Katalog

O akşam ışımden erken çıkabılmıştım Şoyle Beyoğlu na kadar bır ıızanayım, dedım Kopruden, saatlerdır pıs hava ıle dolmuş cığeıleıımın teneffus hak kını veıeıek Haliç ı vc Boğazı çi nı sclamlayaı akran geçtım Bır zamanlar otuıduğum semt lerın vapurları yıne hep o hareket telaşı ıçındtydılu Işte Kadı koy'unt kalkacak 6 vapurunun zı lı çalmaya başladı Işte Boğaz ın Anadolu sahılını yapacak 6 5 Bır zamanlaı sanıyclcrı bıle kıy metlı olan bu kâh kusurlu, kâh kusurs.ii/ rakamlaı şıındı benım îçin eskı ehemmıyetlerını ne ka dar kaybetmışler1 Zıl ıstedığı ka dar acilaşabılıı, memıır demır ka pıyı kapamak tehdıdmı ıstedığı kadar derı goturebılır, ben artık o vapurların yokıısu değdım, be nım oralarda artık kımsem kalma dı Yuksekkaldınm'dan ıstedığım kadar oyalana oyalana çıkabılırım Tuncl'c vannca tramvay beklıyor muş gıbı uzuntulu bır haJ alarak tramvaya bınenlerı seyreder, son ra yayan gıtmcyc kaıar vermış bır ınsan tavııyla etrah scyrede cde Galatasaıay a, Iaksım c kadar yu ruyebılııını Kaışımdan ınsanlar gelıyor, ar kamdan ınsanlar gdıyoı Arkam dan yuıuyenler nıhayet benı geçı yoılaı kaışımdan geknkrın bazı l.ıııylabıi an bakışıyoruz bazıları lxnı gnımuvoılaı bcnım de goı niLdıkkıım olııvoı bana suıunen kı, çaıpanlaı olııyoı Eıkekleı, ka dınlaı ıızun bo>lıılar kısa boylu Lıı vaşlılaı gençkt, guzeller (,ır kınlcı zengınler, fakırler Kocalı kadınlaı henu? nışanlılar valnı/ laı, kolıında scvgılısı olanlaı, an neleu vanında yıiHiycn kuçuk ço cuklar var Cjhıt Sıtkı nın, bır şıı rınde "gıın hazınesı dedığı ba eaklarını u/un konçlu şasonlatda hapsetmış bıı omııı h ızınesı genç kızlai vaı Yalına\ ık çouıklaı da vaı Avaklau muhafa/alılann ara sında seğırtıp gazete satmaya çalı şıjorlaı Fakat ayakları uşıımuyoı gıbı, herhalde alışmışlardır, dıyo rum Hem onlar da kunduralılar dan daha az mesut goıunmuyor lar Onlaıdan gazete alan zengın ler, verdıkleıı paranın geıısını ıste mıyorlar Bu onlarrn sevıncını bır kat daha artırıyor Ikı yanında bu ınsanları gıydır meye, doyurmaya, eğlendırmeye, bır kat daha mesut etmeye mah sus dukkânlar, mağazalar, salonlar var Onların camekânları onunde durmaktan, hayale dalınaktan kendımı alamıyorum Şu oda takı mı ne guzel' Insan yemekten son ra şu genış koltukta kım bılıı ne kadar rahat eder1 Şu aba|ur, elın dekı orgusune dalmış kansının yıızune kım bılır ne tadı bır pem belık verır O zaman koca, gazete sını bırakarak kansının seyrıne dalar Şu tnasa, karşıkı mağazada satılan radyolar îçin bılhassa ya pılmış gıbı, tam uygun gelecek Radyonun ustune de şu ılende, antıkaudakı bıblolardan bırı Şehrrn en buyuk mobılyausl bu tun bır yatak odası takımı teşhır edıyor Ikı kışılık karyola, atlas yorganı senlmış, başucunda ko modınıne ustundekı gece lanıba sına, yerde kuçıık halısına, pcncc relerdekı tul pcrdeJenne vannca ya kadar duşunıılmuş tam bır ya tak odası Perdekrı aıasından da bır kış dekoru gozukuyor Butun oda kızıl bır aydınlık ıçınde sa hıpkrını beklemekten sabıısızla nıvor gıbı 1 akat butun bu eşyayı nereye taşımak'' Şu kat kat apartmanla rın hangı katı benım olabılır? tleı Seçilmiş Hikâyeler Fethi Naci " Mesut Insanlar Fotoğrafhanesi Ziy» O u a u Sabı mesut insanlar fotoğrafhanesi Ziya Osman Saba(l9101957) sumlen devam edecek Şu gelın, kaplı holde beklıyorum Butun demın gorduğum kocalı kadın fotoğraflardakı ınsanlar tebessum değıl mı' Şu pembe yuzlu, çıft oı edıyorlar tşte, yenı rutbesının gulu sa«,lı kuı,uk ı,ocuk, daha de verdığı gurur ve emnıyetle ıstık mın sıçıayarak yanımdan gecen bâlıne gulumseyen genç subay, genı, ki7 degıl mı J Bellı litllı' Bıı buyuk bır lastık topu dunyanın en fotoğıaflianeludı. hıı, olulcıın buyuk hazınesı ımış^esıne sıkı sıkı resmı yok Zaten en yakın mezar tulmıış yanaklarından sıhhat fış lık buıa> ı kılometıeltrct ıızakla kıran gıııbuz ı,ocuk Bıı fakıılte Bu taddtdt ancak mesut dolaşa nın mezıınlar hatırası Hocalar bılır Yalnız bu caddede bulun memnunlıık ve ıhıhaı ıçınde, yenı mak ınsanı DKsut etnıc\c ktiıdır mezunlaı da hotalaıının etıatın Yaşadiginıı bcn de saadLİinu du da, sııtlaıından bıı yııku atmış, şunniLİı>ım Şu kadaı dııkkanın U7iın bıı yolıı bıtnıp bıı agaı, altı iı,ın<.lc clbette benı de mesut, hiı, na otuımuş ıns ınlann saadctıylc olma/s ı niLinnun edLbıletek şey guluyor, hep gulumsııyoılaı leı satanlaı d.ı \ok dıgıl va' Şuıa Sonra, yenı tvlıler yan yana du cıkta kundııı ilaıımı boyatabılı ruılaıken, sevınttcn, hazdan tıtre ıım Şu kıavatı pekala satın alalıı dıkleıı adeta hısstdıkn tıçekler lıtım ^(.nı gı.lmişşu şııı kıtabı ba ıı,ıiKİc >tnı t\lıkı Butun şu dtlı na p(.k ıla ze\kJı saatleı ge<,ırtebı kanlılar hep c\knnuşler, saadet lır Btn dc ptkala şu mesut ınsan dııymuşlaı vt mekteplerını bltu laı ın lotoğrall ırını c,ıkaıttıklaıı io , dıkleıı zaman totoğıaflannı ı,ek toğıalhanLİLukn bırınc gııebılır mış olan fotoğıaf<,ıja koşup, ışte ben de mesudıım, bt.nım de res evlendık, bu sefer de evlenme sa mımı çckebılıısınız dıyebılırım adetını tadıyoruz, yme fotoğrafı Fotoğıaf(,ı da ıtııaz edeme7 sızın mi7i çckın, demışler kımsenız yok lotografı ne yapa Sonra, puıuzsuz, 117un bır evlı caksmız dıyemcz Soraısa, elbctte lık hayatmın en guzel bır nokta gunun bırınde benım de bır sevgı sında, belkı bıı ızdıvacuı bır sene Iım olabılıı Sızın ı,ekeı.eğınız bıı yı devrıyesmde, bırkaç yaşına gel en guzel (otoğraf onun tantasının mış tocukları ortalarında resım gızlı bır koşesınde, guzel kokular <,ektıren eskı evlıler Kadın bıraz ıçınde yatabılır, derım şışmanlamış, erkeğın alnından doğru saçlaıl seyrekleşmeye baş Sonra benı sevecek kımse çık lamış, karşı duvarda asılı bır yenı masa bıle, haberınız yok mu, yenı evhleı fotoğrafına bakarak gu bır şıır kıtabım ıntışar ettı, bu kı lumsuyorlar Burada her şey, her tap pekâlâ bana şaır dedırtebılır kes bırbırıne gulumsuyoı Hıçbır ve kımbdır, zaman gelır, edebıyat ıhtıyar, hıçbır çırkın, hıçbır du tarıhı,ısı, bu kıtap ıntışar ettığı za şuncelı ınsan lesmı yok Sankı bu mankı fotoğraflaıını arayabılır Is fotorafhaneye sevmçsız hıçbır ın tıkbâlın nefıs kâğıtb bır edebıyat san ayak atmamış Yahut fotoğraf tanhının sayfaları arasından bu çı, bır muvaffakıyet sırn olarak, tun genclığımde tebessum edebı makınesının karşısında camdan lınm Evet, evet, hıç olmazsa genç gulumseyemeyetek muştensınm değd mıyım, ağarmış saçlarımla, fotoğrafını çekmemış bıraz bezgın duruşuma bakmayın, nııtus tezkerem yanımda, buyu Ben boyle duşunurken, bırden run, ben daha gcnç sayılırım Ve atolyenın kapısı açıldı, gelın elın sırf gen«, obnam, benden ısteyece dekı çiçeklerden daha beyaz be ğmız tebessumu dudaklarunda yazlar ıçınde yanında genç koca yaratabılır sı, bır bahar havası bırakarak, bır bahar ruzgârı gıbı onumden geç Bıı totoğrafhanenın onunde bır tıler, kendılerını bekleyen otomo otomobıl dıırmuş ve etrafında bır bıle bındıler Potoğrafçı onları se meıaklı kalabalığı hasıl olmuş lametledıkten sonra bır muddet Yaklaşıyoıum, otomobılın n,ı, le suslu Demek gellnle guv ey f o toğraflıancdeleı Ben dt bu fotog ıafhaneyegnci hem fotoğıaiımı «jikartmış olur, hcm dc hay ıtlaıı nın en mesut zamanlaıından bııı nı yaşamakta olan bu ı,ıltı kapı dan (,ıkmak uzcre ıkerı olsıın bır de(a selamlarun Butun duvarlan, totoğraflaıla hyoıunı Ya şu maga/adakı mavı kolve lanıdığım kızlaıdan şu en ma\ ı gozlusune ne kadar yataşaeak' Pakat o kız benım sevgılım değıl kı' Bır kunduracının eamekânında yanlara doğru kaçışmış gıbı du ran kımı kapalı, kımı daha dekol te, butun mahıemıyctlcıı ıle kadın terlıklerı, butun bır ev hayatmı hayal ettıren terlıkleı Ah şu kadın eşyaları, çamaşıtla rı, elbıselerı satan mağazalar Duşunuyomm kı, butun o çama şırlardan, elbıselerden, tayyorler den, mantolardan ıstedığım kadar alacak param olsa da, onları kulla nabılecek, onları gıyebılecek, "bu tun bunlar senın ıçın" dıyebılece ğım kımsem yok Sankı butun bu mağazalar bu tun şu ınsanlara, saadet satıyorlar Şu manavdakı renk renk, turlu turlu yemışlcı, mcscla şu ın, sarı kabuklularpoıtakal değıl bır sof ra saadetını tamamlayacak bır başka lezzet, koku ve serınlık sa adetıdır Şu satıeılar avaz avaz ba ğırarak, şu sattıklarımızdan da alın, daha çok mesut olıın, demek ıstlyoı laı Hele şu koşede, ta Ve fa'dan getııılmış boza şışelerı Bıı, yemekten bırkaç saat sonra, bır babanın aılesı etradma, uzerıne tarçın ekerek, leblebıler koyaıak yudum yudum tattıracağı bır nevı şahsıru munhasıran saadet değıl de nedır1 Bır caddeye ne kadar da çok to toğrafçi topl mmış şımdıye kadar kaç tanesımn onunde resımlerı seyre daldım Butun bu mesut ın sanlar buralara da saadetlennı tes pıt ettırmek ıçın koşuşmuş ola caklar Bu ıcsımleıde yaşayacak larından daha uzun zaman tebes camJarın kenarlan b u t u n ç ç k rum Guzel olmasını arzu ettığım bır iotoğraf çektırmek ıstıyorum dedım Ben konuşurken adam da benı baştan aşağı sımıyor, yu7iı demınkı memnunluk halını yavaş yavaş kaybedıyoı, adeta endışelı bır ıfade alıyordu Buyurun atolyeye dedı Ben onde, o arkada çıçekvela vanta ıle karışık butun bır saadet kokusunun dalgalandığı atolyeye gırdık Cıostcrdığı sandalvcye oturdıım Makınenın arkasına geç tı ortunun altında yuzıı kayboldıı, yalni7 ara sıra sesını ışıtıyorıım labu durun' Kendınızı sıkmayın' Buraya (otoğraf çektıımck uzere gelmış olduğunuzu unutun 1 Guzel, sevınçlı şeyler cluşu nun1 Bunu ıhtar etmesıne hacet yok tu, ben buraya zaten sevınçlı du şuncelerle gelmıştım Şımdı bura da çekılecek fotoğrafı belkı bır gun sevgılım çantasında taşıya cak Belkı bu resım Bırden fotoğıafçının sesı, bu se fer bıraz daha asabı, yukseldı Lutfen, zorla gulıımsemeyınl Evet, zorla tebessum ne kadar çırkmdır1 Zaten benım zorla gul meye ıhtıyacım yok Şu adesenın arkasından butun bır ebedıyet ba na bakıyor demektır, ben de bu tun o ebedıyete bana hayıan ka lacak butun o mustakbel nesıllere lîiıyuk bır şaır gıbı bıraz mağrur, bııaz yuksekten sadece tebessum edebılııım Çok mu fazla kendını beğenış> Çok buyuk, hatta gulunç bır ıddıa mi'' Doğıu 1 Benım esascn hasatta hıçbıı ıddıam olmadı kı1 Bu çı kacak totoğıalıının daha kuçuk daha mutevazı bıı vazılcsı olabılıı Belkı dınımm bana vaat ettığı ui yukstk mertebeye eıışır belkı bır gun şehıt duşerım Belkı o zaman bu fotoğıaiımı bazı mtcmualar, dlgeı şchıtkıınkllerk bcıabeı ba saılaı Belkı mektebım veıdığışe hıtler arasında benım de bu resmunı muzesınm bır koşesıne asar Belkı sadece olup gıdenm O za man da bu fotoğrafım hayatta kal mış bırkaç akrabamın, bırkaç ve falı arkadaşın benı anmalanna ve sıle olur Onlara, şurıdıden şukran vt dostluk tebessumlenmı gon dermelıyım Dışarıdan gelen şu hayat gurul tusune dalarak, şu odaya sınmış beyaz gelın kokusunu teneffus edeıek, şu karşı bınanın saçakla rında gagalanyla opuşcn guver eınlerını gozumun onune getıre rek, o delıkanh mezunlardan bı nymış gıbı, genç subay gıbı, bır gun şahadet mertebesıne enşebı leceğımı duşunerek, elımde sevgı lımın elı varmış gıbı, ortalarında çocuklarıyla fotoğraf çektırmış olan evlılerın o rahat tebessumuy le Fakat şımdı nıçın boyle uğra şıp durayorum? Nıçın, kendı kendımı aldatmaya çalışıyorum? Benım asıl mesut zamanlarım ne oldu'' Nıçın asıl o zamanlar resım uzenne resım çıkartmadırri'' Nı çın her hafta fotoğraf çıya uğrama dık* Neden bugun buraya tek ba şıma geldım? Pakat şımdı boyle şeyler duşunmenın de sırası mı ya1 Dunyada her ınsan az çok bır felakete uğra mış olabılır Bunıın ıçın busbııtun gozlerıyle takıp ettı, sonra gerı dondu, yarattıgı esuden memnun bır sanatkâr halı>k kendı kendıne gulunıseyertk benı gormeden bulunduğum taıafa bırkaç adım attı Neden sonra vaılığımı faık edıp tatlı bır ruyadan uyanır gıbı, bakışlaııyla nc ıstcdığımı sordu Potoğrahmı çektırmek ıstıyo dahd eşıktc kaJdrak otomobıiı kotumser oJıınur mu Felaketler yeıme saadetleıl olmuşler yerıne doğic ıklaıı geçmışler yeııne ge lecekkıı duşunmelıymı Hem Bıı den, İotoğraf çı sıyah ortusu nu başuıdan atarak doğruklu Yu/ıı hatta bıraz terlemıştı umıt sız bıı tavırla Bevım nıazur gonın sızın fo toğrafınızı çekemeyeceğım, dedı • K İ T A P ? SAYFA 8 C U M H U R İ Y E T S AY I 754