Katalog

B UL 11 11 11 11 11 11 I 11 11 11 1111 11 u 1 1 11 H 12 11 32 42 53 K A C A 2 İLJCEK MUMCUOĞLU 5 E C 3 A 4 J L6 H 7 C 8 F9 G 10 K 19 J 13 F 14 H 15 C 16 J 17 A 18 D 27 J 20 D 11 Türkçe Günlükleri 30 Ekim Pazar şlerbırıktı yıne Bu kadargezersem boyle olacağı beliı değıl mı • Mektuplar * bırıkmış, lutaplar bınkmış Hele kıtap 1 lar Oyle çok bırıkmış kı Okumadan kı taplığıma kaldırmak ıstemıyorum, o zaman da kıtap dağları oluşuyor evde Şu ana kadar bırıkenlerı bıtırebılmcm ıçın, başka hıçbır ış yapmadan, en A7 UÇ ay ve gunde en a7 ıkı kıtap bıtırmek koşuluyla, dtır maksı/ın okumam gerek Oysa okuduğum kıtaplardan bıle so7 edemeclım daha I lu seyın Cahıt Yalçın'ın "Edebıyat Anıla n"ndan sozgelımı En a/ından kıtabın ıl gınç çok katmanlılıöından 193Vte ılk kez basılan anılar, bundan bırkaç yıl once, de mekkıl93() 1931 yıllarında yazılmış Hu seyın Cahıt Yalçın'ın ılk gençlığını, Servetı funun Edebıyatı'na (1896 1901) katılışını, edebıyata adını veren dergıyı, bu dergının onun ya/dığı "Edebıyat ve Hukuk" adlı makale bahane edılerek kapatılışını anlatan anıları Rauf Mutluay 1975'te sadeleştırıp yayıma hazırlamış Bu uçuncu bır zaman katmanı oluyor Son basırnları (1999 ve 2002,1 urkıye Iş Bankası, Kultur Yayınları) yayıma hazırlayan da Murşıt Balabanlılar Huseyın Cahıt, "lstanbul Lısesı'ne gıdıyor dum Okulumuz Turbe'de sonradan Ma anf Nezaretı (Eğıtım Bakanlığı) olarak kul lanılmış yapıdaydı" dıyor Buna Rauf Mut luay not duşmuş "Sultan II Mahmut tur besının yan koşesındekı san yapı, şımdı Beledıye Zabıta Mudurluğu olarak kulla nılmaktadır" Buna da Murşıt Balabanlılar not duşmuş "Yazar kıtabı yayına hazırladı ğı yıl o 'sarı yapı' Beledıye Zabıta Mudur luğu'ydu Şımdı ıse Basın Muzesı'dır " Hoş, değıl mi') Bır bına uzennden tarıhı takıp edıyoruz neredeyse lstanbul'un, "Kışın saat dort buçukta Is tanbul sokaklarında yaşam dururdu Her taraf kapanır, çamur ıçındekı sokaklarda derın bır karanlık yer alırdı" dıye anlatıl ması ne kadar ılgınçse o donemde gazete lerın kapatılma gerekçelerı de bır o kadar ılgınç lkdam ga/etesı, Abdulhamıt'ın tah ta çıkış gunune rasdayan 31 Ağustos'ta ya pılan şenlıklcrden soz ederken, "mutlu ge ce' anlamında "leyle ı mes ude" demış, ama bugunku alfabede harf karşihğı bu lunmayan "avın" duşunce so7, "leyle ı me sucle ' bıçımını almış Bu da "kara gece " anlamına gelebılırmış ve Gazete kapatıl mış Dızgı hatası yuzunden kapatılan bır başka ga/etenın de Sabah olduğunu yazı vor 1 Iuseyın ( ahıt "Şevketlu Ga/ı Abdul hamıt Han" dcrken şevketlu" sozcuğun dekı ' 1 ' harh duşmuş, duşunce sozun, "Şu kotıı ga/ı Abdulhamıt I lan' dıye okunma olasılığı belırmış Bu da gazetenın kapatd masına yetmış 1 lallettııek " so/ıı, tahttan ındırmek an lamındakı İıal' so/cuğune benzedığınden yasakmış ' lahtakurusu da sarayın lutfuna uğramış hayvanlardandır Gazetelerde adı geçmezdı Çunku Iahtı kurusun' dıleğını ses bakımından uzaktan uzağa akla getırır gıbıydı' dıyor Husevın ( ahıt "Abdulha mıt elektrıkten hoşlanmazdı Teletonu memlekete soknıazdı Uçak ıse bır umacı kddaı dehşet verırdı" (s 119) de dıyor Huseyın Cahıt'ın Turkçe konusunda saptamaları da çok ılgı çekıcı Kendı eserı 1 layal lçmdc' vı gozden geçırırken, 'Ba7i yerlerıne gulmemek elımden gelmedı Or neğın 'fevk ı serınde' demıştım Şıına, 'ba şının ustunde' deseydım sankı sanatçılı ğımdan, ya/arlığımdan nc eksılırdı'' dıyor Bugunu aydınlatan şeyler de soyluyor "Sı yasal alandalu kapıtulasyonlar dılımızde dc vardı Turk devletı sıyasal bağımsızlığına sahıp oimadığı gıbı Turk dılı de ulusal bağımsızlığından yoksun bulunuyordu " Be nım de bugun, kendınıı paralaya paralaya anlatmaya çalıştığım şey DU1 Bır ortak noktamız daha varmış Huseyın Cahıt'le "Okullarda okutulan, Cevdet Pa şa'nın 'Osmanlıca Kurallan' (Kavaıd ı Os manıye) Arapçanın etkısı altındaydı ( ) Arap dılbılgısınden alınmıştı ( ) I'urkçe nın Arap ve Iran asıllı sozcuklen ve kural lan almakla karma bır dıl olamayacağını, dılımızın ancak Turkçe olduğunu açıkla dım Sonra bır Avrupa dübılgısı yontemıy le bızım Turkçe dılbılgısını yazdım Turk çede kaç tur sozcuk bulunduğunu bi7im dılımızın yapısından çıkararak saptadım Benden sonra bu bolumleme değıştırıle medı Bugun bıle her dübılgısı kıtabında aynı bolumleme surup gıdıyor " Doğru soyluyor Bugun bıle her dılbılgısı kıtabın da aynı bolumleme surup gıdıyor Benım dılbügısı kıtabı yazma gerekçem de tam olarak bu Huseyın Cahıt, "dılımızın ancak Turkçe olduğunu " soyledıkten sonra, yıne dc "bır Avrupa dılbılgısı yontemı" dedığı, Fransızcanın "gramer"ını ahp Turkçeye uyarlaması bugunc kadar etkısını surdur muştur Oysa Turkçenın dılbılgısı Turkçe den kalkarak yazılnıalıydı Eksıklenm ola bılır, ama yapmaya çalıştığım şey buduı I urkçe dılbılgısını I'urkçc ıçınde kalarak anlamaya, anlatmaya, daha çok da oğret meye çalışmak Feyza Hepçilingirler 21 G 22 B 23 1 24 B 25 C 26 H J 28 J 29 D 30 C 31 F H F 33 A 34 D 35 C 36 A 37 G 38 D 39 G 40 E 41 49 H 50 L 43 B 44 D 45 G 46 A 47 A 48 K 54 F 51 F 52 D L 55 H 56 A 57 H 58 J 59 L 66 G 67 60 B 61 H 62 E 63 B 64 H 65 F 68 A 69 B 70 H 71 D 78 72 C 73 F 74 H 75 H 76 E 77 L 79 J 80 E 81 F Once aşağıda tanımları verllen sozcuklen bulmaya çalışın ve her bır harh bır yatay çızgı U7erıne gelecek bıçımde yazın Sonra çızgılerın altlarındakı sayılara gore bu harflerı bulma cadakı aynı sayılı karelere aktann (Kara kareler ıkı stvcuk arasını gosterır Bır satırın so nunda kara kare yoksa, bu, sozcuğun alttakı satırın başına sarktığını gosterır) Bıılmaca tamamlanınca, sorulan tanrmların karşılığı olan so/cuklerın ılk harflerı yukarı dan aşağıya doğru bır romanın adını ve yayınevının adını oluşturatak, bulmaca karelerın deyse aynı kıtaptan bır alıntı ve yazarın adı ortaya çıkacaktır Dıkkat "U/77" harfı ıpucu olarak yerıne konmuştur Tanımlar ve sözcükJerlniz: A . " Ada vapuru yandan çarklı/ Bayraklar donanmış " (Melıh Cevdet Anday) G. Rusya'da uç ada çekılen kızak ya da araba 46 68 3 17 47 36 56 33 37 39 66 21 9 45 B. " Oykuler" (Adnan Ozyalçıner'ın bır oyku kıtabı) H." Fotoğrafhanesı" (Zıya Osman Saba'nın butun oykulerının toplandığı, Alkım Kıtabevı tarafından yayımlanan kı tap) 1 Kasım Salı amam babış Optum senı Bay baaaay1" 18 20 yaşlarında bır genç ki7 Cep telefonundan babasıyla konuşuyor Bayram tatılı bahane sıyle yıne gıdıyorum Bu ke? Ayvalık'a "Tamam" sozcuğune bır şey demıyon.ım "Okey" denmesındense bunu yeğlerım, ama "babış" ne oluyor ? Bır kopek cınsı (Kanış) gıbı, "babış" mı dıyor artık gençler babalarına^ 'Bay baaaay", konuşmayı bıl meycn bebecıklere bıle oğretılır oldu Ls luden "baş baş" yapardı bebelerımı/ şım dı ılk ış, "bay baaay' demeyı oğretıyoru/ onlara da Şu "Optum senı"ler de amma yaygınlaştı Ne zaman bana soylense 'Oy le mı^ Ne zaman'1 Ben hıç anımsamıyo rum" demek gelıyor ıçımden «Ti 63 22 43 24 69 60 57 41 11 74 14 C. Uslu, terbıyelı, edeplı 26 30 15 2 25 7 35 72 I. Bır hıtap unlemı D. " kı dalgın suya bır bak goreceksın/ Geçmış gecelerden bırı durmakta derın de " (Yahya Kemal Beyatlı) 61 49 70 64 75 55 6 23 59 71 20 29 52 18 44 34 38 J. " Ateş" (Gene Laıklık ü e n e Dcmok rası ve Gunumu/un Ataturkçusu adlı kı tapları da olan yazar) Yine 1 Kasım Salı E. "Şımdı gokten ınecek/ ve butun ıda re meclıslerının azasını opecek" (Izzet Ya sar) 4 12 27 79 58 16 28 19 B K. Yapma, etme 80 62 1 76 40 10 F. Ah Bayım Ah, Gcceyı Tanıdım ve Kız Opme Kuyruğu adlı oyku kıtaplarını da yaratan ya/ar 48 53 L. Tavla oyununda zarlardan bırının uçlu oburunun bırlı gelmcsı 13 50 32 67 31 8 81 73 51 78 65 42 5 54 ır suredır gunduz yolculuklarını ycğ lıyorum Gece yolculuk yaparak gu nu kurtardığımızı sanıyoru? oysa deneyerek oğrenılmıştır kı gece yapılan yolculuğun gunduzunden hayır gelmemek tedır Gunduz gıdıldığınde volda okuma, çalışma olanağı da bulunabılmekteyse hele, nıyc gecenın tehlıkelerı go7c alınsın'' An cak evdekı hesap otobııse uymuyor Şofo run 7evkı doğrultusundakı muzık yayının dan vararlanmak zorundayız Demek kı yol boyu "Super ef em" dınleyeccği7 oto buste Duymavayım dıyorum, ama kulağın kapağı yok kı1 "Bak gıdersem donmem / Kalbını yerınden / Omrunu elınden / Alı rım hıç hesapta yokken gıbı' nadıde" so7İerı duymama olasılığım yok Hem bu radyolara nıye "ef cm dıyoruz bı?'' MV1, 823. sayının çözümü A. Turkan *}oray, B. Uçtakı Adam, C. Ğ/, D. Remız, E. Ugh, E Lamba, G. Terme, H. Ağız lçınde Dıl Gıbı, I. Nı gar, J. Yıkım, K. O Uzak Ay, L. La/ım Şiir: "Gıtmek çoğu zaman gıtmemektır, ayışıgında ru/gâr Daha yola çıkmadan bulur bızı ayakızlerımız" "fe me" dıye okunma/ mı1 CD'yı bı/ 'ıe de" dıye okumayı ayıp sayıyoruz ve butun dunyanın "sı dı' dcdığını sanıyoru7 ya, Al man buna pekâlâ "se de" dıyor • [email protected] Yıldız Teknık Unıversıtesı Turk Drlı Bolumu Çukursaray Bınası Kat 2 Barbaros Bulvan Yıldız 80750 / tstanbul C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 825 SAYFA 31