Katalog

ENERJİ 22 BOTAŞ, büyük doğalgaz santrallarına gaz satışından çekilmeye zorlanıyor Doğalgazda iletim hatları oyunu BOTAŞ, yüksek basınçlı iletim hatlarını özel dağıtım şirketlerine devretmeye ve büyük doğalgaz santrallarına gaz satışından çekilmeye zorlanıyor. Aracı olarak kentsel gaz dağıtım şirketlerinin devreye girmesiyle santralların yakıt maliyetleri doğalgaz taşıma bedeli nedeniyle artacak ve bu artış doğrudan tüketicilere elektrik fiyatlarındaki artış olarak yansıyacak. Oğuz TÜRKYILMAZ MMO Enerji Çalışma Grubu Başkanı entsel doğalgaz dağıtım hatlarının özelleştirilmesiyle başlayan süreçte, Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş (BOTAŞ), doğalgaz santrallarına gaz satışından çekilmeye zorlanıyor. Bu elektrik fiyatlarında fazladan artışa neden olacak. BOTAŞ’ın kapsamında yer alan yüksek basınçlı iletim hatlarının kentsel gaz dağıtım şirketlerine devri durumunda; yıllık tüketimleri milyarlarca metreküp olan santrallara gaz satışı işini üstlenecek özel gaz dağıtım şirketlerine, önemli miktarlarda düzenli gelir garantisi sağlanmış olacak. Aracı olarak kentsel gaz dağıtım şirketlerinin devreye girmesiyle santralların yakıt maliyetleri doğalgaz taşıma bedeli nedeniyle artacak ve bu artış doğrudan tüketicilere elektrik fiyatlarındaki artış olarak yansıyacak. Özellikle Yapİşlet (Yİ) ve YapİşletDevret (YİD) santrallarındaki alım garantisi, yakıt garantisi ve fiyat belirleme süreci dikkate alındığında; kamu elektrik toptancı şirketi olan Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt A.Ş (TETAŞ) daha yüksek bedellerle bu santrallardan elektrik satın almak zorunda kalacak. Böylece BOTAŞ önemli bir gelir kalemini kaybederken, TETAŞ daha yüksek maliyetlerle elektrik satın almak zorunda kalacak. Adapazarı Belediyesi’nin en büyük hissedar olarak 21 Aralık 1993’te kurduğu Adapazarı Gaz Dağıtım Anonim Şirketi’ndeki (AGDAŞ) belediye hisselerinin büyük bir kısmı Eylül 2001’de özel bir şirkete devredilmiştir. AGDAŞ’ın çoğunluk hisseleri Nisan 2003’te Erdem Holding’e geçerken, 7 Ağustos 2003 tarihinden itibaren 30 yıl süreyle geçerli olmak üzere Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu’ndan (EPDK) lisans verilmiştir. Yİ modeliyle yapılan Adapazarı’ndaki doğalgaz santralı ise Enka İntergen Konsorsiyumu ile TEAŞ arasında yapılan 8 Ekim 1998 tarihli uygulama sözleşmesinin ardından 10 Ekim 2002 tarihinde tam kapasite ile ticari işletmeye açılmıştır. Kamu üzerinden yüzde 85 alım garantisi verilen santralın ürettiği elektriğin birim fiyatı belirlenirken yakıt giderindeki artış da dikkate alınmaktadır. reddetmesi üzerine, AGDAŞ tarafından BOTAŞ aleyhine Ankara 3. İdare Mahkemesi’nde dava açılmıştır. Dava sürecinde EPDK, “EPDK tarafından yapılan dağıtım lisans ihalelerinde Yİ ve YİD santralları, devredilecek tesisler kapsamında değildir” açıklamasında bulunmuştur. İdare Mahkemesi ise “EPDK tarafından AGDAŞ’a verilen dağıtım lisansında Enka Santralı’nı besleyen hat için herhangi bir istisna olmadığı” gerekçesiyle BOTAŞ aleyhine karar vermiştir. hatların dağıtım şirketine devredilmesi gerekipgerekmediği” sorusunu yanıtsız bırakmıştır. EPDK, bu defa önceki görüşünden farklı olarak “4646 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatta Yİ ve YİD santrallarını besleyen ve dağıtım bölgeleri içinde kalan hatların dağıtım lisansı sahibi şirketlere devredilmesini engelleyen bir husus bulunmamaktadır. …dağıtım kapsamında dağıtım faaliyeti yalnızca dağıtım şirketleri tarafından yapılabilmektedir” görüşünü bildirmiştir. K Şirket santrala gaz satış hakkı istedi Kuruluşundan itibaren santral BOTAŞ’tan gaz almıştır. Ancak AGDAŞ, 2004 yılında, BOTAŞ’tan “Adapazarı’ndaki Enka Santralı’nı besleyen hattın kendilerine devrini” talep etmiştir. BOTAŞ’ın bu talebi EPDK çark etti BOTAŞ bunun üzerine Danıştay nezdinde temyize başvurmuştur. Temyiz sürecinde, tekrar görüşü sorulan EPDK; “Enka Santralı’nı besleyen hattın BOTAŞ’ın iletim lisansına dahil iletim şebekesi içerisindeki iletim hatlarından olupolmadığı, bu BOTAŞ’ın gerekçeleri BOTAŞ davada özetle şu temel gerekçeleri ortaya koymuştur: Enka Santralı’nı besleyen hattın bir dağıtım hattı değil, yüksek basınçlı bir iletim hattı olduğu. 4646 sayılı Yasa’nın 3. Maddesi’nde tanımlanan ulusal iletim şebekesinin, ulusal iletim sisteminin bir parçası olan yüksek basınçlı boru hatlarını da kapsadığı. Yasa’nın 4. Maddesi’nde “mevcut, planlanan ve yatırımı devam eden ulusal iletim şebekesinin BOTAŞ’a ait olduğunun” belirtildiği. Danıştay, BOTAŞ’ın bu gerekçelerine itibar etmemiş ve idare mahkemesinin BOTAŞ aleyhine kararını onaylamıştır. TETAŞ’tan fiyat uyarısı BOTAŞ, temyiz sürecinin ardından karar düzeltme başvurusunda bulunurken, bu aşamada davaya Enka Santralı’ndan elektrik satın alma yükümlülüğüyle karşı karşıya bulunan TETAŞ da müdahil olmuştur. TETAŞ, “Dava konusu iletim hattının irtibatı olan santrallarda üretilerek satılan elektrik enerjisinin bedelini oluşturan maliyetler içerisindeki en önemli kalemin elektrik üretiminde kullanılan doğalgazın bedeli olduğu, ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ