Katalog

KİTAPLARA RENKLİ DOKUNUŞ Yurtdışındaki yayıncılarda her edebiyat türü için ayrı editörlerin görev aldığını öteden beri duyardık. Editörlük kavramı son yıllarda bizim dilimize de yerleştiği gibi, kitapların künyelerinde de yer buldu. Sahi, kimdir editör? Yazan yazar, yayımlayan da yayıncıyken, editörlerin işi ne? Sorduk, anlattılar. Konuğumuz, Yapı Kredi Yayınları, Çocuk ve Gençlik Yayınları Editörü, Filiz Özdem ? Aytül AKAL Bunu tespit edebilmek bir şans işi… İyi bir editör olmanın sizce olmazsa olmaz üç ölçütü... Öncelikle kendi diline vâkıf olmak, çalışılan dil ve konulara vâkıf olmak, çok okumak ve yazarlarlaçevirmenlerle ilişki dilini tutturabilmek. Yazarçevirmen bilmelidir ki editör bilgisi, birikimi ve dikkatiyle onun “hizmetkârı”dır; metin her zaman yazara ya da çevirmene aittir; editör hata bulmak için çabalayan biri değil, bir metni en yetkin haliyle yayına hazırlayan, kâğıdından mizanpajına, kapağından basın bültenine kadar, üstelik basıldıktan sonra da kitabın kaderiyle yakından ilgilenen kişidir.. İyi bir editör her yazara ve mutlaka gereklidir. İyi bir editörün kitaba her zaman büyük katkısı olur. Bunu hem editör hem de yazar olduğum için çok daha büyük bir gönül rahatlığıyla söyleyebiliyorum. Editör olsam bile, bir yazar olarak benim de her zaman bir editöre ihtiyacım var. Bir kitabın ilgi çekeceğine veya tutmayacağına nasıl karar veriyorsunuz? YKY olarak bizi bir kitabın ilgi görmesi ve tutmasından ziyade, iyi bir kitap olması ilgilendirir. Bazı kitaplarınsa gerek anlattıklarından, gerek düşündüğünüz kapaktan, şu veya bu nedenden, ilgi göreceğini bilirsiniz. Ama bizim için ölçüt, az kişinin ilgileneceğini düşündüğümüz, ama iyi eserleri de her zaman gözetmektir. İşinizde karşılaştığınız zorluklardan birkaçı... Ben işimi çok severek yapıyorum. Dediğim gibi, hele de sevdiğim kitapları hazırlıyorsam aklım başımdan gider. Çok heyecanlanırım. Kitaplar beni asla yormaz, ama arada sırada insanlar yorucu olabiliyor. Çünkü edebiyatsanat alanında çalışan insanların hassasiyetleri daha yüksek olabiliyor haliyle. Dolayısıyla, olumlu bir iletişim kurmak için her zaman çok dikkatli olmak ve enerji harcamak gerekebiliyor. ? Filiz Özdem Ço Y ? Pro ditörlük nereden geldi aklınıza? Bir ideal miydi? Gençlik yıllarından beri yayın hayatının hep içindeydim, editörlük de bunun doğal uzantısı sayılır. Dildeki etkinliğinizi nerede kazandınız? Çok hikâye dinleyerek büyüdüm. Ayrıca çocukluğumda da kitap kurduydum. Yazarlık atölyeleri gibi editörlük atölyeleri de var mı? Sanırım yok. Ayrıca olsa bile, ne kadar yararı olur bilemiyorum. Çünkü editörlüğün olmazsa olmaz koşulu, kitaplarla geçmişten gelen derin bir bağınız olmasıdır. Size gelen metinlerde değişiklik ya da düzeltme istediğinizde yazarların tepkisi ne olur? Önerilerinizi uygulamak yerine dosyasını alıp giden oldu mu hiç? Çalıştığım hiçbir yazarın olumsuz tepkisiyle karşılaşmadım bugüne kadar. Güven bu konuda çok önemlidir. Yazar editörüne güvenirse, söylediklerini her zaman dikkate alır. Bir defa özel bir durum yaşadım. Kitabın bir CUMHURİYET ÇOCUKLARINDAN MEKTUPLAR bölümünün zayıf olduğu konusunda yazarın dikkatini çekmiştim. Ama yazar o metinle çok böyle bir beklenti içinde kaldım. Kitabın adı içeriğe ? Hazırlayan: Mavisel YENER uzun zamandır uğraşıyordu ve uygun farklı bir ad olmuş. Kitapta yaşıma uygun artık enerjisi kalmamıştı. “Yapaolmayan bazı kelimler ve cümleler vardı bunların Mithat Can Öz/ Turhal Sınav mayacağım!” dedi. Buna da değiştirilmesini isterim. Kitap hem ev hem de çevDershanesi, Tokat saygı duymak lazım. Ayrıca iyi re baskısı altında yetişen bir genç kızın yaşama Merhaba Cumhuriyet Kitap, metin gördüğüm zaman ben tutunma mücadelesini çok akıcı şekilde anlatmış. size okuduğum “Hayaletli Göhep çok heyecanlanırım. Bu da Böyle güzel bir kitabı okumak isteyen tüm arkalün Çocukları“ adlı kitabımı taöyle bir dosyaydı, sevdiğim bir daşlara bu kitabı önermek isterim. nıtmak istedim. Kitabın yazarı yazardı. Israr etmenin bir anlamı Yeşim Armutak. Yayınevi: Günıyoktu. Ama kitap çıkınca hakkıyNisa Arhan/ Turhal Sınav Dershanesi, Tokat şığı Kitaplığı. Büyüteç, Efe, Billa övgüler aldı, ama sözünü ettiMerhaba Cumhuriyet Kitap, son okuduğum kiye, ve Melodi adlı 4 arkadaşın, ğim bölümün zayıf olduğuna datap olan “Ayşegül’e Ne Oldu?” adlı kitabı size tamacera ve gizem dolu yaz tatilinde yaşadıkları an nıtmak istiyorum. Yazarı: Fatih Erdoğan. Yayınevi: ir eleştiriler de dile getirildi. latılmış. Dört arkadaş, göl kıyısında yaptıkları bi Siz önerdiniz, düzeltti ama Mavibulut Yayınları. Bulut ve arkadaşları dünyayı siklet turu sırasında, kayalıkta bir mağara bulmaolmadı, tekrar uyardınız düzeltti, dolaşma planı yaparken Ayşegül’ün kaybolmasıylarıyla macera başlıyor. Mağarada, eski bir elyazolmadı... Kaç kez gider gelir bir la sürükleyici bir kitap serüveni başlıyor. En beması, eski bir yüzük ve bir de çene kemiği parçası dosya yazarla aranızda? Yayımğendiğim bölüm de zaten Ayşegül’ün kaybolmabulunca, soluksuz bir maceraya atılmalarıyla başlamaktan sonradan vazgeçtiğidan önce, yapılan planları çok beğendim. Özellikle layan serüven dolu bu kitabı kısa sürede bitirdim. niz dosya olur mu? de Aslı karakterine bayıldım. Kitapta değiştirmek Kitapta değiştirmek istediğim bölüm yok. Kitapta Bu da çok sık rastlanan bir istediğim bölüm, kitabın son bölümü olan Ayşeki tüm bölümleri beğendim. Arkadaşlığı ve dostludurum değildir. Çünkü zaten, kigül’ün bulunmasından sonra suçlulara hak ettikleri ğun öneminin vurgulandığı bu romanda meraklı taplar önce yayın kurulundan cezanın verilmesi gerekirdi ama yazar bunu pek genç arkadaşları çok beğendim. Sürprizlerden geçer. Bir dosya çok sorunluyyapmamış. Kitabın adını da Gür Bıyıklı Çete kohoşlanan, gizemleri seven, macera sever tüm arsa, başından kabul edilmez. Ayyardım. Asıl zanlı gür bıyıklı adam ve ona yardım kadaşlara bu kitabı öneriyorum. rıca “uyarı” demeyelim de, “dikedendi. Kitaptan çıkardığım sonuç; insan yaptıklakat çekme” diyelim. Her metin rı hataların cezasını sevdikleri şeylerin üzerinden Cansu Damoğlu/ Turhal Sıciddi bir editörlük çalışmasından çekmemelidir. Macera dolu ve akıcı bu kitabı arnav Dershanesi, Tokat geçer. Yazmak kendi başına çok kadaşlarıma öneririm. Merhaba Sihirli Değnek ve özel bir etkinlik. Yazmanın aşkıybu ekin çıkmasında emeği gela yazar bazen bazı şeyleri gözMerve Çınar/ Turhal Sınav çen büyüklerim. Dershanemde den kaçırabilir, metinde mantık Dershanesi, Tokat Türkçe öğretmenimin önerisiyhataları olabilir, yazar baka baka Merhaba Cumhuriyet Kitap, le okuduğum Üstüme Kar Yametnini ezberlemiş olabilir, kendi Günışığı Kitaplığı tarafından yağıyor adlı kitabı anlatmak istiyazdığını göremeyebilir vs. vs. yımlanmış olan İşte Şimdi Hapı yorum. Kitabın yazarı: Pakize Bu durumda yabancı bir göz Yuttum adlı kitabı tanıtmak istiÖzcan. Yayınevi: Günışığı Kitaplığı. Küçük bir çok önemlidir. Yani editörün göyorum. Yazarı Christina NöstAnadolu kasabasında yaşayan Asuman’ın anlatılzü. Arada sırada şöyle serzenişlinger. Kitapta Julia ve Stepdığı bu kitabın içeriğinde anlatılan konuyu beğenlerle karşılaşabiliyoruz biz: “Ama han’ın ilk defa buluşup konuşmesem de bu konuya duyarlılık gösterip bize farklı malarını anlatan bölümü çok beğendim. Bu böben kaç arkadaşıma okuttum, bir pencere açan yazara teşekkür ederim. Genç kimse bunları söylemedi!” Bu lümde benim içimde de değişik bir his oluştu; kız Asuman, hiçbir konuda söz sahibi olmayan, ai mutluluk ve heyecan karışık. Yazarın yerinde ol“arkadaşlar” da elbette yazan çile ve çevre baskısı altındaki bir genç kızdır. Bu zen insanlar oluyor, ama editörsaydım kitaba, belki de, Bir Genç Kızın Aşkı adını genç kızın yaşadığı birçok zorluğu anlatan yazarın lük başka bir iş. verirdim. Çünkü bir genç kızın yaşadığı ilginç, heyerinde olsaydım sonunu mutlu bitirirdim. Belki de yecanlı duygusal hali sürükleyici şekilde anlatıl Çevirilerde, kitabın orijinalini ben hep mutlu sonla biten kitaplar okuduğum için de okuyor musunuz? Çeviri kimış. Kitabın sonunu da Stepan ve Julie’nin birbir E taplar üzerinde editoryal çalışma yaparken en zorlandığınız konular... Çevirilerde elbette orijinal metinle karşılıklı okuma yapılır. Çeviri kitapların editörlük süreci, telif kitaplara göre her zaman daha uzun sürer. Tabii, çeviri bir kitabın editörlüğü, telif kitap editörlüğü kadar zevkli değil. Sizce bir editör her alanda editörlük yapabilir mi? Ya da şiir editörü, öykü editörü gibi ayrımlar mı olmalı? Hatta çeviri editörlüğü ile telif dosya üzerinde çalışmak da çok farklı değil mi? YKY’de editörler uzmanlık ve ilgi alanlarına göre çalışırlar. Öykü, şiir gibi ayrımlara gitmek çok gerekli değil. Sonuçta edebiyat bir bütün. Ama öncelikle yabancı dil ayrımı vardır, sonra da edebiyat, tarih, felsefe gibi ayrımlar yapılır. Önünüze gelen bir dosyanın, başka bir kitaptan ayarsız esinlenme ya da alıntıyla dolu olup olmadığını nasıl belirliyorsunuz? Diyelim ki esinlenilen orijinal kitabı okumadınız, bilmiyorsunuz... lerine kavuşmaları ve mutlu bir geleceğe adım atmalarıyla bitirirdim. Kitaptaki 17 Temmuz Perşembe başlıklı bölümü beğenmedim çünkü biraz abartılı olmuş ve yaşımıza uygun olmayan durumlardan bahsetmiş. Kitaptan da şu sonucu çıkardım: Bir şey için başkalarını kullanmamamız gerektiği ve bunu yaparsak sonucunun acı olacağını öğrendim. Yazarın büyüleyici bir hayal gücü var. Onun yazarlığına hayran kaldım. Diğer kitaplarını da okumak istiyorum. En kısa zamanda kitap sürükleyici ve heyecan verici Gençleri anlamaya çalışan ve onların durumunu anlatan güzel bir kitap. Tüm arkadaşlarımın bu kitabı okumalarını öneriyorum. Gizem Sayındı/ Turhal Sınav Dershanesi, Tokat Merhaba Cumhuriyet gazetesi okuyucuları. Zeynep Alparslan’ın yazmış olduğu Can ve Çamur’un Orman Macerası adlı kitabını çok sevdim. Yayınevi: Mavibulut. Sürükleyici ve maceralı bir kitap. Can’ın sevdiği köpeği Çamur’u aramak için gittiği ormanda yaşadıkları, korkunç dev ile tanışması çok maceralı şekilde anlatılmış. Kitapta en beğendiğim bölüm Can’ın Mikado oyununu küçük dev ile oynarken kürdanlarla oynaması. Kitapta değiştirmek istediğim bölüm ise son bölüm oldu. Yaşananlar keşke bir rüya olsaydı. Can’ın dev gibi hilekâr biri olmayıp adaletli olmasına sevindim. Güzellik ve çirkinliğe farklı bir açıdan bakmamı sağlayan yazara ve böyle güzel bir kitabı bana öneren Türkçe öğretmenime teşekkür ederim. ? Çocuklar ve gençler, siz de bize yazar mısınız? Okuduğunuz kitapta en çok hangi karakteri sevdiniz? Neden? ·Öyküde sizi en çok düşündüren bölüm neresiydi? Neden? Öyküde size alışılmadık gelen, aklınıza yatmayan yerler var mı? Neden? Mektubunuzda kitabın özetini yazmayın, olur mu? Biz, anlatılanlar hakkında sizin ne düşündüğünüzü çok merak ediyoruz. Mektup yazarak bize ulaşmak isteyenler için adresimiz: Mavisel Yener, Ata Cad. Defne Sok. No:1 D1 Balçova, İzmir Elektronik posta göndererek bize ulaşmak isteyenler için adresimiz: [email protected] veya [email protected] Anımsatma: Mektubunuzda ev adresinizi, telefonunuzu, yaşınızı, okuduğunuz kitabın adını, yazarını ve yayınevini belirtmeyi unutmayın. Size bir sürprizimiz olacak! a l Y tur yazarı Sözcü ler, olayla dur, bir fe Yazarl 360 dere rak, verim kir. Editör, rir, ikna e yazamay Editör, ro/yazın ( gelen “ya bir tuğla verir. Beğen Özgünlüğ giderilme kendisi g zardır çün Editör cükler gö miştir. To biçimde, Yazarı iyi bilir, b Editör, ama düze editör de Editör zarlığın b Borchert’ kadaşıdır maz”, “ba bul” diye Yazarı yazara gö cesaretle Yazarı kadaşıdır sapabilec de yazarı Yapıtın ama süzg giderilme Beğen cek yapıt Kâhin de 100 yıl so hem kend ise ya kıs den olur. lileli yazın Tiyatro den önce sırtını day cik olama okuduğu “okuma” “okuma” Bunu y lardan ka ki kalıp”la zarar veri Dahası, b lar birbirin na gelir. O törler mu ğa ve baş nun olan ve ona gö anlamına birbirlerin kapılarını Editör, olup olm ğine, ken rallarına v Editörü nek değe o oranda Editör, gibi davra elinden k ruyacak v SAYFA 32 ? 22 MART 2012 CUMHURİYET KİTAP SAYI 1153