Katalog

"Şair Kadınlar" dosyasını düzenleyenler "kadının şiirini sorgulayan mantığı sorgulamanın en doğru yöntem" olduğuna inanmaktadır. ımı dergıler sanatın her alanına ye tışmekte yetersız kaldıkları ıçın yal nız cdebıyata, dahası edebıyatın bellı bır alanına yonelıyorlar, ozel lıklc şııre yonelen dergderın çoğunlukta ol duğu goruluyor Şur, edebıyatımızda en eslu gelcncğc bağlı bır sanat dalı olarak her ?aman ılgı çekmıştır Her alana yetışmeye çalışan bır dergı yuzey sel kalırken şıır alanında derınleştıkçe, ayrın tılaıdakı gerçeğı gormek kolaylaşıyor Şurın yapısı uzerıne nıce bılınmeyen konular ele alınıyor Şıır dıhndekı değışımın bı/ı nasıl bır şıır arayışına goturduğu uzerınde duruluyor Belkı de yıızıı aşkın edebıyat dergısı ara sında yalnı/ ş,ııre yonelenlcr, bıldığımızı san dığımız soıunları eşeledıkçc, nıce bılınmeyen olduğunu gostcrıyoılar Şoyle bır değmıp gcçmektense, bır edebı yat dergısı, bellı bır konuda derınles,erek ay rımına varmadığımı/ nıce ayuntıyı gostermış olur Ycnıden anımsayalım Edebıyat ayrıntılar da gızlıdır Şıır uzeııne yoğunlaşan dergılerden bırı de YASAKMEYVE. Belkı de en kapsamlı, ne yapacağını ıyı bılen şıır uzerıne alışılmış yar gıları değıştırmeye yenı doğrular uzerıne du şundurmeye çalışan bır dergı Dergının sahıbı Ali Enver Ercan deneyım lı bır dergıcı Yırını yıl oncc, ılkı 1984 tarı hınde, o donemın ıınlu ozanlarıyla yapılan soyleşılerıyle Enver Ercan şııre yenı bır bakış, yenı bır yorum getırmeye çalıştı (ŞAlR ÇÜNKU ONLAR, Kavram Yaymları, 1990) O zamanlar genç bır "şiirsever" olan En ver Ercan, ozanlau değışık yonlerıyle tanıt maya çalışıyordu Mustafa şerif Onaran Dergilerden (YASAKMEYVE, Temmuz Ağustos 2005) "Kadınların larafına geçmeyı denedım kendt aralartnda oynadtklan tubaf oyunlar bana bır muhabbet ıklımını soyleyebılır sandım arzuyla baktıg'ım yerde kılıt çok bır tanesının anahtarı yok bu nem yuklu ruya yurtlag'ıma yasak ve yabancı" Gene de bu ıntelıklı ozanları "gıiruh" ola rak nıtelemek "ozan kadın" duyarlığıyla bağ daşıyor mu^ Kaldı kı lsmail Uyaroğlu, ozan kadınları mızın hası Gulten Akın ı "ozanana" dıye nı telcmıştı "Ozan Kadın' olduğu ıçın değıl, toplum sorunlarına bakarken şııre kadın du yarlığını sındırdığı ıçın o seksenlı yılların karmaşasında, hıç yoktan oldurulen, ışkence altında tutulan ınsanlardan arta kalan uzgun luğu yııreğınde damttarak "ilahiler" yazan 1 bır "ozanana"ydı o Içerı duşup umudu kararan ınsanların şı ırrnı yazarken "ozanana'ydı "Hey tanrım, bu ^Kuklar çocuklanmız bızım Bunta yılbangı ta^ı oraya kapasan unufak olur Bunca yıl bangı ku^u Bızt huzunlugoruşler telorgulır Bıton golgtkr bajlışla^an Bunca yıl hangı bır kıqu olur olur olur Anlamtyor tnusun Yok mu stntn ojljun kızın" 5 Kıme soyluyor bunu Gulten Akın Akşam evıne donunce ışkence yaptığı ellerıyle çocu 1 ğunu okşayan ınsana mi' Erıl duyarsızlık bu ıçtenlıklı sese uzak durmalardadır Baskı donemlerınden geçerken ezılmış sandığınız ana yureğı şahın kesılır Şıırde ka dın duyarlığı, kadını zorlayan koşullar karşı srnda o yureğın sınanmasıdır K Şiirde kadın duyarlığı "Kıtapta yer alan konuşmalar bır şurseve rın, çağdaş Turk şıırının toprağında farklı ve kalıcı ızler bırakan şaırlerın seruvenlerıne sız ma çabası olarak değerlendırılebdır Şıırımı zın tarıhını doğru kavrayabılmek ıçın, once coğrafyasını tanımak gerektığı çıkış noktam oldu O coğrafyada belırgınleşen konumları merak edıyoıdıım çunku " "ŞAlR ÇUNKU ONLARMa 18 ozanla yapılan soylcşılcr ycr alıyor Bu ozanlann co ğu olmuş, tlhan Berk, Arıf Damar, Kemal Özer, Ozdemır Ince, Hılmı Yavuz vaşayanlar arasında Enver Ercan şııre nasıl bakılacagını bıldığı ıçm, bır şıır dergısı olan YASAKMEYVE, edebıyatımızda ışlevı olan dergı ozellığtnı ko ruyor mına gelebıleceğı ıçın yadırgaruyor Dosyayı düzenleyenler dıyor kı "Dosyarnızın ılk'bolumu şurın femınal ıklı mının karakteıını ortaya koymaya donuk ha zırlanmıştı Dosyanın adı ve 'Şaır Kadın' tamlaması bı/ı şaşırtmayan bazı eleştırıler almami7a neden oldu Buradan hareketle nıyctımı/ın altını bır kez daha çızmek ıstıyoruz Şaıı Kadın tamlamasmın yarın kullanılma ması ıçın ozguıluğc vc kolektıfleşmeye açık ve nıhaı şartlaıın olgunlaşması cn buyuk dılc ğımı/dır Bılıyoruz kı şaır kadın kadın şaır yahut sadece ^aır demekle hakıkat değışme ycccktır Hakıkat kavramlarla değışme/ Ama cııl tahakkumun butun genış zamanlar da bellek uzerınde yaratacağı hafıza kaybı, bıından dolayı taşıdıöımı? endışe ve seksıst bır anlayışm egemenlığınde kadının cınsıyctı ne dayalı yabancılaştırmalar (kadın duyarlığı, duygusallık vs ) şaır kadın tamlamasını gonul rahatlığıvla kullanmamıza neden oldu Dığer yandan bılıyoruz kı başka bır seslenışın ıçer sınde kurdelaları bağlamaya hazır bır guruh her /aman vardır' (YASAKMEYVE, Eylul Ekım 2005) Oncehkle boyle bır dosyayı duzenleyen Emel Irtem le Betul Dunder'den saldırgan bır tutum yerıne, konuya açıklık getıren nes nel bır yorum beklenmelı Bu dosyadan "ka dın duyarlığı' nın çağdaş şıırımıze neler ka zandırdığını, şur düınde nasıl bır gelışmeye yol açtığını oğrenmek ısterdık Daha onemlısı, kadm duyarlığınuı cınsellık bağlamında yorumlanmasını da yeterlı gor muyoruz Her ne kadar Cahit Kulebi, ' Ucuncu ustamdı kadınlar lek gozeya\antıya Kaynar dururlar semaver gıbı Onlar oğrtttı bana sevgıyı " dese de, o ustalığı kendını gerı cekmek ıçın kullananlar, "sen benı yanlış anladrn" demeye gelen bır sozun kolaylığına sığrnabıbr "Butun yakınlanmz Sızı yanlış tamdı dıyen Behçet Necatigil "sevgderı yannlara bırakmanın ezıklığını" anlatırken bılgece bır uysallık ıçındedır Enver Ercan Hilmi Yavuz a soruyor: "Neden bunca buzun?" Hılmı Yavuz'un gulumsemesınde bır u2 gunluk var "Bıze en çok yaktşan o da ondan Oysa dosyayı hazırlayanlar erıl egemenlığı, 'dılın kurdelasını bağlamaya hazır bır gurun olarak nıtelıyor Bır sozluk açıp 'guruh' sozcuğunun anla mını anımsamak ıstıyorum " değersız, aşa gorulen, kuçumsenen topluluk, değersız kımseler toplu)uğu4ayaktakımı, suru (TÜRKÇE SOZLUK, Alı Puskulluoğlu, Do ğan Kıtap, Ekım 1999) Boyle bır yaklaşım "Şıırde Kadın Duyarlığı"nı anlamamızı kolaylaştırabılır mı? Çağdaş şurımm hazırlayan ozanlar orma nında ozan kadınlaruı nıtelıklı bır yen olsa da, bır ozanın kendını kanıtlaması, şunnın ozel sesını duyurması yeterlı olmuyor Bır şur uğultusu arasında nıce ozgun ses yıtıp gıdı yor Sorunu cınsellığm dar kalıbı ıçınde yorumlamak ısteyenler de var Ahmet Muhıp Dıranas ın şıınnde o 'erıl egemenlık' gorkemh bır tavır ıçındedır "Bosuna sarmaz f« belını kollarım, Gebe kalırsın her tutup opuşumde Ve bır gun taze bır kanla ıner kente Bır bozkurt surusu gıbı og'ullanm " Izzet Yasar, kadınların dunyasına sokulma ya çekınır gıbıdır KıLdıne anahtar buluna mayan o 'nem yuklu ruya' ozana yasaktır Bu yuzden o dunyada yabancının bındır ozan OZANANA "ŞAİR KADINLAR" "YASAKMEYVE"nın son uç sayısında "Şaır Kadınlar" uzerıne duzenlenen "ozel dosya", şurın değışık bır alanında tartışmaya açık goruşlerle gelışme gosterıyor Dosyayı düzenleyenler Emel Irtem ıle Betul Dunder. Doyanın admda da kadına yakı şan bır ıncelık var "Dılin Kurdelasını Çozenler Şair Kadınlar." Ama tartışma daha dosyanın adından baş lıyor Bır ozanı kadın kımlığıyle anımsamak, onun şııre verdığı emeğı kuçumsemek anla KADIN DUYARLIĞI Ama asıl sevıde sınamalıdır ınsan kendını Evlı bır kadın ıçın sevdığı erkek nasd yaban cılaşır? Bır kadın o evcıl yalnızLkta nasd da yıtergıder1 Oysa gonul gozuyle bakmasını bılen kadı nuı sezgı gucu duyarlıdır O, gozlermı yerden kaldırmadan bakan ınsanrn ıçınden geçenlerı anlayıverır "Utangaç masumıyet değıldır de dı bırımız" Tumay Çobanoğlu kım? Belkı de şııre ilk adım atanlardan bırı Ama bır "tavır" var şı ırındc Kendıne çekılmeye çekınen rnsanı gu lumser gıbı azarlamaya çalışan bır tavır (LACÎVERT, Kasım Aralık 2005) "Masum bır yuzun resmını gorduk dun akşam Kırpıklertn arasına stktsmış bınbır çeşıt mıne vc erguvan tçertye her gtrdığımde gozlerını yerden kaldırmadan, bakıyordu Ve her dışarı çıklığtmda gozlerı yıne yerde Ürkek, ruzgârda sallanan nartn başak Utangaçhk masumıyet değıldır dedı bırımız Ama nedır o kızaran yuz, terleyen eller Şeffaf gozlenn ardına bakmak tsteğt, çılgın bır merak Nedır, nedır bu kırpıklertn ıçındekı gız dıye sorarken Beklenen oldu Içınde bınbır çeşıt mıne ve erguvan saklt O kırpıkler btrden yukarı kalktı " "Şaır Kadınlar" dosyasını duzenleyen Emel Irtem ıle Betul Dunder, duygusal olma maya ozen gostererek, bu çalışmaya bılımsel bır derınlık kazandırmak ıstıyorlar "Kâınatın bır parçası olan kadının 'şaırlığı' bugune dek tuhaf bır şekdde sorgulanmıs.tır Bu sorgulama oyle kışkırtıcı bır şekılde dıle getınlmıştır kı, karşılığrnda verılen cevaplar da kımı zaman amacının dışma taşan bır us lubu ayaklandırmıştır Dosyayı hazırlamakta kı maksadımız şııre anatomık farklılıklan uzeruıden suıırlar çırmek değddır" "Şaır Kaduılar" dosyasını düzenleyenler "kadının şıırtnı sorgulayan mantığı sorgula manın en doğru yontem" olduğuna ınanmak tadır YASAKMEYVE'nın 15 1617 sayılarını kapsayan bu sorunu, onlarca ozan kaduı, şı ıre yansıvan kadın duyarlığı uzennde dura rak ıncelemcktedır Onları yakından tanımak, o duyarlığı okurlarla paylaşmak gerekecek • K İ T İ D ALAN YAYINCIUK1AN Haluk Muratoglu'nun yaıdıkhnnı ilk okvyvnca kim olduğunu, hangi takımdan olduğunu anlayamadım. Her yeni yazarla karşılafinca laman zaman kurtubmadığımn ilkel tepki burada da baş gösterdi. Yazar benim hayata bakifimı, dünyayı anlaytştmı payiaşıyor ve benim oturduğum yerden bana başka bir pencere m'ı açıyordu, yoksa bana yabancı gefen bir dil ve anlahmla mı hitap ediyordu? Yeni bir mefnj ne kadar önyargısız okumaya çalışsak ta ilk tahrlarda kendi kolıplanmızdan kurtulmakta zorluk çekeriz. Ondan sonra yazann gücü, kendimizi unuttururcasma bizi teslim almaya başlar, Gvnduz Vassaf v Cağaloğlu Yokuşu fvren Han K.:3 No:53 Cağaloğlu/İSJANBUL } Tel: (0212) 51? 26 00 Faks: (0212) 528 0069 a 9a