Katalog

Adnan Binyazar'dan "ölümün Cölgesi Yok' Ölmeyen bir anatomısı Adnan Binyazar, eşiyle yaşananları imgesel bir zenginlikle insanın var olma gücünü, direncini, sarsılmaz inancını... ve yenilmesi gereken güçlüklere karşı insandan yana çözümler üreten duygusal ve düşünsel atmosferi çok iyi yakalamış. Ayrıca düş gücünü, olayları geriye dönüşler içinde betimler... Karakterler yaşam sıcaklığında inandırıcı, içten, gerçekçi... Yazar, dramatik gerçeklik anlayışıyla bir "tutkunun belirleyici gücü'nü; insanlık durumunun trajedilerinden biri olan "ölüm "ü ve Filiz karakterini ölümsüzleştirmiştir. nŞener ÖZTOP Ya^am ancak olumu yonlanna alanlar ıçın bc>j ve oiumun Fılız'lc bırlıkte geçırddderı yaşam pers pektıflerı, ıçsel derınlığı (anıları sevmesı ) capcanlıdır, ıçtendır duygularında tnsan rununun derınlıklerıne ınmeye çalışan bır ruh bdımcıdır sankı Monraıgne gıbı " ınsanı hem kenduııle hem dunyanın butu nunde aramak ama bunu yapabılmek ıçın oncc kendını tanımaya çıkmak " O bır de nemetı, bır duşunurdur, goruşlerınde dız ge yerıne parçacılık egemendır Ncfsınde "acıyı bal eyler" insanın zorurdu nesnesı olumdur ama yaşamakla olum arasında ter cıhı Yaşamaktan yanadır, çunku sevgılısıne henuz doyamamıştır Onun bu dunyayı terk etmesını kabullenemez Iutkularla (ruh ve beden), yaşama sevınuyle, mucade lelerle dolu bır dunyada ınsanların her bırı bır "yazgının oyuncağı" gıbı gorunse de ın san yaşam ıçın kaçınılmaz bır varlıktır Ya zar, hem dış dunyaya hem ıç dunyaya bır anatomıcı tıtızlığıyle bakar Bır bakıma ya şamın ozu çelışkılerle orulmuştur "Yalnızlık bılge kışı ıçın bu gelışme ala nıdır, bır kaynaktır" demıştır Montaıgne "tnsan hıçbır zaman sandığı kadar mutlu ya da mutsuz değıldır Ve çok zaman bu yuk gorunumlerın altında kuçuk tutumlar saklıdır Bılgelenn dırençlılığı heyecanlarını yureklerıne hapsetmek sanatından başka bır şey değıldır" dıyor Afşar Tımuçın Yazar yaşanmışlığı o kadar ıçten duygu larla anlatır kı, okur, onu, romanın "kahra ınanı" olarak gorur Yaşanmış olanla anıla rı yerınde ve zamanında harmanlayarak ım geler ımgelemde, anılar bellekte bır bır canlanır Onun yaşamı karısı Fdız'e odak lanmıştır Başka bır şey duşunmez Tedır gınlıkle, amansız hastalığın verdığı korku larla, umutla, umutsuzluk labırentlennde dolaşmalar, yabancı bır kentın kul rengı at mosfennde yalnızlıklarla orduğu bır dun yayı Fdız'le kendısının kılmak ısteyecek Bu yolda onun sağlığına kavuşması ıçın ve remeyeceğı şey yoktur, aşılmaz gıbı duran hastalığı yok edebılmek ıçın her turlu ço zum yollaruıı arayacaktır Aşkın, sevgının, bağldığın ve ruh yucelığının bır sımgesıdır Fılız Her ıkısı hayatı bırlıkte solumanın yaşamanın erıncıne ulaşmak ıstıyor Ydlarca demır parmaklıklar arasında loş luğun sessız serınlığınde pencereden gıren kuçuk bır kuşla sevgıyı paylaşan yaşam mucadelesı veren mahkumu anımsar lradc ve sabır gucunu yıtınneyen, bır omur boyu umut kazasını oren Alkatraz Kuşçusu'nıın o anlamlı sozu kulaklarında çtnlıyordu "Hayat çok değerlı bır hedıyedır' Duygu ların sonsıız dımyasında dolaşarak sevgılı eşı Fılız'le bırlıkte gozlerındekı hayal per desını yırtar "İnsanın sonsuz tragedyası gokyuzu sonsuzluğun aynası değıl mıydi'* Yaşamı aşksız duşunemcyen yazar, gıze mı, beklenmedık'ı duşu, ıç sıkıntısı dolu bılınmeyen sonsuzluğun çekımtnı yanı scv dığı eşı ve her şeyı yaşayarak gormek ıstı yor "Modern hayatın ressamı" olarak nıte lcndırılcn Lharles Baudelaıre'ın şu gor kcmlı kıtasında hayat buluyorlar "Armağan olarak Tanrım onurumu/un Sana sunabılcceğımız cn iyi tanık Bu alev hıçkırıktır, çağiardan kopup ge len değıldır ÖNDEYİŞ Lawrence DIJRRELL ir ruh ve beden ıçınde Fılız'ın çek tığı butun bu acdar, sıkıntılar, uğ raşmalar, dıdınmeler, tekrar onu sağlıklı gunlere gctırebılmek ıçın olağanustu çaba gosteren bır koca Ve tum bunlann yanı sıra, karısına karşı duy duğıı olmeyen bır aşk, scvgı ve bağldık Yabanci bır kentte umarsız beklcyış ve tu kenmeyen umut Bır kadın sıcaklığını ıçınde duyıımsamak bır evrn ışığı, sıcaklığı ne demekse Fdı/ lc bırlıkte geçırden o gu zelım gunlerı anıınsamak bıtcvıye Ama çektığı bu acılar, sessız, yoğun bır umutsuz ıuğa goturuyordıı kendısını Açdc tırşe ter temız bır gokyuzu uzcrıne oya gıbı belıren Fdız'ın gençlığmı anımsar B Beynındekı sıs bıraz dağılır suların uze rınde Fılız ın hayalını gorur Uykuyla uya nıklık arasında Bır hayalın elle tutulama yan cısımscUığınde tnsansı ozu dıle getı ren nc varsa duşunmck duşunmek O aş kın sevgının yucclığmı karısında gorur "Sensızlıkten korkııyorıım" der Ona ne derece tutkun olduğunu anlatır Yaşam adeta duş ve gerçek arasında tıpkl bır sa atın sarkacı gıbı gıdıp gelır SAYFA 16 Ve olen eteğınde yuce sonsuzluğunun" Anlatıcı "Aşk bu muydu?" dıye sorar kendıne Yılların ardından Fılız'le geçır dığı o mutlu guzel gunlenn gende kaldığını bılıyor, ama anılarla yaşamak, kendını re habdıte etmek ıstıyor ve dıyor kı "Onunla kıpırdamadan, sonsuza dek oyle yuz yuze kalabıleceğımı duşunuyor, gozumu yuzun den ayıramıyorum Sankı yuzlerce yıl yaşa mışım, başımdan bır sevgı geçmış, onu on ce yıtırmış, nıce sonra bulmuşum Açık denulerde dağ boyu dalgalarla boğuşmuş, sevgının lımanına demır atmışım " (s 42)der Gerçekler dunyasına doner Shakes peare'ın o unutulmaz sozunu ıçınde du yumsar ve şoyle der " onu kara oiumun elınden kurtaramayacağımı ("Guzellık, doğmluk.seçkınlık, zararet, /Kul olmuş ya tıyor burada"), dıye ardından ağıtlar yaka cağımı, huznun kara acısıyla kavrulacağı mı, nereden bılırdırrP " (s 43) Goze goru nen gerçekle bırlıkte, hayata ve dunyaya bakışının, algılayışının ardındakı gerçeğı arar Onun ıçın onemlı olan "ıkı" kışının yaşam sahnelennı tum çıplaklığı de gozler onune sermektedır Dıyarbakır'da geçırdığı çocukluk ve dk gençhk çağlarında yaşadığı dramatdt sahnelerı Çocukluğunu, babası nın pek hoş olmayan tutum ve davranışlan nı, çde kadını annesının memleketı Ela zığ'ın kuçuk ve hoş bır kasabası olan Ağın'da geçırdığı zaman ve ınekânı hatır lar Babasının evı terk ederek Istanbul'a goçtuğunu orada dancı evldığını yaptığını, lstanbul'un baş dondurutu yaşantısında ekmeğını kazanmak ıçın zor çalışma koşul larındakı ezılmışlığını thuzunlenerek) can lı tablolar halınde akıcı bır uslupla anlatır Geçmışı (yenıden bır araya getırmek) o gunlerı tekrar bır tdm şendı gıbı gozler onune sermek sadece ıradenın değd, geç mışle/gelecek arasında yaşanmış andann gozlemlerın ızlenımknn olayların ve ın sanların totoğraflarını eleştırel bır bakış acısıyla çekmektedır Geçmışı butun halın de hatırlar Mareel Proust'un netıs betımle mesıyle "Panltısı zayırlayan, alçalan sonra gene yukselen, sonmeden once bır an en buyuk coşkunluğuna ulaşan bır gokkuşağı" gıbı Yureğıme sevgının nakışlı yuzu ışlen dığınde dk gençlık çağlannın platondc aşk ve sevgısıne nasd adım attığmı "Kapısı araldt evın ışddı kızı" de ıçını saran o hoş luk duygusuyla sarılır "yuzumu şefkatle okşayan ellennın kokusu gunlerce yanaldarımda kalmıştı (s 56)der Oiumun Golgesı Yok"da "dolayımlayı cı' yanı" buı anlatıcı yazardır Surekll bır anlatıunın so/lerıyle romanına başlar Oiumun kara duygusu dıpsız kuyulara atmıştı benı Beynımde dırılık duygusunu kemıren olum gorunmez ayaklarıyla yakla şıyordu "Umut" denen oyalayıcı duygu nıın kor kandıl kadar hukmu kalmamıştı ( )l I \ l l S ( . O l l . l Nl \.ln . 1 llıı. 1 Yolumun bıtımınde, golgemı kor ışddarın aydınlattığı ıslak sokaklarda bırakıp zından karanlığı odama kapanmıştım "( ) O gun, kuş kadar kalmış bedenını teker leklı sandalyesıne oturtmuş, sonbahar yağ murlannın bo/laştırdığı ağaçlan gorsun dı ye, kondorun dışanya bakan camlı koşesı ne goturmuştum, eşım Fdız'ı Hastalık gozunun ışığını almıştı, başını cevınp dışa nya bakamıyordu ( ) Bana bakarken goz lennı kısıyor, sankı yuzumde bır şeyler an yordu (s 11 12)" Gozlen, kurulmuş bır totoğraf makınesının objektıfı gıbı rcsme deceğı nesneyı arıyordu Hep kotuye gıdı yorum, sonu yok bunun Olum oyle mı ge lıyorduı* Son bır kıpırdıyorsunuz Veka tılaşıyorsunuz Değışmez gorunuşun don muş kalıbına gırmektır bu'"(s 23) Anlatıcı, Fdız'ın çevresınc bır duş evrcnı yansıtır Onu sublıme eder Içsel ve dışsal dolayımı bırleştıren şey, Fdız'ın olumunun kabul eddmeyışı Ancak Fdız'ın tum çabalara rağmen olume doğru gunbegun yaklaşma sı, onulmaz acdar ıçınde kıvranışı, olumle bırlıkte sonsuzluğa gidışını okur hısseder Anlatıcı her şeyın oznede olduğunu hıçbır şeyın nesnede olmadığını "ınsan bu meç huTun gızendı dunyasını araştmr Hayatar kadaşının kendısınden ses dalgalan gıbı uzaklaştığını ve varlığın (sevgdının) yavaş yavaş yok olup gıtmesını ıçıne sındıremez Başından ben ıçmdekı en mahrem duygu lan ıçsel dolayımı ozunu meydana çdcanr Roman her ne kadar otobıyografdc oğeler taşısa da yazann ıçsel ve dışsal dolayımının etkısınde aynı anda aynı frekanslarda bu lunmasıyla romansal butunluğe ulaşır "İnsanın en iyi tarafı urpermesidir" Anlatıcı olmeyen bır aşk ve sevgının ın san duşuncesındc tenınde ne gıbı değışrm ler geçırdığını gozlemlenyle çok guzel ıfa de eder Dıyebdırsınız kı Fdız ın olmadığı her şey dunya çevre, kışıler ona bır kabus gıbı gorunur Onun bedenının soluğunun gıysısının sıcaklığının hıssedddığdıer şey daha değerlı daha onemlı, daha gerçekçi bır hayatla ıç ıçc olduğunu duyumsar oku yucu Adnan Binyazar ın bızı alıp gotur duğu şey, bır ınsanı sevmenın, onu ıdealıze K İ T A P SA YI 7 56 C U M H U R İ Y E T