Katalog

Yayımlanışından 50 yıl sonra bîr çarşaf kitabı Nurd0ğan r K 9'«Gü/ " Şaka Satıcıları bu işe cmck verenlerin geçimlerini sağlamalan açısından ister istemez bir satış anlayışı ortaya çıkmaktadır. Ancak belirtilen düşünce salt para kazanma amacına kilitlenmemelidir. Bugün olduğıı gibi, o gün de Hürriyet gazetesinin bünyesi içinde Yedi Gün, Elele gibi dergiler vardı. 'Çarşaf'ta çalışmış yetkililerden biri, kitapta yer alan söyleşisinde, gazete basımı bittikten sonra matbaanın boş durmaması için diğer kuruluşlara ayrıca baskı yapıldıgını söylemişti. Ancak yine de, Gırgır'ın çok satmasımn pek çok gazeteyi, mizahçıyı, hatta mizahla ügisi olmayanları dahi etkilediği gerçeğini kabul etmek gerekir. Derginin ilk çıktığı yıllarda, belli bir çizgisi ve güzelliği vardı. Bu durum, ona olan ilginin artmasına neden oluyordu. O dönemlerdc tirajın 250.000'e kadar yükseldiği söyleniyordu. Bu olgu, halkımızın, mizahtan zevk aldığı kadar muhalefet anlayışının da bulunduğunun bir işaretidir. Satış rakamı ise, derginin kendi içindeki ilginç oluşumlar, trajikomik gelişmeler nedeniyle zamanla gerilemiştir. Aynı dönemlerde Gırgır 400.000 adet basılıyordu. ABSÜRD ANLAYIŞ Derginin yayın yönctmeni Çetin Emeç'in bir süre sonra dergtye gereğındenfazla karışmaya başladığı söylenir. Siz de kitapta anlatıyorsunuz. Daha bağımsız çalışmaya alışmış dergi yazarçizerlerinde, bunun engelleyıcı bir durum oluşturduğu kanıst var mıydt? Derginin kuruluşu sırasında Çetin bey'e Hürriyet gazetesi şaka Satıcıları, bir mizah dergisinin yaşammın ortaya konma çabası gibi görünse de, aynı zamanda, günümüzde basın içinde unutturulmak istenen mizahla muhalefete bir dikkat çekme çabası sayılabilir... Kitap ayrıca, dergide işlenen karikatürleri, farklı karakterlerdeki kahramanları, mizah yazılarını, dizileri anımsatarak zamanının siyasi ve sosyal yaşamına da ışık tutmakta... O Semih POROY arşaf" 50'li yaşlarını sürmekte olan mizahseverlerin hoşlukla anımsayacakları haftalık bir dcrginin adıyclı. Gazctccilik mesleğine dikkat çekici bir karikatürcü olarak başlayan, gazetenin kurucusıı Sedat Simavi(18981953) anısına Hürriyet grubu tarafından yayımlanıyordu. Çarşaf ın yazar çizcr kadrosunda Semih Balaog'lu, Azız Nesın, Bülent Arabacıoğlu, Hıkmet Fendun Es, Nehar Tüblek, Çettn Altan, Bülent Düzgit, Ümit Yaşar Oğuzcan, Mahmut Karatoprak, Suavi Siialp, Öznur Kalender, Kandemtr Konduk, Sinan Gürdağcık, Vedat Saygel, Ercan Akyol, Mesut Ekener gibi imzalar bulunuyordu. Sonralan kadroSAYFA 4 ya Atc} Bcnicc, Şunder Erdoğan, Zekı Beyner, Metin Üslündağ, Alp Tamer Ul'ukıltç ve daha genç kuşaktan birçok isim katılmıştı. Çarşaf'ın on üç yıllık yayın yaşamı (197588) şimdi bir kitaba konu olmuş bulunuyor: Şaka Satıcıları. Kitabın anlatı yöntemi ikili bir düzleme oturuyor. Gerçekle kurgu arasında gidiş gelişler, geriye döniişler Şaka Satıcıları'na bir popüler roman tadı vermiş. Bu yöntem kitabın kolay okunurluğunu sağlıyor. Kitapta Çarşaf'ın birçok sayısının ayrıntılı dökümleri var. Bu yönüyle Şaka Satıcıları bir tür belgesel niteliği de taşıyor. Nurdoğan K. Gülen ve Ergin Gülen'in birlikte kaleme aldıkları Şaka Satıcıları hakkında kendileriyle konuştuk: ORTAK ÇAUŞMA Kitabın iki yazarlı olmasım nasıl açıkltyorsunuz? Şaka Satıcıları adını verdiğimiz kitabın ilk bölümlerinde bir şaka olarak da de alındığı gibi, karikatür çizmek ve yazmak bazı benzerlikler içerse de aynı biçimde ilerlemiyor. Bununla birlikte her ikisinde de düşiinceyi ortaya iyi koyabilmek önemli. Karikatürde konu ne denli kısa ve çarpıcı yoldan anlatılmaya çalışılıyorsa, yazma eylemi içinde de yeteriyle söylenmiş olması gerekmektedir. Eğer karikatürle anlatmayı seçmişseniz, konulara da çoğunlukla o gözle bakmaya alışırsınız. Yazma işlemi de benzer bir anlam taşımaktadır. îstekleriniz dahilinde bir konuyu anlatmayı önce düşünceye, sonra kelimelere, ardından cümlelere, sonunda da bir çerçeve içindeki bütüne yüklersiniz; burada da karşınıza ayrıca kurgulama çıkar. Şaka Satıcılan'nda yapılan ortak çalışma başka dergilere karikatür verdiği gibi, Çarşaf mizah dergisinde de yıllarca karikatür çizmiş bir "Ç karikatüristle (E.G.), yazma cğilimli diğerinin (N.K.G.) yan yana geldiği anlamını taşımaktadır. Sızler, Çarşaf dergisi ve dönemıni araştırdınız. Dergi öncelikle Hürriyet'in kurucusu, karikatürcü Sedat Simavi'nin anısına çıkarılıyor; ama yaytna başlanma sında, o zamanların önemli mizah dergisi Gırgır'ın çok satışındaki çekiciliğın de etkisı var ealiba. Ne dersiniz bu konuda?.. Çarşaf tn en çok tirajı ne olmuş tu? Şaka Satıcıları'nda ele alınan bu konu yeterli bir açıklık kazanmamakla birlikte, Semih Balcıoğlu'nun ve Aziz Nesin'in söylediği gibi, işin bir de kazanma yönü bulunmaktadır. Her ne kadar gazetecilikte, özellikle mizah dergilerinde asıl amaç hiçbir zaman mal üretip satmak gibi bir anlam yiik Çarşaf ın 1.va$ günü sayısı, yıl 1976. C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 825