Katalog

hatanın sorumluluğu dışında, payıma duşenı aldım Yanı ben sufılerın hamıırıınu, keşışlerın çorbasını ve tayfaların bulatna unı payla^tım, geee vaktı tamı lerden sivıştım, yalnı?lık ıçınde seyahar ettım, çollcrdc doîas, tım Sık sık ve samımı bır s,ekıl de perhız yaptım ve sonıa açık ça mekruh gıdaları vedım Ce bel ı Lubnan'dakı sohdarın dostluğunu kazandım vc kınıı zanıan valılerı ziyaret ettım, bır çok ke? sııda boğulmaktnn kıl payı kurtııldum, kcrvanlarımın yolunun kesıldığını gordum, bıılıkte yol aldığım dınsi7İerle dost oldıım, pazarda mal sattım, zındanları, casusluk suçla malaıını tanıdını Kadııgaları ıızerınde savaşan Bızanslıları ve gcee çan çalan ınsanları go/le rmule goıdum, paıa kaışdığı mucellıtlık yaptun, çok yuksek fıyatlarla su satın aldım Ata ve tahtırevana bındım, veya rıbatlarda yol kesenlerın sınavından geçtım vc kopukların cumhurı yetlerını tanıdım Kotıı uyrııklar peşıme duştu, kıskançlar bana dırendı ve guçlulerın nezdınde bana zarar verıldı I ıberıapolıs hamamına ve Fars'ta kalelere gırdım, El Favvara vc Saınte Barbara bayramlannı, Buda'nın kuyusunu ve Yakub'un şatosu nu gordum " (s 127) medıklerı hıçbır yolculuk hede fını sahıplenmeyen 'tur opera torlen'nın turıstlerı Bu kıtle turızmının kenar çızgılerınde 'otekı yer'ın son sınırlarını bı ?ım ıçın ke^feden sportıf veya bdıımel ba^aıılar pcşındekı go zu pck maceracılar var olnıayı surduruyor kuşkusıi7 " (s 239) Ortaçağ'da Islam ve Seyahat/ tiuuarı loualı /Çev Alı Vterk tay/ Ut, YKY Yayınlan 2004/ 269 s Türkçesi GİZEMLİ BİLGİLER Rıhle adını taşıyan seyahat kavramından farklı bır seyahat daha oluşmuş.tu kı buna ruhsal amaçlı gezı anlamında "sıyahat" denılıyordu Sıyahat, dcrvışlcnn (=sufı) gcrçeklık hakkındakı gı zemlı bdgderını derınleştırme nın başlıca araçlarından bırı halıne getırcrek kanıtlayıu bır sta tuyle donattıklau bıı bıılıi!) ko numunda yansıyordu Scyahatın velayctc erışmenın koş,ulu oldtığu duşuncesı o çağ da Islam tasavvulundakı ortak konulardan bıııdır Sufılerın saptamasına gorc, ııhlc ınsanı bılgının sadecc bır yonune, za hıı'e gotuıebılıı Ama sııhler kendderını bılınen nedcnlerın dışında batın'ın ço/ulmcsıne yonelen bır ılnıın tas.ıyitıları olarak gormektedıı lasavvufu anlatan oykıılerden bırı de bu tıır ortak motıflcıı ıçcrır Ne kı burada seyahat edenleı ınsanlaı değıl kuşlaıdıı Unlıı mutasav vıf Ferıduddın Attar'ın "Mantı kuttayı" (=ku^laıın dılı) adlı ya pıtındakı bınleıce ku^ Kaf dağı nın arkasındakı Anka kuşunıı (Sımurg) zıyarete gıdcrler Dağa ula^tıkJannda otuz kuşun (si nıuıg) kaldığı gouıluı Anka kıı şıınun kendılerı oldıığıınıı, Tan rı'nın bır parçası sayıldıklarını anlarlar Kıtabın sonunda varılan nok tayı değerlcndırırkcn, Batı ve Doğu arasındakı çok yonlu ay rımlaıa neden olan noktaları da saptamak mıımkıın 'Ayrıca Ba tı'da ornek seyyah kıılturunun metnıne aktarmak uzere 'utekı yer'e' gıdeıı ınsan ıken, Is lam'da buytı seyyah bu ısım turıstın tam karş,ılığıdır kabul edılenleı kendı ınanç coğrafya larında ya hıç çıkmamış ya da çok A? çıkmıştır" (s 240) Bu bır gcrçek kı artık bu tur sey yahlar kalmadı, bu soy tukendı "Gerıye sadece turıstler kaldı, ustelık bunlar da Stcndhal'ın 'Mcmoıres d'un lourıste'ındekı anlanuyla değıl, sanaydeşmış 'bır tatıl formulu' halınc getırcSAYFA 26 n FarukDUMAN G eçen yıl ulkemızde ne ledeyse bır yayın pat laması yaşandı Buna bağlı ularak kıtap sa tışlarının da atttığı soylenıyor 9()'ların başında oyku dcrgılerı, ardından oyku kıtaplarıyla bır oyku verımldığı ya^anmıştı, ben zeı bır hareket roman alanında yaşanıyor 20()4'te yayımlanan yazınsal yapıtların çoğu roman Bunların da çoğu ılk yapıt An cak ben kendı payıma bu nıcelı ğın nıtelıge yansıdığını soylemeyeecğım Bunun elbette pek çok sebebı var Ancak en onemlısı dıldekı kırlenmc gıbı gelıyor bana Ne yazık kı okuryazar olmakla ro mantı olmak aynı şey değıl Kal dı kı okurya/ar olmak da kolay ı$ dcğıl Ne okuduğu, ne yazdığı da oııemlıdıı kışının Nasıl oku duğıı ve nasıl ya7dığı da Turkıyc'dc okuryazarlara (ya da okuryazar adaylatına) nasıl okuyup yazmasi, 1 urkçeyı nasıl kullanması gerektığını oğretecek yayınlar ne yazık kı çok AL Bun lar arasında da bır bırhk olduğu soylenemez Değışık yaklaşım larla hazırlanmış ımla kılavuzla rımız var Hele okurun ulaşabı leeeğı ddbılgısı kıtapları par makla sayılmalı Bunlardan bırı de Fuat Boz kurt'un kıtabı Turkıye Turkçesı Turkçc Oğretımınde Yenı Bır Yontem Oncelıkle kıtabın tasarımı ıçın Kapı Yayınları'nı kut lamalı Bozkuıt kıtabına, Furkçe Dıı şunmek başjığı ıle başlamıs, Turkçenın kenı yapısı ıçeıısınde değeılendınlmesı gerektığını vurguladıktan sonra ddımmn yapısının ne gıbı ozellıkJer ıçer dığının ara^tırmaMiıa gırışmış Ku^kusuz her dıl kendı yapısı ıçerısınde değerlendırılmelıdır Fuat Bozkurt, dılımızı ıncele me bıçımı bakunından kendı yaklaşımını hemen koyuyor or taya Bugune kadar sesbıçımtumce bılgılerının ayrışUrılarak ıncelendığını, bırbırınden kopa rılmış bu bırımkrın dc butuntul dıl duşuntesmın oluştuıulma sında engel teşkıl ettığını vurgu luyor Turkçedc bu uç bolum ıç ıçe orulerek ı l u l u Heı ulanı, her bıçımbırıın, luınce oıgusun de ışlev kazanır I urkçenın bır butun ıçınde tumcc ıçındc ırde lenmcsı gerekıyor Dılı tumte ıçınde ıncelemeye başlayınca, doğal olarak anlatım bılgısıne de gırıyorsunıı/ Ama once tumcenın ne anlaına geldı ğınl çozumlemek gerekıyor Bozkurt tıımcıyı açıkladığı bo lumun ba^lığını Devınım koy mu% Bu ba^lık bana anlamlı gel dı 'lumcenın hareken, ılk ba kışta belırlı kıırallara yazgılı ol duğunu du^unduğuınuz bu an ldtım bııımının kııılmaya ve de ğışık bıçımlert açık olduğuna ışaret edıyor olabılır mı' (joy'(' soyluyor Bozkurt TuııiLenın sı nırını tam olarak belırlemek zor Bır soylemın, nereye dck bağımsız, nereye dek yarım oldu ğunun binırını kım belııleyebı lır 5 Klasık dılbılgısı anlayışına gore tumcc yakla^ık ^oyle ta nımlanırdı bır bırımlık du^unce devınımının tamanılanmaM, dııygu ve duşuncelerın yansıtma bırımı Oysa dıvınım so/cuğunu buradakı anlamından çıkarnıak, daha doğrusu bu anlamı bıraz daha genışletmck gerekıyor Du şuncenın devınınıı, dılc. dokul duğunde niçın devınımsız, katı bırımlere hapsedılsın'' Ataç'ın devrık tumulerı de buradan çıkmamış mıydiı' Fuat Bozkurt'un kıtabı yazanlara, yazmak ısteyenlere, dıl oğrencı lerıne yenı yonttmler, değışık bakı^ açıları kazandııacak Bu bakımından kıtabın dılımi7 ıçın bır katkı olduğunu soylcmek gerckıyor • Türkiye Türkçesi: Türkçe Öğretiminde Yeni Bir Yontem/ fuat Bozkurt/Kcipı Yayınlan, 2004/479s ıçın ellerınden gelenlerını, ardlanna bırakmıyorlardı Nıyazı Ber kes Behıce Boran gıbı bılım adamlarımı/, Boratav'ın Bolumu nu kapattırdılar tlalkbılunı, 1 lalk Ldebıyatı kıuııtulmak ıs tendı Bu dalların bılımsel yonlcrı ışletılmez oldu Butun bunların perde arkasında Soğuk Savaş/ın yaratıtısı ABD nın gızlı odakları rol oynuyordu Irkçılık ve Turancılığın kurutmaya çalüjtığı Halk Bılımı'nın derın uzantısında yer .dan Halk mıi7iğı ve folklor araş tırmalarını Cumhurıyet konser vatuvarında kokle^tırmek ıçın Atatııık, Macarıstan dan Bela Bartok'u ulkemıze davet ettırmemış mıydı1 1961 Anayasası'nın getırdığı gorece ozgurluk ve demokrası anlayı^ı, 12 Mart ılc rata kaldırd dı 12 Eylul 1980'de askerı daı beM Soğuk Savaşı, adeta arattı Baskı ve sansur, yayıncılığı balta lamadı, boydan boya bıçtı 1961 Anayasasıyla yorungesıne otur makta olan yayıncılığımızın rotası heptcn şaştı 1980'den sonra dc potıtızasyon'un 'mutıdı', 12 Ly iul darbealerının beşlısının yenı buluşu ve uygıılamaya koyuşuyla yayıncılığın pusulası radara yaka landı "jımdıîerde yayın dunyası kendıne gelıyoısa da okuyan gençlık azaldı Bununla bırlıkte yayın dunyamızda yenı arayışlar suruyor Yusuf Tuvı, Kâzım Zaım ve Tuğ rııl Ç,\ku yıllar ıçınde oluşan 40 fotoğraflık scçkılerındcn hazır landı 1 ujı 1 uıkıye sponsoılıığunda ıle fotoğraf kıtaplığı gıderek 7en gınlc^tcek Sponsorluğun çağı mızda ne kadaı onemlı olduğunu burada bır ke/ daha belırtmek gereğını her 7aman duyardım Bununla bıılıkte totoğıal dalında yapdan bu yayınlaı, kıtaplıklaun zengınlık ka7anması bakımından da ayrıca onem taijiyor Çunku yarına belgeltı (ama heı alanda) belge ya/ı ve totoğrafla kalıyor 1 urk fotöğrafçılığı, artık dunya fotoğıaf sanatıyla dı^kı ve detüjun kurabılecek duzeye geldı Aslui da fotoğrafa karşı her ınsanın d gısı vardır Kultur ve sanat tatıhımızın /engınlığıntle en onemlı etkenın fotoğraf olduğunu bdıyorıi7 Fo toğratın bulunıışundan bu yana, belge vc sanat olnıa o/ellığını ko ruması aslında çağın getırdığı 70 runltılııktıır Fskıyı, geçmışı sap tamak, geleceğe kalıcı belgelerın kalması ıçın heı geçen gıın fotoğ rafa gereksınım duyulmakta ve duyulacaktır 40 KİTAPLIK DİZİ Yenı yayımlanan bcş unlıı fo toğrafçımı/ın kıtapları, geçmiijlc, şunddu zamanı ve geleceğı ku caklıyor Ulkemm tarıhsel konu munıı, guncclı, yaşayan ve yaşa yacak olanlaıa gonulhoşedıcı, sa nat değerı belırlenen goruntuler şımdı onumde duruyor Bır yazar, bır cleştırmen ıçın bu fotoğrafla un her bırının kaynak ve değer olarak nıteledığı ozellıklcrı bura da saymak guç Doğrusu ya, me raklısı ıçın vazgeçdmcz nıtelıktekı fotoğratlaı kıtaba donuştukten sonıa kalıcdığı tarıhle yarışacak boyuta uzanabdccck Bunca lotoğralla ılgdı deınekleı vaı, onları duijundıığumde, onlar ıçın taşıdı ğı onemı daha ıyı anlıyorum Ve boylecc, Turkıyc'dc dızı halınde 40 kıtaptan olu^acak " 1 urkıye Fotoğıafçıları Kutuphanesı" di7i sı son bcş kıtapla ona yukscldı Bu dızıyı Ajııarıst Yayınlaı ında gerçekleştıren ıkı Don Kışot un adını belırtmek ıstıyorum Fotoğraf dcrgısı, Photo Dıgıtal, ( ol pectıon, Bdgısayar Gazelesi, Do ğa ve Cıezı dergderının yayıncısı Ant Yayıncdık'ın sahıbı Şcrır An teplı ılc turızm ve endustıı sektt) rundtkı pek çok kuıuluşa reklam hi7metı vermekte olan Art Stu dıo'nun sahıbı lotoğral sanatçısı Iımuıtaş Unan taıahndan kuıu lan Antarıst Yayıncdık gcrçeklcş tınyor • CELİŞEN FOTOĞRAF... Turk fotoğrafçılığın yabana atı lamayatak bır geçmışı var Yedın cı Sanat Sınema'dan sonra fotoğ rafçılık yenı bır sanat dalı olarak, yıne Batı'dan sonra bızde de ge lışmeye ba^ladı Bu konuda yenı bır yayın dalı sesını duyurmaya basjadı "Antarıst" yayıncdık kısa surede duncı be% kıtabını çikaıdı " I urk 1 otoğrafçıları Kutuphane sı", Ilkın bu başlıkla ılk bcs, fo toğratçımızın kıtabını yayımladı Antarib.t Yayıncdık 2004 Lkım ayında tstanbul'da ltalyan Kultur Merkezı'ndc du7enledığı tanıtım ve ımza gunu ıle yayıncdığa yenı bır boyut ekledı lzzet Kerıbar, Gıınnur So7men, Recep Don mez, tbrahım Zaman ve Cjultekm Çugen kitaplaıuıdan oluşan r Iurk Fotoğrafçdarı Kutuphanesı'nın ılk be$ cddı de yayın yaşa mına baijladı 26 ücak 2005 Çarşamba gunu, Antarıst Yayıncdık ıkıncı beş kı tabını yıne aynı yontemlc Italyan Kultur Mcrke/ı'nde okurlarıyla unlıı fotoğrafçdarı bulııştıırdu Yenı çıkan ıkıncı bes, kıtabın un lu fotoğralçdarı ^u adlaıdan olıı şuyor Ara guler, Sabıt Kalfagıl Yayıncılıkta yeni bir alan ~i Hayati ASILYAZICI lkemı/de kıtapçilık faıklı bovuflarda gelı şıyor Bugunku >ayın cılığın lıoyutu, 70'lı, 80'h yıllardan çok daha değışık bır çi7gı ızlıyor Aslında, 1961 Anayasası'ndan OIKL, bılımsel kı tap yayınlan çok sıkı bır sansur altındaydı Marks L ngels Lenın gıbı bılımsel sosyalızmın onculerı bır sansurun sıkı 'takıbı'ndeydı Turluye'nın sıvasal çalkantılar dan geçışınde bııyuk baskıların kol gezdığı ulke gorunumundey dı 2 Dunya Sava!;i'nın bıtımıyle dunyayı kaııştumakta bıı numa ralı onder ulke ABD akıl almaz bır 'Soğıık Sava!;' ba^lattı Bu so ğuk savaj), Batı dunyasını etkıle mekle kalmadı luıkıyeyıde sarmalına aldı Ulkemı/ckaraba san gıbı çokmu^tu 'Soğuk Savas/ Bır yanda luıantilaı, ote yanda faşızmın uyuşturdıığu kımı polı nkacılar, Dıl Tarıh ve Coğrafya Fakultesınde tezgâlılanan Turan cdık akımıyla sınsı ışbırlıkçılen yerlı faşıstler, Pertev Naılı Bora tav'ın Kursusunu kapattırmak U C U M H U R I Y E T K İ T A P SAYI 782