Katalog

O7umlemeler şııre ılışkın epıstemık kazanımla rımı arttırdı 'Şıır Okuma Durakları' bu çaba nın urunudur Ama 'Onsoz'de alçakgonullu olmamzdan kaynaklanıyor herbalde kuramsal yazdarımzın '$tıre yenı başlayanlar ıçm kılavuz olmak gıbı bır ntyetlerı yok' dıyorsunuz Şııre yenı başlayanlar 5un kuramsal yazı 1 lardan oğrenenıez kı Ayrıta kuramsal yazılar da şur pratıklerınden doğmuştur Şurın farklı bır dılle yazıldığı, modern şıır olmadan anla şılamazdı Dılbılımle, şur dılının farklılığı or taya konulabıldı Şur, dıl ıçınde ayrı bır dıldır ama bu ayrılık dıluı aynı sozcuklenne farklı değerler, farklı dılbılgısı kuralları yuklemek ten gelır Şur dılı, duzyazı dılınden yenı ve de ğışık bağdaştırmalarla sapar Şıırc yenı başla yan bır şaır, once şurı tanımabdır Antolojıyı tanımalıdır Şurın bılgısıne 'Şur Okuma Du rakları' ıle ulaşmaya çalışırsa buna bır ıtırazım olmaz Ama, ben pedagojık (eğıtsel) bır amaç la yazmadım Şıırın butun oğelennı araştıran açımlayan yazılar bır şur eğıtımuıc de yol açı yorsa bu hoş bır şey elbette Ne var kı, bu me tınlerı anlayabılmek ıçın ustdılın terım ve kav ramlarını, otekı dısıplınlerm terım ve kavram larını vc karşılıklarını bılmek gerekır $ıır Okuma Durakları hlık Poı tıka dızı sındıti \ayımlatıdı (E\lul2()()4) Podıkakav J rammdan nc anla»iıilı\ız Doğrusu bu soru bıle bır kıtaplık yanıtı ge rektırır Ama kısaca açımlayayım Poetıka bır şaırın şurle ılgılı olarak yazdığı yazılardır Şıır sanatını ırdtleycn kuramsal yazıları da poetıka başlığı altmda toplayabılırız Şaır pcK'tık yazı ları kendı şıınnı açuiılamak ıçın yazabılır bu yazılar bıreysellık ıçcrır Bır şaınn poetıkasın dan soz edılebılır boylece Şaır de yazaı da şı ır sanatının sorunlaruıı ya da şıırın herhangı bır oğesını elc alıp kuramsal bır dılle yaza bılır Poetık yazılar ya bır şaırui şıırıne va da ^urın poetık sorunlarına ılışkın bılgı aktanr Orncğın Oktavıo Paz'ın yazıları ıkıncı katego rıye gırcr Benını mctınlerunın baskın yonu şı ırın ne olup olmadığına ılışkındır ELVAN DEMİRKAN HAYATLA MÜCADELEDEN YAŞAMAYA GEÇİŞ E L V A N DEMİRKAN tıımce, şıırsel dılln bıreşınısel (synthetıque) oluşundan çıkan bır sonuçtur Şurscl dıl bır çok parçadan oluşıır ve so/ıuldcı dılın en ku çtık bırımıdır Kısaca ılk yazılar şur uzerıne duşuncc. uretmek ıçın yazıldılar Ama poıtık bır kıtap olacakmij gıbı yazıl ) tnış Yanılıyor nıuyutn Yanılnııyorsun Planlı bılınçlı bır yazış scruvenı Ama başlangıçta şıırscl dıl ıle poctık dılın tarklılığını kavradım Poetık dıl elcştın nın dılıdır (,ozumsel (analytıque) ve duz anla tımlıdır Poetıkanın dılı çozumsel olmak zo rundadır Şurın ne olup nc olmadığı çozumsel bır dılle ortaya konulabılır Bu kanıya vardık tan sonra şıırın bılgısını ıçeren notları 'Şur Içın Kuçuk Onsoz'lerde topladım Şıırı tanı ma, tanıtma çabası olarak okunabılır bu not lar Ben de 'Ştır Içın Kuçuk Önmz'len soracak lım On U{ bolumden oluşuyor Her bolumun numaralanmtş maddelerı \tınn herhangı bır og'esını açımltyor Bu maddtler nasıloluştu? Çeşıtlı deherlcre yazılan bu notlar, a) şıırın herhangı bır katmanına, b) şıırın dılscl bağlantılarına ılışkındı Şurın dılsel bağlantıla rını, çevırı poctık metınlcrle, şıırbılımının, yazınbılımının vcrılerıyle karşılaştırdım Bu kar şılaştırmanın sonuçlarını notlar halınde yaz dım Şıırın yazınsallığı, şıır dılı doğal dıl vb konuları, Ahmet Oktay, Bakhtın, Ozdemır In ce, Hılmı Yavuz, Şklovskı gıbı şıır duşuncesı uretmış yazarlara başvurarak açımlamaya ça lıştım Dılbılım, Gostcrgehılım ve Rus Bıçım cılcn'nın metınlerı de notlarımın ya2ilmasında kaynak oluşturdular Modern \tınn çok katmanlı yapısı her katmanı ayrt ayrı ele alnıayı gereklırmı\ Maddelen bakıyorum 'Kent ve $ıır, şıırın yapıu dıze, ne\nel bağhlajtm dıloyunlan şıırın gerçekçılı ğı, htpogranı kavramı uzerınt bıçım ıçerıktır, soylenı duygıı mu duyarlık nıı, ızlek konu mu dur vb Bu konuları nasıl \c'<,ıyordunuzJAçım lama yontemınız tıeyt dayamyor? Çıklş noktası modern şıırdır Modern şurın çok katmanlı bır yapı oluşu yapının her oğesı nı tek tek ınıtlemeyı ço/umlemeyı gerektırı yor Bu yuzdcn şıırın heı oğtsı ıçın tanmılayl u, ço/umleyıu ayrı mctınler urettım Imgc şı ırde ayrıntı nesne, du/vazısal şur Ş 1 | r ' e du/ya /ı ayrıını, şıırde bıçım modern şıırın muzığı nıodeın şurde anlam eğıuıleme o/gunluk, gelenck, valın şııı lırık şıır ıîur vc gundelık ha yat, ger^ekulık ve şur, şıır ve kımlık, ^urde ıç tenlık, populer ^ur, şıır ve yabancıla^nıa vb Konular son yırnıı beş otuz yılın da şurın onune koyduğu sorunlardı Sorunları, yoğun poetık okumalarla (sjiır dılı anlambılım, dılbılım gostergebılım nıodernı/m ve ^ıır konuların da) terımlcrı, kavramları yerlı ycrıne oturtma çabalarıyla gelışen ijiırbılımm yontenııyle açımlamaya calıştım Kuramsal pek çok yazı çalışmalanmın kaynağını olu^turdu Todo tov'dan Jakobson'a, Osıp Brık'ten, Bakhtın'e, Unsal Ozunlu'ye kadar pek çok yazar, şıırın ne olup ne olmadığı konusundakı duşuncele rıme katkıda bulundular Okumalarla gelen n i l M H U R İ Y E T K İ T A P ECRETİLEME VE YANANLAM Sevgılı Ada, 'Şur Okuma Durakları nda eleştın nıtelıgU ta\ıyan yazılar yok Daha çok poetıka ag'ırlıklı yazılar yer alıyor Bu yazılarda )iır devtnımlenne, anlayı$larına bellı bır uzak lıktan ve nesnel olarak bakabıldıg'ınm soyleye btlır mtnnıZ'' Once modern şurın, yuzey yapı+denn yapı bıleşenıyle bır yapı kurmak olduğunu, bu or gutlenışın de şurın butun oğelennın bır araya gelerck gerçekleştığını soylcmelıyun Yuzey yapı ıle derın yapı arasuıda bır uzlaşmazlık varsa şur oluşmaz Şur çozumlemelerınde bu uyumun gerçekleşıp gerçekleşmedığıne, oğe lerı dokularından ayınp bakabılınz Ses+an lam butunleşmesı, bıçun+ıçenk butunleşmesı, yuzey yapı+denn yapı butunleşmesı gerçekleşmışse ıyı bır şıırdır Şıırın otekı şıırlerle bağ lantıları, varsa metınlerarası ılışkılennı gosterı rım So^cuklerın otekı sozcuklerle ılışkılerı, bağdaştırmalar, çağrışuıı alanları dıkkat ettı ğun noktalardıı Modern şurın eğretıleme ve yananlam sanatı olduğunun bılıncıyle goster ge duzeneğının kuruluşuna bakarım Metın eğretıleme ve yananlam uretıyor mu' Buna bakarım Başta dılsel disıplınler olmak ıızere otekı dısıplınlerden de şur çozunılemelerımde yararlanırım Bılgı sureçlcrı ve bıçımlerı ara suıdakı geçırgenlık çozumsel bır dıl kurma olanağı sağlar Şıırın urcttıgı anlam \a da ana leıtmotıl şaırın otekı şurlernle butunleşıyor mu J Ele aldığım şıır dunya modern şıırının hı ?ası ve doğrultusunun neresınde yer alıyor1 Uzun vc yorucu bılgılenme surecı, şıırc aıt bıl gı antolojıvt aıt bılgı dunya şuııııc aıt bılgı estetığe aıt bılgı gerçeklığın surcklı de^ışcn bılgısı butun bıınlar bır araya gelerek bılc^ım oluşturur Ya/mak da sancılı bır sureçtır Bu noktada nesnel olmamak olanaksı/dır Ben ço7umleme metınleruıın yazınsallık ıçerdıgı kanısındayun Çozumsel bır dılle bır ust metın kurulur ve metnın yazınsallığı orta dadır Şıır çozumlemelennın dijinda \aırlenn şıır uzertnt yazdt&ı denemelert var Şaırlertn otekı şaırler i{in yazdıg'ı elejtırt yazılarmda nesnel olamadtkları da bır gerçek Bu konuda konuşa lım, dılenen Şur uzerıne çok onemlı denemeler yazıldı benden once ve benım de ya/dığım sure ıçuı de Enıs Batur'un denemelerı, Turgut Uyar'ın, Hayatla Mücadeleden Yaşamaya Geçiş Basında yankılar... "Beyaz Saray, Pentagon ve IMF'de stres idaresi bir Türk'e emanet.." Radikal, 16 Mayıs 2005 "Elvan Demırkan, üzerımize karabasan gibı çöken stresle uyunılu yaşamanın yollarını anlatıyor." Elele, Mayıs 2005 "Elvan Demirkan, geç ırdığı bır trafik kazası nedenıyle ağrıyla başa çıkmayı öğrenmış " Akşam, 16 Mayıs 2005 "Stres idaresi oğreten Elvan Demırkan, yoga eğıtıminde iddialı..." i, 16 Mayıs 2005 "Elvan Demirkan, daha dolu ve sağlıklı yaşamak isteyen ınsanları bılınçlı yaşama motıve ettne çahasını ortaya koyuyor Dünden BugUne Tercüman, 16 Mayıs 2005 "Amerikan Universıty'de de ders veren Demııkan, aynca hastahanelerde kronik ağrı çeken hastalara, acıyla başaç ıkma konusunda yol gösterıyor." k, 16 Mayıs 2005 "Elvan Demırkan'ın öğrencilen arasında sadece gizli sen>ıs elemanları yok Beyaz Saray ve Pentagon çalışanları, akademısyenler, ışadamları, gazeteciler de Demırkan'ın müdavimlerı arasında..." Akşam, 20 Mayıs 2005 Strese uyum sağlayın Ne tuhaf gözüken bır oneri değıl mi? 'Stres' ve 'uyum sağlama' kelımeleri aynı cümlede kullanılamazmış gıbı gelıyor ınsana Ovsa Elvan Demırkan, stresi gunlük lıayata adapte edebılmenin yollarını en pratık halıyle felsefeden uzak anlatıyor Mutlaka okuyun1 Kelebek, 17 Ha/.iran 2005 "Herkes her yaşta yoga yapabılır Yoga yapıyorsanız, aç kalmaya ve zorlayıcı aerobık seanslanna de gerekyok. Yogayla kılo verebtlırsımz." Aktuel Pazar, 19 Haziran 2005 "Herkesin ış hayatında, aşk hayatında, çocuklarla olan ılıskılerinde problemlerı var. Kımse hayatı güllük gülıstanlık yasamıyor. Lütfen nefes alın " Tempo, Haziran 2005 Remzi Kitabevi SAYFA 11 SAYl 805