Katalog

Türkçe Günlükleri 17 Ağustos Pazar iirler… Şiirler… M. MahŞ zun Doğan’ın yeni şiirleri, Boyut Yayınları’ndan, “Sanki Yalnızdım”… Son yılların acılarından damıtılmış şiirler… Adları bile haykırıyor yakınımızda yaşanan kardeş acıları: “Kanda Har”, “Felluce… Felluce…”, “Bağdat Kalbim”, “Ramallah Ramallah!”… İşte kitabın ilk şiiri, tek dize: “Yırttın Göğümü, daha ne!” Adı: “Haritam Öldü”. Aynı acıları daha önce dillendiren şairi anımsamamak hiç olmaz: Tevfik Taş, kitabına acının adını vermişti: “Irak Yakın Acı”. Şiirin adı: “Onur Taş Baskı Tablodur Şimdi ve Ölüm”. Şiirin kendisi: “Buradayım / Kanlı gömleğine sığınmış Felluce / onur silah katına düştü – diyor – / Naçar / Bugün de “Patlamayacaksa / O silahın duvarda işi ne?” / Devralmış Çehov’dan sözü // Her kurşunun arkasında ayrı bir istek / Şimdi. Önünde ayrı // Kaç ülke doğar bu boyutsuz yaradan / Sözü var pulu yok / Kaç kimsesizlik” Zeynep Köylü… Çok genç ve çok güzel şiirler yazıyor. Son kitabınOrhan dan (İlk Ağacı Öperek – Seyfi Melih Cevdet Anday Everest Yayınları) ilk şiir: Orhon “Yeryüzü Remilleri 1 // acının aynasında unutulmuştu yüNihat Behram FEYZA HEPÇİLİNGİRLER yip”. “Ye mek” kökünden gelen sözcüklerin, “yiyecek, yiyici, yiyicilik, yiyim, yiyimli, yiyinti, yiyintili, yiyiş” diye sıralandığına bakarak aradığımız sözcüğün de “yiyip” biçiminin önerildiğini düşünmemiz istenmiş olmalı. Ana Yazım Kılavuzu’nda da sözcüğe yer verilmemiş. Büyük Yazım Kılavuzu sözcüğün doğru yazımını “yiyip” biçiminde vermiş. Dil Derneği’nin Yazım Kılavuzu’nda da sözcük “yiyip”. Özetlersek sözcüğü “yeyip” biçiminde yazmamızı öneren yazım kılavuzumuz yok. Oysa “yiyip” diye yazmak benim gözümü hâlâ rahatsız ediyor. züm / içimdeki koyaktan dönemezdi cerenler / tanrı sustu sesimin boğulduğu ırmakta / nergislerle konuşan aydan eski çocuktum” Nihat Behram’ın şiirleri “Tanımlar” (40 Yıldan Seçilmiş 40 Şiirler Birlikte) (Everest Yayınları), Kâzım Ertürk’ün şiirleri “Gazap Çiçekleri”, Ümit Yaşar Oğuzcan’dan “Rübailer Dörtlükler”, Enver Sipahioğlu’nun şiirleri: “Uzanır Ellerim Kelepçeye”, Orhan Seyfi Orhon’un “Bütün Şiirleri” (Everest Yayınları) ve Melih Cevdet Anday’ın “Toplu Şiirler”i: “Sözcükler”… Ne çok şiir… Ne çok güzellik… 23 Ağustos Çarşamba eride Nilgün F Aras, yabancı adlarla bizimkilerin 18 Ağustos Pazartesi lma Yayınları Editörü Gaye E Dinçel’den Türkçe Günlükleri’ne katkı geldi. Yabancı yapıt adlarının Türkçeleştirilmesi konusunda, izleyicinin ya da okuyucunun, yapıtın Türkçe adının yanı sıra özgün adını da öğrenme hakkı bulunduğunu anımsatarak, kendilerinin çeviri kitaplarda yaptıkları gibi, Türkçe adının altına / yanına özgün adının konmasının, yapıt hakkında araştırma yapacak okura yarar sağlayacağını söylüyor Gaye Dinçel. Bu uygulama ile, “Okura ya da izleyene (özgün dili biliyorsa) anlama ve karşılaştırma olanağı da sunulmuş olur. Çeviri bir yorum sanatı olduğu ve özellikle film adlarında bu yorum hayli genişletildiği için yanlış bilgilenme olasılığı da bu biçimde önlenmiş olur” diyor. Gerçek adıyla hiç örtüşmeyen Türkçe ad konmuş filmler düşünüldüğünde uyarının ne kadar yerinde olduğu kolayca anlaşılmıyor mu? ortak bir alfabetik listede sıralanması gerektiğinde önerdiğim, “İngiliz’in, sözcüğün başında bulunacağına göre “I” diye yazılacak olan soyadını bizim “I” ile başlayan soyadlarının sırasına almamız uygun olur.” dememi beğenmemiş. “Batılılar kendi yazım kurallarıyla bizim özel isimlerimizi alıp kendilerince yazabiliyorken, İstanbul, İzmir, İsmailIstanbul, Izmir, Ismail olabiliyorken Türkçe yazarken onların özel isimlerini biz nasıl aynen onların yazdığı gibi aktarıyoruz?” dedikten sonra, “Her anlamda, özellikle de dilde, Batı'ya teslim oluşu içime sindiremiyorum ve çifte standardı kınıyorum” diyor. Batıya teslim oluşu ben de içime sindiremiyorum; bu yüzden buradayım, bu yüzden yazıyorum; ancak öç almaya çalışmıyorsak, adamın ömrü boyunca “Ian” diye yazdığı soyadını bizim, dilimizde büyük i var diye “İan” diye yazmamızın doğru olmayacağını düşünüyorum. Türkçe yazarken elbette bizim yazım kurallarımız geçerlidir; ama kişi adları özel bir saygı gerektirmez mi? Bizim adlarımıza saygısızlık yapılıyor diye aynı saygısızlığı biz de yapmalı mıyız? 25 Ağustos Pazartesi elendi Anadolu S Lisesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğ 19 Ağustos Salı yşe Sağlam, çok güzel, çok A içten, sıcacık bir Zeynep Köylü M.Mahzun Doğan mektup yazmıştı aylar önce. Yanıtlanma sırasının gelmesi için bekletirken hemen her hafta okudum mektubunu. Çünkü her okuyuşumda içimi sevinç ve daha güzeli, umut doldurdu. Yaşıtı gençlerin okumaktan ne kadar uzak durduğundan yakınıyordu; ama anlatımındaki özen ve dikkat, kendisinin nasıl da özlediğimiz gençliğin bir üyesi olduğunu kendiliğinden ele veriyordu. Keşke yerim olsa da mektubu alabilsem buraya. Sorusu, birçok kişinin nasıl yazmak gerektiğine karar veremediği bir sözcükle ilgili: “Yeyip” mi, “yiyip” mi? Hangi yazım doğru sayılıyor. Evdeki yazım kılavuzlarını tek tek elden geçirdim. Türk Dil Kurumu’nun 1996, 2000 ve 2005 tarihli kılavuzlarında ne “yeyip” var, ne “yi retmeni Yusuf Topakçı’dan mektup var. “Bir Kitabı Bin Umuda Dönüştürelim” adıyla açtıkları kütüphane kurma kampanyasına Cumhuriyet okurlarından katkı ve destek istiyor. 176 km mesafe ile Manisa’nın en uzak ilçesi olan Selendi’nin “eğitim imkânları yetersiz bölgelerden biri” olduğunu belirten Topakçı, “İlçemiz, imkânsızlıkları ve mahrumiyeti yönüyle Doğu Anadolu’dan ve Güney Doğu Anadolu’dan farklı değil” dedikten sonra, şimdiye kadar, çoğu ansiklopedi olmak üzere kitap bağışları yapıldığını; ancak asıl ÖSS kitapları ile öykü, roman, deneme, anı, inceleme araştırma gibi kültür kitaplarına gereksinme duyduklarını söylüyor. Kitaplar, “Selendi Anadolu Lisesi, Selendi / Manisa” adresine gönderilebilir. Okulun, 0236 788 23 33, Müdür Adem Akgün’ün 0505 675 96 79 ve Yusuf Topakçı’nın 0505 388 37 04 numaralı telefonlarından ek bilgi de alınabilir. ? www.feyzahepcilingirler.com [email protected] Yıldız Teknik Üniversitesi, Türk Dili Bölümü Çukursaray Binası Kat: 2, Barbaros Bulvarı34349 Yıldız / İst. B U L M A C A Önce aşağıda tanımları verilen sözcükleri bulmaya çalışın ve her bir harfi bir yatay çizgi üzerine gelecek biçimde yazın. Sonra çizgilerin altlarındaki sayılara göre bu harfleri bulmacadaki aynı sayılı karelere aktarın. (Kara kareler iki sözcük arasını gösterir. Bir satırın sonunda kara kare yoksa bu, sözcüğün alttaki satırın başına sarktığını gösterir.) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan sözcüklerin ilk harfleri yukarıdan aşağıya doğru bir şairin adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse, aynı şairin dizeleri ve yayımlandığı derginin adı ortaya çıkacaktır. 1 G 2 I 3 F 4 E 5 E 6 B 7 K 8 B 9 K 10 K 11 12 B 13 A 14 F 15 F 16 G 17 C 18 E 19 C 20 F 21 D Hazırlayan: İLKER MUMCUOĞLU 50 40 61 73 75 I. Bir Rus savaş uçağı. 22 C 23 G 24 L 25 E 26 H 27 C 28 E 29 E 30 E 31 A 32 B 70 2 79 J. Monarşist eğilimli, günlük İspanyol haber gazetesi. 33 A 34 E 35 C 36 B 27 C 38 K 39 C 40 H 41 J 42 K 43 H 44 H 45 B 46 C 47 A 48 G 49 L 50 H 51 L 52 G 53 H 78 41 77 K. Edebiyat tarihimize 1631’de IV. Murad’a ve 1640’tan önce 1. İbrahim’e sunduğu birer risale ile geçen, bu risalelerde Osmanlı devletinin gerileme nedenlerini açıklayan ünlü devlet adamı. 54 E 55 P 56 H 57 H 58 K 59 E 60 M 61 H 62 F 63 F 64 A Tanımlar ve sözcükleriniz: A. “... Alkaya” (anarşist şair). 65 E 66 K 67 F 68 E 69 A 70 I 71 E 72 M 73 H 74 75 H 76 H 77 78 J 79 I 80 F 81 L 82 F 83 D 84 F 58 42 9 10 7 66 38 L. Aziz Nesin’in bir oyunu. 31 69 47 33 13 B. Ünlü bir çizgi roman. 12 83 21 E. İkinci Yeni’nin Papazı Ece Ayhan’ın kült şiirlerinden biri. 3 80 14 20 84 67 15 63 G. İskendername ve Cemşid ü Hurşid adlı mesnevileri de yaratan, XIV. yüzyıl divan şairi. 81 51 49 24 M. İffet, namus. 36 8 55 6 45 C. “Ne olurdu bir kadın elleri avucumda / Bahsetse yaşamanın tadından başucumda / ......” (Necip Fazıl Kısakürek). 76 60 72 967. sayının çözümü: A. AYRIK, B. NEY 18 5 65 28 25 68 4 54 74 32 71 64 1 16 82 23 48 H. Başucumdaki Müzik ve Konuştuğumuz Gibi Uzaklara adlı yapıtları da yaratan yazar. 11 37 46 17 22 27 35 52 19 39 D. Finlandiya’daki Turku kentinin İsveççe adı. 34 59 29 30 62 F. Paul Bowles’ın, sinemaya da uyarlanan bir romanı. 53 57 56 43 26 44 ÇE, C. LEİPZİG, D. AGRARİZM, E. ROGER MOORE, F. İRİS MURDOCH, G. NUREYEV, H. TİGİ, I. ERİYİK, J. TS, K. İSMET ÖZEL, L. Ğ, M. İPSİZ. Şiir: “ayrı mevsimlerden giriyoruz geceye tarihi tanık gösteriyoruz kimliğimiz geçersiz Prospero” CUMHURİYET KİTAP SAYI 968 SAYFA 31