Katalog

SİHİRLİ DEĞNEK Çocuklar İçin Kitaplar Hazırlayan: Nilay Yılmaz Çocuk Üniversiteleri Çocuklar Soruyor – Bilginler Yanıtlıyor / Birinci Yarıyıl Ulrich jansen, Ulla Steuernagel, Optimist Yayınları, 2006, 223 sayfa (815 yaş) Çocukların merak ettikleri, büyüklerin de yanıtlamakta zorluk çektikleri soruların ele alındığı "Çocuk Üniversiteleri" yeni yüzyılda çocukların bilime olan ilgisini arttırmaya yönelik en etkin projelerinden biri olarak kabul ediliyor. Schwaebische Tagblatts gazetesinin çocuk sayfası sorumlu redaktörü Ulla Steuernagel ile meslektaşı Ulrich Janssen tarafından ortaya atılan bu fikir ilk önce 2002 yılında Avrupa’nın 529 yıllık en eski ve en ünlü üniversitelerinden biri olan Tübingen Eberhard Karls Üniversitesi’nde gerçekleştirilmiş. 2006 yaz yarıyılında ise Avrupa’nın 70 kentinde Çocuk Üniversiteleri gerçekleştiriliyor; ülkemizde de Çukurova Üniversitesi 2003 – 2004 yıllarında böyle bir etkinlik düzenledi. 2005 yılında Avrupa Birliği’nin Bilimsel İletişim Dalındaki "Descartes" ödülünü alan bu projenin ilk kitabı 15 dile çevrilmiş ve sadece Almanya’da 120 bin satmış. 2002 yılında Almanya, Tübingen’de gerçekleştirilen Birinci Çocuk Üniversitesi’nin sekiz sorusu ile sekiz profesörün bu sorulara verdikleri yanıtları içeren kitabın resimlerini Almanya’da "Çocuk Kitapları Resim Çizerlerinin Kralı" olarak tanınan Klaus Ensikat yapmış. 815 yaş grubundaki çocuklar için hazırlanmış olan kitapta ele alınan sorular şunlar: Dinozorların soyu neden tükendi? Yanardağlar neden ateş püskürür? Neden fakirler ve zenginler var? Neden fıkralara güleriz? İnsanlar neden ölmek zorundadır? Neden insan maymun soyundandır? Müslümanlar neden seccade üstünde namaz kılar? Okul neden can sıkıcıdır?... "Neden Fakirler ve Zenginler Var?" sorusunun yanıtlandığı bölümde neler anlatılmıyor ki! Zengin ve özgür mü, fakir ve arkadaşsız mı? / Dünyanın en zengin adamı? / Para nasıl kazanılır? / Playstation’ı olmasına rağmen Lena neden fakir sayılır? / Açlık nedir? / Para biriktirmek nedir? / Irak’tan kalkınma yardımı / Rastlantılar da tarih yazar / Muzun neresi yamuk? / Zenginlerin krizleri / Parayı ortadan kaldırmak mümkün müdür? / Değiş tokuş / Neden daha fazla para basamıyoruz? / Herkese eşit ücret / Enflasyon / Sosyalizm / İşsiz kaldım şimdi ne olacak? gibi alt başlıklarla anlatılmaya çalışılan zenginlik ve fakirlik kavramları, çocukları soruyla ilgili diğer alanlardaki birçok konu hakkında da aydınlatıyor. Sadece İktisatçı Eberhard Schaich’in anlattığı bu bölüm değil, diğer bölümler de çok eğlenceli. Bu proje, sadece çocuklar için değil, dersleri anlatanlar ve çocuklarını üniversiteye getiren aileler için de farklı bir tecrübe olmuş! Bütün profesörler sınıflarına anlatacakları konuyla ilgili olarak bir şeyler de getirmişler. Volkanik taşlar, cam tabut içinde piliç kemikleri, kahkaha tozu vb. Sınıflar yaz sıcağında bile ders dinlemeye gelen çocuklarla dolup taşmış! Merak içinde ders dinleyen öğrencileri görebilmek ne güzel! Kitabın önsözünde belirtildiği üzere, profesörler çocukların ilginç soruları ile epeyce terlemiş. Gönüllü olarak bu çalışmaya destek veren profesörler de elbette SAYFA 38 çok şey öğrenmiş. Çocukların sorularına cevap verebilmek kolay mı! Hem çocuklar, hem aileler hem de profesörler bu çalışmadan çok keyif almışlar... Herkes için farklı bir tecrübe olan Çocuk Üniversitesi dersleri devam ediyor. Optimist Yayınları, Çocuk Üniversitesi’nin diğer iki kitabını da okurlarına en kısa zamanda ulaştıracak... (Çukurova Üniversitesi "Çocuk Üniversitesi" hakkında bilgi için: http://cocuk.cu.edu.tr/ Basında: http://cocuk.cu.edu.tr/basin.asp) Çocuklardaki öğrenme merakını ve heyecanını yok etmeyen, törpülemeyen ve öğrencileri tektipleştirmeyen eğitim yaklaşımlarını benimseyen eğitimciler! Birileri size "elma" dese de, "armut" dese de sakın ola saklandığınız yerlerden çıkmayın!.. Eğitim işinin "oyun" olmadığını siz zaten biliyorsunuz! Çocuklar soru sormaya bayılıyor! Soru sormak kadar, bu soruları kimlerin hangi amaçla yanıtlayacağı da önemli değil midir? * Çocuklar Soruyor, Nobel’liler Cevaplıyor, Bettina Stiekel, İş Bankası Yayınları, 2005 * Çocuk Üniversiteleri, Çocuklar Soruyor – Bilginler Yanıtlıyor, Ulrich Jansen, Ulla Steuernagel, Optimist Yayınları, 2006, KONUK SİHİRLİ DEĞNEKLER Dr. Nihal Kuyumcu "Hayvanlar Karnavalı", Camille SaintSaens İş Bankası Kültür Yayınları, 2006, 222 Sayfa / CD’li Yayıma Hazırlayan Tijen Savaşkan Gedik, Yaprak Sandalcı, Emel Kehri Geçtiğimiz yıllarda Amerika’da klasik müziği, operayı çocuklara tanıtmak ve sevdirmek için hazırlanan bir gösteriyi televizyonda gıpta ile izlemiştik. Ünlü bir oyuncunun sunduğu programda operanın bütün öğeleri güzel, eğlenceli bir düzenleme ile çocuklara anlatılıyordu. Gösteriden çocuklar kadar biz yetişkinler de keyif almıştık. Klasik müziğin, çoksesli müziğin giderek yerini arabesk müziğe bıraktığı günümüzde bu alanda, özellikle çocuklarımızda farkındalık yaratacak çalışmalara destek verilmesi, destek verenlerin kazanımlarından çok ülkemizin geleceği açısından önemli olduğu yadsınamaz. Türkiye İş Bankası Kültür yayınları şubat ayında iki kitap ve bir CD den oluşan bir set yayımladı; "Hayvanlar Karnavalı" ve hemen ardından bu kitaplardan yola çıkarak Işıl Kasapoğlu yönetmenliğinde bir gösteri sundu. Birbirinin devamı olan çalışmanın temel amacı Camile SaitSaens’in "Hayvanlar Karnavalı" adlı eserinden yola çıkarak çocukları klasik müzikle tanıştırmak. Görünürlüğün ve görselliğin önemli olduğu çocuklar için gösteri, klasik müzikle tanışmaları için iyi bir fırsat oldu, izleme şansını yakalayanlar da keyifle gösteriyi izlediler. Tijen Savaşkan Gedik, Yaprak Sandalcı ve Emel Kehri’nin yayıma hazırladığı bu kitaplara gelince… Kitaplar "Eğitim kitabı" ve "Öykü kitabı" olmak üzere iki bölümden oluşuyor. İstanbul’da bulunan tarihi Ihlamur Kasrı’nda bir araya gelen bu üç yaratıcı arkadaş, oluşturdukları ço cuklarla sanat atölyelerinde yaptıkları birbirinden bağımsız ancak birbirini tamamlar nitelikte olan bu çalışmaları kaleme almışlar. Eğitim kitabının ilk bölümünde Tijen Savaşkan Gedik’in drama çalışmalarında –gösteride de yer alan yaptırdığı uygulamalar yer alıyor. Grubu kaynaştıran oyunların yanı sıra tema ile ilgili beden dili çalışmaları ve müzik kavramlarını beden diline dönüştüren örnekler yer almaktadır. Müzik bölümünde Yaprak Sandalcı’nın eserde bulunan sekiz bölüm üzerine yazdığı sözlerden oluşan, çocukların bireysel ya da koro olarak okuyabilecekleri şarkılara ve notalarına yer verilmiştir. Emel Kehri’nin hazırladığı resim bölümünde ise çocukların yaptığı örneklere, farklı resim tekniklerine, atık malzemelerin kullanılması konusunda küçük ipuçlarına yer verilmiştir. Eserde adı geçen hayvanlar ile temsil ettikleri müzik aletlerini resmederek müzikal bilgileri kalıcı kılmayı hedeflemiştir. Yaprak Sandalcı’nın yazdığı Emel Kehri’nin resimlediği "Hayvanlar Karnavalı" öykü kitabını ilköğretim çağındaki çocuklar rahatlıkla okurken okulöncesi çocuklar da Ayla Algan’ın sesinden arkaya konan bir CD’den dinleyebileceklerdir. Annebabaların yanı sıra sınıf, müzik ve drama ve resim öğretmenlerinin çok kolaylıkla kullanabilecekleri yararlanabilecekleri bu kitaplar bir çok tekniği bir arada sunuyor. Öyle ki bir ders yılı sonunda resim, müzik ve drama öğretmenleri, kitaptaki yönergeler doğrultusunda çalıştıklarında müzikleri, maskları, kostüm ve dekorları ve canlandırması ile hazır bir gösteriye ulaşabilecekler. Çocuklar Drama öğretmeniyle müziğin içinde yer alan öyküleri canlandırırken müzik öğretmeninin yardımıyla şarkıları öğrenecek, melodilerle tanışacak, resim öğretmeniyle ise yine kitaptaki öneriler doğrultusunda kendi yaratıcılıklarını da katarak mask, dekor kostüm parçalarını hazırlayacaklardır. Bütünüyle kendilerinin hazırladıkları bu gösteri için yaşadıkları bu süreçte her şeyin ötesinde çocuklar bir klasik müzik metni ile tanışarak, kulaklarında Hayvanlar Karnavalının melodileri ile klasik müziği görünür, yaşanır olarak duyumsayacaklardır. Şimdiden kolay gelsin… eder ki kimse onun önünde duramaz. Büyüklerinin insanların ona kurabileceği tuzaklardan söz etmelerine karşın o yine de kararını vermiştir. "Korkma anne. Yeni bir dünyaya katılacağım. Sonra gelip sizi de alacağım. Bana güvenmenizi istiyorum." (s, 43) Kentin yolunu tuttuğunda yaşamın farklı renkleriyle karşılaşır, bu renklerin kimi parlaktır kimisi de oldukça mat ve sıkıcıdır. Yine de insanların yaşamını incelemek, hiç tatmadığı yiyecekleri yemek, dünyayı tanımak ve edindiği bilgileri ormandaki canlılara aktarmak için sabırla yoluna devam eder. Yaşadığı serüven İdil ve Ozan’ın evine konuk olmasıyla birlikte daha da heyecanlı bir yola girer. Onun konuşabildiğini fark eden İdil’in parlak bir fikri vardır… Bundan sonrasını kitabın gizemli sayfalarında bırakalım. Bilimsel doğruların her an değişebileceği, çevre bilinci, kişidoğa çatışması ve bizim gibi olmayanlar konusunda farkındalık yaratacak bu kitap, yaş grubuna uygun dili, merak uyandıran kurgusu ile eğlenceli bir okumaya davet ediyor okurunu. Rıfat Ilgaz Sempozyumu başladı... (101112 Mayıs 2006, Kastamonu) Ankara Üniversitesi Kastamonu Meslek Yüksekokulu, Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi ve Çınar Yayınları’nın işbirliği ile Rıfat Ilgaz Sempozyumu düzenlendi. Bildiri başlıkları: Rıfat Ilgaz’ın Romanı; Rıfat Ilgaz’ın Öyküsü; Rıfat Ilgaz’ın Şiiri; Rıfat Ilgaz’ın Mizahı; Rıfat Ilgaz’ın ÇOCUK EDEBİYATI; Rıfat Ilgaz’ın Gazeteciliği; 1940 – 2000 Sürecinde Rıfat Ilgaz; Rıfat Ilgaz ve Sinema; Rıfat Ilgaz ve Tiyatro; Rıfat Ilgaz ve Aydınlanma; Yerelden Evrensele Rıfat Ilgaz; Halkevleri ve Rıfat Ilgaz; Rıfat Ilgaz’ın Yapıtlarında Eğitime Bakışı. (www.kmyo.ankara.edu.tr) II. Ulusal Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu yaklaşıyor... (4 6 Ekim 2006, Ankara) Mavisel Yener "Bizim Fare TV Yıldızı", Zehra Ünüvar, Bilgi Yayınevi, 2006, 92 sayfa, Resimleyen: Nilgün Bayraktaroğlu (7+) Deneyimli öykücü Zehra Ünüvar bu kez bir çocuk romanıyla merhabalıyor okurları. Masalsı bir dille yazılmış olan romanda hayvan karakterleri kişileştirilmiş. İnsana özgü nitelikleri anlatmada çok iyi birer araç olarak kullanılmış bu teknik. Öncelikle ormanda yaşayan mutlu fare ailesi ile tanışıyor okur. Fare ailesi Diloy, Güloy ve Minicik adlı üçüz farelerin doğmasıyla daha da mutlu olur. Ancak üçüzlerden biri diğer ikisine hiç benzememektedir. İki bebek fare hemen gelişir fakat üçüncüsü çok güçsüzdür, biraz da "tuhaf"tır. Konuşması diğer farelere benzememektedir, sözcüklerinde şakımaya benzer bir diziliş vardır. "Hiç konuşmuyor. Ne söyleyecekse şarkıyla söylüyor. Anne fare de şarkı söylemeyi sever. Ama yavrumuzun söyledikleri bizim bildiğimiz gibi şarkılar değil."(s, 18) Ailesi ve çevresi kendilerinden farklı olan bu yaratığa çok da kolay alışamaz. Ancak elbirliği ve bilge farenin de yardımıyla ile bu duygularını yenerek Minicik’i aralarına almayı başarırlar. Yazar burada toplumdan "farklı olma" konusunu başarıyla işlemiş ve çocuk okura bu konuda düşünmesi için açık pencereler bırakmıştır. Minicik, insanları ve kenti öylesine merak Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi’nin düzenlediği sempozyumun bildiri başlıkları: Çocuğun gelişim sürecinde dilsel bir uyaran olarak çocuk edebiyatının yeri ve önemi; Çocuğun gelişim sürecinde çocuklar için yaratılan müzik yapıtlarının yeri ve önemi; Çocuk ve gençlerin duygu ve düşünce sağlığını olumlu olumsuz etkileyen yayınlar; Ülkemizde, çocuk ve gençlerin okuma kültürü edinme sürecindeki temel sorunlar; Çocuğun gelişim sürecinde görsel bir uyaran olarak resmin, karikatürün yeri ve önemi; Çocuk tiyatrosu; Çocuk ve gençlik edebiyatı eleştirisi; Çocuk ve gençlik edebiyatında çağdaş yönelimler; Ülkemizdeki çocuk ve gençlik edebiyatının sorunları ve çözüm önerileri; Türkçe öğretiminin temel bir aracı olarak çocuk edebiyatı. (http://cgsempoz.education.ankara.edu.tr/index.html) Güneydoğu Okuma Şenlikleri devam ediyor... Can Çocuk, GAP İdaresi ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliği ile yürütülen "Bölgesel Kalkınmanın Güçlendirilmesi ve Bölgedeki SosyoEkonomik Farklılıkların Azaltılması Programı – Aşama II" kapsamında, Gaziantep, Şanlıurfa ve Batman ilerinde yürütülen "Sokakta Çalışan Çocukların Rehabilitasyonu Projesi" kapsamında Okuma Günleri gerçekleştiriyor. Batman, Gaziantep ve Şanlıurfa’da sokakta çalışan çocuklar için kurulan merkezlerde kütüphaneler oluşturuluyor. Okuma günleri, yazarların ve tiyatro sanatçılarının katılımıyla Haziran ayına kadar devam edecek. Sihirli Çocuk Dergileri! Kırmızı Fare (http://www.mavibulut.com.tr) Ebe Sobe (http://www.ebesobe.com) Nilay Yılmaz Kurtuluş Deresi Cad. No: 47 Bilgi Üniversitesi, Dolapdere/İstanbul [email protected] Tel: 0212 236 78 42 0212 311 51 82 CUMHURİYET KİTAP SAYI 847