Katalog

Kişisel ve takım halinde bilimsel çalışma, öğretim faaliyeti, Gündüz Ökçün için daima bir çocuk heyecanı ve safiyetiyle girişilen tadına doyulmaz bir oyundu. Prof Dı. İLHAN UNAT • Sürpriz yapmayı sevmezdi cal Analysis of Private Internntional Law", ikincilere örnek olarak da, "Turk Anllaşmaları Rehberi, 19201974", "Tıırkiye İklisat Kongresi, 1923 Izmir, Habeıier, Belgcler, Yorumlar" ıle "19201930 vıllan arasında kıırulaıı Turk Anonim Şirketlerinde Yabanvı Serınayc" zıkredılebilir Gundu/ ökçun'un tngilizce olarak kalenıe aldığı ve 1968 yılında yayımladığı "TransMunicipal I.IIH A Critical Anal\sis of Privale Inlernalional Law" gelcneksel Devleller Hususî Hukuku teotısını eleştırcn, Devletler HusıısF Hukukunun kaynakları, Devletler Umumî Hukuku ve Anayasa Hukuku ıle ılı>kileri, bağlanid noktalarının «aptjnnusı gıbı çeşıtlı soıunlara yenı ço/umleı atavuıı, ıneslck hayalının henu/ başında bır genç bılıııı adanıını kolaylıkla tökc/letebılecck genış peıspektilli bır eseulır Nc vaı kı Gundıız ökçun Devletler Hususî Hııkııkuna yenı bıı yakla,ım yöntemı öncren eseıinde uluslararası standartları karşılamaya nıuvaffak olmıış vc eser yabancı literatıırde buvuk ılgı ve takdırle karşılanmıştır. ökçün, üniversitedeki çalışma odasında Gündüz O Ökçün'ün ardından G 12 ündüz ökçün, bu dünyada çok uzun kalmadı. 50 yaşında hiç hesapta yokken göçtü gitti. Sessiz ve gösterişsiz yaşadı. Ölümü de son yolculuğu da tantanasız oldu. Oysa, uzun olmayan ömrüne parlak başarılar sığdırmıştı. Devletler hususi hukuku gibi zorlu bir alanda, Türkiye'nin yetiştirdiği en değerli akademisyenlerden biriydi. Daha 30 yaşlarındayken, Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde dekanlık yaptı. Dışişleri Bakanlığı gibi çetin bır görevi, üstelik Türkiye'nin en talihsiz evresinde üstlendiğinde, 42 yaşındaydı. Üzerine aldığı tüm görevlerin altından sessiz sedasız, ama başarıyla kalktt. Akademik yaşamda, ardında "Türk lktisat Kongresi 1923", "Tatili Eşgal Kanunu", "Turk Anlaşmalan Rehberi", "Osmanlı Sanayi Istatıstiklerı 1915" gibi özgun çalışmalan kuşaklar boyu yararlanacak olanların hizmetine bıraktı. lki yıllık Dışişleri Bakanlığı'nda 1950'lerden beri Türk dış politikasının ayağına dolanan dikenli konutara cesaretle girdi. Türk dış politikasına yeni soluklar getirdi. Mütevazı yaşamının ve çalışmalarının ardından, hocası, yaktn çalışma arkadaşlarından biri, bir öğrencisi ve bir dostu, Gündüz ökçün'ün unutulmamasını istediler. Onu tanıtmak için yazdılar. Onu yazdılar. Gundü/ ökçün, çevresinde daıma temı? duygulardan, hasbî 07lemlerden olusan bır haleyi canlı tııtmayı başarabılmış nadir insanlaıdandı. Gunduz, çevresinde bu ortamı sağlamak için hiçbir zaınan ozel bır çabd sarfetmedı. Bilimsel araştırma, oğrennıe ve öğretme özlenıi, kcndını ve çevresını eğitme ıhtıyacı, ıçten ınandığı muıul ve toplıımsal değerlerc sapmadan ve saptırmadan baglılık unun doğal yapısmı oluşturaıı hasletleıdı Kı^ıhğının bu ıınsıırlaıı onu ınullu ve guçlu kıldığı kadar kendısıylc teıııasta olanlaıı da aynı doğrultuda etkılerdı. Gündu/u 20 yaşında S.B.F. uçuncü sınıf oğleııası olarak tanıdığım zaman, yaptığım bu gozleın 30 yılı bıılan mcslek arkadaşlığımı/ın ve bunun oiesıııde dostluğumu/un hiçbir donenıınde değısmedı. Oğreneı Okçun, asistan Okçün, doçeııt ökçun, profesöı Okçun, dekan Ökçıın, bakan Ökçtın, anlaşılması olanaksız nedenlerle çok bağlı olduğu vc tam bir yetki lnsan ılışkılerı bakınıından bcnce Gunduz'u ıle yuruttuğu akademik mcsleğe dönmesine en ıyı "içi dışı bir insan" dıye niteleyebiliriz. olanak verılmeyen emekli ökçun, aynı kışilık Gerçekten GıındUA tabır caız ıse, saydam bir çizgisındcn hiçbir zaman ayrılınadı. Kişisel ve ınsandı, si/ı sürprı/e uğratmasından korktakım halinde bilimsel çalışma, öğretim faali mazdınız. yeti onıın ıçın daıma bir çocuk heyecanı vc saAncak, günün birinde, Gündü/ buyuk bır fıyetıle giıisılen ladına doyulma/ bır oyundu surprız yaptı Hiç değılse, bcn, onun unıversıve bu oyuna, hocası olsun, meslektası olsun, te karıyeri dışmda bır karıyerı dklının ucunöğıencisı olsun, başkalarını da katmasını, he dan geçireceğıne en ufak ıhtımal vermez ıken yecanını onlara aşılaınasını becerir ve bundan politikaya atladı. Bu atlayışla ünıversıtenın büÖ7el bır ?evk duyardı. yuk bır kayba uğradığından şııphe yok. Bu huGıındu/ Ökçun tıtız, f'akat doğurgan bır bı vıyet değıştırış kazançlar ve kayıplar genel nıu lim adamıydı. İlk bakışta çelışır gıbı görunen hasebesınde memlcketın hayıma ını oldu? Bu bu ıki nılelığı bağdaştırabılmesını olağanustu konııda bır değerlendirrneye gırışmeyeceğim. çalıskanlığına borçluduı. Devletler Hususi Hu Şu var kı Gunduz ökçun'un ıradesı dısında kuku alanındakı değerli ıncelemelerine mcs oluşan koşullar bir sure sonra onu /oıunlıı ola lek yaşamının bellı bır aşamasından sonra rak polıtıka dısında bıraktı Bugün, CJünduz Ökçun hayatının en buyuk Türk Iktısat Tarıhi'ni, ozellıkle Osmanlı Impa ratorluğu'nun son donemındc ve (ıımhııriye sürprızını yapmış, hiç beklemedığınıı/ bır zatin ilk yıllarında Türk ıktısadıyatında ydbdiı nıanda, arkada bıraktığı bı/lerde uyandırdığı cı sermayenın ycrinı ınceleyen o/gun çalışma katıksız hayıanlık ve saygı duyguları arasında, larını da eklcyerek Turk bilimine katkısını /en hayatını bılıme, universıteye ve mcmlckete bugınleştırmıştir. 197475 öğretim yılında Coluın yuk hızmetlerle değerlendırmış olnıaııın lıuzubıa Ünıversıtesı'nde "Osmanlı reformlan ve si ru içınde, gozlerini kapamış bulunuyor.FJ yasal gelişınesi" konusunda deıs vernıış olmasını da bu bağlamda hdtırlamak gerekir. Gunduv ökçün "Devleller llıısusî Hukukunun Kayııakları ve Kanıu Du/eni" adlı doçentlık te/ının başına Mevlâna'nın Mesnevî'sinden şu alıntıyı koymuştu: "laklitlvn doğan bilgi igrelidir. Bi/sc o hi/im malımı/clır diye oturup kalmışıı." Mevlâna'nın srtzlerı Ökçun'un bilimsel çalışmaya yakld^ımını yansıtması bakımından gerçekten anlamlıdır. Okçun butun bilimsel çnlısmalarında baskasının nıalı ığretı bılgıdcn kdçınmış, aslî kaynakldra ıneıek o/gun bılgı uretnıeye çabalamıştır Bu go/lem, ınec tahlıllctc dayanan sağlaın hukukî ınsaları n,eıeıı kuıamsal cserlerı ıçın olduğu kadaı, ığneyle kuyu kazarcdsma kıtaplık ve arşivlerdc yaplığı verı toplanıası nıtelığıııdekı çdlışmaları ıçın de geçerlıdıı Bırıncılere örnek olarak "Devletler llıısusî Hukukunun Kaynakları ve Kamu Duzeni ile TransMunicipal Law A CritiGirne 'degörüşmelerinyorgunluğunu atmayaçalışırken. G