dunya Savaşı'nda lngılı/lerın Nor veç ıcın paraldnmasının bır takdırnamcsı ola rak Fvlere alınan canılaıın ıse, onta gün ığ nelerını halıya dökmesı Ingılızler n,ın bır dert kı, aman aman İğnesını atmayan (,amlar ıse 25 Sterlın (yaklaşık 25 bın T l ) ımış Noel'e doğru gıtgıde hızldnan alışveriş ve heyetan, Noel'le doruğunda olacak 24 25 ara lıkta herkes evınde Metro, otobus yok Ekmek bılc alamazsıni7 Merke/ı otellcrdekı turıstle re kalıyor Lx)ndra Noel'le yılbaşı arasında bölük pörçük bır valışma duzenı Işten kaytar LONDRA spanya bu yıl Ortak Pazar'dakı ılk No el'ını kutluyor Şımdıden Noel .şıklaııyla susltnen kentııı en sık uıddesı "Serrano"da Ortak Pa/ar 11 vaılığı, yenı "Av1 rupa" butıklerıvİL heını.n kendını bellı edı yor Cıiantranco I errc, Prada, Chrıstıan Dıor bunlardan bırkaçı sadece Kentm bcllı başlı araba galerılcrınde ıse, her /anıankınden da ha (,ok Alfa Romeo'lar, BMVV'leı gozevaıpı yor Geven yıldan bu yana fıyatlarında yuzae 20 düşüş kaydederek, dığeı AF T ulkelcrındekı tıyatiara yaklasdn "Avrupa" aıabalarından Fıat, satışlarını bır yılda ıkı mıslının ustune ı,ı kartmış bulunuyor I I New York'tan Madnd'e caddeler ifil ışıl. Bakkallar ve supermarketlerde de Ortak Pazarlı ılk Noel farkedılıyor Danimarka jam bonları, Fransız peynırlerı, Belcıka çıkolataları ve halyan makarnalaıının envaı çeşıdı ve en 1yı kalıtelerı artık eskısı gıbı sadece ayrıcaltkh sınıfların tekelınde değıl Inen fıyatlar ve bu maltar arasında artan rekabet, Ispanyol orta sınıtının da artık bu tıp küçük "lüks"lere ulaşmasına olanak verıyor kısacası 40 yıl boyunta yuksek korunıaı.ılık duvarları arkasında gelışen Ispanyol ekonomısı ıle şartlanan tüketıcıler ıı,ın, bu Noel gcıı,ek bu keşıt olııyor I akat sımdıkı halde Noel !ıu/ır!ığı kendısı11 en ı,ok ulkenın bır numaralı buyuk ınağd 1 zalar zıiKiıı " H Corle lngles"de bellı edıyoı 196O'lı yıllarda lspanva az gelışmışlığındcn ı,ıkarken, şınıdı ulkenın en buyuk saııayıcılerı arasına gıttıı a^ıkgo/ bır adam taralından kurulan "El Corte lngles"de, babalarının kredı kartlarına arkalarını yaslayan ı,otuklar, şımdıden Noel Baba'ya oyuncak sıpaıışleıını ve rıvorl.ır Faı/si7 aylık kredı ıle satılan kurklerden nuışierılere açılan ö/el kolaylıklı kredı kartlarına dek, tuketımı teşvık cdıu her turlıı teknığe başvuran " [ 1 Corte lngles"de Ispanva'nın aıtık bıı yıla yakın bır sııredır Ortak Pazaı 'da olduğıı heınen tarkedılıyor 1930 vc 195()'lı yıllaıın "Beyoğlu'su" olan "Gran Vıa"da ıse, lıyatlaı daha ehven, vıtımler daha muteva/ı olmakla berabeı, aynı Noel telaşı yavaş yavaş sezılmeye başlıyor Ancak lıâlâ ağaı,lan susleyen sonbahar yapraklaıı ve ınsanın kcmıklcnnı ısılan guneş, Madrıd'de Noel atmosfcrını bıraz zoıakı bır hale gctırıyor Aslında ispanva, Noel'ı ı,ok daha yakından duyarak yasayan kuzcv ulkeleıı denlı bır Noel ulkesı değıl Isa'ya altın, gumuş ve nııırah (bır veşıt kutsal koku) göturı.11 "Sıhırlı Krallar Bayramı" olan 6 otağa dck uzun bır döneme yayılan "Noel yortusu" pek o kadar yılııı en önemlı dını bayraını olarak değıl, daha zıyade yılın en önemlı tııkctım vesılesı olarak yaşanıyor tsa'dan bu yana, ı,ouıklara oyuncaklar götuıen sıhırlı krallardan sonra, asıl bekleyıs Paskalya Bayramı 1 , 1 başlıyor 11 1 Kıştan çok baharlar ulkesı olan Ispanya' da, Paskalya, Noel'den tazla hıssedıltn ve ya şanan bır bayram k o kenlerı Antık Roma'nın pagan (tek tanrılı dınlcr den önı.ekı ınanıjaı) bay ramlanna dek uzanan Paskalya'da Ispanyollar vaıoluşlarından berı, top rağın verımını ve ılkbaharı kutluyorlar 19