Katalog

Şirin Hayvanlar Nuğrettın îğcı, Bulut Yayınları, 15 sayfa Resımlcyen Raşıt Yakalı (69 yaş) Karga ıle Tıl kı'nın peynır oykusunu duy mayan yoktur Nasreddın Hoca ve karganın cığer kavga sını da Kcdı ık faanın bıtnıeyen kovala maca oykulerını de Ancak Nuğrettın lğ cı bu oykulcrı başka bır bakış açısından sunuyor bıze Ama bu kıtaptakı oykuler bılındık oykulerden larklı "Nasreddın Hoca, eş,egme {ers bınmıştı yıne, / Emektarın kulakları yerlerdeydı ne rcdeyse / Çunku I loca şışmanlamıştı enı konu, / Onunc heı konulanı anında yutu yordu / Bugun dc koca bır paketı vardı elınde, / Eve vanr varmaz kızartıp yıyecek tı ahyetle / Antak, uymadı evdela hesap çarşıya / kaptırıvetdı paketı kara bır kar gaya / Paketı kapan karga hızla gokyum ne vııkscldı, / Ncckn sonra I loca'nın aklı başına geldı / Attığı kahkaha ıle çinlattı ortalığı, / Kargaya salladı, elındckı kâğıdı / "Kaptın cığcrlerı ama hıç ışıne yaramaz / Tarıfı bende, ona gore yapmazsan tadı olmaz " / Hoca bunu devınce gulme sırası geldı kargaya / üo7 kııptıktan sonra, attı clını om/undakı çantaya / Bır kıtap çıkar dı, adı Cığcıle yu/ çeşıt yenıek' / Hoca ofkeylc homuıdandı,' Bu uyanık bır karga demck" / Karga el sallayarak uçarken yu vasına, Hoca uzgıın mu ıı/gun dondu ka sabaya / Karga Hoca'nın cığerlerını afı yetle yedı / Ee atalar' umulnıadık taş baş yarar" dıye boşuna demedı (s 10) Henı kcndısınden şaıkı soylemesını ıste yen tılkıye şarkısıııı soyleyen, hem de ağ zındakı peynırı kurnaz tılkıye kaptırmayan SÎHİRLİ DEGNEK Çocuklar İçin Kitaplar Yılmaz Hazırlayan: Nllay karga bu oykude daha akıllı Bakın kurnaz tılkıye ne yapıyor "Anlamamıştı şarkının / Teypten geldığını / Hıç ummatnıştı / Kar ganın masalı bıldığını / O bakınırken / Şaşkın şaşkın çevresıne, / Akıllı karga çok tan ındırınıştı / peynııı mıdcsıne (s 8) "Şıun Hayvanlar" adlı kıtapta Sırktckı Fıller'ın, 'Mınık Kuş'un, 'Sıvndış ıle Uzun kulak'ın, 'Kedı ıle Fare'nın de oykulerı var Çocukların hem canlı hayvanlara hem de onlarla ılgılı ovkulerc bayıldıkları nı bılıyoruz Ozellıkle okul oncesi donem de oyuncuklara karşı yoğunlaşan ılgılcrı onları okul donemınde havvan oykuleıı dınlemeye ve okumaya da yonlendırır (,o cuk anlatılarında yer alan hayvanların, bıt kılerın ve nesnclerın ınsan gıbı konuşturu lup kışılcştmlmest hem duşİeı hem dc ger çeklcr dunyasında yaşamakta olan çocu ğun ılgısını çeker O/elhklc okulonccsı do nemde çocukların tekeılenıelere sayışma lara bılmecclerc dc bayıldığını bılıyoru/ Cumlelerdekı şıırscllık ve rıtırn çocuk uze rınde ıs,ıtsel bır etkı uyandırır Onu sevın dırır, heyecanlandırır Bır şıır okuru olma yolunda ona ısınma turları attırır Sıhırlı Değnek, keşke kıtabın basım yılı belırtılseyclı, dıycjı Kıtapların sadcce oku ra yonelık duşunulmedığını hatırlatarak, kıtapların, bılgı, belge, araştırma ve arşıv çahşmalarına da yol gosterdığıne dıkkat çekıyor Bu yıızden sayısal değerler kımı zaman hayatı onem taşıyabılır Sıhırlı değ nek, "Şırın Hayvanlar"a dokunaıak kıta bın basım yılını kunyesıne eklıyor KONUK SİHİRLİ DEĞNEK Dr. Nihal Kuyumcu "Az Buçuk Teo" Sevım Ak Can Çocuk Yayınları 2005 Çocuğa yo nelık etkın lılderde hep bır şeyler oğ retme, ıyı or neklerle kar şısına çıkmak ısterız Otorıter bır vapıya sahıbı/ Çocuğun vaşamını, kendı dunyası nı kcndı gerçeğını gostererek bır şeylerı fark etmesını sağlamak yerıne gcrçekler den u/ak konularla, tıplerle ona ulaşmaya çalışııız Bunu vaparken var olan durumu değıl olması gcrckenı gostermeyı seçerız (Olması gereken de elbette her zaman tar tışılabılır ) Çocuk edebıvatımızda ne ço cuklar çocuk gıbıdır, ne de yetışkınler Ya lan soyleyen, arkadaşları ıle çekışen, kıska nan buyuklerıne ısımler takan çocuklara pek yer verılmez Boyle çocuklar olsa bde sonunda cezalandırılarak okuyucuya bır bakıma goz dağı verılır Yetışkınler, ger ceklerden uzak mukcmmcl tıpler olarak çı zılır Oysa çevremı/e bır goz atsak, ne ço cukJann oyle olduğunu ne de yetışkınlerın oyle olduğunu goruruz Ancak son yıllar da çok az da olsa bu bakış değışmektedır Çok yaygın olmamakla bırlıkte eğıtım sıs temıne, otorıteye cleştırı getıren ve yetış kınlerı çocuğun gozuylc dcğerlendıren, ço cuğun yanında olan, yazarlarımızla karşıla şıyoruz Sevım Ak da boyle yazarlarımı/dan bırı Kıtaplarında gorunmeyen bıı şenlık bır eğlence, mu/ıpçe, hınzırca ayrıntılar saklı dır Bu muzıplık çocuk bakışının bır yansı masıdır Bız yetışkınlere, unuttuklarımızı hatırlatır Market koşelerınde bıraktığınıız bakkal amcaları, o gun yapılacak yemekler le ılgılı ıpııçlarının alındığı komşu teyzeler le karşılaşılan kasap dukkânlarını Kuş kuyla baktığımız, kapıyı yarım açarak ne ıstedığmı sorduğumuz komşulaıımızın as lında bır zamanlar akrabadan da ılerı olan ınsanlar olduğunu soyleı Bıze kaybettıkle rımızı gostererek bugunku yalnızlıklarımı za ayna tutar Çocuğun dunyasında ne varsa aynısı Sevım Ak'ın kıtaplarmda var dır (,ocuk cdebıyatı yazandır Sevım Ak ama kıtaplarını çocuklar kadar yetışkınler de buyuk keyıfle okurlar " Az Buçuk Teo" da boyle bır lutap 9 yaş ve sonıası tum ınsanlara soyleyecek so zu olan kıtapta yazar bızlere bır yandan unuttuğumuz ve hızla unutmaya devam et tığımız değerlerı hatırlatırken dığer yan dan, ezbercı eğıtım sistemımıze eleştırı ge tırıyor Yer yer Behıç Ak'ın gu/el çızgılerıy le resımledığı saytalaı aıasında ılerlerken, okul hayatımı/da bıze kuıu kuruya ezber letılen bılgıJerı duşunuyoru/ Karşınıza çı kan bır matematık problemının çozumu nun, aslında ne kadar basıt, ne kadar yaşa mın ıçınde, yakınımızda bır yerlerde oldu ğunu gosterıyor Kalabalık aılelcnn yaşa dıkları curcuna ıçındekı şenlıklerı eğlence lerı, yemek kokuları, kek kokuları ıle can lanan evlerı anlatıyor Çekırdek aılelerde yaşadığımı/ yalnızlıklardan, tuketım çılgın hğına kapılmış halde ış yaşamının koştur macası ıçındevken kaçırdıklarımızdan, ya kın çevremızle kopardığımı/ ılışkılerden, ınternet dunyasının labırentlerınde kaybo lanları ya da bulunan sanal dostluklardan soz edıyor Ve daha neler neler anlatıyor Teo dgınç bırı Palas mahallesıne, Palas Pandıras apartmanına bır el arabasina doldurduğu bırkaç parça eşya ve derısı do kulmuş bır bavulla taşınan Teo'yu başlan gıçta herkes kuşkuyla karşılar 1 loş Feo da hareketlerıylc tavırlarıyla bu duruma bıraz ı/uı verır ya Bıraz gızemlı bırısıdır Kendı hakkında fazla konuşmaz Hayata karşı duruşu farklıdır Tuketeceğı kadar alır Her şeyı hesaplıdır Yanı çevremızde kı ınsanlara benzemez Onune gelen ço cuklara ılgınç bulmacalar problemler so rar Musluktan damlayan su damlacıkları nın şeklı n c ) Karmcalar neden boğulmaz lar? Neden'' Nıçın* NasıP Her zaman so rar Başlangıçta çocuklar soru soracak kor kusuyla koşe bucak kaçarken gıderek bu tıp onlara da ılgınç gelmeye başlar Mahal lede yedıden yctmışe herkesm ılgı odağı olur Teo Bır de bıze bu oykuyu anlatan kuçuk kahramanımız var Kuçuk aşkları na, kuçuk kıskançlıklarına, buyuk (') ha yallerınc tanık olduğıımuz kuçuk Teo'yu ve mahalleyı onun ağzından dmlerız Pekı Teo kımdır'' Neden az buçuk "Teo"dur1 Kendı çevremı/de "Teo"lar var mx> Ya da bızler ne kadar Teo'yuz 5 Butıın bu sorula rın yanıtlarını bu kıtapta az buçuk 1 bula bılırsınız Bulamadıklarınız da olabılır1 Ama hangi yaşta olursanız olun kendınız den, geçmışınızden, yakın çevrenızden mutlaka bır şeyler bulacaksınız Benden soylemesı, ınanmazsanız okuyun + "BAZI KİTAPLAR TADILMAK, BAZI K t T A P L M YUTULMAK, COK AZI DA 11AZMEDÎLMEK İÇİNDÎR.' /BACON SİHİRLİ DEĞNEK 100 TEMEL ESER'E DOKUNUYOR MEB, ilköğretim öğrencileri için hazırlanan 100 Temel Eser'i açıkladı... Tam liste ve Hıiseyin Çelik'in basın açıklaması için bakınız: http://www.meb.gov.tr/indexl024.htm boyle bır şeydır Soyleyecek soz bulamazsınız ınanın Ben bulama dım Yok, eğer kanıksamış, karşı çıkmayan bır yanıt alırsanız ışte asıl o zaman uzulun Zıra, konu ne olursa olsun karşı çıkmayan, her şeyı kabullenmış bıreyler yetıştırmeye devam edıyoruz demektır Hep bundan yakınsak bıle Pekı, MEB okumadığından yakınıp durduğumuz çocuklarımıza okuma alışkanhğı kazandırabılmek ıçın, okuyan uç beş tanesınde de bu aJışkanlığı pekıştırmek ıçın ne yapmalıydP \ ler şeyden once, memleketın her koşesınde uygulanabılecek gerçekçı ve kalıcı ıkı tane okuma programı hazır lamahydı Bırısı oğretmenler ve okullardakı tum ıdarı kadro ıçın dığerı de çocuklanmi7 ıçın Çunku eğer oğretmenlerımız bu konu da yeterlı donanıma sahıp olmazlarsa hazırlanan lısteler, program lar ancak sozde kalır Pekı, bu programı kımlerle hazırlamalıydı? En başında çocuk eğıtımınde ve çocuk edebıyatında yetkın olan akademısyenler, yazarlar, yayınevlerı, elcştırmenler, çevırmenler, oğretmenler Kısacası çocuk eğıtımı ıle ılgılı kım varsa bu okuma programı ıçın kolları sıvamalıydı Program tamamlandıktan sonra (kı bu aşamada accleye gerek yok, sındıre sındıre, konuşa tartışa adamakıllı bır program olmalıydı kı yapboz tahtasına donmesm sonradan) gene uzmanlarca belırlenecek pılot okullarda farklı yaş gruplaıında denenmelı, aksayan yonlerı saptanarak duzeltılmelı, gelecek onenlerle /engınleştırılmelıydı En verımlı halını alan oku ma programı tum yurtta aynı anda okulların açıldığı hafta kutlanan îlkoğrctım Haftası nda şenlıklerle karşılanmalıydı (Uygulanmakta olan ancak neyınl') temelı olduğu bellı olmayan 100 Temel Lıstesı gıbı yangından mal kaçınrcasma alelacele değıl ) Son soz, okuma programını ha/ırlayacak buyuk çalüjma grubunda mutlaka ama mutlaka pedagoglar, çocuk gelışımı uzmanları hatta yetışlan ruh sağlığı u/manları da yer almalıydı Neden mP Neden olacak, hangi lutap çocukları nasıl etkıleı ne tur kitaplar hangi yaş grubu ıçm uygundur ya da değıldır, masallardakı şıddet çocukları nasıl etkıler, ctışkın olduğunda bu etkıler nasıl dışa vurulur* Çocuğa, gençlere ır şeylerı /orlayarak, dayatarak yaptırmak ne derece doğrudur' bı Boyle bır tutumun sadcce bıreysel gelışım ıçın değıl toplumsal ge lışmışlık açısından eğrısı doğrusu necür? Ee 1 Kolay değıl, çocuk bu, her zaman en ıyıyı en doğruyu hak eden, en çok uzerınde durulması gereken değer Yoksa hıç uğraşmadan, burunlarına lıste dayamak bunları okuyunca okuma alışkanlıklannın bırdenbıre ge lışcceğını beklemek sonra da "Bugunun çocukları yarınların temı natıdır," gıbı haması laflarla onların sırtına yuk bındırmek en kola yıdır Ama çocuk yetıştınnek zor ıştıı, zor, uğraş ıster, emek ıster, yorulmak, yoğrulmak ıster Tum bunlaıı hakkıyla yerme getırdığı nızde ıse yorgunluğa değmıştır aıtık ağız tadıyla bır kahve ıçebılır sınız • SERBESTKÜRSÜ "100 Temel Eser Hangi temel? Hangi eser? Hangi eser hangi temele değer? MEB, ılkoğretım oğrencılerı ıçın hazırlanan 100 Temel Eser'i açıkladı Bu eserlerı seçerken "temel" kavramı ıçın hangi "olçutler" dıkkate alınmıştır> Hangi yazın turlerı bu seçkıye gırmış ya da gıre memıştır? Zaman ıçınde değışen eğıtım oğretım yontemlen, mufredat programları, gelışım psıkolojisı yaklaşımları ve 'çocuğa gore'lık (yaş donemtne uygun algı ve kavram bılgısı, dıl bılgısı, psıkolojısı, yaşam bıçımı, beklenuleıı vs) dıkkate alınmış mıdır? "OKUMA PROGRAMI" olmadan yapılan, dağıtılan lısteler bır ışe yarayacak mıdır' 1 100 Temel Eser uygulamasının temeüen ne kadar sağlamdır'' Serbest Kursu, 7'den 70'e herkesın duşlerını ve duşuncelerını beklıyor Çiğdetn Gündeş (Yazar) MEB, (gorunurde) bır sene once hazırlıklarına başlayıp alelacele tamamladığı "100 Temel Eser Lıstesı"nı gene aynı acele ıle hayata geçırdı Buyuk yayınevlerı de hıç gecıkmeden basıverdıler kıtapla rı Hatta okullarda 100 Temel Eserler okutulmaya, odevler hazır lanmaya başladı bıle Bıı tanesını benım kızım okuyor şımdı Ama nasıP Elbette ıstemeye ıstemeye Akşamlan once, MEB tarafın dan zorla elıne tutuşturulan, oğretmenın de mecburen ıçlerınden bırını seçıp, "Bunu okuyacaksınız" dedığı kıtabı okuyor Sonra da elıne, kendı beğenısıne uygun olan, kendı seçtığı kıtabını alıyor ve aynen şu cumleyı kuruyor, "Ben bıraz kıtap okuyacağım " Duşun durucu değıl xn\> Neden boyle yapıyorsun dıye sorduğumda aJdı ğım yanıt da bır o kadar duşundurucu "E 1 Bu odev dığerı kendı zcvkım ıçın okuduğum kıtap," Aynı durunıla karşılaşırsanız sakın benım yaptığım gıbı şu cumlelerı kurmayın, "Ama bu da dunya edebıyatının seçme urunlerınden bırısı, okuman gereken bır kı tap", çunku alacağınız yanıt şu olacaktır muhtemelen "Olabılır ama ne zaman, ne okuyacağıma ben karar verırım Bır başkası 'bu nu oku dedı mı ya da odcv oldu mu ıçımden o kıtabı okumak gel mıyor, ne yapayım clımde değıl' Evet, alacağınız yanıt aşağı yukarı Nilay Yılmaz Kurtuluş Deresı Cad. No: 47 Bilgi Universitesi, Dolapdere/tstanbul nilayy@bilgi.edu.tr Tel: 0212236 78 42 SAYFA 26 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAY I 825