Katalog

...KISA KISA... 68’in Edebiyatı Edebiyatın 68’i Sennur Sezer Ë Mehmet ÖZÇATALOĞLU “Gözlerimiz, gözlerimiz bir çift mavzer namlusu Yürüyoruz böceklerin karanlığından Kozasını delen kelebeklerin dünyasına…” ennur Sezer’in Ekim 2008’de çıkan “68’in Edebiyatı Edebiyatın 68’i” isimli kitabı sessiz sedasız bekliyor kitapçı raflarında. Bazı kitaplar gibi çarşaf çarşaf gazete ilanları hazırlanıp reklam verilemediği için böylesine önemli bir eser, harcanmış olan yoğun emek görmezden geliniyor. Yazar, kitabı için; “Daha çok bir bellek tazeleme kitabı, bir bölümü 1950’den 1975’e bir siyasal tarih ve bu tarihin edebiyata olan küçük yansımalarından örnekleri içeriyor” diyor. Bu güzel eseri bir hafta sonu soluksuz bir şekilde okudum. O döneme yetişememiş bir birey olarak o dönemle ilgili yazılan hemen her eserden örnekler okuyabilmek doğrusu çok mutluluk vericiydi. 68 hareketi dünyada olduğu kadar ülkemizde de etkisini göstermiştir. Kitapta şöyle demiş yazar: “Türkiye’de yükselen gençlik hareketleri o dönemdeki dünya gençlik hareketleriyle paraleldir. Ne var ki bu hareket bir Batı özentisi değil, Türkiye gerçeklerinin yarattığı fiili bir durumdur. Bu hareketin antiemperyalist ve antikapitalist tutumu pek çok aydın için yeni bir Kurtuluş Savaşı coşkusu verdi.” Yeni bir Kurtuluş Savaşı coşkusu vermiş olduğu doğrudur çünkü 68 yılından sadece iki yıl önce 1966’da Hasan Hüseyin Korkmazgil şunları yazmıştır: (…) bir gün çıkıp geldileranlamsız yüzlerini gülüşlerinitüketim artıklarını üretim organlarını ve eski külotlarını çikletlerini çukulatalarını getirip bıraktılar tiklerini mimiklerini çiğliklerinigenç kızların düşlerini getirip bıraktılar her gün her gün yeniden getirip bıraktılar (…) sonra güzel güzel anlaşmaları sonra güzel güzel sözleşmeleri –sonra güzel güzel paylaşmaları asılmışların ve asılacakların izniyle –ve durmadan durmadan baltazar S bayramlarını –sonra güzel güzel savaş uçaklarını radarları rampaları atom bombalarını –denizaltı deniz üstü bir şeylerini bilinçaltı bilinç üstü her şeylerini piekslerini bitekslerini bitpazarlarını – eroinlerini kokainlerini getirip bıraktılar. ve sonra çekilip gitmediler gemilerine (…) Ve artık o kadar çok şey getirdiler ki Bağımsızlığa yer kalmadı ülkemde. Kurtuluş Savaşı’ndan söz açılmışken kitaptan kısa bir anekdota da yer verelim: 20 Ekim 1968: Hüseyin Cevahir’in de aralarında bulunduğu 22 öğrenci ve 2 işçi Samsun’dan Ankara’ya “Tam Bağımsız Türkiye” sloganıyla “M. Kemal Yürüyüşü”nü başlattı. Bu döneme yetişemeyenler ve okuyarak, izleyerek, dinleyerek öğrenme peşinde olanlar için kafa karıştırıcı söylemler görülebiliyor. Bazı kaynaklarda 68 hareketinin Atatürkçü bir kimlik taşımadığı söyleniyor. Fakat Sennur Sezer’in kitabındaki bu anekdot kafa karışıklığını da ortadan kaldırıyor. Ve anlaşılıyor ki 68’deki öğrenci hareketi Atatürkçü düşünceden ayrı görülemez. “baktı tarihe, gerçeği kavradı, gördü, onurlu yaşamak savaşmak demektir ezilmiş insanların yanında. sırt çevirdi bencil kaygıların ve acıların tümüne aldı kavgada yerini sıradan bir er olarak.” Günümüzde şiir pek okunmuyor. Okunan şiirlerde de bu dizelerdeki coşkuya şahit olamıyoruz. Tabii ki dönemin de etkisiyle çıkmıştır bu dizeler fakat günümüzün apolitik gençliğini de uyandırmak için bu coşkuyu sağlayacak dizelere ihtiyaç vardır. Günümüz şairlerinden (genel anlamda) böyle bir hareketi maalesef göremiyoruz. 68 dönemine ait edebi yazıları bir araya getirip okuması mümkün olmayanlar için bu kitap eşsiz bir hazine diyebilirim. 68’in içindeki edebiyatı, edebiyatın içindeki 68’i anlayabilmek, anlatabilmek için bu kitap mutlaka okunmalıdır. ? 68’in Edebiyatı Edebiyatın 68’i/ Sennur Sezer/ Evrensel Basım Yayın/ Ekim 2008/ 224 s. SAYFA 25 CUMHURİYET KİTAP SAYI 993