Katalog

Türkçe yaşarken nice eski sözcük, yeni sözcüklere bırakır yerini. Bunun ayrımına varmayanjar, yaşayan dili ölü sözcüklerde arayanlar, Türkçenin gücünü anlayamayanlardır. Mustafa Şerif Onaran Dergilerde F azıl Husnu Dağlarca'nın unlu dızesı "Turkçem, benim ses bayrağım" yal nızca bır yurdun kımlı ğınde dılın onemını belırtmıyor, l'urkçcnın gucunu de anlatıyor Dağlarca, "Ozan, sozcuklerle gor mesını bden kışıdır" derken de, tek tek sozcuklcrın, dılın oluşma sında ne gıbı yuklcr kazandığını da sezdırmış oluyor Bır yazar ıçın "Dılı ıyı kullanı yor" dedığımız zaman ne anlaşı lır'> Dılın yapısındakı bozulmaları goren eleştırmenler ıçın "dıl yan lışlan" onemlıdır Bır dıl yanlışsız kullanılırsa ıyı kullanılmış mı sayı lacaktır? Duz anlatımda, yalın soylemde bıle bır "ustdıl" ozenı arayan ya zarın yeteneğınde nasıl bır ozellık vardırr* "Bıçem" dedığımız o ayn calı anlatım dıle neler kazandır maktadır' Dılındekı çapaklara karşın, ay nntılarda, nasıl gorkemlı bır dıl kullandığını ozledığımız yazarı, ozanı aramalıyız Bır sozcuğun tumce ıçındekı duruşu ona ayrı bır guç kazandırır Sozcuklen yer lı yennde kullanmakta, yenı anla tım yuklenyle çoğaltmakta arama lıdır soz hunerını "Yaşayan Turkçe" sozune bağ lananlar kımı sozcuklenn anı de ğerınden, çağrışım gucunden, an lam yukundcn ayrılamayanlardır Genel dılın dolanımına gıren yenı bır soztuk tutacak mıdır> Yaşamanın akışı değışırken, o akı şın ıçınde savrulurken nıce eskı sozcuk yıter gıder nıce yenı soz cuk karışır aramıza Bır başına gucu yoktur sozcuklerın Yaşama seruvcnımızde yer almışlarsa an lamlıdırlar Turkçe yaşarken nıce eskı soz cuk yenı sozcuklere bırakır yerı nı Bunun ayrımına varmayanlar yaşayan dılı olu sozcuklerde ara yanlar I urkçenın gucunu anlaya mayanlardır DİL DERCİLERİ "Turk Dili" dergısı, Ekım 195l'de, "lurkçeyı sevenlerın Turkçeye ınananların Turkçe ıçın çalışmak ısteyenlcrın dergısı" olarak yayımlanıyordu Dıl uze rınde tartışmalardan, çekışmeler den çok, dılı, yazarların kuracak larına, furkçenın yapısındakı soz dızımındekı gelışmeyı yazarlardan beklemek gerekeceğıne ınananla rın dergısıydı Nasıl, bır dılın yazımı kullanıla kuUanıla yerleşıyorsa yenı soz cuklerın dılın akışına kanşması ıçın de ışlenmesı gerekıyor Yenı sozcuklerın yerleşmesınde beğenı olçurunun bıçem ozellığının onemlı payı var " Turk Dılı" dergısının ellı yılı aşkın seruvenınde, edebıyatımızın en onemlı yazarları, ozanlan Turkçcnın gelışmesı ıçın çalıştı "Turk Dılı" dergısının ellı yılı aşkın seruvenınde dergıyı yone "Türkçem, benim ses bayrağım!" teva bakımından gereklennı başa nyla yenne getırmış ustun bır sa natçıdır" demesı, "nazır yargı lar"dan yola çıkıp, herhangı bın ıçın, her koşulda soylenebüecek yuvarlak sozlenn soylenmesı de mektır 'Uluslararası Hakemli Dergi' ozellığı olduğu one surulen "Turk Dili"nde boyle bır yazı çı kınca artık o yazının dokunul mazlığı var, demektır Ben de kalkmış, boyle dokunulmazlığı olan bır dergıdekı yazıya dokun muş oluyorum Çok onemlı şeyler soyledığıne ınanan yazar belkı uzulecek, der gıyı yoneten bılım ınsanlan bellu ofkelenecek, ama sevgılı Sezen Aksu benı anlayacaktır sanıyo rum "ÇAĞDAS TURK DİLİ" Işte, 1951 Ekımı'nde yayımlan maya başladığı zaman 'I urkçe coşkusunu yaşayan "Turk Dili" dergısı, şımdı Dil Derneği'nın ses bayrağı olan "Çağdaş Türk Dili" dergısınde yaşamasını surduruyor Dıl Derneğı'nde sorumluluk alanlar kendderınden vermeyı bı len, ozverdı ınsanlar Zor koşulla nn ustesınden gelmeye, Turkçe nın bağımsız bır kımlık kazanma sı savaşımında nıce engellen aş maya ınanmış ınsanlar Hidayet Karakuş somuruye da yalı bır kureselleşme anlayısında dıl yozlaşmasının, şurı, ınsan sev gısınden, toplumcu duyarlıktan uzaklaştırdığına değınıyor (Çağdaş Turk Dili, Şiirin ve Dillerin Geleceği, Hazıran 2004) Once dıl derken, annmış bır dılın bıze gerçek kımlığımızı gos tereceğıne ınanalun Konfıç yus'un mılattan 500 yıl once soy ledığı ddle ılgılı bıldırı daha guncellığını yıtırmedı Konfiçyus ıın anıt gıbı duran sozlerını anımsamakta yarar var "Dıl kusurlu olursa sozcukler duşuncelen ıyı anlatamaz Duşun celer ıyı anlatılamazsa yapılması gercken şoyler doğru yapılamaz Odevler gereğı gıbı yapdamazsa tore ve kultur bozulur 1 ore vc kultur bozulursa, adalet yanlış yo la sapar Adalet yoldan çıkarsa, şaşkınlık ıçıne duşen halk ne ya pacağını, ışın nereye varacağını bılemez îşte bunun ıçindır kı, hıçbır şey dıl kadar onemlı değıl dır" "Çağdaş Turk Dıh"nde, yuz yıl once, 1 Temmuz 1904 te olcn Şemsettin Sami de anılıyor (Çağdaş Turk Ddi, Inal Karagozlu, "Yuzyıl Oteden", Hazıran 2004) Şemsettin Samı dılımızın soz varlığını arayan onculerden Nok talama ımlennın kullanıhş yon temlerını ılk olarak belırleyen bır dılcı Ilk Turk romanını da yazan bu buyuk ınsan, Kamusu Turki (Turkçe Sozluk) ıle Turkçenın gucunu de gostermış oldu Inal Karagozoğlu, yuzuncu olum yılında Şemsettin Samı'yı anarken, bu gorkemlı başlangıçla gunumuzde Turkçenın duştuğu çukur arasındakı çelışkıye de de ğınıyor "TÜRK DİLİ DERCİSİ" Adı Turk dılı olan bır başka dergı de, 18 yıldır yayımını sur duren Ahmet Miskioğlu'nun so rumluluğunda dıl savasımı veren "Turk Dili Dergisi"dır Ahmet Mıskıoğlu çevre oluşturmasını bı len bır gonul insanı olmasaydı, 18 yddır suren bu zorlu yolculuğa nasd katlanırdı? Ozel bır ortam var o dergıde Bır yandan AIi Dündar, Omer Demircan, Osman Bolulu'nun dd yazdan, ote yandan Oktay Akbal'ın Naim Tirali'nın, Tansu Bele'nın gunluklerı, ayrıca andar, oykuler, şıırler, değerlendırmeler le "Turk Ddı Dergısı"nın ozel or tamında kendınızı ıyıleşmış, dın lenmış gıbı duyumsarsınız Bu dergının yaşaması ıçın sağlı ğını bde yıtırmeyı goze alan Ah met Mıskıoğlu'nu tanımak gere kır Osman Bolulu'nun onu anlatan kıtabını okuyorum (Ahmet Miskioğlu Kitabı, Kum Yayınlan, 2004 Ankara) Daha Hatay Turkıye'ye geçme den, 9 Kasım 1924'te Antakya'da doğan Ahmet Mıskıoğlu, 80 ya şında bır delıkanlı Osman Bolulu dıyor kı "Otağını anaddının toprağına kuran Ahmet Miskioğlu'nun anaddıne hızmetının ve "Turk Ddı Dergısı'nın oykusudur bu kı tabın konusu Dde, duşunuşe, doğru, ıyı, guzel yazışa/anlatışa ve anlayışa ornek ve gomu olarak "Turkçem, benim ses bayra ğım 1 " dıyen Fazd Husnu Dağlar ca'nın dızgısıyle başlamıştdc soze O bayrağı burcundan ındırme Adı Türk dili olan blr baska dergl de, 18 yıidır yayıtnını sürdüren Ahmet Mlsklofllunun sorumluluğunda dll savasımı veren Turk Dlll Dergisi'dir Ahmet Mlskloğlu çevre olusturmasını bilen blr gönül insanı olmasaydı 18 yıldır suren bu zorlu yolculuğa nasıl katlanırdı? tenler, bır bayrak yarışındakı coş ku ıçınde, değışık evrelerde, ede bıyatta yerı olan bır dergıyı hazır lama sorumluluğu taşıdı Turk Dil Kurumu'nun ozerk kımlığı değıştıkten sonra, dergı de yapısal bır değışıklığe uğradı Arrık "Turk Dılı" dergısı Ûnıver sıteler Arası Kurul Başkanlığı'nın Fdolojı l'emel Alanları ıçın kabul ettığı 'Ulusal Hakemli Dergi' nı telığı de kazandı Dahası 'Uusla rarası Hakemli Dergı' kımlığıylc bır ust aşamaya geçen " 1 urk Dı lı" dergısı ustun bır ozellık go runtusu ıçındedır Dergı gerçekten bıı sanlara ya raşan bır ıçerıkte mı çıkıyor'' Şur oyku, deneme gıbı edcbıyat urun lerını ornek almıyorum Bu urun ler çağdaş edebıyatımızın çok gc rılerınde kalmış 'Ulusal Hakemli Dergı' sayıldı ğına gore meslek aşamasındakı bdım ınsanlarının yazısı, seçıcı kurullarda aynca ıncelenmeyı ge rcktırmeden btnımsenecck anla mına mı gelıyor' Yard. Doç. Dr. Mumtaz Sarıçiçek'ın "Şair Sezen Aksu" başlıklı yazısı ne gıbı ozellıkler ıçerıyor dıye merak ettım Sezen Aksu saygı duyduğum bır ses sanatçısı olduğu ıçın yazdığı şarkı sozlerın dekı şıır duzeyı ılgımı çektı Oncelıkle belırtmem gerekır Mumtaz Sarıçıçek'ın ozanların şı ırlerını şarkılarda yaşatmak "guftenin şiiriyeti" gıbı bır tanımı ge rektırmez Yahya Kemal Beyatlı'nın da pek çok şurı bestclen mıştır "Şarkı" bıçımınde yazılan lar bde dle de bestelenecek anla mına gelmez Şarkı sozu yazarlığında bır çeşıt ısmarlamacdık vardır Mumtaz Sançıçek'ın adını ovguyle andığı Sezen Cumhur Onal, Fecri Ebcioğlu, Ahmet Selçuk tlkan, Aysel Gurel gıbı şarkı sozu yazarlannı ozan saymak, gerçek şur adına saygısızlık anlamına gelmez mı^ Mumtaz Sarıçıçek'ın yazısında Sezen Aksu'nun şarkı sozlerıyle ılgılı bır çızelge var Bu çızclgede kı i,ulum\e şarkısuıuı sozlerı Kemal Burkay'ın bır şurıydı sanı yonım Sezen Aksu, Melih Cevdet de Metin Alöok'un şurınden yararlanarak da beste yapmıştı Mumtaz Sarıçıçek'ın ınceledığı şarkı sozlerı Sezen Aksu'nun ozan kımlığı bakımından onemlı metınler değd Bu metınlerın yapısı uzerıne varsayımlarda bulunmak, gelenekle dgdı bağlantılar kunnak bır yığın ın soz soylemek akıntıya kurek çekmek anlamına gelır Helc Sezen Aksu'yu ozan olarak tanımlarken, "Şur sanatının bıçım ve muh yehm" Hldayet Karakuş sömüriıye dayalı blr kureselleşme anlayısında dil yozlaşmasının silri Insan sevglslnden toplumcu duyarlıktan uzaklastırdığına deOlnlyor Bu sayfayla iletişlm kurabilmenlz Için dergilerinizl ve kltaplannızı asağıdaki adrese gönderirseniz memnun oluruz Mustafa $eıif ONARAN TBİ. (0312) 235 9111236 23 46 Heklmköy Sitesl 20 Sokak No 8 08800 ÜmltköyAnkara SAYFA 24 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 756