Katalog

ra ttlaştı" dıyorsumtz Odulltrh ılgılı hıç bırhabcn vc du\urtıya Ştıı Defhıt nde ycr vermıyonunıız Cenk Gundoğdu Şııre ve şaırın ya/ dıklaıına yakın duımayan yayınevlermın tutumu 'genç' şaıtı odullu olmaya, kıtap lı olmaya doğru goturdu Bu sureç ma aleser odul/yarışmalara kaışı bır tutumu olan arkadaşlarımı/ın bırçoğıınu kıtaplı olmak ıçın adları kcndı ^ıırlcrıyle yan ya na gelmeyetek hatta yaşayıp yaşamadık larını dahı bılmedıklerı şaırlerle anılmaya goturdu Goturuyor da(') Dergıler şaıılerın aurasıdır Orada so luk alırlar, havalanırlar, guncşlenırlcr, ol ta atarlar, denı/den donerler, duş tutaı lar, uçuşurlar 'Yıllık', seçkı, antolojı ha zıılayanlar ıçın dergıler onetnlı bır kay naktır Bugun ıse bır dergıde şıır, dcne me, eleştırı yayımlatmak bu tur çalışma ları ha/ırlayanlar ıçinde yetersız olarak algılanmaya başlandı 'Genç'şaır, odullu olmayı yılîık/antolojılcıde ycr almanın bıı aşaması olarak goruyor Bı/ de ıplığını pa/ara çıkaran ödül kavramıyla hcm ım/amı/ı hem de çalış mamı/ı kırletmek ıstemcdığımız ıçın odulle ılgılı hıçbır duyuıuya/habcrc 'Şıır defterı'nde yer vermedık Kıtabınızın ba^ında "yol arkadaşlan mıza " dıyc bır ılbaf vcir SO Soısrau'ndan gunumuzı şıırdekı cvrtmın sonuçlarmın yanı sıra kı ndı şıır bıg\ nınmn dc \oz ko nu\u olduğu bır doncmı ı^aret c dıyorsu nuz Şıır Dejlerine bakarak bugunku şa ırtn yazdı&ı şıırden knaca babscder mnı nız7 Şeref Bilsel Bır tarafta çoğaltılan bır şııt var ıçınde kan ve hayat olmayan, da nuılaıı kesık tuyalatına kuşlar konma yan Dığer taıaha buluşlarla, vcnı ıma) laıla yuklu bır şıır var Yarına ınananlann yazdıklaıı kalıtı o/ellıkleı taşımaktadır Yaıına lnanmak demışken burada sozu Suut Kemal Yctkın'c (otuz bcş yıl once yazdığı bır denemesıne) bırakalım "Gu nu ıııınıınf vısım ık vcnı vctıyn s ıtıatçı l.ırd.ı kıs.ı ydldıiıı utiı ııl tyiıA l<,ıygi'*ıııı uyandıımıştır Bıının dunyada yaygın olan bu davıaıuş edebıyal yoluyla bı/e de sıçradı vc Batı dunyasının bu yoldakı sanatçılarını ımrendıtLLck bır şıddetle kendını gosterdı Hem gunu gunune ya ijayıp eseı vcıınek hem de kisa yoldan une ulaşmak ıçın aıaçlaı da bulundu Yenılık .ıdına ne mumkunse yapmak, okuyucuyıı sııreklı şaşkınlıklar ıçınde bı rakmak Fırsat duştukçe yermek, gerekırse bunun ıçın fırsat yaratmak Yerleşmış sanatçıları kotulemek, bu uğuıda eldcn gelenı esırgememek Ya/dığı her şeyı yayımlamak, elde ne vaısa ortaya koy ma " Zannedıyoıum bugunumuzu yeterınce a«,ıklıyor bu goruşler Demek kı edebıyatın tartışılan sorunları teklıt edı lcn duıumları değışmıvor, şaırlerın nere lerde oturup kalktıklaıı, nereleıde kım ıçın beldeyıp dovuştukleıı değışıyor, bır de şaıı adları BİR TEKLİF... 'Şıır Defterı'nde "Yılda bclırlı bır iatış rakamına ulaşatı yayını vlc rıne sıır kıtabı basma zorunluluğu getırıhın" dtye bır onc rıııız dc var Bır dc, cdcbıyat dergılerınıtı ntttdı' bulundug'u nıaddı vc mancvt sorunlarının ^ozumune ılı^kın ncleryapı labıln •> Bunları hıraz açar ını\ınız:> Cenk Giındoğdu 'Gcnç' şaırın kıtaplı olma halını a/ evvel anlatmaya çalıştım Tabıı bu sorun şıırden ote şaırın sorunu Çunku kendı ycrsız yurtsuzluğuyla hükmunu surduruyor şııı Şaıı, haklı olarak uıunlerının bır kıtap halınde okuruyla buluşmasını ıstıyoı Yayınevlen kıtapla salt tecımsel bır ılışkı kuıduklaıı ıçın şıır kıtaplarını yayımlamaya pek de sıcak bakmıyorlar Oyle kı çok a/ yayınevı şıır kıtabı yayımlıyor Dağıtımtı, şıır kıtabını dola^ıma sokma taıattaıı dcğıl "Okur yok, haınallık yapmak, gereksız gel gıt yaşamak ıstemıyoru/ Dola^ıma gıren a/ sayıdakı şıır kıtabı, kıtabevının tahnda değıl de merdıven al tında, sundurmada, depoda ya da hep CUMHURİYET KİTAP SAYI aranarı aına bulunamayan bır verlerde olur Bugun kıtapçının ratında bır ijiır kı tabı varsa ınanın o tamamen ısrarcı oku run (,abalanvla olmuştuı Tekrar tekrar ya^adıgım, bı//at eylemın oznesı oldu ğum ı^ın bu kadar emın konuşabıhyo rum Şımdı bız 'Şııı Defteıı'nde ^oyle bıı ^ey ya/tlık ' Ktıltııı Rakanlığına açık tek lıfımı/ olsun Yılda belırlı bır satış raka mına ulaşan yayınevıne ^ıır kıtabı basma /orunlulugu getınlsın 1 Bu, satı^ rakamı olabılır, vergı tutarı ya da Bakanlığın/Ya yıncılar Bırlığının belırleyeceğı herhangı bır olçu olabılır " înanın şıırın tum kıran, yıkan, yakan, sorgulayan anarşıst ozbenlığınc rağmen bu teklıfe ıhtıyaç var Lutfen atlamaya lını Şıır ınsanlıgın tarıhıdır, kulturudur Kı bızım gıbı koklu şıır geleneğınden ge len toplumların hak etmedığı bır ortam dır bugun yaşanan Edebıyat dergılerıne gelınce o ış başlı başına bır ozverı kurumu Dergılerın yuzde 9()'ı kendı ımkânlarıyla, edıtorun gelırıyle soluk alıyor Yuzde 10 ısc bıldı ğımı/ gıbı kurum, vakıf, demek dergıle rı lyı bır dağıtım ağına maalesef sahıp dcğılız Dağıtımcımı? olsa da ne <,are, dergıleıı kıtabevlcıı de almak ıstcmıyor Bı/ oksu/ <,ocukların babaları gıbı cvlat larımızı yağmurla buyutmeye (,ali!}ivoru/ Turkıye'nın hcr ılçesınde kutuphane var Sanırım her 10 koye, bılcmedınız 15'ıne bır okııl duşuyor Okullar ıçın Mıllı Cğıtım Bakanlığı edebıyat dergılerı alsa Kultıır Bakanlığı da ktıtuphaneler ıçın aynı ışlemı yapsa ve edebıyat dcrgılc rıyle raflar donansa Boylelıkle dergılerın uzun soluklu olmala rına katkıları oluı Bu gu/el çocuklar, yaşadıkları yere belkı de bıı daha asla gele movnı nk bır dfij'ivlr t ınr,ıııij nlııı l\|ı ^':ı şar Kemal nasıl vc neıeden hangı ko şulların ıçınden gel dı lutfen bır duşu nun 1 Aksı halde bır ayağımı/ ham çaııkta bır ayağımı/ u/ayda yutuyeteği7 Bın gol'den, Dıyarbakıı Lıce'den, Akçaabat'tan, Unye'den dergılerımıze urunler gclsc daha bır mutlu olmaz mıyız1 Bana kalırsa olnıayacak şeyler değıl konuş tuklarımı? Umarı/ dergılerın geııç edı torlcrı olan bızler sıkıntılarla gençlığımı /! bıtırmeden bu değışımı ve meyvelerını gomru7 Yıl ıçınde, dergüerde yer alını^ bır $1 ırtn yıllık scçkı, antolnjı vc dıiba başka adlar altında yenı bır kıtapla (meta ola rak) yemden sunulması şıtrı kultıır en dustrıstmn bızmetme sokmu^ olmuyor mu? Şeref Bilsel Yılda 5 10 dergının, 40 50 şıır kıtabının pıyasada gorundugu ul keler ıçın bu soyledıklerının karştlığı ola bılır Meta, satışa donuk tıcarı bır kavramdır Metanın ruhuyla kendını değış tıren, yılda 1000 (yazıyla bın) şaırın kıtabının basımını karşılayabılecek tıcarı gırışımlerın, ortalamanın altında bır kıtaba vakfedıldığı duşunulunce söyledığmız durum anlaşılır bır karşılık buluyor Bırkaç sayı çıkan sonra kaybolan dergılerde kalmasına ra/ı olamadığımı/ şıırler vardı Yıllar sonıa bu doneme bakıldığı /aman bu ısımlerın ncrelerden geçıp geldığını belgeleyetek bır çalışmanın amacı kendılığınden ortaya çıkıyor /aten Bız Cenk Gundoğdu'yla beraber, şıır ortamının buyuk çoğunluğu taıahndan adı bılın meyen onlanca ısımden çok guzel şıırler okuduk, bır farkında olma halı yaıatmak amacımızı bu şekılde dıllendırmış olduk Insanların ozel muzeleı açtığı bır donem yaşanıvor, kapıtalı/m o derece koşeye sı kıştırmış durumda sermavedarlann ru hunu Adeta parayla tarıh vazılacağına, geçmışın değıştırıleceğıne muktedır go renler var kendılerını Bız bugunu değış tırebılırsek geçmışı ve geleceğı değıştırebılıri7 Bugun var dıye geçmış ve gelecek var rdebıvat ıçınde bu dıııum geçeılıdır OKURTEPKİLERİ... $ıır Dcfterı'nc okurlardan gelen olum lu ya da olumsuz tepkıler neler oldu > Cenk Giındoğdu Şıır Derterf nın, gerek kolektıl bır anlayışla gerek ıçerığıyle gerekse de nesnellığı zoılayan yanıyla Modcın 1 uık Edebıvatında bır ılkı oluşturduğunu duşunuyoruz Ozellıkle yontemımı/ ıçın bırçok olumlu emaıl, telefon aldım 'Kıtapsı?' arkadaşlar, ılk kıta bını 2004 yılında yayımlayan arkadaşla rın kıtaplaıına daır ınceleme yazısını çok beğendıklerını soyledıler Bızlerın kendı şıırlerımı/ı almamı/a kımı arkadaşlarımız olumsuz yakJaşırken bırçoğu ısc şaşkın lıkla ve sevınçle kaışıladıklarını soyledı ler Dergı edıtoru arkadaşlar, "bugune kadar emek verdık tebımı/ılen paramı/ la edebıyata bır şey yapmaya çabaladık, dergımı/ın ne yaptığını neıede varolmaya çabaladığını adresleıımı/e kadar du şuncrek Şııı Detten'nde gorunce çok mutlu olduk Dergımızden şıır almasanız da çabalaıımızın boşa olmadığını anla dık "a benzeı şekılde duşuncelerını ıfade ettıler L olnıasını ıstedığımı/ onlarta ısım vardı Netıcede hangı yontem ve teknık kulla nılırsa kullanılsın cdebıvat sahasında ya pılan butun çalışmalaı bır yonuyle 0/ nellığe yaslanmak durumundadır fakat bır ev planı ya da masa so? konusıı ol saydı ışın ıçerısıne "yarar" kulJanılışlılık gıbı kavıamlar gııeceğı ıçın bıı genel ka naatten halisedılcbılııdı Şııı Defteıı'nın nelere cevap verıp vermedığını bılemıyorıi7, ama yanlış verılmış tevapların onunde bır soru gıbı durabılecekse o da yeter '3 Darbe 1 Kttap' adlı antolojı ve buna benzer yenı çalı^malarıntzdan da babscder mısınız? Cenk Gundoğdu 3DARBE 1 KÎTAP Şeref Bdsel'le bırlıkte hazırlamaya başla dığımı/ o/gun bır 'antolojı' Kısa sureye kadar yaklaşık 10'lu yıllarda hayatımı/ı bır bıçak gıbı kesen ve yapıştıran darbe lcrle bugune gclccek kıtapl') Doncmın sosyolo)ik yapısıyla ortuşen şıırler, o do nemın edebı ortamını sosyolojık yapıdan koparmadan ınceleyen bır edebıyat taıı hı olarak da okunabılccek bır çalışma Her donem ıçın seçtığımız danışman ların eşlığınde, bır sosyologla, bır edıtor le, bır eleştırmenle doneını merke/e al dıkları kendı u/manlık alanlarından açıklayatakJar Bı/ler de o donemde var olan şaırlerın donemı yansıtan şıırlerını seçerek genış omurgalı çalışmayı kısa surede okurla buluşturmak ıstıyoruz Amacımız şııılcrı seçerek alışılmış bır antolojının kapağına adımı/ı yazmak pek tabıı kı değıl(') Ozellıkle 1980'dan bugune şıır çok de ğıştı, tek ıstıkamette ılerleyen şıır, yatay, dıkey ve farklı açılarda kendı ycrını oluş turdu uzamda Bu değışımı kapsayan 0/ gun bır çalışma yok Şıır Delterı, ha/ırlı ğını surdurduğumu/ bu çalışmanın ılk ayağını oluşturuyor Evet bır de benım hazırlığını surdur duğum 'Tan/ımat'tan Cîunumuze Şıır Manıfcstoları' var Moderm/nı sıırn ıvlf* lıillllıtr 'jiilinll/ılr ynsll'ıilıinmılvıl lnl'Jı) yan manılestoları, şıır orneklerıyle bıı lık te okura sunmaya çalışıyorum Bugun yaşayan ve manıfestoya ımza koyan şaırlerle /amanımı/dan geçmışe bakarak, sorgulayıcı bır tutumla, donem ozetı de dıyebılcceğımı? çalışmada bırer soylcşı de yer alacak Kısa suıe ıçınde okuıla buluşmasını umut ettığım bır çalışma Tum bunları bıtırınce de bır şıır kıtabı gorunuyor Kı kendısı çekmecede soluk almaktan sıkıldı sanırım ÖĞRETMENLERİN ŞİİRE BAKIŞI Sevgılt Şeref, edebıyat oğn tmenı oldu ğun ıçın bunıt sana sormak ıstıyorum Mufrcdat programlannın ve edebıyat oğ retmcnlerının bugunku şttre bakijint değerlcndırtr mısın ? Şeref Bilsel Edebıyat oğretmenlerı maalesef bugunku şurı ızlcmıyot, yanı dergılerı, yenı çıkan kıtapları Şıırın karşısında bellı surularla anlam arayarak durmaya koşullanmışlar En genç edcbı yat Lıse 3 kıtabında yeı alıvoı Ve bu kı tapta, yaşayan şaırler arasında sadece Dağlarca (kı geçen yıla aıt Turk Edebıyatı Tarıhı kıtabında Dağlarta'nın 2OO3'te olduğu yazılıvdı1 Hazırlavıtılar yenı bas kıdan kaçındıklaıı ıçın bıı kchanette bulunmuş olmalılar1) ve Attılâ llhan var Edebıyat zevkı gelışmemış oğretmenleıın ellerındekı bu kıtaplar ve mctinler dcğı şınce oğretmenler de değışmek /orunda kalacak Oyle sabıt her şey Edebıyat oğretmenlığı gramer bılmekle eş tutulu yor, edebıyat, ruyaların vucudıından ses lenebıleceğı bır ıklımı yoklamaktır belkı de Hıç cğıtım gormemış olan, butun şi ırınj duymak uzerıne kurmuş nııc halk şaırımız var Izzetî mahlasıyla vazan Alı Izzet Ozkan bır koşmasında şoyle sesle nıyor "Uğradığım pınar baştan kuruyor / Keder Iamba yakmış benı arıyor" • (*)Şiir Defteri, Şeref BılselCenk Gundoğdu, Toroslu Kıtaplığt, 2005 SAYFA 17 Burada ısımlennı anmadan geçemeyeceğımı/ Yusur Çotuksoken, Tahır Abacı, Sezaı Sarıogiu, Salıh Bolat, Orhan Alkaya, Haydar Hrgulen, Ayten Mutlu, Mus lım Çelık, Oğu/ ()/dem, Serdar Koçak, Altay Oktem, kuçıık Iskender ve Bakı Ayhan T'ye ılgı, ozveıı, samımıyet, sıcak lık ve pavlaşımlarından oturu tekrar te şekkur ederız Eleştırmen de olunta, yıllık dıye baztrlanan çalışmalarda seçtlen şıırlerle ılgılı bır değcrlendtrmenın yaptlmaması, bu çalıptıalarla ılgılı polemıklert hep gundemde lutmuştur B« konuda stzın çalışmanız nelerc ccvap verdu Şeref Bilsel Hcr şıır kendı eleştmsinı okura/eleştırmene dokununca kendı ıçınde ortaya koyar Kendını savunmaya ıhtıyaç duyan herhangı bır edcbı mctnın nıtclığındc bır sorun var demektır B17, Şıır Dehen'nı oluşturmaya karar verdığımı/de herkesın u/eıınde ortaklaşacağı, genel geçer bır şekılde olumlu ı/lenımle rın paylaşılatağı bır yapıtın ortaya çık mayacağını, bunun mumkun olmadığını zaten bılıyorduk Boyle bır durum ede bıvatın ruhıına aykırıdır /aten Seçıcı ku rıılda \er alan dostlar, tavırlarını ortaya koyan bırer yazıyla kısmen de olsa bu polemıkleıın onunc geçecck bır adım atmış oldular Bu çalışmanın kapsamında 825