Katalog

O K U RLA R A ürk şiirinin çalışkan ve etkin isimlerinden Tahir Abacı’nın edebiyatmüzik ilişkilerinin çeşitli düzeylerini ele aldığı dört kitabı okurla buluştu: “Gramafonlu Kahvehane”, “Yahya Kemal ve Ahmet Hamdi Tanpınar’da Müzik”, “Harput – Elazığ Türküleri”, “Türk Müziğinde Bestelenmiş Şiirler”. Tahir Abacı, poetik ve politik yakınlık kurduğu dergilerde şiir ve sorunları üzerine yıllardır düzenli yazıları kaleme alan ve edebiyat ortamında kıyıda durmayı şiar edinen üretken bir imza. Bazı şairler fotoğraflarıyla, görüntüleriyle hafızamızda yer edinmiştir bazıları ise sadece eserleriyle. İşte o, eserleriyle yer edinen ve suretini hatırlatmayan kıymetli, az sayıdaki şairden biri. Şiir kadar şiirin sorunlarına eğilen ve verimleriyle edebiyatın düzeyinin artmasına katkı sağlayan Abacı’nın roman ve müzik araştırmacılığı da incelenmeyi ayrıca hak ediyor. Şiirin yanı sıra müziğe ve kültür dünyamıza, siyaset bilgisine dair derinlikli etütleri ile özel bir yerde duran ve farklı alanlardaki inceleme, eleştiri, araştırma kitapları da kısa süre içinde dolaşıma sunulacak Abacı ile entelektüel bir şairin müziğe ve hayata yaklaşımını konuştuk. Mehmet Akif Tutumlu, çok yönlü bir yazar. Edebiyatçı, hukukçu ve aforizmalarıyla felsefeci. Yayımlanmış on sekiz hukuk kitabının yanında bir aforizma kitabı, iki şiir kitabı ve yayımlanmamış öyküleri de bulunan Tutumlu’nun, son şiir kitabı “Taşkın Boşluk” çıktı. Hiçlik, sessizlik ve boşlukla dolu bir kitap olan “Taşkın Boşluk” üzerinden Tutumlu’yla şiir üstüne konuştuk. Bol kitaplı günler... Richard Brautigan’dan “Japonya Günlükleri” T ‘Tüm Japon Edward amcalara’ Japonya Günlükleri, ABD’deki karşıkültür hareketinin ağır isimlerinden Richard Brautigan’ın bu ülkede kaleme aldığı şiirlerden oluşuyor. Kitap aynı zamanda Brautigan’ın Japonya’yla ilgili fikirlerinin nasıl değiştiğini göstermesi bakımından da önemli. r Ali BULUNMAZ “Kum kristaldir/ ruh gibi/ rüzgâr onu sürükler.” (Brautigan, Tokyo, 28 Mayıs 1976) eat Kuşağı'nın Kuzeybatı boyunun en önemli temsilcilerinden Richard Brautigan, 1950’lerin ortalarından itibaren Beat’lerin baba isimleriyle yakın ilişki kurdu. Şiirleri ve romanları bu dönemden sonra yayımlanmaya başladı. Romanlarında mizah, metafor, yergi ve hayalgücü eksik olmadı. Kahramanları da kendisi gibi duyarlı ve hassastı; kırılganlık ve kaos yüzünden yalnızlığa çekilmeleriyle nam salmıştı. Brautigan, Beat Kuşağı ve karşıkültürün kült isimlerinden biri. Belki de ailesiyle ilgili o büyük boşluk ya da tarihsizlik bu damardan kolayca ilerlemesini sağladı. Terk etmekten ve paylaşmaktan kaçmaması, şiirlerini San Francisco sokaklarında dağıtması onun en ayırt edici özelliklerindendi. Her ne kadar ısrarla kendisini Beat olarak görmese de yaptıkları tersini söylemişti. 1980'lere kadar epey ses getiren işler kovalamasına rağmen ölümüne yakın dönemde Brautigan'ın okur kitlesi azaldı. 1970'lerin ikinci yarısından itibaren Japonya'da yaşayan ve oradaki popülerliği artan Brautigan'ın bu ülkede yazıp çizdikleri ve Japonya hakkındaki düşünceleri bugün bile güncel. SAVAŞ VE SONRASI Japonya Günlükleri, Brautigan'ın yeni bir sayfa açtığı ülkede ürettiklerinden örneklerle dolu. Bu yüzden onlara “Brautigan'ın Japonya şiirlikleri” de denebilir. Amcasının Pearl Harbour'da Japonlar tarafından yaralanması ve başındaki şarapnel yüzünden dengesini kaybedip B düşerek boynunu kırması Brautigan'ın zihnine mıhlanmış. Amcasının onun için bu kadar önemli olmasını sağlayan ise bir anlamda Brautigan'ı şiirle buluşturması. Amca Edward'ın Kipling, Hayyam ve Service hayranlığı Brautigan'ı ömrü boyunca etkilemiş. Amcanın bu üçlünün rüzgârıyla yazdığı şiirler Brautigan'ı hep kovalamış: “Savaştan sonraki yıllarda onları okuduğumu hatırlıyorum. Garip bir duyguydu. Savaş bitmişti. Biz kazanmıştık. Edward amcam ölmüştü ve ben onun şiirini okuyordum.” Karşıkültür içinde yer almak için hayli yeterli bir neden! Savaş boyunca Japonlardan nefret eden, ABD'deki kara propaganda sayesinde çocuk aklıyla onları düşman belleyen Brautigan, haikularla tanışınca işin rengi değişmeye başlar. Edward amcasının iki atom bombasıyla alınan intikamı, nefret ve savaş oyunlarında tek başına öldürdüğü binlerce Japon geride kalır: “Düşler gibidir/ rüzgâr/ esip geçer/ küçük olanlar hafif esintiler/ ama onlar da geçer gider” (Tokyo, Mayıs 1976). Zen Budizmi, Japon resmi ve müziği, İkinci Dünya Savaşı'nın intikam dolu çocuğu Brautigan'ı, aklı ve mantığı öteleyen kapışmadan çok uzağa götürür: “Kitaplarım/ Norveççe, Fransızca, Danca, Romanca, İspanyolca, Japonca, Hollandaca, İsveççe, İtalyanca, Almanca, Fince, İbranice dillerine çevrildi ve basıldı İngiltere'de/ buna rağmen/ yalnız uyuyacağım/ yağmurlu Tokyo gecesinde” (Tokyo, 5 Haziran 1976). GİDİLMESİ ZORUNLU ÜLKE Brautigan için Japonya, daha oraya ayak basmadan karmakarışık duygular uyandıran bir yerdir. Bir yandan da gidilmesi zorunludur: “Bir gün oraya gitmek zorunda olduğumu biliyordum. Japonya ruhumun daha önce asla bulunmadığı bir yere beni mıknatıs gibi çekiyordu.” Brautigan'ın Japonya'ya gidişinden sonra yazdığı tüm şiirler amcası Edward'a, kendi deyişiyle “hayatları 7 Aralık 1941 ve savaşın bittiği 14 Ağustos 1945 arasında ellerinden alınmış tüm Japon Edward amcalara” adanmış. Şurası da açık ki Japonya'da geçirdiği yıllar, Brautigan'ın hayatında pek çok dönemden daha özel ve yoğun. n “Yabancılarla dolu bir yerde tek başıma ilahi bir koronun ortasındaymışçasına şarkı söylüyorum dilim tatlı bir bulutbazen tuhaf birisi olduğumu düşünüyorum” (Tokyo, 11 Haziran 1976). alibulunmaz@cumhuriyet.com.tr TURHAN GÜNAY turhangunay@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr twitter: www.twitter.com/CumKitap Karşıkültür hareketinin en önemli isimlerinden biri olan Richard Brautigan’ın hayatını Japonya öncesi ve sonrası diye ikiye ayırmak gerek; Japonya Günlükleri, onun bu ülkeye bakışının nasıl değiştiğini gösteriyor. Japonya Günlükleri/ Richard Brautigan/ Çeviren: Melis Oflas/ Altıkırkbeş Yayın/ 64 s. İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına Orhan Erinç t Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız t Yayın Yönetmeni: Turhan Günay t Sorumlu Müdür: Aykut Küçükkaya t Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı t Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş. t İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0 (212) 343 72 64 t Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL. t Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden t Genel Müdür Yardımcısı: Nazende Körükçü t Reklam Koordinatörü: Hakan Çankaya t Reklam Müdürü: Ayla Atamer t Tel: 0 (212) 251 98 74750 (212) 343 72 74 t Yerel süreli yayın t Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. C U M H U R İ Y E T K İ T A P S A Y I 1231 19 E Y L Ü L 2013 n S A Y F A 3