Katalog

6 Mayıs 2011 Cuma 357 11 Yargılamanın tartışması gazete içine yansıdı, genel yayın müdürlüğü yapan Cevat Fehmi bu dönemde gazeteden ayrıldı. Nadir Nadi bir süre yönetimden çekildi, yerine atanan Ecvet Güresin ise yazarlar Yaşar Kemal, Nadir Nadi dönemi Yunus Nadi’nin 28 Haziran 1945’te Cenevre’de yaşamını yitirmesiyle gazetenin sorumluluğunu Nadir Nadi üstlenir. Türkiye’nin çokpartili rejime geçmesiyle basın 12 Eylül ve sonrası Cumhuriyet 12 Eylül askeri darbesi döneminde de çeşitli zorluklarla karşılaştı. İlhan Selçuk’un 11 Kasım 1980 tarihli “Kemalizm ideolojisi muz mudur?” başlıklı yazısı nedeniyle “gazete 10 gün kapatıldı.” 12 Kasım 1981’de gazetenin Doğu ve Güneydoğu’ya gönderilmesi 5 gün süreyle yasaklandı. 34 Nisan tarihlerinde Ankara, Kastamonu ve Çankırı’da yasaklandı. 15 Ocak 1983’teki Nadir Nadi’nin “Tuhaf bir tasarı” başlıklı yazısı nedeniyle gazete 25 gün kapatıldı. Nadir Nadi’nin 1991 yılında ölümünün ardından Berin Nadi, İlhan Selçuk, Uğur Mumcu, Hikmet Çetinkaya ve bazı yazarlar değişiklikten rahatsız olunca gazeteden ayrıldı. Okurların boykotu sonucu gazete iflas aşamasına gelince Berin Nadi, İlhan Selçuk ve yazarlar geri döndü. Daha sonra gazetenin yaşaması için Cumhuriyet Vakfı kuruldu. Vakıf başkanlığına ve Cumhuriyet Gazetesi İmtiyaz Sahipliği’ne Berin Nadi getirildi. Berin Nadi’nin 2001 yılında yaşamını yitirmesinin ardından onun görevlerini İlhan Selçuk üstlendi. Selçuk, yaşamı boyunca verdiği mücadeleyi, gazetenin imtiyaz sahipliği döneminde de sürdürdü. Cumhuriyet, her olağanüstü dönemde olduğu gibi “Ergenekon” yargılamaları kapsamında da hedef alındı. Selçuk, 21 Mart 2008’de soruşturma kapsamında gözaltına alındı, iki gün sonra tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Gözaltının ardından kalbindeki rahatsızlığı tetiklenen Selçuk, 21 Haziran 2010 tarihinde tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi. Ergenekon yargılamaları kapsamında eski Ankara Temsilcisi, Cumhuriyet yazarı Mustafa Balbay halen tukuklu bulunuyor. Selçuk’un ardından gazetenin İmtiyaz Sahipliği’ne Orhan Erinç getirildi. UTKU ÇAKIRÖZER Her Gün Bir Gazeteden Fazlası Evinize giren Cumhuriyet her gün bir gazeteden fazlasıdır... Gericiliğe karşı, çağdaşlığın mücadelesidir... Gelecek kuşakların dogma ve önyargılardan uzak, aklın ve bilimin rehberliğinde eğitilmesi mücadelesidir... * * * Atatürk ilkeleri ile laik ve demokratik hukuk devletinin yaşatılması mücadelesidir... Yargının siyasallaştırılmasının önlenmesi, bağımsız ve tarafsızlığının korunması mücadelesidir... * * * Hiç kimsenin bir gün dahi olsa, haksız yere özgürlüğünden mahrum bırakılmaması, evrensel insan hakları ilkelerinin yaşama geçirilmesi düşüncenin özgürce ifade edilmesi mücadelesidir... açısından da yeni bir dönem başlamıştır. İsmet İnönü’nün Cumhurbaşkanlığı döneminde erkek ve kız öğrencilerin birlikte okumalarının engellenmesi ve benzer uygulamalar, Nadir Nadi’yi endişelendiriyordu. 14 Mayıs 1950’de DP listelerinden bağımsız olarak milletvekili seçildi. 7 Haziran 1950’de “Atatürk ilkelerinden uzaklaşıldığı” kaygılarını “Ezan” başlıklı bir yazıyla dile getirdi. Eleştiriler basın üzerinde baskıyı gündeme getirdi. Nadir Nadi 27 Nisan 1960’ta yaşananların hukuk rejimine uymadığını yazdı, “Cumhuriyet 3 gün kapatıldı.” Sosyalizm tartışması 27 Mayıs 1960’ta ordunun yönetime el koymasının ardından 1961 Anayasası’yla Türkiye yeni düşüncelerle karşılaştı. Cumhuriyet yazarı Şadi Alkılıç, “Türkiye’nin tek kurtuluş yolu sosyalizm” başlıklı yazısı nedeniyle uzun süre yargılandı. Hasan Ali Ediz, Melih Cevdet Anday, Cemal Hüsnü Taray ve Prof. Cahit Tanyol’a sıcık bakmıyordu. Cumhuriyet’in yayın çizgisinin değişmezliği anlaşılınca Nadir Nadi yeniden göreve döndü. Gazetenin 1960’lardaki yayınları tirajına da yansıdı, 1962’de 89 bin olan tiraj, 1966’da 149 bini buldu. 12 Mart 1971’deki askeri muhtıra ve ardından gelen sıkıyönetimle birlikte “Cumhuriyet 10 gün süreyle kapatıldı.” İlhan Selçuk ve Genel Yayın Yönetmeni Oktay Kurtböke tutuklandı. Selçuk ve Kurtböke beraat etti ancak, ortaklar arasındaki anlaşmazlık nedeniyle Nadir Nadi bir kez daha başyazarlıktan ayrılmak zorunda kaldı. Yeni yönetimin yayın politikasını değiştirme girişimi, dünyada bir ilk gerçekleşti, gazetenin tirajı 130 binden 45 bine düştü. Nadir Nadi’nin yeniden başa geçmesiyle gazete aynı kadroyla 1980’e yürüdü. * * * Emekçinin insanca yaşam, kadınların eşit birey, çocuklarımızın barış içinde bir dünya hayali; bilimin, kültürün ve sanatın her koşulda yüceltilmesi mücadelesidir... * * * Çevre bilincinin yerleştirilmesi, doğayı katleden enerji yatırımları yerine yenilenebilir enerji kaynaklarını yaşama geçirme mücadelesidir... * * * Her türlü sansür ve baskılar karşısında yılmadan, bağımsız, özgür ve araştırmacı gazeteciliğin mücadelesidir... * * * Gelir adaletsizliğinin ve bölgelerarası eşitsizliğin giderilmesi, ulusal kaynakların hortumlanmasının önlenmesi, şeffaf ve hesap verebilir bir kamu yönetimi anlayışının hâkim olması mücadelesidir... * * * Cumhuriyet; işçinin, memurun, emeklinin, çiftçinin, alınteriyle yaşam mücadelesi veren her kesimin yanında; her türlü haksızlık, hukuksuzluk, eşitsizlik ve ayrımcılığın karşısında olma mücadelesidir... * * * Her gün evinize giren Cumhuriyet, bir gazeteden çok fazlasıdır. Nice 87 yılları birlikte kutlamak dileğiyle... İlklere imza attık Cumhuriyetin gazetesi Cumhuriyet, 87 yıllk yayın yaşamı boyunca birçok ilke de imza attı. Gazetenin Fransızca baskısı olarak yayımlanan La Republique 1925’ten itibaren 25 yıl süreyle yayımlandı. Fransızca baskı Türkiye’nin dış dünyayla bağlantısı, sorunlarının duyurulması, uluslararası konularda Türkiye’nin çıkarlarının avunulması anlamında önemli işlevler üstlendi. I Kültür yaşamını zenginleştirmek amacıyla 1932’de 12 ciltlik Hayat Ansiklopedisi yayımlandı. I 23 Aralık 1930’da Kubilay’ın şehit edilmesinin ardından Nadir Nadi’nin önerisiyle, Cumhuriyet gazetesi öncülüğünde yapılan çalışmalar sonucunda 26 Ocak 1934’te anıt dikildi. I Mahmut Makal’ın 1948’de yayımlanan “Bizim Köy” adlı kitabı nedeniyle tutuklanmasına Cumhuriyet tepki gösterdi. I Cumhuriyet gazetesi, Türk kadınına gereken değeri vermek yolunda güzellik yarışmaları düzenledi. 3 Temmuz 1932’de Türkiye’de ilk kez yapılan güzellik yarışmasını kazanan Keriman Halis daha sonra katıldığı yarışmada da dünya güzeli seçildi. I Malatya Milletvekili Nasuhi Baydar’ın Türkçeye çevirdiği Pierre Louys’un Afrodit adlı romanının müstehcen bulunarak toplatılması üzerine Cumhuriyet, yasağa karşı çıktı. I