Katalog

¥ ise mezartaşlarından çok daha kolaylıkla öğrenilebilir. Yazarlardan birçoğunun ölümünde ebcet sistemiyle tarih düşürülmüştür. Bu da önemli bir bilgi kaynağıdır. Günümüzde ise artık bu konuda herhangi bir belirsizlik söz konusu olmamalıdır. Ancak TEKAA’da daha ilk sayfalarda örneğin Prof. Dr. Yavuz Abadan’ın ölüm tarihi soru işaretiyle gösterilmiştir. Başka ansiklopedilerde bu tarih “1967” diye belirtilmektedir. Söz gelimi “Fahir Aksoy”, “1. Abdülahat Aksin”, “Necip Alsan”, “Nevzat Ayasbeyoğlu”, “Celalettin Çetin”, “Emin Ali Çavlı” vb.’nin ölüm tarihlerinin bulunup gösterilmesi hiç de güç değildi. Soyadı yasasından uzun süre sonra ölmelerine karşın kimi yazarların soyadı bildirilmemiştir. Örneğin Abdülaziz Mecdi Efendi’nin açıklanmayan soyadı başka kaynaklarda “Tolon” diye gösterilmiştir. Ahmet Cevat Emre’nin yapıtları arasında, Yunanca aslından Dede Korkut Kitabı üslubuyla çevirdiği “İlyada” ile “Odysseia”ya yer verilmemiştir. “Dede Korkut” kaynakçasında da Orhan Şaik’in kitabı yoktur. Ahmet Resmi Efendi’nin asıl önemli yapıtları “Nemçe Sefaretnamesi, “Prusya Sefaretnamesi”dir; ansiklopedide ise bunlar anılmamıştır. Alaeddin Asna’nın akademik yaşamından da söz edilmemiştir. “Hayatı hakkında yeterli bilgi yoktur” denilen Kenize Murad’ın “Saraydan Sürgüne” romanı (çev. Esin Çelikkan, 1990) Türkçeye çevrilmiştir. Ansiklopedide verilene eklenebilecek bilgi bu kitapta yer almaktadır. “Zati Divanı” bildirildiği gibi 2 değil, 3 cilttir. kaynakların unutulduğu da olmuştur. Örneğin Ali Şir Nevai’den söz edilirken Agâh Sırrı Levend’in 4 ciltlik önemli yapıtının (“Ali Şir Nevai”, 16951968) anılmaması büyük bir eksikliktir. Özellikle Divan edebiyatı konusunda Şükran Kurdakul’un, hele Seyit Kemal Karaalioğlu’nun yazarlar sözlüğünü kaynak diye göstermek hiç uygun sayılmaz. Böylece örneğin şu maddelerin kaynakçaları ortaöğretime yönelik yazar sözlükleri değil, hiç olmazsa karşılarında gösterdiğimiz yapıtlar olmalıydı: Ahi: “Ahi Divanı”, Necati Sungur (1994). Ahmedi: “Cemşid ü Hurşid”, Mehmet Akalın (1975), “İskendername”, Dr. İsmail Ünver (1983); “İskendername’den Seçmeler”, Dr. Yaşar Akdoğan (1988); “Ahmedi Divanından seçmeler”, Dr. Yaşar Akdoğan (1988). Ahmet Cevdet Paşa: “Medeni Hukuk Cephesinden Ahmet Cevdet Paşa”, EbuPula Mardin (1946); “Ahmet Cevdet Paşa Semineri”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Araştırma Merkezi (1986); “Ahmet Cevdet Paşa Vefatının 100. Yılına Armağan”, Türkiye Diyanet Vakfı, SempozyumPaneller Dizisi (1997). Nabi: Kaynakçaya, Samim Kocagöz’ün “Nabi’nin Park Kahvesi’nin yanlışlıkla girdiği bellidir. Oraya asıl şu yapıtlar eklenmeliydi: “Nabi Divanı”, Prof. Dr. Meserret Diriöz, (1994); “Nabi Divanı 12”, Dr. Ali Fuat Bilkan (1997); “Nabi Ekolü Eski Şiirde Hikemiyat”, Hüseyin Yorulmaz (1996). YANLIŞ YA DA GEREKSİZ BİLGİLER İnci Aral, Oğuz Aral’ın kardeşi değildir. Dış politika yazan Ergun Balâ’nın şu kitaplarla hiçbir ilişkisi yoktur: “Cibaîi’den Kubbealtma: Yusuf Ömürlü” (2003), “Nevzat Atlığ” (2004). “Kenan Rıfai ve Yirminci Asrın Işığında Müslümanlık” (S. Ayverdi, S. Huri, S. Erol ile), “Anadolu Evliyaları” gibi kitapların yazarı Nezihe Araz’ı “sosyal demokrat” diye değil, “mistik muhafazakâr” diye göstermek daha doğru olurdu. Şahap Sıtkı’nın soyadı “İleri” değil “İlter”dir. Reha Oğuz Türkkan’ın fotoğrafı diye, onun ülkü ve tutukevi arkadaşı Nihal Atsız’ın fotoğrafına yer verilmiştir. Alevi araştırmacısı Ömer Uluçay’ın ansiklopedideki fotoğrafı gerçekte ressam Ömer Uluç’undur! “Şerefeddin Yaltkaya”nın ansiklopedide görüldüğü gibi “Şerafeddin” diye yazılması yanlıştır. Adnan Ardağı’nın 97 çocuk kitabının adları tek tek verilmiştir. Emine Memduha Özdemir’in 151 çocuk kitabının adları tümüyle ansiklopedidedir. Nihal Yeğinobalı’nın, aralarında “Aşk ve Seks Falı”, “Seks Meleği”gibi kitaplar da bulunan, birçoğu “piyasa romanı”, 100’ü aşkın çevirisinin sıralanmış olması da gereksizdir. “KamusülA’lam” gibi dev bir yapıtı tek başına ortaya koyan Şemsettin Sami’nin başardığını başarmak, günümüz koşullarında da olsa kolay değildir. İhsan Işık’ın yapıtının yeni bir basımını arkadaşlarıyla birlikte daha titiz bir düzeltme süzgecinden geçirmesi beklenmelidir. ? ŞAŞIRTAN MADDELER “Ahmed Reşid”e, bir kez “A” harfinde (1. c), bir kez de “R” harfinde, soyadı olan “Rey”de (7. c) yer verilmiştir. 4. ciltte “Hasan Sezai Efendi” maddesi bulunmaktadır. 8. ciltte ise aynı kişi “Sezayii Gülşenî” adıyla yeniden konu edilmektedir. “Gizli Kalmış Bir İstanbul Masalı”nın yazarı diye gösterilen Nurten Ay bir işyerinde sekreterdi. Onun adıyla patronunun yarışmaya gönderdiği kitap, “1991 Haldun Taner Öykü Ödülü”nü kazandı. Olayın içyüzü sonradan öğrenildi. Buna karşılık, Nurten Ay adı, hâlâ TEKAA’da madde başıdır. “Rabia Hatun (Erzurumlu)” maddesinde 13. yüzyılda yaşadığı öne sürülen böyle birinin “Bilinen ilk Türk kadın şairi” olduğu açıklanmaktadır. “Rabia Hatun (İstanbullu)” maddesinde “Asıl adı Nazan Hanım, tarihçi İsmail Hami Danişmend’in eşidir. Eşinin yazdığı zannedilen Rabia Hatun şiirlerinin kendisine ait olduğu anlaşıldı” denilmektedir. “İsmail Hami Danişmend” maddesinde işin doğrusu anlatılmıştır: “Eşinin yazdığı zannedilen Rabia Hatun Şiirleri’nin kendisine ait olduğu anlaşıldı. Bu şiirlerin yeni basımı Enis Batur tarafından yayımlandı.” Bu durumda öteki iki maddede söylenenler gerçeğe aykırıdır, dolayısıyla o anlatılanlara ansiklopedide yer verilmemelidir. KAYNAKLARDA EKSİKLİKLER Maddelerin sonuna “Hakkında” başlığı altında birer bölüm eklenmiştir. Amaç, konuyla ilgili daha geniş bilgi verecek kitapları, incelemeleri, tanıtma yazılarını göstermektir. Ancak buradaki yararlı bilgiler arasında en önemli CUMHURİYET KİTAP SAYI 992 Resimli ve Metinli Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi/ Hazırlayan: İhsan Işık/ Elvan Yayınları/10 Cilt. SAYFA 11